COURANT
AXELSE
IIIIII WIIRllT 'ETS KRÖflTS IMI1HT!
ZEELAND deze week
J C VINK
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
FIRMA
73e Jaargang No. 36
Franfcering bij abonnement, Axel. ZATERDAG 13 JUNI 1959
VERSCHIJNT IEDf E WOENSDAG EN ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS Losse nummert 6 cent
Kwartaal-abrunement t
a xel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen 11,75
Buitenland f 2,00
Drukker-Uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Til. 0 1155-646
Hoofdredactie: J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS, 8 ent per m m.
Bij contracten belangrijke reductie.
!n$fc tonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein*. idvertentlèn (maximum 6 regelt) 1-5 regelt
70 cent iedere regel meer 12 cent extra
Markt 12
AXEL
I. DELTAPLAN VOOR EEN KWART EEUW WERK.
Op 1 februari 1953 werd een groot deel van Zuidwest Nederland door de zee overstroomd.
Drie weken later reeds werd door de regering de Delta-commissie ingesteld om maatregelen
te bestuderen, nodig om een herhaling van zulk een ramp te voorkomen.
Het Delta-pian, gevolg van deze studie, is thans nog slechts in het beginstadium van zijn
uitvoering. Als alles volgens de plannen gaat, zal het toch nog omstreeks 1978 worden vóór
het is voltooid.
Toen prof. ir. Ph. J. Jansen, hoofd van de
Delta-dienst, zijn inaugurele rede hield als hoog
leraar in Delft, noemde hjj de afsluiting van de
zeegaten in het Delta-gebied een werk „aan de
grens van ons kunnen".
Het is dan ook alleen mogelijk een dergelijk
werk uit te voeren, wanneer men de beschikking
heeft over de wetenschappelijke en technische
vorderingen, die sinds dat andere reuzenwerk,
de afsluiting van de Zuiderzee, zijn gemaakt.
Altijd in beweging.
Wanneer men de kaart van ons land bekijki,
ziet men dat Zuidwest-Nederland één reusach
tige Delta is, niet van één maar van drie rivieren,
de Rijn, de Schelde en de Maas. Via allerlei ver
takkingen spuien die hun water - en soms
hun ijs naar zee en in die Delta-wateren
heerst ook weer de regelmatige beweging van
eb en vloed, zodat ontzaggelijke watermassa's
hier voortdurend in beweging zijn.
Deze stromingen veranderen ook steeds de
situatie op de bodem, nieuwe geulen uitsÜjpend.
nieuwe zandbanken opwerpend.
Het is dan ook niet zo, dat men thans reeds
precies weet hoe men het tot 19 ib zal gaan
doen, dat het programma nu al gereed ligt.
Al doende leert men. De ervaringen, die nu
met de aanvangswerken, de afsluiting van het
Haringvliet en het Veerse Gat, worden opge
daan, zullen bepalen, hoe men het laatste,
grootste en allermoeilijkste werk, de afsluiting
van de Oosterschelde, zal aanpakken.
Dat neemt niet weg, dat thans reeds zoveel
mogelijk wordt „uitgeprobeerd", o.a. in het
waterloopkundig laboratorium in de Noordoost
polder en dat men de meest moderne methoden
toepast om zijn vijand, het water, te leren ken
nen, o.a. door luchtopnamen van het golfslag
beeld en door een uitgebreide meteorologi:che
apparatuur.
Gigantenwerk.
Het is een geweldige opgave waarvoor de
Delta-dienst staat.
Hoewel dat deel van de werken, dat thans
gereed of in uitvoering is, op zichzelf reeds in
drukwekkend genoemd mag worden, is het nog
maareen begin.
Indrukwekkend is de stormvloedkering in le
Hollandse IJssel bij Kapelle, de drempel, die
het water tegenhoudt, dat mogelijk de Hol
landse laagvlakte zou kunnen binnenstromen,
zoals het trouwens in 1953 deed.
Indrukwekkend is het sluiseiland, midden in
het Haringvliet gebouwd, waar thans een batterij
zware heimachines bezig is damwandplanken te
slaan voor de wanden van de sluizen. Dit sini-
zencomplex wordt ongeveer een kilometer breed
en hierdoor zal bij ieder getij 350 miilioen ku
bieke meter water worden gespuid. Maar toch
is dit sluiseiland nog maar een bescheiden begin.
Zwaar en stoer ligt daat de brede afsluitdijk
door het Veerse Gat. Maar ook die dijk vorjnt
slechts een begin. De werkelijke problemen lig
gen in het werk der afsluiting en daarover doet
men drie maal zo lang als over het leggen van
het bestaande dijkgedeelte
De ervaringen, die men thans bij deze af-
sluitingswerken opdoet, zullen worden benut bij
de volgende taken. En dat zijn er nog heel wat
Het plan.
