AXELSE COURANT
De wereldtentoonstelling
te Brussel
Gemeenteraad van Axel.
-m::-
J C VINK
Frankering bij abonnement, Axel
WOENSDAG 5 FEBRUARI 1958
72e Jaargang No. 35
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDf 'E WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tol. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
OOK CULTUREEL EEN BELANGRIJKE GEBEURTENIS.
NATIONALE DAGEN MET WERELDBEROEMDE ORKESTEN EN
BALLETGEZELSCHAPPEN.
De bezoekers van de Wereldtentoonstelling te Brussel, die op 17 april a.s. geopend
wordt en tot 19 oktober zal duren, zullen er belangrijke culturele manifestatie's mee
kunnen maken. Een groot deel daarvan vindt plaats in het kader va n de Nationale
Dagen, die door de deelnemers aan de tentoonstelling worden georganiseerd. Ze
hebben behalve uiteraard over hun eigen paviljoen de beschikking over een
grote zaal met een capaciteit van 2000 en een kleine voor ongeveer 500 personen.
Verder is er nog de Esplanada, een speciaal voor grote bijeenkomsten aangelegd
gedeelte van het tentoonstellingsterrein, met een oppervlakte van 2 hectaren. Ook
de zojuist' genoemde zalen bevinden zich trouwens op het terrein zelf. Wereldbe
roemde orkesten en balletgezelschappen zullen in Brussel uitvoeringen geven.
enigde Staten 7 juli Venezuela 8 en
9 juli: Frankrijk (le en 2e delg) 10, 11
en 12 juli Engeland 15 juli Saoedie Ara-
bië 22 juli Syrië '23 en 24 juli Tsjecho-
slowakije 25 en 26 juli Spanje 30 juli
San Marino 31 juli en 1 augustus Zwit
serland (2e en 3e dag) 6 augustus: Bra
zilië; 7 en 9 augustus: Turkije; 11, 12 en
13 augustus Sovjet-Unie 14 en 15 augus
tus Vaticaan 20 augustus Nederland
21 augustus Irak 25 en 26 augustus
Canada 27 augustus Dominicaanse Re
publiek 29 augustus Tunesië 2 en 3
september Raad van Europa 4 septem
ber Iran (le dag) 5 september: Bene
lux 6 september Iran (2e dag) 11 sep
tember Cambodje 15 en 16 september:
Mexico 17 september Hongarije (2e dag)
18 september: Chili; 24 september: Li
banon 25 september Frankrijk (3e dag)
1 oktober Urugay.
Canadese inzending geheel kollektief
en anoniem.
De ruwbouw van de Canadese inzending
op de Wereldtentoonstelling komt in de
loop van deze maand geheel gereed. Het
inwendige van het paviljoen (.lat een in
houd heeft van 200.000 kubieke meter zal
voor 1 maart voltooid zijn. De aanleg van
de tuinen op het Canadese terrein, waarmee
in de herfst van 1957 werd begonnen, komt
in de loop van dit voorjaar klaar. Zoals be
kend is een deel van de bloemversiering uit
Verenigde Staten.
Uit de Verenigde Staten komen onder
meer het Symphonie Orkest van Philadel
phia onder leiding van Eugène Ormandy
met als solist de violist Isaac Stern, het
American Ballet Theatre met Nora Kaye en
Erik Bruhn en een beroemd jazz-orkest,
waarvan de naam nog niet bekend is ge
maakt. In het theater op de Amerikaanse
afdeling zullen belangrijke toneelgezelschap
pen voor het voetlicht komen.
Groot-Br ittannië.
Engeland wordt vertegenwoordigd door
het B.B.C.-Symphonie Orkest onder leiding
van Sir Malcolm Sargent en het Hudders-
fiëld koor. De beroemde band van de
Scottish Guards zal er openluchtconcei'ten
geven en er zal verder een grote parade
worden gehouden, terwijl op de Britsche af-
af deling zal kunnen worden gedanst.
Frankrijk.
