ZEELAND deze week:
Iets over de geschiedenis van Axel
1\n/nPS Tere huid
ZWEMDIPLOMA'S LAGERE SCHOLEN.
Maandag werden in het Axelse zwembad door de
rijksconsulent voor de lichamelijke opvoeding de proe
ven afgenomen voor de schoolzwemdiploma's I, II
en UI, waaraan in totaal 188 leerlingen deelnamen.
Hiervan behaalden, 124 het eerste diploma, 36 het
tweede en 5 het derde. 23 adspirant zwemmertjes
moesten worden afgewezen, omdat zij nog niet aan
de gestelde eisen voldeden.
I Van de Prinses Marijkeschool slaagden 26 leer
lingen voor diploma I, 9 voor II en 2 voor III. Drie
moesten worden afgewezen.
Van de Chr. Nat. School slaagden 35 voor I, 13
Van de R.K. School slaagden 29 voor I, 6 voor
voor II en 1 voor III, 12 moesten worden afgewezen.
II en moesten 2 worden afgewezen.
Van de Chr. Ulo-school slaagden 9 voor I en 3
voor II, terwijl 3 moesten worden afgewezen.
Van de R.K. Jongensschool te Hulst die nog slechts
enkele weken aan het schoolzwemmen, deelneemt
slaagden 7 leerlingen voor I.
Van de school te Spui slaagden 3 voor I en 1
voor II. Van diverse andere scholen slaagden nog
15 leerlingen voor I, 4 voor II, 2 voor III en moesten
3 worden afgewezen.
De namen van de geslaagden zijn
Voor Diploma I: H. E. Blok, P. F. 'tGilde, A. J.
v. d. Velde, J Jansen, J. M. Verhoeven, W. Verhelst,
C A. D. Schaalje, A. J. F. Walker, J. J. Draaijer,
p. J. Pennings, T. Sheilds, W. A. Herwegh, W. E.
M. van Poecke, F. Riemens, J. R. Schoot, L. W.
Jonkman, M. Meesen, W. C. Koekkoek, L. M. de
Koning, J. A. Roose, M. de Kraker, A. G. Meijling,
V. C. Hoorman, A. de Kraker, L. G. Kay, F. Burger
en C. J. Esselbrugge.
P. van Bendegem, F. D. Dieleman, J. van Langevelde,
A W. Heerspink, P. W. Haak, J. Dieleman K, J.
Dieleman, E. P. Oggel, G. Jansen, H. Mieras, C. J.
de Putter, M. J. den Doelder, J. F. Geelhoed, D. Over-
kdulve, M. Mechielsen, A. Dieleman, B. Koster, P. J.
"van Cadsand, A. J. A. van Asperen, A. M. Deij, C.
F. Koster, J. den Doelder, W. de Koeijer, A. Bakker,
A. D. van Wijck, J. Schieman, J. P. Ruissen, J. J.
Bakker, M. van Meenen, A. M. de Keijzer, G. M.
Bakker, H. E. C. Oggel, N. Bolleman, J. de Ruijter,
C. Westveer, C. Schram, A. Zegers, B. Tangelder,
A. Cortvriendt, E. de Bruijn, E. Lippens, M. Ram-
selaar, E. Raes, E. Sponselee, van Acker, R. van
Hecke, F. Kesbeke, A. M. Broekhoven, M. Jansen,
M. Mattelé, L. de Wever, A. de Rijcke, J. Fierinck,
T. de Block, H. Glansbeek, F. Verstraeten, A. v. d.
Bergen, G. Brandt, J. den Beer, J. Provo, H. v. d.
Berg, A Schelleman, A. Stoelinga, J. Maas, P. v. d.
Bilt, R van Glansbeek.
M. Rinn, A. Koster, J. J. C. van Driel, A. J. Ho
well, R. Fraanje, P. kV. Kaan, K. Koster, M. C.
Bakker, H. M. Klaassen, T. van Glansbeek. J. F.
Haak, A. Dieleman, A. Boeije, M. Dierick, P. van
Haelst, M. J. Martens, Verbrugge, M. Impens, S.
Dieleman, M. Dieleman, T. Faas, N. M. Aarnoutse,
J. Maris, C. Walraven, L. A. Vinke, L. Melchers,
C. H. P. Eekhout, C. W. de Groote.
Voor diploma II: F. Burger, L. C'. van Doorn,
M. M. Luitwieler, G. Luitwieler, A. F. Fluit, C. M.
Scheele, D. P. Hamelink, J. L. Dieleman. A. D.
