AXELSE COURANT
De slag om Arnhem.
Mannen van betekenis.
IVO ROL Elke tand een Sneeuwwitje
sa
J. C VINK
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1958
72e Jaargang No. 89
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDf l WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tal. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
Ideaal voor ieder
die briewen schrijft!
FIRMA
Markt 12
AXEL
EEN EPISODE UIT ONZE GESCHIEDENIS OM NOOIT TE VERGETEN.
Wie destijds Arnhem niet zelf gezien heeft, kan zich geen voorstelling vormen
van de vele wonden, die deze stad in september 1944 toegebracht' werden en wie
toen Arnhem wèl gezien heeft kan niet begrijpen, dat' deze wonden thans voor het
grootste deel genezen zijn
Een oorlogsveteraan vertelt
Laten we toch nimmer vergeten, dat ook
cns land zijn bijdrage tot de uteindelijke
overwinning heeft geleverd. Mag dan ons
aandeel in geen verhouding staan tot dat
van de machtige Geallieerden, percentsge
wijze was onze bijdrage zeker groot en méér
dan dat Met de strijd op de Grebbeberg,
Let bombardement van Rotterdam, de slag
in de Java-zee, de spoorwegstaking, de
hongertochten in het \Vesten, zal de slaig
om Arnhem in onze geschiedenis blijven
voortleven.
Onder de helden, die in de september
dagen van de 17e tot de 27e vochten, waren
9000 Nederlanders. Twee-derde, dus 6000
nan, keerde hiervan niet terug
Het was zomer geweest en ademloos en
gespannen hadden wij ed verrichtingen van
de Geallieerde Legers gevolgd. Met bijna
fabelachtige snelheid trokken de troepen
voorwaarts, de Duitse oorlogsmachine werd
lam geslagen, de opmars scheen niet te
stuiten.
Het werd „Dolle Dinsdag" en in Amster
dam, in Haarlem en in geheel de Bollen
streek stonden de optimisten lanlgs de grote
wegen om de binnentrekkende bondgenoten
met bloemen te begroeten. De bloemen ver
welkten evenwel zonder dienst te hebben
gedaan, maar ihet werd 17 september en
rieuwe hoop gloeide op.
Op deze dag waren in Engeland de mach
tige transportmachines, achter zich aansle
pend de ranke zweefvliegtuigen, opgestegen
om de grootste en tevens meest gewaagde
luchtlanding van deze oorloig te volbrengen.
Als de onverwachte actie bij Gelderlands
hoofdstad succes mocht hebben, als het 2e
Britse Leger tijdig hulp in de vorm van
manschappen en zware wapenen zou kunnen
aanvoeren, dan zou de doorstoot naar de
Zuiderzee, het IJsselmeer, een kwestie van
minder belang zijn en de Duitsers in ons
land in een hopeloze positie brengen.
De grote rivieren bij Grave, bij Nijmegen
cn bij Arnhem geforceerd, de Siegfriedlinie
onbestorm gepasseerd het hart van Duits
land opengelegd
Weliswaar w,as de aanvoerweg via Eind
hoven naar Nijmegen smal en konden de
Duitse tanks de corridor gevaarlijk bedrei-
c;en, maar er was een goede mogelijkheid,
die vergroot werd, doordat de Duitsers on
voorbereid stonden ten opzichte van de
plotselinge operatie.
Zondag 17 september 1944 luchtlandin
gen bij Eindhoven. Nijmegen en Arnhem
Groot offensief in noordelijke richting van
uit het bruggehoofd over het Scheldekanaal.
Weinig vermoedden de kerkgangers in
Gelderland en Brabant, toen zij zich die
zondagmorgen naar het Bedehuis begaven,
hoe de oorlogssensatie reeds letterlijk boven
hun hoofden hinig. Toen zij de kerk ver
lieten, hadden de eerste par,acutes reeds hun
menselijke vracht aan de grond gezet en
daverden machtige luchtvloten langs de
wolkenloze hemel.
De Britse troepen bij Arnhem werden in
de buurt van Wolfheeze afgezet en het
duurde niet lang of de eerste jeeps met man
schappen door de lucht aangevoerden raas
den door de straten van Arnhem» Dat dit
niet zonder schermutselingen gepaard ging
1 ehoeft geen betoog
Hoewel de Duitsers volkomen verrast wa
ren door de feilloos uitgevoerde en boven
verwachting geslaagde landing, bleken de
toegangswegen tot Arnhem niet zender meer
ij te passeren te zijn.
Langs drie kanten rukte men op me als
ij doel de Rijnbrug. Naarmate men Arnhem
naderde, werd de strijd feller en de tegen
stand heviger. De Duitsers verzetten zich
krachtig tegen de Britse „Red Devils en
slechts enkele honderden manschappen wis
ten tot in het hart van Arnhem door te
dringen.
