Noteer dit adres
Gerrit de Jonge Zn
m
tm
kerko
Die snnderin vom Ferner bof
Loonstaten
Axel I - Biervliet I
NOVA
AXEL
„Het Centrum" Bioscoop
Fa J. C. Vink
RADIO - TELEVISIE - ELECTRA
De feestmaaltijden in Nederland
in de loop der tijden.
No-Iron
.En God schiep de vrouw
Reparatie's Kunstgebitten.
Sneller, beter en goed
koper H. J. Harte, Markt,
Axel.
Te koop wegens emigratie
Een Sparta bromfiets-motor
nieuw van 1956. Te bevra
gen en bezichtigen Zaaidijk
M 29, Axel, des avonds na
6 uur.
Januari - reclame. Lederen
Vesten van 79,75 nu voor
ƒ49,75. Lederen Dames
jasjes van 95.— nu voor
ƒ79,75. Lange Jassen van
ƒ167,50 nu voor 125.
en vijf jaar garantie. St.
Antoine. Roosendaal.
Een adres waar „muziek in zit"
Rustig en ongestoord kunt u hier
kijken en luisteren naar de gran
dioze serie Philips Radio '58.
Niemand biedt u zó veel waarde
als Philips en bovendien tijde
lijk een hogere inruilwaarde
voor uw oude radio.
B3 X 69A ƒ218.-
B5 X 72A ƒ298.-
Oranjestraat 2
AXEL
Telefoon 565
De gegevens betreffende de voeding in
Nederland in vroeger tijden zijn betrekke
lijk. schaars. Omtrent de eetgewoonten van
de „gewone man" is zeer weinig bekend,
over die der aanzienlijken hebben rekenin
gen en beschrijvingen ons enigszins inge
licht. Een continu beeld ontbreekt en uit
de bronnen die ons ten dienste staan, mo
gen wij geen beeld vormen dat voor het
gehele land zou gelden. Wij zullen ons be
perken tot de feestmaaltijden der aanzien
lijken.
De maaltijden van de ridders en gegoede
burgerij in de middeleeuwen kenmerken zich
niet alleen door een grote hoeveelheid, maar
ook door een grote verscheidenheid van be
paalde soorten voedsel. Vooral van vlees,
vis, wild en gevogelte vinden wij bij de
beschrijvingen van maaltijden vele soorten
genoemd, ook van verschillende vogels, die
wij nu niet op onze menu s zouden zetten
lijsters, spreeuwen, reigers en pauwen (de
laatste voornamelijk bij de aanzienlijken, de
kleine zangvogels ook bij de minder wel-
gestelden). Onder de vleessoorten worden
naast varkens, koeien, kalveren en schapen,
walvissen, zeehonden en bruinvissen ge
noemd. Dat de wildstand in het nog t^ps-
rijke West-Europa overvloedig was, toont
het ruime gebruik van herten, zwijnen, beren,
reeën en kleiner wild. In later tijden toen een
hertebout al niet meer als fijn gerecht be
schouwd werd, waardeerde men als een bij
zondere lekkernij de gestoofde hertehoren.
Vis werd vaker op tafel gebracht dan
tegenwoordig, hetgeen grotendeels een ge
volg was van het feit dat de vasten strenger
waren en strenger toegepast werden. De
vette vissoorten vonden veel waardering.
Kikkerbilletjes waren toentertijd ook hier
een bekend gerecht.
Tegenover deze voedzame spijzen ston
den niet veel frisse gerechtenvruchten
werden wel gegeten,groenten bij voorkeur
niet of weinig. Groenten gaven immers niet
veel voedsel en hadden vele kwade eigen
schappen. Zij brachten „melancolijcken oft
quaden humoren" voort. Wie gezond wilde
blijven moest vooral niet veel fruit en
„warmoes" eten. Sla en rapen behoorden
tot de minst nadelige groenten.
Werden groenten niet als zelfstandige
spijs opgediend, bij de spijsbereiding werden
zij veelvuldig gebruikt, voornamelijk uien,
prei en knoflook. Men krijgt de indruk dat
in het algemeen sterk gekruid werd, niet
alleen met inheemse, maar ook met ge-
importeerde kruiden en specerijen, zoals
lijsterbessen, salie, nagelen, gember, peper,
foelie, kaneel en saffraan. Aan de bereiding
van gekruide sausen werd veel aandacht
besteed. Men wenste gerechten met sterk
uitkomende en hoopte door het gebruik van
de specerijen de kwade werking van de
vruchten tegen te gaan. Het wijnvat werd
bij de maaltijden geducht aangesproken.
