AXELSE COURANT
Stormdam in de Schelde en Zee
kanaal in Zeeuwsch-Vlaanderen
JË
W *7.
ÉÊm 1
1J C VINK
In één nacht
Uw handen
gaaf en zacht
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 1 8JANUARI 1958
72e Jaargang No. 30
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IED/ E WOENSDAG EN ZATERDAG
FIRMA
Markt 12
AXEL
OM STIJGING VAN WATERPEIL IN BINNENWATEREN
INGEVOLGE HET DELTA-PLAN TE VOORKOMEN.
EEN OPLOSSING VOOR HET ISOLEMENT VAN
ZEEUWSCH - VLAANDEREN.
Zoals bekend, is bij alle plannen die inpolderingen en-of een vaste oeververbinding
voor Zeeuwsch - Vlaanderen betreffen, steeds het probleem te berde gebracht dat
België ernstige bezwaren zal maken in verband met de vrije doorvaart naar Ant
werpen. Anderzijds zijn de Belgen bang, dat ons Deltaplan bij stormvloed een be
langrijke verhoging van de waterstand in de Schelde tot Antwerpen, Dendermonde
en Gent zal veroorzaken en ook voor dit probleem heeft men in België nog geen
oplossing gevonden.
De „Gazet van Antwerpen" publiceerde dezer dagen een project van de senator Van
Buggenhout tot) het afdammen van de Westerschelde ter hoogte van Perkpolder-
Hansweert en voor de scheepvaart een kanaal dwars door Zeeuwsch-Vlaanderen,
ongeveer van Terneuzen naar Graauw.
Wij laten dit artikel hieronder in zijn geheel volgen
Al jaren wordt gepraat over het Delta
plan en de gevolg enhiervan voor de scheep
vaart op de Westerschelde en op de dijken
langs de loop van de Schelde. De Belgische
regering heeft steeds beweerd dat zij die
vraagstukken grondig instudeert, maar van
praktische voorstellen is nog niets gekomen.
Dat is een van de redenen, waarom de
C.V.P.-groep van de Belgische Senaat be
sloten heeft de regering te interpelleren. Op
de vergadering waar dat besluit getroffen
werd, heeft senator J. van Buggenhout zijn
collega's verrast met een tot het kleinste
detail uitgewerkt plan, dat de gevolgen van
de afdamming der Scheldemondingen, voor
zien door het Nederlandse Deltaplan, vol
komen opvangt en wel op een even rationele
als goedkope manier. Over dat plan heeft hij
de Gazet van Antwerpen belangrijke bij
zonderheden verstrekt.
Zijn plan komt neer op het bouwen van
een stormdam in de Westerschelde, die de
stormvloed zou tegennouden, met daaraan
gekoppeld een landkanaal door de landtong
ten noorden van Kloosterzande, om het zee-
verkeer naar Antwerpen door te laten.
De bouw van dit twee waterwerken zou
toelaten de dijken langs de Schelde, vanai
Hansweert tot Gent, te laten zoals ze zijn,
vermits de stroom dank zij de stormdan geen
abnormaal hoog peil meer zal kunnen be
reiken.
Dijken zijn te laag.
Senator Van Buggenhout herinnerde voor
eerst aan de Februari-ramp van 1953. Toen
liepen een groot deel van Zeeland, evenals
streken langs de Belgische 'kust en de Schelde
onder water, omdat de vloed aan de kust
een hoogte bereikte van 7,20 meter, terwijl
de dijken doorgaans maar 6,80 hoog zijn.
Die watersnood, aldus de senator, maakte
een eind aan de jarenlange discussie s over
de hoogte der dijken en over de afdamming
van de Scheldemonding, want nu begreep
iedereen dat er dringend iets moest worden
gedaan, maar vanzelfsprekend dachten de
Nederlanders er niet aan alle dijken in Zee
land en Zuid-Holland te gaan verhogen. Er
liggen te veel eilanden in de Scheldedelta
om die allemaal hogere dijken te kunnen
geven. Toch moest er iets gedaan worden.
Nog vorige week ondervonden wïj dat de
dijken te laag zijn. In Dendermonde en op
Walcheren ging het water er weer over.
De vloed deed het peil langs de kust met
1,60 meter stijgen, maar gelukkig was er
geen stormwind en zakte het tij terug voor
het een ramp werd.
