AXELSE COURANT
Dorst naar het blauwe goud.
Gemeenteraad van Axel.
J C VINK
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 28 JUNI 1958
72e Jaargang No. 73
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEEf E WOENSDAG EN ZATERDAG
FIRMA
Markt 12
AXEL
DE BOSBESSENKOORTS WAART STRAKS WEER OVER DE VELUWE.
In het begin van de julimlaand breekt er
elk jaar opnieuw op de Veluwe een besmet
telijke ziekte uit, die snel, in één dag tijds
honderden, duizenden slachtoffers maakt,
waarvan het verspreidingsgebied zidh voor
namelijk op de Noord-Veluwe, rond de ge
meente Ermelo in de karakteristieke plaats
jes Nunspeet, Elspeet, Vierhouten en Gortel
maar ook wel elders bevindt en die met een
tegen het einde iets verminderde kracht aan
houdt tot in augustus Het is de ,,bos-
bessenkoorts
Jong en oud van beiderlei kunne worden
door de bos-bes-pluk besmet, op een ge
geven dag, die tevoren vastgesteld kan
worden, zijn plotseling de symptomen merk
baar, des avonds reeds worden ziektekaarten
uitgereikt en de volgende dag kan men de
slachtoffers bij duizenden tellen.
Het merkwaardige feit doet zich voor dat
er in augustus een „tweede pluk aan de
gang gaat. Er zijn dan na de eerste pluk
nog zo veel bessen overgebleven, dat het
alleszins de moeite loont de dan rijpe vruch
ten te verzamelen.
Huisgezinnen aan de pluk
Inderdaad mag men het plukken van bos
bessen op de Noord-Veluwe vergelijken met
het uitbreken van een besmettelijke ziekte.
Er is practisch niemand, die zich aan de
hartstocht naar het plukken van bosbessen
kan onttrekken en men moet niet denken,
dat met het woord hartstooht de dorst naar
„het blauwe goud" overdreven wordt voor
gesteld. Vanzelfsprekend zijn de verdiensten
van het plukken van bosbessen voor de in
min of meer behoeftige omstandigheden ver
kerende huisgezinnen een uitkomst, maar ook
anderen, die het om het geldelijk gewin niet
nodige hebben, geven zich zeker in de eerste
dagen of weken willoos over aan het spor
tieve genoegen van het verzamelen van de
blauwe besjes.
Op een bepaalde avond, die wordt vast
gesteld naar gelang het rijp zijn van de bos
bessen in de mees te gevallen is dat begin
juli worden door de boswiachter z.g. ge-
zinskaarten uitgereikt, die aan de daartoe in
aanmerking komende huisgezinnen en er
worden weinig uitzonderingen gemaakt
het recht geven in bepaalde bossen te gaan
plukken. Ieder ander die daar komt en die
niet in het bezit is van een geldige kaart,
wordt onherroepelijk verbaliseerd.
Het bosbessenplukken is uiteraard seizoen
arbeid. Van een bepaalde meest gunstige tijd
moet uiteraard gebruik worden gemaakt en
in het hele huisgezin, vader, moeder en kin
deren van jong tot oud werkt men mee
„zich in te zetten". Geen die zich aan het
werk onttrekt, zo iemand overigens aan de
blauwe gouddorst zou kunnen ontkomen.
De meester op school kan zijn kinderen
niet meer houden, de vaders en moeders zou
den het meester trouwens erg kwalijk nemen
indien hij zijn leerlingen in de eerste tijd in
de klas zou stoppen, want zij zouden daar
door immers rechtstreeks worden benadeeld.
En de portemonnaie stelt ijzeren wetten Er
wordt dan ook dikwijls gedurende de eerste
dagen vrij gegeven, bosbessenvacantie. En
dit is nu het nadeel van de bosbessenpluk,
niet het schoolverzuim, maar wel de erger
lijke kinderexploitatie, die zich voordoet.