Soms werd ter vergroting van de dorst de
wijn gezouten.
Talrijk waren de waarschuwingen van de
doktoren tegen de te weelderige maaltijden,
ook in later tijden. In de zestiende en zeven
tiende eeuw werden zelfs door de overheid
maatregelen getroffen om al te grote over
daad tegen te gaan. Niet altijd waren de
maaltijden der rijken buitensporig. Men ver
genoegde zich wel met één of twee vis- of
Telefoon 575
AXEL
Zaterdag 18 januari, aanvang 6.30 uur en 9 uur
Zondag 19 januari, aanvang 3.45 uur
HEIDEMARIE HATHEYER in een onver
getelijke rol van
(MEINEED
Verder CARL WERY als de man, wiens mein
eed het leven van een 'jonge vrouw en twee
kinderen dreigde te verwoesten.
Toegang 14 jaar.
Zondag 19 en maandag 20 januari, om 8 uur
Frankrijk's beroemdste ster van het ogenblik, de
verleidelijke BRIGITTE BARDOT in
(....ET DIEU CREA LA FEMME)
Met CURD JÜRGENS de man, die valt voor
de charmes van de temperamentvolle, onstuimige
Brigitte. Een film van moderne mensen, gehoor
zamend aan een levensdrift, een gepassioneerde
jeugd, die zich koestert onder de stralende zon
van de Franse Rivièra.
Toegang 18 jaar.
Markt 12 Axel
ZONDAG a.s. om 2.30 uur
COMPETITIEWEDSTRIJD 3e klas K.N.V.B.
Entrée 75 cent. Kinderen 25 cent.
Bergplaats voor rijwielen nabij het terrein.
vleesschotels, soep, erwten of bonen, vruch
ten en rijstebrij of zoet of hartig gebak als
toespijs. De meest gegeeten vleessoorten in
de zestiende eeuw zijn al varkens- en rund
vlees de zeedieren worden niet meer op
de rekeningen vermeld. Was er geen vlees
dan vond men het niet bezwaarlijk om twee
visgangen te serveren. In de keukens der
rijken wordt nu boter bij de spijsbereiding
gebruikt.
In de zeventiende eeuw schijnen de be
zwaren tegen groenten ietwat geluwd te
zijn. Salades van diverse groenten sla, rode
enwitte kool, snijbonen, andijvie, e.a. wor
den aan de feestmaaltijd gepresenteerd.
Bloemblaadjes van rozen, goudsbloemen
of bernagie gaven deze salades ongetwijfeld
een fleurig aanzien. Gebruikelijke garnitu
ren bij vlees- en wildschotels waren ge
stoofde vruchten appelen en vooral ook
pruimen.
Pas op het laatst van de achttiende eeuw'
wordt" de aardappel een plaats in de keuken
der rijken waardig gekeurd, bij de armen
was hij al eerder bekende kost. Kool en
rapen verdwijnen uit de feestmaaltijd om
plqpts te maken voor fijnere groenten fijne
worteltjes, bonen.
Natuurlijk blijven de vlees-, wild- en ge-
vogelteschotels het belangrijkst. De popu
lariteit van visgerechten begint te tanen.
Zalm was zo algemeen verkrijgbaar, dat zij
zeker niet als feesteten gegeven kon wor
den. Zelfs de armen lustten geen zalm.
Van zoetigheden heeft de Nederlander
nooit afkeer gehad. Het gebrüik van pud
ding is echter pas laat, door Engelse in
vloed, ingeburgerd. Meer geliefd waren de
diverse soorten koek en gebak, zoals rijst
taart en -koeken en vruchtengebak.
Een tweetal voorbeelden van feestmenu s
uit de negentiende eeuw toont,, dat men er
toen ook nog wel weg mee wist. Volgens
de schrijver uit het vakblad ,q,De Banket
bakker", waaraan het eerste menu is ont
leend, duurde deze maaltijd van 2 tot 10 uur.