Firiankrijk laat het ballet van de Parijse
Opera optreden en organiseert een groot
schouwspel op de Esplanade, waaraan mili
taire afdelingen zullen meewerken. Er wordt
een gala-avond gegeven, gewijd aan het
Franse chanson, met medewerking van tien
beroemde Frianse zangers en zangeressen.
Voorts is onder ander het optreden van de
acteur Jean-Louis Barrault aangekondigd.
Andere landen.
Het programma van de Finse Nationale
Dag zal verzorgd wce/den door studenten-
zangers van de Universiteit van Helsinki en
de volksdansgroep „Jalkanen Uit Hon
garije komen het Tatray strijkkwartet, het
Boedapester blaaskwintet, orkest en zangers
van de Hongaarse Opena en de Hongaarse
Nationale Volksdansgroep. Zuidsbvië geeft
acte de présence met het Symphonie Orkest
en ballet van Belgrado en een groot leger-
koor. De Tsjechen sturen het Tsjechisch
Philharmonisch Orkest en het beroemde
marionettentheater! van Skupa.
De Zwitsers komen met de stedelijke thea
tergezelschappen van Zürich en Bazel en
het Orchestre de la Suisse Romande onder
leiding van Ernest Ansermet. Ook zal er
een grote folkloristische manifestatie wor
den gegeven.
Op de Japanse Nationale Dag worden
ballet- en operettevoorstellingen gegeven.
Ook krijgt men een Japanse modeshow en
judodemonstraties te zien. Iran presenteert
een Oosters ballet en Venezuela komt met
een zeer groots opgezet folkloristisch pro
gramma.
De plannen voor de Nederlandse Natio
nale Dag, waarvoor de 20ste augustus is
gereserveerd, zijn nog niet definitief vast
gesteld.
Data Nationale Dagen.
De data der Nationale Dagen sommige
der deelnemende landen hebben meer dan
één Nationale Dag voor zichzelf gereser
veerd zijn als volgt vastgesteld
18 april Organisatie voor Europese Eco
nomische Samenwerking 24 april Israël
2 mei Hongarije (le dag) 7 meiOosten
rijk 8 mei Rode Kruis 9 meiKolen-
en Staalgemeenschap 12 mei Argentinië
13 en 14 mei r Japan 19 mei Luxemburg
20 mei Noorwegen 21 mei Finland
29 meiMarokko 30 meiPhilippijnen
16, 17 en 18 juni: Duitsland; 19 en 20
juni Italië 23 juni Monaco 24 juni r
Portugal 23, 24 en 25 juni Gespeciali
seerde onderafdelingen der Verenigde Na
ties 27 en 28 juni Zuid-Slavië 29 juni
Zwitserland (le dag); 30 juni: Egypte;
1 juli Belgisch Congo 2, 3 en 4 juliVer-
Nederlandse kwekerijen afkomstig.
Er zullen geen commerciële instellingen op
de Canadese afdeling exposeren, al hebben
sommige er van wel bij de opbouw van de
inzending hun medewerking verleend. Wat
Canada laat zien, zal een zuiver kollektief
en anoniem karakter hebben. In het twee
verdiepingen hoge gebouw komen op zich
zelf staande expositie's, die een indruk rul
len geven van land en volk van Canada,
middelen van bestaan, het culturele leven,
gezondheidszorg, enz. Het paviljoen, dat
een frontbreedte van ruim 52 meter heeft,
bestaat uit staal en glas en wordt beheerst
door een grote toren, waarop aan vier zijden
in verlichte letters het woord „Canada"
staat. Wie het gebouw betreedt, ziet een
bijna 40 meter lange, gebeeldhouwde muur,
die het Canadese volk voorstelt. Het pavil
joen bevat onder meer een bioscoop voor
ongeveer 300 personen, een bibliotheek, een
restaurant en een bar.
De Canadezen hebben bij de opbouw van
hun paviljoen zoveel mogelijk materialen van
eigen bodem gebruikt, de meubelen en de
stoffering zijn voor een groot deel uit Canada
afkomstig.