Schutz, D. Cappon, J. C. de Putter, L. C. Overdulve,
J. Koster, F. D. Dieleman, Jac. de Feijter, A. Doorne
bal, J. Verhulst, P. M. Ruijtenburg, A. Ruijtenburg.
P. J. van Cadsand, L. Schuitvlot, E. Koster, V. Gee-
rinck, M. Langerak, B. van Acker, V. Lippens, H.
van Glansbeek, Fr. Verstraeten, J. W. Herman. L.
C. C. Dieleman, J. P. Oggel, A. Boeije, A. Schiéman,
|H. van Luijk, R. H. Stoelinga en C. Walraven.
Voor diploma III: G. F. Swets, W. P. J. van
Meurs, N. Koster, H. Fierinck en M. Markusse.
RODE KRUIS-SCHIP „HENRI DUNANT" OP
REIS MET ZEEUWSE PATIËNTEN.
Reeds enkele jaren organiseert het Nederlandsche
Roode Kruis in de zomermaanden boottochten met
langdurige zieken. Werd hiervoor tot en met vorig
jaar een gehuurde boot gebruikt, thans beschikt het
Rode Kruis hiervoor over een eigen schip, speciaal
voor dit doel gebouwd en ingericht.
Zondagmiddag arriveerde deze „Henri Dunant" te
Terneuzen voor opname van een 18-tal patiënten uit
Zeeuwsch-Vlaanderen, die nadat eerst gelegenheid
was gegeven tot bezichtiging van het nieuwe schip,
omstreeks 6 uur aan boord gingen.
Maandag werden nog meerdere Zeeuwse patiënten
opgenomen, waarna vandaag het schip na een tocht
door Nederland weer terugkeert, na deze aan hun
bed gekluisterde patiënten een week lang genot en ver
strooiing te hebben verschaft.
Behalve één patiënt maakten uit Axel ook een drie
tal Rode Kruishelpsters de tocht mee, terwijl Zuster
Geleijnse hoofdzuster was voor deze tocht.
Op bijzonderheden aangaande deze reis hopen wij
volgende week nog nader terug te komen.
AXELSE FOKKERS OP DE MERRIEPREMIE-
KEURING TE HULST.
Bij de op 9 juli j.l. te Hulst vanwege de Kon. Ver.
„Het Nederlandsche Trekpaard gehouden merrie-
premiekeuring werden o.a. aan de volgende eigenaars
allen woonachtig onder onze gemeente, de gebruiks
waarde-certificaten uitgereikt, die nader met de letters
A, B of C zijn aangegeven in de navolgende cate
gories
2-jarige merries, kleine maatLilly van Reigers
bosch, eig. M. L. M. IJsebaert-v. d. Linden (1)
Erna van Axel, eig. A. L. Scheele (2a).
2-jarige merries, grote maat: Roily, eig. M. L. M.
IJsebaert-v. d. Linden (3a).
3-jarige merries, kleine maatGerda, eig. M. L.
M. IJsebaert-v. d. Linden (la) Erna van de Linie
hof, eig. A. den Exter-v. d. Hooft (3d).
510-jarige merries, grote maat: Gerda van Melo,
eig. M. L. M. IJsebaert-v. d. Linden (2a) Stella
van Reigersbosch ,eig. alsvoren (2b) Elsa, eig. Y
L. Scheele (2c).
De animo voor deelname van buiten het land van
Hulst aan deze merrie-premiekeuring was ditmaal wel
opvallend gering.
Omwille van de plaatsruimte werd volstaan met de
vermelding der Axelse fokkers-eigenaars door wie
aan deze keuring werd deelgenomen.
TECHNISCHE SCHOOL TERNEUZEN.
Aan deze school vond deze week de uitreiking der
getuigschriften plaats. Door de voorzitter van het
schoolbestuur de heer de Klerk werden getuigschriften
uitgereikt o.a. aan de onderstaande Axelse leerlingen
SchilderenW. J. Caessens, J. P. J. van Hoorn
en P. J. Scheele.
BankwerkenM. Dieleman, A. den Hamer, J.
Hofman, C. C. Hoorman, A. W. Robijn, J. Wielard,
J. Bakker, J. van Bendegem, C. v. d. Broeke en L.
de Feijter.
Timmeren D. A. Haak, A. de Pooter en M. Ver
straeten.
Electro-techniek M. A. Hemelsoet, G. Kayser en
M. P. M. Witte.
AutomontageA. v. d. Berge, W. de Feijter en
W. I. J. Herman.
Metselen: J. P. van Driel, C. Hamelink, en J.
Riemens.