Wat houdt eigenlijk het Delta-plan in
Hier volgt het indrukwekkende lijstje van de
werkzaamheden, die naar men hoopt, in het
jaar 1978 voleidigd zullen zijn.
1. Waterkering Hollandse IJssel (gereed).
2. Afsluiting Veerse Gat en Zandkreek (wordt
aan gewerkt).
3. Afsluiting Grevelingen
4. Afsluiting Volkerak.
5. Afsluiting Haringvliet met sluizcncomplex
reeds aangevangen).
6. Dichting Brouwerhavense Gat.
7. Afsluiting Oosterschelde.
Wat het kosten gaat
Hier volgen enkele cijfers om een indruk ie
geven van dit millioenenproject.
Alleen reeds de aanleg van een werkhaven
in Hellevoetsluis, voor het Haringvliet-proiect
kost 4 millioen. de kosten voor liet maken
van de bouwput midden in het Haringvliet be
lopen plm. 20 millioen.
De afsluiting van het Brouwershavense Gat
wordt begroot op 200 millioen, die van de
Oosterschelde op 400 millioen. De totale
kosten begroot men op 20 milliard.
Er is geen sprake van, dat dit werk kan wor
den gestopt. Niet ten gevolge van de bestedings
beperking, of door welke andere oorzaak ook,
want al deze werken hangen met elkaar samen
en bereiken pas hun doel wanneer het laatste
gat is gedicht.
„Een werk aan de grens van ons kunnen".
Toch wordt het aangepakt en er is eigenlijk
niemand die het mogelijk acht, dat het niet
zou lukken
In een volgend artikel vólgt meer over de
geheel nieuwe werkmethoden die in practijk ge
bracht worden bij dit gigantisch werk.
(Nadruk verboden)
DE LANDBOUW EN DE PLANNEN TOT
VERBREDING VAN HET KANAAL
TERNEUZEN - GENT.
Dezer dagen werd door de Gewestelijke Raad
voor Zee'and van het Landbouwschap, in samen
werking met de Landbouworganisatie's, een bij
eenkomst be'egd in Hotel „Des Pays Bas" te
Terneuzen met de grondgebruikers welke be
trokken zijn bij de komende verbreding van het
kanaal Terneuzen - Gent.
Het doel van deze bijeenkomst was om de
irokkenen in eerste instantie op de hoogte ie
stellen van de mogelijkheden die er zijn op het
terrein van de schadevergoedingen.
Van de zijde van het Landbouwschap werden
hierover uitvoerige inlichtingen verstrekt, waar
op een uitgebreide discussie volgde.
Ter vergadering werd besloten een drietal ver
trouwensmannen aan te wijzen, welke in nauwe
samenwerking met de Landbouworganisatie's, de
belangen van de eigenaren en pachters zullen
behartigen. Als zodanig zullen optreden de heren
D. Haak te Sluiskil (Z.L.M.), A. Ramondt te
Sluiskil (C.B.T.B.) en G. Govaert te Westdorpe
(N.C.B.).
Over de verdere gang van zaken zullen be
trokkenen middels de pers en per circulaire na
der worden ingelicht.
Water en licht op Walcheren.
In de z.g. herverkavelingsgebieden op Wal
cheren zullen 170 percelen worden aangesloten
op het waterleidingnet en 298 op het electrici-
teitsnet.
De kosten van een en ander zullen respec
tievelijk 615.000,- en 1.390.000,— be
dragen. Ged. Staten hebben aan de Provinciale
Staten voorgesteld, van deze kosten 10% voor
rekening van de provincie te nemen.
St. Baafskerk te Aardenburg gerestaureerd.
Op zaterdag, 20 juni aanstaande zal de ge
heel gerestaureerde meer dan duizend jaar oude
St Baafskerk te Aardenburg door de Kerk
voogdij worden overgedragen aan de Kerkeraad.
Deze dienst zal worden geleid door de plaat
selijke predikant, Ds. L. W. Blom, terwijl daar
bij onder meer aanwezig zullen ijn de Com
missaris der Koningin in Zeeland, Jhr. Mr. A.
F C. de Casembroot met echtgenote
Jaarvergadeiii.g Zeeuwse R.K. o.i lerwijzers.
De Zeeuwse Rooms-Katholieke onderwijzers
hebben vorige weel: hun zevenentwintigste jaar
vergadering te Goes gehouden onder voorzitter
schap van de Heer J. Verwilghen uit Terneuzen.
Na de bezichtiging van een tentoonstelling
van schoolmeubels en leermiddelen hield rector
J Mans uit Roermond een rede over de beteke
nis van het godsdienstonderwijs voor het kind.
