De massamoord te Naarden. De schooltijd nadert... Boekhandel Firma J. C. Vink Wat gebeurt er eigenlijk als we koken? en dan wordt het tijd om de benodigde leermiddelen aan te schaffen. U vindt bij ons alle benodigdheden in een ruime sortering. Markt 12 AXEL Telefoon 646 ^EN' ■p Zoom ze IN HET JAAR 1572 WERDEN IN NAARDEN ALLE MANNEN OMGEBRACHT. „Daar doet zich Naarden op, doorverft in burgerbloed Wie door zijn daden leeft, deez' stad leeft door haar sterven De faam is schfikkelijk die men door zijn ramp moet erven". In kwade reuk. Het jaar 1572 is een „beroemd" jaar uit onze Vaderlandse Geschiedenis, een der meest actie-volle jaren uit de 80-jarige oor- jog tegen de Spanjaarden. Met zwarte let ters wordt in dat jaar de massacre te Naar den vermeld, want 1 december 1572 be tekende voor deze „vesting", die bij de Spanjaarden in een kwade reuk stond voor een goed deel ten onrechte de da tum van de definitieve ondergang. Nimmer heeft de kleine stad in het Gooi zich meer van deze slag kunnen herstellen. Bijna vier eeuwen geleden is het gebeurdhet schijnt een lange tijd. Maar de ontstellende bijzonderheden, die ons uit oude geschriften bekend zijn gebleven, verlenen door haar lugubere dynamiek aan deze verschrikkelijke gebeurtenis een blijvende actualiteit. Veel oude geschriften behandelen „de onderganck van Naarden" niet, maar een is er, dat er zo'n duidelijke en levendige be schrijving van geeft, dat alle andere over bodig zijn. Het is het handschrift van Hor- tensius, door deze beroemde geleerde als 72-jarige grijsaard geschreven. Als wij de beruchte massamoord te Naarden wijlen beschrijven, kunnen wij niet beter doen dan enkele malen de „reportage", het „oogge- tuigeverslag" van deze geleerde op de voet te volgen. Er heerste omstreeks het jaar 1572 grote verdeeldheid onder de burgerij van het al oude Naarden de meerderheid der inge zetenen was voor de nieuwe richting de vrijheidsstrijd tegen Spanje de regering en de aanzienlijken waren behoudend en hadden op 2 februari 1572, bij de jaarlijkse verkiezing, de tegenpartij weten uit te slun» ten, hetge enzij zich later zouden beklagen. Deze verdeeldheid en het ontbreken van een krachtig hoofd onder de volkspartij waren oorzaak van de halve maatregelen, van dat loszinnig volhouden, van die uit- tartende houding bij zoveel zwakheid en verzuim en van die te late onderwerping, welke medewerkten tot een rampspoedige en roemloze uitkomst. Spanje voor de wallen. Op 13 augustus 1572 ontvluchtten de bur gemeester en de schout de stad, waar hun gezag geheel verlamd was. Naarden, reeds lang in kwade reuk avn ketterij en oproer, moest nu wel aan de Spaanse legerhoofden voorkomen als roekeloos weerspanning en bood als het ware zelf de gelegenheid aan, om ook in Holland een geducht afschrik wekkend voorbeeld te stellen. De aandrang van Amsterdam om Naarden spoedig onder 's Konings macht te brengen, werkte daar toe krachtig mede en reeds te Zutphen werd, zo het schijnt de last ontvangen, die binnen weinige dagen met de uiterste gestrengheid stond te worden volvoerd. Op 30 november verschenen de Spanjpaar- den voor de wallen van de stad. Daar men begreep, dat er bij de verdediging tegen de overmachtige vijand geen redelijke kans van slagen bestond, vaardigde men een aantal burgers naar de Spaanse bevelhebber af om hem de sleutels van de stad aan te bieden en hem te smeken de ingezetenen te sparen. Een der onderbevelhebbers, zekere Don Frederik. beloofde