Noorse paviljoen triomf van het hout.
De inzending van Noorwegen, die een
oppervlakte van on/geveer 2500 vierkante
meter heeft, is van een overwegend sociaal
en cultureel karakter. Noorwegen heeft zich,
aldus de Noorse commissaris-generaal Frank
Thornton, zoveel mogelijk aan het thema
van de Wereldtentoonstelling willen hou
den. Na de ontvangsthal van het Noorse
paviljoen te zijn gepasseerd, krijgt de be
zoeker wemken van hedendaagse Noorse
schilders te zien .gevolgd door een grote
expositie, waarin ook literatuur, muziek en
toneel van Noorwegen een belangrijke plaats
innemen. In een tweede afdeling wordt een
indruk gegeven van het sociale leven in
Noorwegen, van stads- en plattelandsge
meenschap, kunstnijverheid, sport, enz. Een
derde afdeling behandelt de Noorse eco
nomie, de betekenis van de mijnbouw, de
bosbouw, de industrie en niet te vergeten,
de scheepvaart.
Het Noorse paviljoen bestaat voor een
zeer belangrijk deel uit hout, maar daar
naast is ook veel gebruik gemaakt van
steen, glas en plastics. Het dak bestaat gro
tendeels uit doorzichtig plastic.
BUITENGEWONE ZITTING VAN ZATERDAG 1 FEBRUARI 1958.
AFSCHEID VAN GEMEENTE-SECRETARIS J. L. J. MARIS.
FIRMA
Markt 12
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
flkxel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m.
Bi] contracten belangrijke reductie.
Inp vonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleliw kdyertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
Deze vergadering werd bijgewoond door een groot
aantal geïnviteerden, waarvan talrijke ambtgenoten cn
leden van de Vereniging van Burgemeesters en Secre
tarissen van elders, met hunne dames.
Aan de tafel van B. en W. had zich ditmaal b,e-
halve het College, ook de gehele familie Maris ge
schaard.
De burgemeester richtte zich met de volgende toe
spraak tot de secretaris en zijn gezin en de gemeente
raad
Mevrouw, Mijne Heren.
Ik heet u welkom op deze bijzondere raadsvergade
ring. Op de agenda prijkt slechts één punt, n.l. het
afscheid van de heer Maris als gemeente-secretaris
van Axel.
Ja, secretaris, de dag is nu aangebroken waar ge
zo hebt tegenop gezien dat ge uw ambtelijk leven
als secretris van Axel vaarwel zegt. Het is immers
niet zo, dat ge de pen als scriba met een zucht van
verlichting neerlegt en gaarne uw taak aan een jongere
overdraagt, omdat het werk u te veel wordt. Ge voelt
u nog fit en capabel om het werk te doen.
Op de laatste vergadering van B. en W. hebt ge
het nog gezegd „het overkomt me nooit, dat ik :net
tegenzin naar kantoor ga, het overkomt me nooit, dat
ik van deze gebondenheid aan het dagelijkse werk af
zou willen zijn, ik zal er toch aan moeten wennen
niets meer om handen te hebben."
Ge vertrekt dus terwijl ge u nog krachtig voelt en
opgewassen tegen uw taak. En dat is ongetwijfeld
een groot voorrecht. Een voorrecht, zo groot, dat al
het andere daarbij in het niet valt.
Het is nu eenmaal zo geregeld, dat als men als
ambtenaar de pensioengerechtigde leeftijd heeft be
reikt, dat men dan plaats heeft te maken voor een
ander.
Pensioengerechtigd dat betekent dus recht op
pensioen. Zover een mens op iets recht kan hebben,
hebt gij daar toch wel het recht Oip.
Gij kunt terugzien op meer dan 40 jaren gemeente
dienst, om precies te zijn 43 jaren en 2 maanden.
Op een dag als deze zullen bij u de gedachten zich
vermenigvuldigen. Een lange baan hebt ge afgelegd.