Rekening houdend het abnormaal hoog tij
hebben de Hollandse ingenieurs uitgerekend
dat hun dijken minstens 8,15 meter hoog
moeten zijn. Dat is theorie, want zij hebben
veel te veel dijken om dat te kunnen rea
liseren. Dus werd het Deltaplan uitgedacht,
dat bestaat in het afdammen van de Schelde
mondingen, op de Westerschelde na, waar
door het voor hen voldoende zal zijn die
dammen en de kustlijn van de door dammen
aan elkaar verbonden Zeeuwse eilanden te
verhogen. Maar aan de kilometers binnen
dijken moet enze niet meer raken.
Gevolgen voor België.
Het Deltaplan voorziet dat de Wester
schelde open blijft, evenals de toegang naar
de haven van Rotterdam. Maar dat brengt
mee dat het peil in de open gebleven water
wegen vermoedelijk iets hoger zal liggen dan
thans en in elk geval, dat bij stormvloed het
zeewater nog slechts in die twee water
wegen kan stromen, waar de dijken die ab
normale vloed niet kunnen tegenhouden. De
Hollanders weten dat en voorzien dat de
dijken langs de Westerschelde met 1,40 m
verhoogd moeten worden. Zij houden na
tuurlijk alleen maar rekening met de dij'ken
op hun grondgebied. De vraag is dan, aldus
de heer Van Buggenhout, of wij op ons
grondgebied ook de dijken en waterkeringen
1,40 meter gaan verhogen. En dat voor de
Schelde vanaf de Nederlandse grens tot in
Genten voor alle zijrivieren (Durme.
Rupel, enz.). Men zou dan in de haven van
Antwerpen alle kaden en sluizen moeten ver
hogen en vandaar af alle dijken moeten bij
werken. Theoretisch gaat alles, maar prak
tisch is dat niet mogelijk. Men bedenke dat
vele dijken toebehoren aan private eigenaars,
polderbesturen, gemeentebesturen en slechts
voor een gering deel aan de Staat.
Een andere oplossing is in het binnenland,
langsheen de Schelde, overstromingsgebie
den te voorzien, waar dus het overtollige
water heen kan. Die oplossing is niet te
aanvaarden, aldus de senator. Als men daar-
mee begint weet men nooit waar men ein-
digt. Dan offert men landbouwgrond op en
moeten er toch nieuwe binnendijken komen
rond die overstromingsgebieden en loopt de
ganse streek gevaar zilte grond te krijgen.
Die oplossing, door sommige offciële in
stance's uitgedacht, is geen oplossing, het
is een kapitulatie voor het water.
Eigen oplossing.
Senator Van Buggenhout heeft er iets
anders op gevonden, dat het verhogen van
de dijken overbodig maakt. Het doel van
zijn plan is de Schelde bevaarbaar te houden,
de stormvloed tegen te houden en toch geen
dijken te moeten verhogen. Daarom is het
nodig een kanaal te graven van Graauw rot
vlak bij Terneuzen, door de landtong ten
noorden van Kloosterzande. Dat moet een
kanaal worden waar de zeeschepen voor
Antwerpen door kunnen en dat natuurlijk
langs de zeekant sluizen zal moeten hebben.
Samen met dat kanaal moe ter in de Wester
schelde een stormdam komen, van het punt
waar de weg van Hulst aan de Wester
schelde uitkomt (Perkpolder), rechtdoor ge
bouwd tot de oever van Hansweert, iets
oostelijk van het kanaal van Hansweert, dat
vrij moet blijven voor de scheepvaart.
Met die stormdam, aldus senator Van
Buggenhout, zal het mogelijk zijn de storm
vloed tegen te houden. De dam zal immers
een spui bevatten, die bij abnormale vloed
gesloten kan worden. Dat brengt dan mee,
dat het deel van de Westerschelde, vanaf de
dam tot Antwerpen en de verdere Schelde-
stroom, geen abnormaal hoog tij meer zul
len hebben, zodat daar de dijken niet dienen
verhoogd te worden. Anderzijds kan die
dam ook beletten, dat bij ebbe te weinig
diepgang ontstaat, zodat de scheepvaart on
gehinderd door kan gaan op de Schelde, om
dan via het te graven kanaal de monding te
bereiken.
Daar de getijen op het afgedamde Schelde-
deel minder hevig zullen zijn, mag bovendien
ook verwacht worden dat de verzanding
minder erg zal zijn.
Ook voor Nederland voordelig.