Gemeente-ontvanger van Krabbendijkc.
Dt gemeenteraad van Krabhendijke heeft met
algemene stemmen de Heer J. A. Boogaard,
adjunct-commies ter secretarie, benoemd tot ge
meente-ontvanger. Nog in dezelfde vergadering
werd de benoemde beëdigd.
De heer O. S. van Dijk uit Poortugal werd
benoemd tot commies ter secretarie.
Benoemingen polders en waterschappen.
Benoemd zijn tot gezworene van de polder
Beoosten Blij-Benoorden de heer A. Scheele te
Axel en tot dijkgraaf van het waterschap Smids-
Koegorsschorre c.aa de heer J. K. van Cadsand
en tot plaatsvervanger de heer A. J. de Feijter,
beiden eveneens te Axel.
Hoog bezoek aan „Hedenesse".
Het vormingscentrum „Hedenesse" te Cad-
zand heeft vorige week bezoek gehad van de
Commissaris der Koningin in Zeeland en zijn
echtgenote, mevrouw S. C. de Casembroot-baro-
nesse van der Feltz.
De bezoekers, die vergezeld waren van Ds.
H. M. Strating uit Goes en ontvangen werden
door ds. S. Tijmstra uit Retranchement en de
directeur van „Hedenesse", wika R. Westerval,
lieten zich uitvoerig voorlichten omtrent de
groei van het werk en de verdere plannen tot
uitbouw.
Carillonconcerten te Veere.
Met ingang van hedenavond beginnen te Veere
weer de carillonconcerten, die gedurende de
maanden juni, juli en augustus iedere zaterdag
avond worden gegeven. Deze concerten begin
nen iedere zaterdagavond om 8 uur.
Landbouwdemonstratiebedrijf in de
Braakman.
Door samenwerking tussen de drie landbouw
organisatie's, de C.B.T.B., de N.C.B. en de
Z.L.M. en de werktuigencommissie Weste'ijk
Zeeuwsch-Vlaanderen, kon vorige week door de
Commissaris der Koningin in Zeeland een land
bouwdemonstratiebedrijf in de Braakman ge
opend worden.
Het doel van dit bedrijf, dat voor 80% uit
bouwland en 20% uit weiland bestaat, is, om
cioor een goede combinatie van grond, arbeid en
inventaris te komen tot een zodoe'matig moge
lijke bedrijfsvoering en dit aan de practijk te
demonstreren. Het bedrijf wordt geheel mecha
nisch geleid. Bedrijfleider is de heer A. Poison-
nier.
Honderdduizend gulden schade te Lewedorp.
Door nog onbekende oorzaak is in de land-
bouwchuur van de heer A. Vermue te Lewedorn
brand uitgebroken. De schuur, die gedeeltelijk
uit hout was opgetrokken en met riet gedekt was
was binnen korte tijd één vuurzee. Het aange
bouwde woonhuis kon door de brandweer woi-
tlen behouden. De schade bedraagt meer dan
100.000, - De eigenaar is verzekerd.
Weer Tweede Kamer-fractie naar Zeeland.
Nadat kort geleden een groep leden van Je
K.V.P.-fractie in de Tweede Kamer een bezoek
aan Zeeland hebben gebracht, hebben in de af
gelopen week de leden van de P.v.d.A.-fractie
der Tweede Kamer deze provincie bezocht.
Donderdagochtend werd in de Statenzaal te
Middelburg een bespreking gevoerd met het col
lege van Ged. Staten.
Landdag van de Ned. Chr. Vrouwenbond.
Op woensdag 17 juni a.s. zal het gewest Zee
land van de Ned. Chr. Vrouwenbond zijn jaar
lijkse Landdag houden. Ditmaal komen deze
vrouwen bijeen te Vlissingen.
De gewestelijke presidente, mevr. Homburg-
Eloekveld. zal een begrotingswoord spreken, ter
wijl dr. C. Gilhuis uit Den Haag zal spreken
over „Zorg voor Uw ziel".
Des middags zal een vaandelshow en samen
zang worden gehouden op de Nieuwe Markt.
Nog een groot aantal Belgische grens
arbeiders.
In de omgeving van Sas van Gent werken nog
ongeveer 1200 Belgen in de industrieën, terwijl
in Hulst en omgeving ongeveer 600 vrouwelijke
Belgische textielarbeidsters werkzaam zijn.
Gezien de Zeeuwse arbeidsreserve worden nu
pogingen ondernomen om deze Belgische ar
beiders door Zeeuwen te vervangen. Dit is ech
ter een vrij moeilijke materie en zou bovendien
ten opzichte van onze zuiderburen niet billijk
zijn. Wel wordt getracht om de vervanging ge
leidelijk te doen geschieden.