Want het is zwalar werk, daar in de don
kere bossen, op het groene, blauw over-
waasde bessenveld. Van des morgens vijf
uur tot des avonds negen of tien uur is men
aan een stuk in de weer
Felle concurrentie
De concurrentie is in de bosbessenstrijd
fel genoeg. De Nunspeeters mogen niet hier
komen, de Vierhouters mogen niet daar
komen en dringt er toch één in het verboden
gebied door, dan zwaait er wat Vraagt er
iemand „Hoe is het bij jou daar Dan zal
steevast het antwoord luiden „Slecht 1 Valt
erg tegen Niemand wil bekennen dat
hij een goed plekje weet, waar veel te pluk
ken valt. Het is voorgekomen, dat twee ri
valen ieder op hun „eigen" plekje stonden
en dat geen van beiden, hoewel ieders em
mertje reeds vol bosbessen ziat, wegging, uit
angst, dat de ander daaruit zou opmaken,
dat er bij de een veel te oogsten viel. Immers,
als hij zo snel klaar was, dan moesten er op
zijn plekje wel veel bosbessen zitten
De geoefende plukker zit op zijn hurken,
zijn emmertje tussen de knieën, welk emmer
tje hij met de knieën al hurkende, voortbe
weegt. Inmiddels vliegen de rappe handen
door de struikjes en ritsen de druifjes van
de takjes. Men kan dit plukken als het ware
het best vergelijken met het melken van een
koe, het is uiterlijk bijna dezelfde beweging.
Er is er een in de omgeving van Elspeet,
Nunspeet, Vierhouten en Ermelo, die door
alle anderen als de meester-plukker wordt
erkend als hij het nu eens flink opze, be
reikt hij de bijna onvoorstelbare hoeveelheid
van zes pond per uur In dit huisgezin pluk
ken vader, moeder en tien kinderen, die
samen zo'n honderd en twintig pond per
dag plukken. Als men dan weet, dat in de
goede tijd per pond 75 cent wordt betaald
kan men zelf de dagverdiensten uitrekenen.
Er worden als het seizoen goed is duizenden
guldens tijdens de grote pluk verdiend (in
één groot gezin) en het is begrijpelijk, dat
de bosbessen daardoor het gehele jaar goed
maken en dan ook in hoge ere worden ge
houden
Op diverse plaatsen in het bos treft men
de handelaars aan, die naast hun „stand"
een bordje hebben staan met „Hier koopt
men bosbessen op." De meeste bessen zijn
bestemd voor de ziekenhuizen, daar er een
zeer probaat middel tegen darmziekten uit
gebrouwen kan worden.
Men zou (het de tere groene plantjes in de
uitgestrekte bossen vian de Noord-Veluwe
niet aanzien, dat zij in het leven van velen
een zo belangrijke plaats innemen. Indien
men het echter eenmaal heeft meegemaakt,
weet men, dat de „dorst naar het blauwe
goud" niet alleen ononderdrukbaar maar ook
heel begrijpelijk is.
Stijl en stram
Nu hier - dan daar
Heem Kruschen -
en Uw pijnen verdwijnen.
KIESPIJN T<
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abrnnement i
ftxel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. enAdm.: Axel, Markt 12, Tol. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVEETÏNTIEPRIJS
Bij contracten belangrijke
lop vonden Mededelingen
Klein,, idvertentièn (maximum
70 cent iedere regel
ZITTING VAN DINSDAG 24 JUNI 1958.
Voor de hoogstwaarschijnlijk op één na de laatste
maal kwam de raad dezer gemeente j.l. dinsdagavond
te 7 uur bijeen in een op één lid na voltallige zitting.
De heer Gerrits was n.l. afwezig.
De voorzitter, burgemeester Van Oeveren, stelde na
de opzning het onderzoek der geloofsbrieven en de
daarmee gepaard gaande toelating van de gekozen
raadsleden aan de orde. Hiertoe benoemde hij een
commissie bestaande uit de heren Kesbeke, Oggel en
de Feijter en werd de vergadering tijdens dit onder
zoek onderbroken.
Na afloop dezer werkzaamheden werd door dc
commissie bij monde van de heer de Feijter gerap
porteerd dat alle stukken in orde waren bevonden en
mitsdien tot toelating kon worden geadviseerd, waar
na de notulen, der vergadering van 1 3mei j.l. werden
vastgesteld, zoals deze in ontwerp aan de leden waren
toegezonden.
Hierna kwamen aan de orde de stapel ingekomen
stukken, waarbij het ganse alfabet niet kon voorzien
in de waarmerking van dezelve, mitsgaders de mede
delingen reeds in een vorige nummer opgenomen
naar aanleiding van de in de laatste vergadering ge
stelde vragen of gemaakte opmerkingen.