dat en daarop werden daten binnen de muren gelaten. Niet lang daarna werd aan de Naardense burgerij het bevel gegeven zich voor het stadhuis "te ver zamelen. Velen gaven hieraan gehoor in de veronderstelling, dat hun verschillende mededelingen gedaan zouden woden. De bedoeling was evenwel anders Een trompet gaf het sein om te moorden. Er werd geblazen gelijk men gewoon was bij een aanval in het gevecht te doen. Op dat sein stortten de Spanjaarden onder een ijselijk geschreeuw met zwaard, knots, pon jaard en schietgeweer op de ineengedrongen hoop van ongeveer zevenhonderd burgers in. Bijna vierhonderd waren er in het stadhuis Bloedbad. Het geschreeuw van degenen die moord den en gemoord werden, steeg ten hemel. De stedelingen hieven een luid geschei aan de Spanjaarden brulden er tegen in. Aan het eind van het stadhuis stond een altaar. Die achteraan stonden namen hun toevlucht daarheen die vooraan stonden drongen hen er af, om de slagen, die wer den gegeven, te ontwijken. Het gekerm klonk de gehele stad door. Enkelen, die uit kwaad vermoeden niet naar het stadhuis waren gegaan, stoven het huis uit en sortten zich van de muren neer. De Spanjaarden schudden de vermoorden terstond uit en lieten hen naakt liggen de halfdoden en zij, die zuchtend naar de laat ste adem hijgden, sloegen ze met kleine bij len en ruitermalies dood en ze stapelden lijken op lijken. Na het volvoeren van deze moordpartij in het stadhuis verstrooiden de Spanjaarden zich door de gehele stad, stormden in de huizen, v^oedd entegen al wat van (het mannelijk geslacht was. Jeügd, gevorderden in jaren, zij die met de ene voet in het graf stonden, priesters, zieken die te bed lagen, lammen in het gasthuis, die op krukken gingen, kreupelen, stommen, niemand werd gespaard. Zij ontzagen een gewijde plaats evenmin als een ongewijde. Klaas Reyniersz., een priester van zeventig jaar, bevond zich des tijds in de stad. Hij had zich enige maan den tevoren in Naarden geborgen, toen daar alles nog rustig was en hij meende op ijzn geboortegrond een veilige schuilplaats te zullen vinden. Nadat hij de dood door het geven van meer dan tweehonderd daal ders had afgekocht, werd hij op staande voet vermoord. IETS OVER VERSCHILLENDE BEREIDINGSWIJZEN. Wanneer de huisvrouw zich in de keuken terugtrekt voor het bereiden van de dage lijkse warme maaltijd, zeggen we zo een voudig dat ze gaat „koken Die uitdrukking is onvolledig, want elke huisvrouw verricht voor ze de dampende schalen op tafel zet, nog wel meer hande lingen dan koken alleen. Het is echter een feit, dat het koken daar een belangrijk deel van uitmaakt. Wat' is eigenlijk koken Koken is het verwarmen van spijzen in een vloeistof, waarbij de temperatuur om en na bij de 100 gr. C. bedraagt. Een verhoging van deze temperatuur en daarmee een ver korting der kookduur is alleen mogelijk bij het koken onder druk, in een hogedrukpan. In een gewone pan kunt U de temperatuur niet opjagen het hevig borrelen van de vloeistof heeft slechts één gevolg brand stofverspilling. Niet altijd is het nodig de vloeistof wer kelijk te laten koken. Sommige producten, b.v. rookworst, soepvlees, verse vis, stok vis en vruchten, die voor compote heel moe ten blijven, kunt U beter beneden het kook punt verwarmen. Aardappelen en groenten moeten werkelijk koken. Kook Uw verse groente nooit af Spijzen, die wat sterk van smaak zijn, worden wel afgekookt .Men zet ze op met koud water, brengt ze aan de