Een Brussels feestmaal in 1850 ter ge
legenheid van een nieuwe spoorweg.
Oesters, Schildpadsoep, Turbot met Hol
landse saus, Engelse roastbeef, getruffeerde
braadhoenders keuze van bijgerechten, pas
tei onder nat van vlees, lamsribben met as-
pergetoppen, kalfszwezerik met Toulouse-
saus, warme vleespastei, onder korst ge
bakken macaroni met Milanesesaus, Poolse
rijstschotel, koude patrijzen in het rood,
koude vis in gestold nat met Tartaarse saus,
tongvisriemen met salade onder Italiaanse
saus, reebokbout, Boheemse fazanten, West-
faalse ham, kapuinen met truffen in gelatine,
Straatsburgse pastei, kreeften- in struik, vier
grote gebakken (pièces montées), kamper-
noelien onder korst, Spaanse cardonen (een
soort vis), gelei van ananas, Charlotte Russe
(een soufflé), plombières-kreem, fruit, room
ijs koffie en likeuren, Napolitaanse punch.
Dit alles werd natuurlijk rijkelijk be
sproeid met een half dozijn verschillende
wijnen en enkele merken champagne.
Een conventioneel menu uitRecepten
van de Haagse Kookschool omstreeks 1900
Potage a la tortue, Croquettes, Saumon,
sauce persil. Filet de boeuf sauce madère,
Jambon aux épinards, Chapons de Breda
aux champignons, Aspis d'aiguilles a la
mayonnaise, Punch a la romaine, Ris de
veau aux petits pois, Dinde truffée, Faisans
salade Asperges a la hollandaise, Bécasses
naturelles, Pouding diplomate, Gelée aux
oranges, Glace, Dessert.
Lunch ter gelegenheid van het staatsie-
bezoek van Z.M. de Koning van Zweden
aan Nederland in 1956. Deze lunch, die in
het stadhuis werd geserveerd, mocht niet te
zwaar zijn, wel moest zij aan de hoogste
eisen voldoen. Het menu was
Koud gerecht van een eendvogel, vruch
tensalade, gekookte Geldese ham in korst,
Maderasaus, Westlandse asperges, verse
ananas met slagroom.
islli,
nsfabf.1
leewl'
3c klasse D K.N.V.B.
Agressief Biervliet komt naar Axel.
In de komende ontmoeting aan de watertoren staat
er voor onze stadgenoten, die in degradatiegevaar
verkeren a.s. zondag heel wat op het spel.
Deze ontmoeting moet n.l. door de Axelaars ge
wonnen worden. De laatste wedstrijden heeft Bier
vliet een grote strijdlust ontketend, hetgeen twee clubs
voor kort nog leider of candidaat voor de bovenste
plaats n.l. Grenswachters en Hontenisse aan de
lijve ondervonden door puntenverlies. Voor Axel zal
het zondag uitkijken zijn. In techniek mogen de gasten
iets zwakker zijn dan de onzen, door hun agressivi
teit zullen de gasten dit trachten te nivelleren en
daarom is in deze ontmoeting alles mogelijk. We
durven met stelligheid geem zege te voorspellen voor
dé ploeg van Jonkman c.s.
Verreweg de belangrijkste wedstrijden voor de
kopmoot grijpen op Walcheren plaats. Zeeland Sport
ontvangt n.l. Zierikzee en R.C.S. krijgt Terneuzen
op bezoek. Ook hier is een voorspelling niet zo ge
makkelijk. De Souburgers zijn revanchebelust wegens
de in Terneuzen geleden zware nederlaag en Zeeland
Sport zowel als leider Zierikzee zijn beide met kam-
pioens-illusie's bezield. Het zou o.i. niemand hoeven
te verwonderen dat de thuisclubs hun rivalen de kous
op de kop gaven en/ dan zou Zeeland Sport een zeer
serieuze kans krijgen. Het is wel zeker dat vooral
de strijd te Vlissingen hier een volkomen kentering
teweeg kan brengen.
Meto—Odio is een, strijd die de thuisclub tot elke
prijs zal trachten te winnen, maar het duel tussen
R.K.F.C. en Zeelandia moet o.i. opi een uitslag rond
het gelijk spel uitdraaien.
Zaterdagvoetbal afdeling Zeeland le klasse.