Behoudens enige opmerkingen van ondergeschikt be
lang van de heren Oggel, Pijpelink en Maas dien
aangaande vloeide hier geen discussie van betekenis
uit voort.
Naar aanleiding van de slotconclusie van het uit
voerige antwoord aan de heer Oggel omtrent het
splitsen van het kas- en administratief beheer bij de
gemeentelijke bedrijven bepleitte deze alsnog nader de
mogelijkheid te overwegen de afdelingen Gas- en
Vleeskeuringsbedrijf aan de afdeling Financiën op te
dragen. Spr. meende met het oog op de hierover reeds
gepubliceerde overwegingen, dat de door hem be
pleitte reorganisatie niet zo veel meer zal kosten, ter
wijl de heer Kesbeke nog nader de verkerssituatie via
de Zuidsingel in bespreking bracht.
Met de N.V. Bank voor Ned. Gemeenten te
's-Gravenhage werd een vaste lening tot een bedrag
van 55.000.aangegaan.
Als uitgangspunt voor de berekening van het voor
deze gemeente bestemde aandeel is uitgegaan van de
netto vlottende schuld van de gemeenten op 1 janu
ari 1958.
De voornaamste voorwaarden zijn koers 100%
looptijd 30 jaren rente 5%, halfjaarlijks te voldoen
aflossing in 20 gelijke jaarlijkse termijnen, aan
vangende op 16 juni 1969 vervroegde aflossing de
eerste 10 jaren van de looptijd niet toegestaan op
16 juni van de jaren 1968 tot en met 1972 a 101^2%,
vervolgens op 16 juni van elk jaar A 101% kosten
evenredig aandeel in de kosten (waaronder begrepen
disagio emissie), verbonden aan de verkrijging en het
beheer van de fondsen, waaruit de lening wordt ver
strekt, hetwelk wordt geschat op 1,3% van het nomi
nale bedrag der lening opneming 16 juni 1958.
De lening dient voor definitieve financiering van
onderhanden of reeds voltooid zijnde kapitaalswerken.
B. en W. stelden voor deze lening aan te gaan en
de opbrengst te bestemmen voor de gedeeltelijke voor
ziening in het tekort aan vaste financieringsmiddelen,
welk tekort momenteel ruim 540.000.bedraagt,
welk voorstel bij hamerslag werd aangenomen.
Het perceel K 20 aan de Kanaaldijk en eigendom
van de heer A. Dieleman-v. d. Voorde werd met het
oog op de slechte toestand waarin het verkeert, waar
bij aan herstel niet meer kan worden gedacht, onbe
woonbaar verklaard met inachtneming van de hier
voor gestelde termijnen.
Hierna kwam in behandeling het voorstel tot het
accoord gaan met de benoeming van1 een derde
schoolarts.
Opnieuw is van de commissie van beheer van de
Schoolartsendienst in het district Zeeuwsch-Vlaande
ren het verzoek ontvangen om accoord te gaan met
de aanstelling van een derde schoolarts.
Uit de nader overlegde gegevens blijkt, dat het
aantal leerlingen in de loop der jaren als volgt ge
groeid is: 1947: 6278; 1948: 6268'oeide jaren tr.
Pels en de volgende jaren in beide rayons 1949
13.759; 1950: 15.069; 1951: 15.033; 1952: 15.723;
1953 onbekend 1954 17.584 1955 18.558 en
1956.1 18.643.
Wanneer het onderzoek plaats vindt naar de tegen
woordige opvattingen, dan is naar het oordeel van de
Geneeskundige Inspectie een aantal van 6000 kinderen
per schoolarts normaal te noemen.
Bij schrijven van 20 februari 1958 deelde de com
missie van beheer mede, dat in 1959 voor twee school
artsen gerekend moet worden op 45 cent per inwoner.
Voor drie schoolartsen zou dit betekenen een afge
rond bedrag van 70 ct per inwoner. Voor 1958 wordt
aan de gemeenten een bijdrage van 40 cent per in
woner gevraagd.