De verliezen waren groot, maar de brug
werd bezet
)De dag liep reeds ten einde, toen de
Genietroepen aanrukten om de Spoorbrug
te bezetten. Dat dit niet gelukte, vond zijn
oorzaak in het feit, dat de Duitsers op het
laatste moment de brug in de lucht konden
laten vliegen.
De nacht viel.
De Britten nestelden zich in de huizen en
trachtten hun benarde positie zoveel moge
lijke te versterken. Het Noordelijk deel van
de Rijnbrug werd door hen beheerst, het
zuidelijke einde was in handen van de Duit
sers, die met pantserwagens en een lucht
doelkanon over de brug begonnen te vuren.
Dat was reeds in de morgen van de volgende
dag. De uren verliepen. Het werd middag
en nog slechts een handjevol Britten was er
over.
Versterking Versterking
Zij kwam niet.
Vier dagen lang hielden ongeveer 100
man stand onder de brug. Niettemin werd
een fanatieke stormloop van de Duitsers af
geslagen. Bombardement volgde op bom
bardement, stormaanval op stormaanval.
Gebrek aan munitie. Geen eten en geen
drinken.
Van de 100 man zijn er nog 20 over.
Dinsdag, Woensdag. Tien man houden
nog stand, maar dan heeft langer tegenstand
bieden igeen zin meer. Niet één man echter
valt ongewond in handen van de vijand.
In de bossen.
Dit waren de weinigen, die in de stad zelf
doordrongen. Het lot van de heldhaftige
strijders in de bossen ten westen van Arn
hem was niet minder dramatisch. Tot drie
maal toe doorbraken de Duitsers de smalle
corridor, die vanuit het Zuiden door Bra
bant leidde. Het was Generaal Dempsey
daardoor onmogelijk zijn troepen in vol
doende mate naar de Betuwe te dirigeren en
bliksemsnel behaalde voordelen der lucht
landingsdivisies aldus te behouden en te be
nutten.
De mannen in de bossen konden slechts
vanuit de lucht helaas té schraal wor
den bevoorraad en al toonden de piloten der
bijkans langs de grond scherende toevoer
vliegtuigen ware staaltjes van doodsver
achting en heldenmoed, het mocht niet baten.
Onophoudelijk barstten de /vijandelijke
projectielen in de steeds dunner wordende
gelederen uiteen, voortdurend namen de
tankaanvallen in hevigheid en omvang toe.
Hoe de mannen van Arnhem het zonder
het hoogst-nodiige, bijna zonder eten of
drinken nog zo lang hebben uitgehouden,
is een wonder.
Steeds weer trokken de Rode Duivels uit
hun stellingen, steeds weer keerden zij terug
met de melding, dat de aanval „afgeslagen"
was. Maar ook steeds werd hun aanval
minder.
Geheel Nederland, geheel de beschaafde
wereld leefde mee met de heldenstrijd bij
Oosterbeek van de First British Airborne
Division onder het commando van Generaal-
Majoor R. E. Urqnhrat.
Huis na huis werd in Arnhem verdedigd,
slechts boom na 'boom gaven zij langs de
Veluwezoom prijs.
In de regenachtige nacht van 26 op 27
september werd het bevel tot terugtrekken
aan de gedecimeerde troepen gegeven. De
zoeklichten flitsten over de Rijn. Zonder
onderbreken trommelde het mitrailleurvuur
over het water, maar in volkomen orde en
in volle opofferingsgezindheid geschiedde
de overtocht.
Van de ongeveer 9000 man, die in de
omgeving van Arnhem waren geland, keer
den er aanvankelijk ongeveer 2000 terug
binnen de Engelse linies van Nijmegen. An
deren. door de bevolking verborgen, volg
den later. Het gros was gesneuveld of om
gekomen en een deel gewond of gevangen
genomen.
De honderdduizend inwoners van Arn
hem zagen in de tien dagen niets ontziende
strijd hun liefelijke, hun lachende stad ver
woesten tot een rokende puinmassa, ver
nietigd door vuur van vriend en vijand. En
als of dit nog niet genoeg was, volgde daar
op een onverbiddelijk bevel tot algehele eva
cuatie, voor velen zo mogelijk nog erger dan
het moordend oorlogsgeweld.
Honderdduizend mensen trokken weg, het
schamel bezit voor zover uit de chaos
gered voortsjouwend op de rug in kin
derwagens of op wrakke karretjes. Wat er
achtergebleven was of achtergelaten moest
worden werd op last van de Rijkscommis
saris geplunderd. De rest verbrand en ver
woest
CORNELIS VEROLME, DE NEDERLANDSE ONASSIS.
f IN TWAALF JAAR BOUWDE HIJ EEN WERELDBEDRIJF OP.