Meer nog, dit plan laat toe het regime
van de Rijn en de Maas te normaliseren. Bij
vloed stijgt het peil dezei rivieren aanzien
lijk. Als de Scheldemonding afgesloten wordt
door het Deltapan, dan zal het vloedpeil in
die rivieren nog aanzienlijker worden en
loopt het binnenland van Nederland gevaar
overstroomd te worden. De Nederlanders
voorzien daarom hogere dijken in die ge
bieden. gaande tot Arnhem. Als de storm
dam in de Westerschelde gebouwd wordt,
zou het volstaan de waterwegen tussen de
Rijn en de Westerschelde te gebruiken om
langs daar een afvoer van overtollig water
te bekomen. Mits oordeelkundig gebruik van
de spui in de stormdam zou de afgedamde
Westerschelde als reservoir kunnen dienen
voor de Rijn en zou het overwater van die
stroom kunnen gebruikt worden om de Wes
terschelde bij ebbe op peil te houden. Ook
wanneer de Rijn zelf te hoog komt, wat in
periodes van dooi het geval is, zou een deel
van het water langs de Westerschelde weg
kunnen.
De dammen van het Deltaplan voorzien
hiervoor wel spuien maar die kunnen bij
abnormale toevoer van de Rijn niet volstaan.
Het debiet van deze stroom gaat immers
van 2000 m. per seconde tot 13.000 m. per
seconde. Zelfs wanneer in Nederland ho
gere dijken gebouwd worden, blijft dat nog
een gevaar, omdat het Rijnwater dan het
peil van de Maas zou verhogen, wat voor
Luik nadelig kan zijn.
Voor een paar milliard.
Senator Van Buggenhout meent dat de
dijken langs de kust ondanks deze werken
toch verhoogd moeten worden, zeker van
Zeebruge tot Heist, in Oostende en Nieuw-
poort. Daar staan we in elk geval voor, maar
zo erg duur zullen die werken niet kosten.
Een juiste kostenberekening voor de wer
ken in de Westerschelde kon nog niet ge
maakt worden, maar naar schatting zullen
die hoogstens een paar milliard kosten. Wat
is dat in vergelijking met de 34 milliard, die
Nederland besteden moet voor het Delta
plan
Daar de door senator Van Buggenhout ge
plande werken moeten worden uitgevoerd
op Nederlands grondgebied, zal hierover
met Nederland moeten onderhandeld wor
den. Men moet zich hierbij baseren op het
verdrag van 1839, dat Nederland de plicht
oplegt voor andere waterverbindingen te
zorgen als de vaart door de Schelde door
natuurlijke of kunstmatige oorzaken minder
bevaarbaar wordt. Het Deltaplan wijzigt de
bevaarbaarheid van de Schelde en dus is
er kans op een regeling in Beneluxgeest. Het
plan van senator Van Buggenhout is ook
geenszins strijdig met het ontworpen Rijn-
Schelde-kanaal, dat integendeel goed zou
passen in het geheel van het Deltaplan en
stormdam. Een Moerdijkkanaal zou volgens
de senator uitstekende diensten kunnen be
wijzen om het waterpeil va n de Schelde en
van het Hollands Diep te normaliseren.
En tot slot voor de lekkerbekken, wie
zegt of de afdamming van de Westerschelde
geen redding betekent voor de oesterkuituur
van Yerseke? Ingevolge het Deltaplan
wordt de Oosterschelde een binnenwater,
zodat de oesterbanken aldaar verloren gaan.
Men zou ze, na afdamming van de Wester
schelde naar deze stroom kunnen over
brengen, vermits de stormdam en het kanaal
het zeewater doorlaten en nog enigszins
voor ebbe en vloed zorgen, wat voor de
oesters noodzakelijk is.
Het plan van senator Van Buggenhout
lijkt interessant genoeg om door de overheid
grondig ingestudeerd te worden. Het is
zeker heel wat beter dan de negatieve op
lossingen van overstromingsgebieden, die
de administratie thans gevonden heeft.
Diverse ondergeschikte punten in dit pro
ject lijken ons nogal twijfelachtig, zo wat
betreft de oesterteelt en de beïnvloeding van
de waterstand in Rijn en Maas. Naar onze
mening is de invloed van het Westerschelde-
bekken, dat zou ontstaan door afdamming,
in verhouding tot het reservoir van alle
meer noordelijke zeearmen als het Delta
plan gereed is, als opvangreservoir niet zo
groot.