Uit de rekening over 1957 blijkt echter, dat aan de
gemeenten kan worden terugbetaald wegens te veel
ontvangen bijdragen over dat jaar f7455.Dit be
drag komt overeen met ruim 8 cent per inwoner. De
werkelijke kosten bedragen over 1957 zodoende 32
cent per inwoner. Bijaanstelling van een derde school
arts zouden de kosten op basis van 1957 dus een be
drag van 48 cent per inwoner omvatten.
In vele gevallen van rheumatische pijnen krijgt ons
klimaat de schuld. Maar veeleer is de oorzaak on
zuiver bloed. Begin een bloedzuiverende kuur met
Kruschen en ge zult al na korte tijd de weldadige
gevolgen daarvan ondervinden. Naarmate Kruschen de
wat traag geworden bloedzuiverende organen weer
op gang brengt, krijgen de pijnverwekkende onzuiver
heden geen kans meer om zich vast te zetten, maar
worden ze afgevoerd langs natuurlijke weg
Ing. Med.
De commissie verwacht, dat dit bedrag nog iets
laegr zal liggen, omdat er bepaalde kosten zijn die
niet naar verhouding zullen vermeerderen, o.a. zullen
de vervoerskosten bij het centraal wonen van de derde
schoolarts per schoolarts lager zijn dan thans het
geval is.
Een bedrag van 48 cent per inwoner betekent voor
de dienst 1958 een hogere raming van 7800 x 8 cent
is 624.hetgeen aanmerkelijk minder is dan aan
vankelijk werd becijferd. Gelet op het bovenstaande en
overwegende dat voor de aanstelling van een derde
schoolarts van Rijkswge een subsidie zal worden ver
leend, terwijl Gedeputeerde Staten met de aanstelling
accoord gaan, stellen B. en W. voor alsnog goed te
vinden dat een derde schoolarts in dienst wordt ge
nomen, hetwelk zonder hoofdelijke stemming werd
aangenomen.
Goedgekeurd werden daarop de 3e wijziging van de
begroting van het Burgerlijk Armbestuur voor 1957
en de le wijziging der begroting hiervan voor 1958
en werden eveneens vastgesteld de 2e wijziging van
de begroting van het woningbedrijf voor 1957 de
le wijziging van de begroting van het gasbedrijf voor
1957 de 24e tot en met 30e wijziging van de ge
meentebegroting voor 1957 en de 22e en 23e wijziging
van de gemeentebegroting voor 1958.
Overeenkomstig de bij de stukken overgelegde ver
zoeken werd daarop beslist op de verschillende re
clame's inzake de plaatselijke belastingen.
In verband met het feit dat een nieuwe verordening
hoging der pensioenen van gewezen wethouders, zo
mede van de pensioenen van hun weduwen en wezen
met een algemene toeslag. Naar aanleiding van hun
schrijven van 28 mei j.l. vestigen Ged. Staten er de
aandacht op, dat er op het tijdstip van de inwerking
treding der verordening geen gewezen wethouders
waren met een pensioen of recht op pensioen, dat was
of zou moeten worden berekend naar een vóór dat
tijdstip geldende bezoldiging. Evenmin waren er we
duwen en-of wezen van de hierbedoelde wethouders.
Hierna werd vastgesteld een destructieverordening
voor d gemeente Axel.
De minister van Sociale Zaken en Volksgezond
heid heeft via Ged. Staten een ontwerp-verordening
toegezonden, welke ter vaststelling word aangeboden.
Dit ontwerp is om advies gezonden aan de keurings
veearts, hoofd van dienst, welke zich, behoudens en
kele opmerkingen, daarmee kon verenigen. Met de
door hem gemaakte opmerkingen is rekening gehouden.
Een dergelijke verordening bestond hier niet.
In de verordening op de keuring van vee en vlees
was alleen geregeld de aangifte van Ln nood gedode
en gestorven dieren, alsmede het vervoer naar een
naastbij gelegen verharde weg of verzamelplaats.
In verband met hetfeit dat een nieuwe verordening
is ontworpen voor de keuring van vee en vlees, waar
door de bestaande verordening komt te vervallen is
intrekking van dit artikel niet nodig.
Uit de verschilende mogelijkheden welke de nieuwe
ontwerp-verordening biedt, zijn die gekozen, welke
het meest aansluiten bij de bestaande toestand.
Overeenkomstig dit voorstel werd alzo besloten.