kook, giet ze af en zet ze daarna opnieuw op met schoon, koud water. Deze methode wordt b.v. toegepast bij organen, o.a. nier, en bij gezouten groenten. Er gaan hierbij echter behalve smaakstoffen ook voedingsstoffen verloren en daarom is afkokenwoor verse groenten uit den boze. Vindt U de smaak van groenten te sterk, geef ze dan in een melksaus. Iets over aftrekken. Kruiden en vlees of beenderen worden afgetrokken door ze met koude vloeistof op te zetten en aan de kook te brengen. We kunnen er het best een pan van nauw model voor nemen en houden het deksel daarvan tijdens de bereiding gesloten. Voor het af- en andere kruiden en specerijen kunt U een kwartier tot een half uur rekenen, evenals voor visgraten. Beenderen en poulet van taai vlees of gevogelte vragen minstens 2 tot 3 'de poorten getopend ffsJÜTS- bekken van pijpkaneel vanille. ci.roenscM uur. Wat gebruikt U voor binden of bijbinden aardappelmeel, maizena of bloem Aardappelmeel brengt geen verandering in de kleur van de vloeistof en wordt daar om bij voorkeur gebruikt voor b.v. vruch- tensapsaus, een doorzichtige vlees- of groen tesoep of voor het enigszins binden van jus. Het is niet geschikt voor het bereiden van vruchtensappuddingen en dikke vla, die er plakkerig van Worden. Moet U op het laatst nog even een soep of saus binden, neem dan Uw toevlucht tot maizena. Hij is vluger gaar dan bloem en geeft minder gauw klontjes bij het aan mengen. Gaar tarwegries heeft dezelfde eigenschappen. Een qeuriq aroma door smoren. Wilt U het gerecht een geuriger aroma geven dan zich bij koken ontwikkelt, pro beert U het dan eens met smoren, een be reidingswijze waarbij boter of margarine of vet wordt gebruikt. Soepgroenten en sommige wintergroen ten, als prei, kool, lof en andijvie winnen er bii w'at geur en smaak betreft. Om de groen ten niet te laten verkleuren zorgt U er voor dat de boter, margarine of vet wel heet maar niet bruin wordt. Daarna doet U er de groenten in, roert ze even door het vet en zet het deksel op de pan. Groentesaus behoeft U bij deze bereidingswijze niet klaar te maken. Hoewel aan deze methode het voordeel verbonden is, dat de groente minder slinkt dan bij het koken het geval is, heeft smoren toch een nadeelhet kost veel boter, mar garine of vet. Vindt U dit een bezwaar, maakt U de groente dan liever aan het eind van de kooktijd met boter of met een sausje af. Ver mijd lang nastoven, waardoor een groot deel van het vitamine C verloren gaat. Dien de groente op zodra de saus, de boter of de margarine en desgewenst de kruiden er door gemengd zijn. NATIONALE TREKPAARDEN TENTOONSTELLING. Blijkens de landbouwtelling van mei van dit jaar bedraagt de paardenstapel in ons land nog ongeveer 194.000 stuks. Een aantal waaruit duidelijk blijkt hoe belangrijk de paardenfokkerij en het paar- dengebruik in de Nederlandse landbouw is, doch tevens een aantal, dat gerekend tegen over de vóór-oorlogse jaren een duidelijke vermindering demonstreert. Betekent dit dat het paard op het land bouwbedrijf dus todh minder belangrijk wordt en langzaam aan zijn plaats zal ver liezen Dit zou geen opwekkend toekomstbeeld zijn. Het landbouwleven zou verarmen als het paard en de paardenfokkerij, dat zoveel kleur en charme aan het bedrijf geeft, er uit zou verdwijnen. Nu mag een gevoelsargument nooit de doorslag geven bij het nemen van een be slissing over de inrichting van het land bouwbedrijf. Maar als het economisch ver antwoord is, mag