Wanneer België dit plan zou willen rea
liseren opent dit echter grote mogelijkheden
voor onze streek. Niet alleen voor een vaste
oeververbinding middels de te maken af-
sluitdam PerkpolderHansweert en een
brug of tunnel over of onder door dit toe
komstige kanaal, ongeveer ter hoogte van
Terhole, maar ook voor de inpoldering van
het Land van Saeftinge en industrialisatie
langs het nieuwe kanaal. En gezien het
streven naar enorme supertankers, die stel
lig niet, dan na zeer kostbare voorzieningen
door het moeilijkste deel van de Schade
zullen kunnen varen en het feit dat Ant
werpen er natuurlijk naar zal blijven streven
alle scheepvaart te kunnen ontvangen, is
misschien de kans van slagen van een der
gelijk project niet onmogelijk.
Laten wij hopen, dat wanneer men in
België tot uitvoering zou willen komen, de
Nederlandse regering al haar medewerking
zal geven om zo ook Zeeuwsch-Vlaanderen
van de Deltawerken te laten profiteren.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement t
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen 11,75
Buitenland f 2,00
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. eaAdm.: Axel, Markt 12, Til. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Inp «onden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein*. Idvertentién (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
GESLAAGD.
Dezer dagen slaagde te Utrecht bij het examen
voor de Vakproefcommissie van het Bedrijfschap
„Horeca" en aanverwante bedrijven, onze stadgenoot
de heer D. A. Pel, exploitait van Hotel „De Stads
herberg, voor de vakbekwaamheidsproef ter verstrek
king van logies.
VERGADERING NED. CHR. VROUWENBOND.
De afdeling Axel van bovengenoemde organisatie
hoopt a.s. dinsdagavond een vergadering te beleggen
in het Torenlokaal der Ned. Herv. Kerk. Als spreekster
op deze avond zal optreden mevrouw W. Veldman,
met het onderwerp „De last der onverhoorde gebeden".
TENTOONSTELLING EN FILMAVOND VAN
DE DUIVENMAATSCHAPPIJ.
De duivenmaatschappij „De Verwachting" organi
seerde haar jaarlijkse duivententoonstelling. Voor deze
show bestond grote belangstelling. De uitslagen in de
diverse afdelingen waren als volgt
Oude doffers: 1. E. van Dorsselaer2. J. van
Hoorn3. P. Dobbelaar, allen te Axel.
Jaarling doffers: 1. H. van 't Hoff 2. D. Diele-
man 3. den Engelsman, allen te Axel.
Jonge doffers: 1. eni 2. F. Michiels 3. C. Heijns-
dijk, beiden te Axel.
Oude duivinnen: 1. en 3. C. Heijnsdijk 2. J. van
Hoorn, beiden te Axel.
Jaarling duivinnen: 1. M. Dieleman 2. en 3. F.
Michiels, beiden te Axel.
Jonge duivinnen: 1. A. Roose 2. A. Baart3. F.
Michiels, allen te Axel.
Kampioen doffersE. van Dorsselaer, vgd.
Kampioen duivinnenM. Dieleman, vnd.
Voor een groot aanta lbelangstelleniden organiseerde
de duivcnsociëteit verder in de zaal van het clubhuis
„De Witte Leeuw" bij de heer Em. Pieters, een grote
filmavond. De bekende Belgische duivenexpert, de
heer Van Acker uit Selzaete verzorgde een op een
hoog peil staand programma. Via de filmstrook kon
den de aanwezigen kennis maken met en een bezoek
brengen met de beste Belgische „melkers". Ook uit
ons gewest werden enige bekende hokken getoond,
o.a. bij v. d. Veke te Zaamslag, Koch te Terneuzen
en Bogaert te Sas van Gent. Prachtige opnamen van
oe bloemencorso's te Antwerpen en Gent en natuur
opnamen uit Luxemburg wisselden het programma af.
„De Verwachting" legde met de organisatie van
deze uitstekende en leerrijke avond veel eer in.
Verkeer rechtdoor gaat voor Zegt U er als
jeblieft bij „op dezelfde weg". De slagzin
zonder die woorden heeft al menig misverstand
op zijn geweten. De auto A gaat hier wel
rechtuit, maar toch heeft B voorrang. Het zijn
twee verschillende wegen, dus rechts gaat hier
voor.
Copyright Verbond voor Veilig Verkeer