Zullen Spui en A.Z.V.V. weer stuivertje wisselen
Onze plaatselijke vertegenwoordigers zullen vandaag
beide hun geluk over de Schelde gaan beproeven.
A.Z.V.V. zoekt het zo ver mogelijk westelijk, n.l. in
Arnemuiden, terwijl Spui het uiterste oosten zal kiezen
als doel van de returnmatch.
Sinds Arnemuiden hier ter plaatse A.Z.V.V. ge
nadeloos afstrafte is er een, heleboel ten goede ver
anderd. De rood-witten hebben thans een produc
tieve aanval gekregen en beschikken behalve over
schutters ook over een stel snelle vleugelspelers, die
zeker ook iri Arnemuiden doelpunten zullen maken.
Nog maar twee jaar geleden was A.Z.V.V. de enige
ploeg, die Arnemuiden op eigen veld versloeg met
0—1. Natuurlijk achten we de roodbroeken* vooral
thuis veruit favoriet, maar de Axelaars dienen hier
toch alles op alles te zetten.
Spui heeft tegen Rillandia met zijn volledig elftal
uitkomend en met de bekend evechtlust bezield, een
goede kans deze strijd tot een goed einde te brengen.
Aan haar eer zijn de jongens van Van Ham ver
plicht ook uitspelend een paar duels te winnen.
Te Wemeldinge heeft het derde en laatste treffen
plaats tussen de plaatselijke club en Krabbendijke.
In dit duel lijken ons de tricolores van Krabbendijke
wel in staat beslag op de buit te leggen, alhoewel
beide ploegen niet altijd even berekenbaar zijn met
hun resultaten.
De overige clubs hebben hier rust of kregen om
bepaalde redenen uitstel.
HET BILJARTKAMPIOENSCHAP VAN AXEL.
Deze week werden in café „de la Paix" bij de
heer D. Dieleman alleen enige wedstrijden gespeeld
voor de 2e klasse-afdeling daar deze in de afge
lopen weken wat achterstand in de afwerking van het
tournooi hadden opgelopen.
De uitslagen, waren
Fr. JansenD. Dieleman 10034 C. Hoogstraate
P. Lenos 10085 Fr. GroothaertP. Lenos 100
33 Fr. Groothaert—Jac. van Bendegem 10078
J. de Rijke—C. Hoogstraate 65—100; P. Lenos—
D. Dieleman 92100 A. HoogstraateC. Wieland
10067 J. de RijkeJac. van Bendegem 100—46.
Uit de Opsomming van de resultaten van deze ge
speelde partijen blijkt tevens dat de heer J. de Rijke
thans niet meer ongeslagen alleen aan de kop van de
2e klasse staat. In zijn partij tegen C. Hoogstraate,
de kampioen van vorig jaar werd hij kansloos ver
slagen. Dit heeft tot gevolg dat nu in de 2e klasse
drie personen gelijk aan de kop staan, elk met één
verloren partij. Dit zijn J. de Rijke, Fr. Jansen, en
C. Hoogstraate. Laatstgenoemde is uitgespeeld, ter
wijl J. de Rijke en Fr. Jansen elkaar nog moeten be
kampen. De winnaar van deze ontmoeting zal dus
nog een barrage-partij moeten spelen tegen de titel
houder van vorig jaar de heer C. Hoogstraate. Dat
belooft a.s. dinsdag een biljartavond te worden onder
hoogspanning. Ook in de le klasse zal de beslissing,
diezelfde avond wel vallen. Hier staat de heer Diele
man Jr. nog ongeslagen bovenaan, gevolgd door
G. Mattheeuws Jr., die één verliespartij boekte. Hier
is dan ook de mogelijkheid van een barrage-partij niet
uitgesloten .tenzij hier de heer I. Groothaert nog
wijziging in de situatie brengt. Ook hier dus nog
spanning te over, zodat de belangstellende biljart
liefhebbers a.s. dinsdagavond bij de finale van het
tounooi wel aan hun trekken zullen komen. Voor de
geïnteresseerden vermelden we nog even dat deze
finale zal aanvangen omstreeks 7 uur.
Dit is Je ware! Het enige
no-iron shirt ter wereld
met ..Doublefront".
Verkrijgbaar bij