En ik heb het idee dat ge u nu voelt alsof ge die
baan met sneltreinvaart hebt afgelegd. Ook de uren,
dagen, maanden, jaren van uw ambtelijk leven zijn
als een schaduw heengevlogen.
Eén van de ambtenaren ter secretarie is zo wel
willend geweest mij een overzicht te verschaffen van
uw werk als ambtenaar ter secretarie, als secretaris,
als ambtenaar van^de burgerlijke stand en als secre
taris va ncommissies e.d.
Het zou mij te ver voeren, wanneer ik alles in
het licht zou trekken. Ik zou dan mijn rede moeten
uitstrekken tot middernacht. Ongetwijfeld zou dan uw
afscheid als secretaris wel in de annalen van Axel
voortleven, maar ik geloof dat ook zonder dat, de
herinnering aan u en uw werk niet spoedig zal ver
vagen.
Enkele data zou ik toch Willen noemen Op
1 december 1914 zijt ge uw ambtelijke loopbaan be
gonnen tei secretarie van Velsen. 16 juli 1920 zijt
ge te Axel gekomen als commies ter secretarie. Op
15 augustus 1923 zijt ge benoemd tot secretaris der
gemeente Axel.
Wat :s er al niet veranderd gedurende uw secre
tariaat van Axel. Het aantal inwoners is gedurende
dat tijdperk vermeerderd met 40% en het aantal wo
ningen eveneens.
Maar niet alleen is de gemeente groter geworden.
Ook het karakter der gemeente is veranderd. Toen
gij hier kwaamt droeg de gemeente een uitgesproken
agrarisch karakter. Ik bedoel niet te zeggen, dat ze
dit karakter totaal heeft verloren. Dat zeker :iiet.
Maar wel, dat naast de landbouw de industrie één
van de bronnen van het bestaan van Axel is. Sinds
de bouw van de grote chemische fabriek de l'Azote
zijn er grote veranderingen opgetreden heeft Axel
een gemengde bevolking gekregen.
Als vroeger de jeugd van Axel in conflict kwam met
de jeugd van Terneuzen, werden ze aangevallen met
de strijdroep „Weg met de aardappelkappers". ,k
geloof dat dat nu veranderd is. Hoe dé moderne
strijdkreet nu luidt is mij onbekend. Maar misschien
is het wel zo, dat er geen strijdkreten meer worden
gehoord omdat men de strijdbijl heeft begraven. Maar
hoe het ook zij gij hebt die ontwikkeling en ver
andering meegemaakt en gij hebt uw werk en uw
methoden daarbij aan moeten passen en dat is u gelukt.
Het karakter der gemeente is veranderd en daar
door ook het karakter van uw werk. Maar daardoor
niet alleen. In de loop der jaren zijn er allerlei wetten
bijgekomen of zijn bestaande wetten grondig ver
nieuwd. Om bij te blijven en op deze punten leiding
te kunnen geven was voortdurende studie noodzake
lijk. En vooral ook door de zich steeds uitbreidende
overheidsbemoeiing moest gij u telkens weer opnieuw
instellen cp de veranderde omstandigheden. Gij hebt
deze ontwikkeling niet alleen meegemaakt, maar ook
verwerkt.
Als secretaris hebt ge met het wel en wee van de
gemeente altijd meegeleefd. Donkere en lichte tijden
hebt ge meegemaakt. Een donkere tijd was de werk
loosheidsperiode der dertiger jaren.
De donkere tijd van de bezetting met alles wat
daarmee annex was ligt nog vers in het geheugen.
Ik denk aan de evacuatie in 1940, toen vele inwoners
van Rilland hier moesten worden ondergebracht.
Ik denk aan de evacuatie in september-oktober 1944,
toen velen uit West Zeeuwsch-Vlaanderen hier een
toevlucht zochten.
Ik denk aan de inundatie in het voorjaar van 1944,
aan de bominslag in de Ds. Jan Scharpstraat in 1941,
aan de beschieting van Axel in 1944, waardoor meer
dan 800 woningen werden beschadigd of verwoest.