het menselijke gevoel bij de vraag „paard of trekker een woord meespreken. En de ervaring wijs tuit, dat het paard op tal van landbouwbedrijven eco nomisch verantwoord is. Er zijn in ons land zo om en nabij de 150.000 landbouwbedrijven, waar de akker bouw en of veehouderij het hoofdberoep is. Van deze 150.000 bedrijven zijn er onge veer 10.000 waar uitsluitend trekkers ge bruikt worden. Hieronder is een groot aan tal van de grootste bedrijven. Dan zijn er plm. 20.000 bedrijven, waaronder ook vele van de grootste oppervlakte, waar zowel paard als trekker werken en ten slotte niet minder dan 120.000 bedrijven waar de paar den al het werk doen. Op 80% van de landbouwbedrijven in Nederland wordt dus nog uitsluitend met paarden gewerkt. Hieruit blijkt wel de belangrijke rol van het paard in de landbouw, temeer nog om dat het paard ook veel gebruikt wordt op de grote en moderne bedrijven in streken alsi b.v. de Noord-Oostjjolder, waar de boeren bepaald wel kunnen rekenen. Dit is een van de redenen waarom de jaarlijkse nationale tentoonstelling van de Koninklijke Vereniging „Het Nederland- sche Trekpaard in Den Bosch van zoveel betekenis is. Dit jaar wordt deze tentoonstelling ge houden op dinsdag 9 en woensdag 10 sep tember a.s. BEKENDMAKING SCHOOLETUI'S DRIEHOEKEN PASSERDOZEN MAATLATTEN KLEURPOTLODEN TEKENPAPIER KAFTPAPIER PLASTIC CAHIEROMSLAGEN CAHIERS DICTAATCAHIERS KLADBLOCS ATLASSEN WOORDENBOEKEN VULPENNEN VULPOTLODEN BALLPOINTS enz. enz. geheel waar recteur wordt ratuur, worden an het '60 zal in het oor de ze op- >p zon- >ekend- orga- lar dat :n even oen de twijfeld ver dit komen LEG» „Prins n Perk- e Perk- oef ten eruit te dat een ing van stonden staande et rijdek dit. Ge- enkele na ver- il auto's «auto's, bescha- ing. ct vrije en rhouwen vergade- Bergen aan alle Staten van de waarvai d mede- •erd, dat itrijd ter ogen >p Zoon ners aan spreken ise dag rebellen ekens het kind vreesde et lange, jiskamci len langs naar de ze ten nog zon lijn God, ndje enige in- dochter 'en Als hij zon zijn Ine aan r. Mocht eg. ,e hoofd- ven mee- niet van onder overal en lysol- vrouwen- I, praatte een dein olgd) ■er DIENSTPLICHT. Uitspraken inzake vrijstelling. De burgemeester van Axel brengt ter algemene kennis, dat een uitspraak op aanvraag om vrijstelling van dienst als gewoon dienstplichtige, welke uitspraak is gedagtekend 7 augustus 1958, ter secretarie van deze gemeente voor een ieder ter inzage is gelegd. Tegen elke uitspraak kan iedere belanghebbende uiterlijk de tiende dag na de dag van deze bekend making in beroep komen. Het verzoekschrift, waarbij beroep wordt ingesteld, moet met redenen omkleed zijn. Het behoeft niet ge zegeld te zijn. Het moet worden ingediend bij de burgemeester, ter secretarie van deze gemeente. De burgemeester zorgt voor de doorzending van het verzoekschrift aan de koningin, die op het beroep beslist, na advies van de raad van state, afdeling voor de geschillen van bestuur. Indien de ingeschrevene, wie de uitspraak geldt, buiten Nederland verblijft, kan, voor zover het door deze in te stellen beroep betreft, met overschrijdng van de termijn van 10 dagen genoegen worden ge nomen. Zolang omtrent zodanige overschrijding geen beslissing is genomen, wordt de uitspraak na het ver loop van de termijn van 10 dagen als onherroepelijk beschouwd. Axel, 19 augustus 1958. De burgemeester van Axel, VAN OEVEREN.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1958 | | pagina 3