LOSSE GEDACHTEN
D - D A Y
Het is niet wel doenlijk, om alle losse ge
dachten van een week in dit rubriekje te ver
weven. Dan zou het een onsamenhangend ge
heel worden. Er moet daarom een keuze worden
gedaan.
Anders hadden wij vorige week eens even
samen moeten denken over de uitdrukking, die
als titel boven dit stukje staat D - Day.
Weet U nog, lezer wat D - Dav betekent
Weet U nog, wat D - Day voor ons be
tekend heeft
Maar, weten onze kinderen, onze opgroeiende
jeugd, wat D - Day betekent en wat het met
name in 1944 voor ons, ja, voor geheel West-
Europa, zelfs voor de gehele vrije wereld be
tekend heeft
D - Day de dag van de invasie op de kust
van Normandië.
D - Day de dag, waarop de geallieerden
met een machtige vloot en luchtmacht de strijd
te land in het Westen begonnen.
D - Day de dag, waarop alle „goede" be
woners van de bezette gebieden hoopvol hadden
uitgezien, vier lange, bange jaren
D - Day de dag waarvoor de bezetters en
bun handlangers vreesden.
D - Day de dag van de hoop op bevrijding.
D - Day 6 juni 1944, nu 15 jaar geleden.
Natuurlijk herinnert U zich nog die morgen,
ja, die gehele dag, dat de gesprekken fluisterend
en met schichtig omkijken, maar toch met eeri
blijde trek op het gelaat, werden gevoerd Heb
je het al gehoord De bondgenoten zijn in
Noord-Frankrijk geland. Nu zal het niet lang
meer duren 1
U herinnert zich dit nog wel, maar weten ook
Uw kinderen dit
Want ook zij, het opgroeiende geslacht, moe
ten dit weten. De zware strijd, die gevoerd werd
om de vrijheid te herstellen.
Of het niet beter is, dit maar te vergeten
Waarom moeten die bloedige geschiedenissen
nu nog aan de kinderen worden voorgeschoteld
Niet, omdat zij bloedig zijn niet om oude
wraakgevoelens weer op te rakelen.
Maar onze kinderen moeten dit weten,
omdat zij daardoor enigszins zullen kunnen he
grijpen, wat vrijheid is.
Zij moeten dit weten, om met te meer klein
voor die vrijheid, wanneer zij weer eens zou
worden belaagd, op de bres te kunnen staan.
D - Day 6 juni 1944.
Vijftien jaar later is de vrede in de wereld
nog niet teruggekeerd.
Oorlog, geruchten van oorlog.
Laten wij bidden om een rechtvaardige vrede.
Provinciale Raad voor de Volksgezondheid.
Ged. Staten van Zeeland hebben de Provin
ciale Staten voorgesteld, op grond van de Ge
zondheidswet een Provinciale Raad voor de
Volksgezondheid in te stellen.
Deze raad zal bestaan uit twintig leden, t.w.
Ten vertegenwoordigers van openbare lichamen,
drie van het Groene Kruis, twee van het Wit-
Gele Kruis, één van het Oranje-Groene Kruis,
twee van de Maatschappij tot bevordering der
Geneeskunst, district Zeeland, één van de dienst
Geestelijke Volksgezondheid en één van de
dienst Geestelijke Volksgezondheid van het Wit-
Gele Kruis.
De voornaamste taak van de raad zal zijn het
stimuleren van de gezondheidszorg in Zeeland.
Hervormde Kerk te Sluiskil.
Te Sluiskil bestaan er plannen voor de bouw
van een nieuwe Hervormde Kerk. Het tegen
woordige kerkgebouw, dat 170 zitplaatsen heeft,
is te klein en bovendien zeer oud, terwijl het
niet centraal gelegen is. Wanneer de kanaal
plannen verwezenlijkt zullen worden, zal naar
alle waarschijnlijkheid ook de kerk moeten ver
dwijnen.
De nieuwe kérk, die 250 zitplaatsen zal krij
gen, zal, wanneer de plannen doorgaan, ge
bouwd worden op een perceel dat begrensd wo'dt
door de Spoorstraat, Louisastraat en Bosjesweg.
Initiatief Comité „De Bevelanden" actief.
Enkele weken geleden maakten wij melding
van de oprichting van het Initiatief Comité „De
Bevelanden". Dat dit comité inderdaad initiatief
heeft blijkt wel uit het feit, dat het thans reels
met plannen komt om het volgend jaar van 20
tot 23 april te Goes een streektentoonstelling te
houden, waarop een aantal bedrijven zijn pro
ducten en materialen zal exposeren.
(Vervolg op pagina 2)