Bevorderd werden van de uit Axel afkomstige
leerlingen
Naar de 2e klas bankwerkenJ. Boerman en D. A.
Overdulve.
Naar de 2e klas electro-techniekM. C. A. van
Geetsum en J. P. Verstraeten.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 19 juli 1959.
Ned. Herv. Kerk. 10 uur Ds. P. J. Pennings,
2.30 uur Ds. Ph. Becht.
Geref. Kerk (Kerkdreef). 10 uur en 3 uur Ds.
A. Kuiper.
Geref. Kerk (Pironstradt). Geen opgave ontvangen.
Geref. Gemeente. 10 uur en 2.30 uur Leesdienst.
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
18 19 juliDokter A. Kats.
Dikwijls wordt de vraag gehoord „Kan ik
iets te weten komen over de geschiedennis van
Axel Niet ieder is in staat het stadsarchief
na te pluizen, maar wil een aaneengeschakelde
beschrijving.
Bekend is wel het werk van Ds. Jan Scharp
„Geschiedenis en Costumen van Axel". Het is
uitgegeven ter gelegenheid van de viering van
het 200-jarig jubileum der bevrijding van Axel
(1586), dus geschreven omstreeks 1786. Dit
werk put zijn waarde voornamelijk door het te
boek stellen der oude privilegiën, welke zeer
goed in dit werk zijn weergegeven. We moeten
bewondering hebben voor het in zo korte tijd
verzamelen daarvan. Dat hij een enkele fout
maakte, moet hem daarom vergeven worden.
Alleen als Geschiedenis kan men er niet zo
veel in vinden, tenminste geen aaneengeschakeld
verhaal. En dan kan zijn geschiedenis maar lopen
tot 1786, terwijl een aanvang nemen met de Ro
meinse tijd wel wat op fantasie berust, al zullen
er hier in de Romeinse tijd wel mensen hebben
gewoond, denk maar aan Aardenburg.
Verder kunnen we bijzonderheden over de ge
schiedenis van Axel vinden in de werken van
wijlen J. Adriaanse „De Poort van Hulst" en
het vervolg daarop en in het „Gedenkboek der
Stad Hulst". Wat daarin staat is meestal ver
antwoord.
Ook is veel te vinden in F. Nagtglas „Ze-
landia Illustrata". Door de uitgave van „Zee
land door de eeuwen heen" poogden de schrij
vers Van den Empel en Pieters alles te geven
wat over de geschiedenis van Zeeland te vinden
was in het Archief van de provincie Zeeland.
Helaas is door het uitbreken van de laatste
wereldoorlog deze uitgave stopgezet en zien de
schrijvers misschien geen kans de uitgave te
vervolgen en te completeren, daar vele notities
verloren zijn gegaan.
Een standaardwerk is „De oudste stadsreke
ning van Axel (1492) door F. Caland. Deze
heeft het Axelse archief, wat die tijd betreft,
grondig doorgezocht en zijn werk getuigt van
een flink doorzicht en degelijke studie van het
onderwerp. Zijn verdienste is, dat hij weergeeft,
wat in de bronnen - de archiefstukken - te
vinden is.
Al is dit een hog zo prachtig en degelijk stuk
werk, het geeft de geschiedenis van Axel over
een zeker tijdperk en niet de aaneengeschakelde
geschiedenis van het begin tot deze tijd. Wat
de middeleeuwen betreft kon hij niet veel ver
melden, door het ontbreken van archiefstukken
van vóór 1492.
Ook bestaat er een hoekje over de geschiede
nis van Axel van de hand van J. de Castro, dat
uitgegeven is te St. N,klaas in het jaar 1889.
Daarin vinden we de geschiedenis van het begin
tot eind der 19e eeuw. Veel er in is geput uit
het genoemde werk van F. Caland, terwijl de
taal uiteraard erg Belgisch is.
Ook heeft de heer Do Mul in een jaarboekje
(1939-1940) van de Oudheidkundige Kring,
een dagboek uitgegeven van de Priester Jacob
de Hondt, presbiter-organist en kapelaan van
O.L.V. in de Kerk van Axel, hetwelk weergeeft
wat hij in zijn tijd (1521) heeft horen zeggen en
ook enkele bijzonderheden over de tijd van
vóór 1492.
Een geschiedenis in boekvorm kan niet zo
gauw verschijnen. De druk- en uitgeverskosten
zijn zo hoog, dat alleen een kapitaalkrachtige
vereniging of een stadsbestuur daaraan kan be
ginnen.
Zo heeft Hulst uitgegeven het werk van J.