Toen moest er veel geregeld worden en georgani
seerd. En veel van dat werk kwam op de secretaris
neer.
Komen de donkere plekken als we terugzien naar
het verleden vanzelf naar voren, de lichte plekken,
zich openbarend in langzame geleidelijke ontwikkeling
mogen niet onvermeld blijven.
Ge hebt in uw langdurig secretariaat o.a. mee
gemaakt de aansluiting van de gemeente op de water
leiding en op het electrisch net. Ge hebt meegemaakt
de woningbouw na de eerste wereldoorlog in de
twintiger jaren, maar eveneens hebt ge meegemaakt
de woningbouw na de tweede wereldoorlog vanaf 1946
een woningbouw die nu helaas tot stilstand is gekomen.
Tijdens uw secretariaat was er, om weer maar
enkele dingen te noemen, de zeer belangrijke uitbrei
ding van het stratenplan en de riolering, de aanleg
van het Szydlowskiplein, de aanplant van het bos,
de inrichting van het recreatie-oord met zwembad en
openluchttheater. Dit alles bracht veel werk mede,
ook voor de secretaris.
Secretaris. Op 28 augustus 1923 bent u benoemd
tot ambtenaar van de burgerlijke stand, belast met
het voltrekken van huwelijken. Is het u bekend, dat
door u tijdens uw ambttijd, meer dan 1500 huwelijken
werden voltrokken
Als secretaris waart gij uit den aard der zaak de
chef van de secretarie. Het personeel der secretarie
ziet u node gaan, omdat gij altijd een begrijpend, wel
willend en humaan chef zijt geweest.
De vergaderingen van B. en W. werden door u
altijd nauwkeurig voorbereid en wanneer wij door
ijver of onwetendheid of door welke oorzaak ook,
de wet wel eens voorbij liepen, werden wij dank zij
uw kennis en ervaring weer op het goede spoor terug
gebracht.
Nogmaals, het zou me te ver voeren, als 'k al uw
activiteiten als secretaris van vele commissies on ver
enigingen zou gaan opnoemen. Laat me alleen daar
van mogen zeggen, dat ge ook daar met grote trouw
uw taak hebt verricht.
Dat uw verdiensten ook officieel erkenning hebben
gevonden is gebleken toen u bij Koninklijk Besluit
van 18 november 1954 benoemd bent to t Ridder in
de Orde van Oranje-Nassau. Vermeld moet ook nog
worden, dat u op 13 september 1949 onderscheiden
bent met het Poolse Kruis van Verdienste in zilver.
En nu hebt ge uw ambtelijke loopbaan ten einde
gelopen. Veel wederwaardigheden, maar ook veel
goede dingen zijn zowel in uw ambtelijke, als ook in
uw persoonlijke leven uw deel geweest. Ik geloof
echter, dat wanneer gij uw levensloop overziet, grote
dankbaarheid u vervult.
Het„wie ben ik, dat mij dit alles is gegeven", zal
u niet vreemd zijn.
Ik mag u namens de gemeente Axel en mijzelf de
dank overbrengen voor uw trouwe dienst en u en de
uwen een gezegend „otium cum dignitate" toewensen.
De loopbaan is ten einde. Maar men kan het beste
behouden. Dat dit met u ook zo moge zijn.
Namens de gemeente overhandigde spr. de secre
taris een met zilver belegde sigarendoos met inscriptie,
benevens een zilveren aansteker.
Hierna werd het woo-d gevoerd door wethouder
P. J. van Bendegem, die als volgt sprak
Mijnheer Maris,
Daar ik zo ongeveer een kleine dertig jaar op ver
schillend terrein van het leven met u mocht omgaan
en samenwerken en ook zo lang samen mocht werken
aan de belangen der gemeente en nog wel in hoofd
zaak als wethouder, dat wil zeggen, dat men dan
vele dingen bespreekt en voorbereid en besluit voor
de gemeente, heb ik er benbefte aan, om .nok :iog
een enkel woord tot u te spreken.
(Vervolg op pagina 2)