Griekenland heeft zijn Onassis, de wereldbekende scheepsbouwer en reder, die als
jonqeman met een beetje spaargeld als emigrant naar Amerika trok en die thans
een eiqen handelsvloot heeft met enige honderden millioenen op de bank.
Minder bekend is, dat' ook Nederland zo'n soort Onassis heeft, een geweldenaar
op zijn qebied, een doodeenvoudige arme jongen van huis uit, thans geschat op een
vermogen van zo'n 200 millioen gulden, eigenaar van grote scheepswerven, ruim
4000 man personeel, die alle zeeën bevaren. Zijn naam is Cornelis Verolme. Het is
het Amerikaanse financiële tijdschrift „Fortune", dar iets vertelt over de merk
waardige carrière van deze man, geboortig uit Nieuwe Tonge op de Zuidhollandse
eilanden.
De Amerikanen en Engelsen hebben een
typisch spreekwoord, toepasselijk op men
sen, die op een redelijke wijze de kunst ver
staan vermogens te vergaren. Het luidt
The art of money-making", de kunst om
geld te „maken". Maar deze Hollander in
teresseert zich weinig voor geld, evenals
voorheen mannen als Ford, Carnegie, Van-
derbilt, Rotschild, Woolworth enz., mis
schien omdat zij er zoveel van hadden. Niet
de zucht naar geld dreef hen.
Cornelis Verolme heeft maar één grote
hartstocht lang en hard werken en iets
.groots scheppen. Zijn buitengewone flair
voor zaken doen en het plezier om uit het
niets iets van betekenis op te bouwen heeft
hem van jongsaf voortgedreven. Hij zelf
zegt het zo het geld ligt overal op straat
en het enige wat je nodig hebt is de kunst
Werken.
Onze Nederlandse Onassis kan met 5 of
6 uur slapen per dag toe. De rest is werken
.geblazen. En als de tijd het toelaat, een paar
uur doorbrengen in zijn gezin. Geen tele
visie, hoogstens radio, want dat leidt alle
maal maar af. Zijn vrouw, voormalige secre
taresse, beheert grotendeels zijn zaken, dat
wil zeggen de voornaamste administratie.
Hij noemt haar „zijn zakboekje", dat hem
herinnert aan de vele kleine en vooral grote
dingen, die hij niet vergeten mag. Hij zelf
weet niet eens nauwkeurig hoeveel hij bezit,
maar zij wel.
De Haagse Post, aanknopend bij een korte
levensschets van „Fortune", geeft enkele
trekjes, die deze man tekenen. Wat weer
houdt Cornelis Verolme, iemand met zoveel
succes en zoveel geld, na zijn fabelachtige
en het enige wat je noaig neoi is uc «cu»».. a—--- -
om het te zien en de moeite te doen omopkomst, om de bloemetjes eens buiten te
het op te rapen.
Dat lijkt allemaal zo verschrikkelijk een
voudig en gemakkelijk, maar in het leven
van alledag zijn er niet zo heel veel mensen
daarvoor geschapen. Het is heel wat anders
dan het puur of stom geluk van de sheiks
en vorsten in het Midden-Oosten, die de
(millioenen en milliarden zo maar in de
schoot geworpen krijgen omdat zij boven
„op de olie" geboren werden en worden.
zetten en de rest van zijn leven hij is
noig maar 58 jaar te genieten van de
heerlijkheden, die overal te koop zijn Wat
beweegt hem van vroeg tot laat te blijven
werken, steeds maar werven, dokken en
schepen te laten bouwen
Verolme zelf beantwoordt deze en derge
lijke vragen. Hij zegt „Bezit maakt niet
gelukkig. Wij allen hebben van onze Schep
per, welke godsdienst wij ook belijden, de
opdracht gekregen om naar onze eigen be
perkte kracht en gaven te scheppen." Hij
verwijst naar de Bijbelse gelijkenis van de
talenten en de straf voor de luiaard. Vrijwel
ieder mens, hoe gering ook, heeft een schep
pend vermogen, de een veel de ander wei-
niig, maar alle mensen hebben een taak.
Sterk in het scheppen.
De „jongen" uit Nieuwe Tonge is sterk
in het scheppen. In nog geen twaalf jaar
200 millioen. Het organiseren is hem aan
geboren. Na met veel „pijn en moeite" het
staatsdiploma M.T.S. verkregen te hebben
heeft hij weinig of geen tijd meer gehad om
te studeren. Voor de goede naam en de
goede trouw heeft hij zich omringd met en
kele knappe koppen met invloedrijke namen,
zoals oud-minister-president mr. Gerbrandy
en vice-admiraal b.d. De Booy, respectieve
lijk commissaris en directeur van zijn N.V.,
waarvan hijzelf de enige aandeelhouder is.