Adriaanse „Gedenkboek der Stad Hulst" en
heeft ook Terneuzen zijn geschiedenis van Ter-
neuzen door dr. Wesselink.
Wel kan geprobeerd worden in losse artikelen
iets over de geschiedenis van Axel te vertellen
en de voornaamste stukken uit het oud archief
weer te geven. Want we weten, dat er veel
Axelaars zijn, die gaarne iets over Axels ge
schiedenis willen te weten komen.
De Jonge.
Lk-^JBabyderm-zeep
Jaarvergadering van Anti-Revolutionaire
Kiesverenigingen in Zeeland.
Vorige week zaterdag werd te Middelburg de
jaarvergadering gehouden van de A.-R. Kiesver
enigingen in Zeeland, onder voorzitterschap van
de heer A. Schout.
Het Tweede Kamerlid, de heer J. A. H. J. S.
Bruins Slot hield een rede over „De huidige
politieke situaie", waarin hij een overzicht gaf
van de tegenwoordige nationale en internationale
politiek.
De secretaris, de heer J. Hommes, vermeldde
in zijn jaarverslag, dat het ledental was gestegen
van 4167 tot 4212.
Drie zeeverkenners in gevaar bij Cadzand.
Drie zeeverkenners uit Duinkerken, die met
hun jachtje, de „Triton II", op weg waren van
Zeebrugge naar Antwerpen, zijn ternauwernood
aan de verdrinkingsdood ontsnapt, toen hun
jachtje ter hoogte van de haven van Cadzand
kapseisde.
De 16-jarige Christiaan Walter slaagde er in
om na een uur door de branding zwemmende het
strand te bereiken. Zijn twee metgezellen, de
17-jarige Jean Claude van de Hage en de 14-
jarige Ivers Ziegier werden door de reddings
boot „Zeeuwsch-Vlaanderen" uit het water op
gepikt. Het jachtje werd later door de reddings
boot „President Wiersma" uit Breskens op sleep
touw genomen.
Wilde Reinaert de Vos weer op stap
Vorige week woensdag ontdekte een lid van
de Rijkspolitie, dat het beeld van Reinaert do
Vos van zijn voetstuk was gehaald of gevallen.
Het is niet bekend, of hier sprake is van bal
dadigheid of van breuk.
De gemeente-opzichter van Hulst vermoedt
echter, dat het beeld met geweld van zijn plaats
gerukt is.
Het kan natuurlijk ook zijn, dat Reintje het
te warm vond in de brandende zon en zelf op
stap wilde gaan daar zou het dan Reinaert
voor zijn I
Staatsexamen muziek.
Om bij Hulst te blijven de heer J. V. Ivens
uit die plaats heeft met goed gevolg te Rotter
dam het staatsexamen voor muziek, diploma B,
afgelegd.
Zwembad te Terneuzen.
De gemeenteraad van Terneuzen heeft vorige
weew donderdag vergaderd en misschien was
het als gevolg van de hitte, dat tijdens de rond
vraag de plannen betreffende het nieuwe zwem
bad ter sprake kwamen.
Burgemeester Tellegen deelde mede, dat er
thans een definitief plan opgesteld is, dat naar
alle waarschijnlijkheid door het Ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen zal wor
den goedgekeurd.
Windhoos boven Hoedekenskerke.
Hoedekenskerke werd vorige week tijdens een
onweer getroffen door een windhoos. Er sneu
velden dakpannen, ruiten en televisie-antennes.
Een directiewagen van een aannemersfirma,
waarin verschillende arbeiders aanwezig waren,
werd omver geworpen, terwijl een directiekeet,
die honderd meter verder stond, totaal werd
vernield. Ernstige persoonlijke ongelukken deden
zich niet voor.
Zeeuws Fruitcorso te Goes.
Iedere derde zaterdag van september wordt
te Goes het Zeeuws Fruitcorso gehouden. Dit
jaar voor de vijfde maal, zodat tegelijkertijd het
eerste lustrum zal worden gevierd.
Het bestuur van dit corso heeft besloten, dit
jaar.een andere opzet te kiezen. Het parcours
zal worden verlegd uit de binnenstad naar en
kele brede geasfalteerde straten, terwijl tevens
een geringe toegangsprijs zal worden gevraagd,
omdat men er anders financieel niet kan uit
komen.
Gedurende de fruitweek, die de tweede zater
dag van september begint, zullen verschillende
festiviteiten plaats vinden.
E.T.I. voor Zeeland publiceerde jaarverslag.
Het Economisch Technologisch Instituut voor
Zeeland heeft zijn jaarverslag over 1958 gepu
bliceerd. Uiteraard worden hierin de werkzaam
heden van het instituut gedurende het afge
lopen jaar gememoreerd.