Zonder discussie werden vastgesteld de volgende
ontwerp-besluiten
De 9e wijziging van de Salaris- en Loonverorde-
ning 1955 en de 20e wijziging van de instructie der
keuringsveearts, hoofd van dienst, centrum Axel.
De minister van Binnenlandse Zaken deelt bij brief
van 8 mei 1958 mede, dat per 1 april 1958 voor de
lagere en middelbare ambtenaren bij het rijk een be
scheiden salarisverbetering is vastgesteld en voor de
lagere publiekrechtelijke organen een gelijke ver
betering mogelijk is.
Mijnhardt Kiespijnpoeders. Doos 50 ct.
Mijnhardt Hoofdpiinnoeders Doos 50 ct.
Hierdoor wordt ten dele tegemoet gekomen aan de
bezwaren, welke het vorig jaar algemeen zijn geuit
naar aanleiding van de beslissing om de wedden van
de hogere ambtenaren te verhogen.
Bij raadsbesluit van 17 december 1957 is, in over
eenstemming met een brief van genoemde minister, de
wedde van de eerste ambtenaar enigszins verhoogd,
bij welk besluit er rekening mee gehouden moest wor
den dat de procentuele verhouding tot de secretaris-
wedde van 80 tot 75% moest worden verlaagd.
Tegelijk met deze wijziging werd besloten bezwaar
te maken tegen die procentuele verlaging.
De minister is thans op dit standpunt enigermate
teruggekomen en heeft nu de mogelijkheid geopend
deze verlaging ongedaan te maken. De wedde van de
eerste ambtenaar kan nu weer enigszins worden ver
hoogd, al kan de oude verhouding van 80% van de
secretariswedde niet worden hersteld.
B. en W. kunnen deze verbetering toejuichen, doch
betreuren het dat herstel van de vroegere verhouding
nog niet mogelijk is.
Voor de lagere ambtenaren opent de minister de
mogelijkheid om een extra periodieke verhoging toe te
kennen.
Voor de ambtenaren, welke hun maximum hebben
bereikt, betekent dit dat zij boven het maximum nog
een periodieke verhoging kunnen krijgen.
De maxima van de loonschalen moeten dientenge
volge worden gewijzigd.
Voor de middelbare ambtenaren is ook een soort
gelijke verhoging mogelijk, doch aangezien in de ge
meente geen loonschalen bestaan, welke met die van
de middelbare rijksambtenaren overeenstemmen, kan
deze mogelijkheid buiten beschouwing worden gelaten.
Ingevolge genoemde circulaire kunnen de wedden
van de diensthoofden ook enigermate verbeterd wor
den, zodat de directeur van het gasbedrijf en het
hoofd van de vleeskeuringsdienst in de wijziging wor
den betrokken.
Ten aanzien van de lonen voor de werklieden-
functie's (staat B) is het mogelijk een tijdelijke toe
slag van 3% te verlenen. Deze toekenning is echter
gebonden aan de invoering van de werkclassificatie
en prestatiebeloning, welke voor de werklieden bij
het rijk is ingevoerd. Aan deze moderne loontechniek
zitten verschillende aspecten, welke nog nader over
wogen dienen te worden, zodat hiervoor thans nog
geen voorstel ter vaststelling wordt aangeboden. B. en
W. stellen zich voor zo spoedig mogelijk de raad
hierover nader in te lichten.
De veranderingen, welke mogelijk zijn, zijn ver
werkt in de bij de stukken gevoegde ontwerp-be
sluiten tot wijziging van de Salaris- en Loonverorde-
ning 1955 en de Instructie keuringsveearts, hoofd van
dienst, centrum Axel.
Als supplement waren aan de agenda behalve dit
punt ook de punten 18 en 19 na de verzending der
stuken aan de leden toegevoegd. De aanvulling van
punt 14c was van de volgende inhoud
Op grond van het schrijven van de minister van
binnenlandse zaken van 8 mei 1958, kan ook de
wedde van de hulpkeurmeester met één periodieke
verhoging worden verbeterd .Een en ander is neer
gelegd in de 5e wijziging van de instructie voor deze
functionaris.
Op voorstel van B. en W. werd deze wijziging
alsnog vastgesteld.
(Vervolg op pagina 2)