Hij zit altijd vol plannen, maar op zijn plan
nen volgt ook de daad. Zijn zelfkennis
brengt hém er toe te zeggen wie werkt
maakt fouten. Maar 'zijn werven hebben in
elk geval een totaal capaciteit van circa
400.000 ton schepen en hij heeft een porte
feuille orders voor drie jaar tot een waarde
van een millard.
Prima sociale voorzieningen.
Bij al zijn zorgen en werken heeft hij niet
nagelaten, mede dank zij het werk van zijn
jonge vrouw (42) voor zijn uitgebreid per
soneel prima sociale verzekeringen in het
leven te roepen. Hij glimlacht als zelfs „De
Waarheid" hem daarom prijst en hem de
eretitel gaf „Een moderne ridder onder de
kapitalistische geldwolven".
De levenswijsheid van deze nooit wer-
kensmoede Overflakkeeër (Z.H.) is: wees
dankbaar voor de gaven, die God ons ge
geven heeft, hetzij veel of weinig en woeker
er mee, maar denk nooit, zo lang je nag
geen 80 bent ik heb het al bereikt en kan
nu op mijn lauweren gaan rusten.
Stram en Rheumatiscb
Doe dan toch eens
een bloedzuiverende kuur.
Met Kruschen Salts.
In 1946 was hij hoofd van de Dieselaf
deling bij Stork in Hengelo .een mooie baan
met een goed pensioen in het vooruitzicht.
Bijna 99% van de mensen geloven het dan
wel, zij achten zich maatschappelijk ge
sproken, geborgen, en leven hun keurig en
welverzorgd leventje. Niet aldus Cornelis
Verolme. Hij zag het massabedrijf van Stork
en zag ook al gauw, dat er veel meer uit
kon komen. Dus verraste hij de directie met
een groot organisatieplan tot in de puntjes
uitgewerkt. Prachtig, zei die directie. Maar
het plan werd afgewezen op één punt
Verolme had bij het plan ingelast een voor
stel tot zijn benoeming in de directie. Men
vond evenwel, dat hij met zijn diploma MTS
en zijn toekenning tot de titel hoofdingenieur
bij Stork voldoende beloond was.
Avontuur lokte.
Toen nam hij ontslag. Weg veilige baan.
Het avontuur lokte. Zelfstandig iets op
bouwen met wéinig geld. Het begon met
een klein loodsje en een paar mensen. Na
12 jaar een massa-bedrijf. Een sober man,
die weinig voor zichzelf nodig heeft, maar
altijd bereid om veel geld te besteden voor
prachtige en nuttige plannen in zijn ge^
boorteplaats, die hem tot ere-burger ver
heven heeft.
Zijn successen hebben hem niet vervreemd
van zijn eenvoudige afkomst en de calvinis
tische principes, die hij uit het ouderlijk huis
meekreeg. Aan God alleen de eer, is zijn
devies. Hij spreekt nooit over zijn arbeiders,
maar alleen over hen als zijn vrienden en
medewerkersj. Op feestdagen, Kerst en
Nieuwjaar, roept hij al die „medewerkers
bijeen van hoog tot laag oud-minister
Gerbrandy ontbreekt daarbij meestal niet
een interessante levensgeschiedenis, tot le-
hen als man tot man, als een der hunnen
Een man om een boek over te schrijven,
een interessante levensgeschiedenis, tot lt
ring voor jongeren en ouderen.
ABONNEMENTSPRIJS: Lost* nummert 6 cent
Kwartaal-abranement t
Axel binnen de kom f 1.55 Andere plaatten f 1,75
Buitenland f 2,00
ADVEETINT1EP1US.
Bi) contract» b,langrt)k«
ine condon Mododollngon 30
titUK. kdrortontlêQ (maximum 6 reg«U)
70 CMI lodoro r,gol
t eut por m.m. A
angrljko reductio.
gon 20 cont por m.m.
:lmum t rogoli) 1-5 rogoU I
moor 12 cont oxtro. J
rwn A nnnl- inn Tttn Uiran nil 1O
Al tientallen jaren was Kruschen over de hele werrid
redder 'n de nood, in duizenden gevallen van Rheu-
matische Pijn. Dat komt omdat Kruschen de oorzaak
van de kwaal aantast en verdrijft. Rhetumatische
pijnen vinden veelal hun oorzaak in de vertraagde
werking van de bloedzuiverende organen. Juist die
komen door Kruschen's zes minerale zouten weer op
gang.
Ing. Med.