Wij ontlenen aan dit verslag, dat de ontwik
keling van het Sloeplan en die langs het kanaal
Terneuzen - Gent de voortdurende aandacht van
het Instituut had, hoewel men over het Sloe
plan nog weinig definitiefs kon zeggen.
Zeeuwse Vrijzinnig Protestanten
hielden Landdag.
Vorige zondag werd te Aardenburg de zesde
provinciale landdag gehoud envan de Zeeuwse
Vrijzinnig Protestanten, waaraan ingeveer 200
personen deelnamen.
Des morgens werd een kerkdienst gehouden
in de St. Baafskerk. welke geleid werd dpor de
plaatselijke predikant, ds. L. S. Blom, terwijl des
middags in de „Elderschans" de heer N. Lith,
televisie-medewerker van de V.P.R.O., een le
zing hied over „Leven met de televisie".
Storm veroorzaakte schade aan dijk
te Vlissingen.
De harde wind, die vorige week zaterdag langs
de kust stond, was aan de Scheldemond een be
hoorlijke storm met harde windstoten, zelfs tot
windkracht negen. Door deze storm werd aan
de dijk, welke in aanleg is voor de boulevard De
Ruijter te Vlissingen, aanzienlijekschade aange
richt. Op sommige plaatsen werd de asfaltlaag,
die twintig centimeter dik is, weggescheurd.
Zweefvliegers maken noodlandingen.
Het is de afgelopen week druk geweest met
noodlandingen van zweefvliegers in onze pro
vincie. Eerst landde in een bietenveld bij Bors-
sele een Franse zweefvlieger, die ten noorden
van Parijs was opgestegen, terwijl maandag een
Belgische zweefvlieger gedwongen was zijn toe
stel, waarmee hij van het vliegveld Knocke was
opgestegen, bij Biervliet aan de grond te zetten.
Ongelukken kwamen hierbij niet voor.
Hoog bezoek aan de Zeeuwse Deltawerken.
Het ligt in de bedoeling van de minister van
Verkeer en Waterstaat met de leden van de
vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat uit
deTwee de Kamer dinsdag a.s. een bezoek te
brengen aan de Deltawerken.
Het gezelschap zal maandagavond reeds in
Middelburg aankomen, waarna het de volgende
dag een bezoek zal brengen aan de waterstaats
werken van het drie-eilanden plan te Vrouwen
polder en Veere, waarna ook de werken te Brui-
nisse zullen worden bezichtigd.
De Minister van Binnenlandse Zaken
bezocht Schouwen.
In verband met de voorgenomen samenvoe
ging van gemeenten op Schouwen-Duiveland i—i
tegenwoordig gemeentelijke herindeling genoemd
- heeft de minister van Binnenlandse Zaken,
mr. E. H. Toxopeus, een bezoek aan dat eiland
gebracht, teneinde de gemeentebesturen aldaar
in de gelegenheid te stellen hun verlangens nog
eens toe te lichten.
Naar alle waarschijnlijkheid zal in het voor
jaar van 1960 het wetsontwerp door de Staten-
Generaal in behandeling kunnen worden ge
nomen. De minister deelde nog mede, dat het
in zijn bedoeling ligt, in september a.s. een be
zoek te brengen aan Walcheren om zich ook daar
persoonlijk op de hoogte te stellen omtrent de
daar levende wensen over de samenvoeging van
gemeenten.
Drie-Eilanden-plan vordert regelmatig.
Deze week is het eerste grote caisson, be
stemd om als landhoofd te dienen in de dijk
tussen Walcheren en Noord-Beveland, van Zijpe
naar de plaats van bestemming gebracht.
Het caisson, dat 63 meter lang, 20 meter
breed en 20 meter hoog is, werd door vier sleep
boten getrokken, terwijl twee andere sleepboten
hielpen bij het manoeuvreren van het logge ge
vaarte.
Voor het afleggen van de 40 km. van Zijpe
naar het Veerse Gat was twaalf uur nodig.
Een ander caisson van gelijke grootte zal vol
gend voorjaar naar het Veerse Gat worden ge
transporteerd. Dit ligt thans nog bij Kruiningen.
In de afsluitdijk zullen verder nog zeven door-
laatcaissons worden gebouwd. Deze bouw is nu
aanbesteed door de Deltadienst van de Rijks
waterstaat. De laagste inschrijver was de firma
E. Blok te Rotterdam voor 4.339.000,- de
hoogste was de N.V. A. Faas te Amsterdam voor
6.020.000,-.
