AXELSE COURANT
I
f
Weer een vliegtuig van neder] an ds fabrikaat
1
Verkeersongevallen met dodelijke afloop.
IVO ROL: Tanden rein - Adem fris
J. C. VINK
Frankcring bij abonnement. Axel
ZATERDAG 19 OKTOBER 1957
72e Jaargang No. 6
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDtf WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tdl. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
FIRMA
Markt 12
AXEL.
IN KATWIJK AAN ZEE WERD EEN LANDBOUWVLIEGTUIG GEBOUWD.
Na de Fokker Friendship, de Kolibrie-
helicopter en de onbemande Aviolanda
AT-21, is er weer een nieuw vliegtuig van
Nederlands fabrikaat in ons luchtruim te
zien de door de firma Hollandair in Kat
wijk aan Zee gebouwde HA-001. welk
vliegtuigje speciaal ten behoeve van de
landbouw is ontworpen.
Steeds meer boeren gaan er tegenwoor
dig toe over hun gewassen in plaats van
door grondmachines door middel van vlieg
tuigen te laten besproeien, waarvoor heel
wat voordelen zijn aan te voeren. In de
Verenigde Staten van Amerika worden al
leen al in de landbouw niet minder dan
4200 vliegtuigen gebruikt voor besproeings-
cn verstuivingswerkzaamheden. Ook heli
copters zijn hiervoor zeer goed bruikbaar
en van de kleine Kolibrie werden er dan
ook reeds vijf voor landbouwwerk in Neder
land besteld.
De Hollandair HA-001 hopelijk krijgt
liet toestelletje gauw een „populaire' naam
is het eerste landbouwvliegtuig, dat ooit
in Nederland werd ontworpen. Het toestel
letje is een* één-motorige hoogdekker en
valt op door de enorme vleugel met een
spanwijdte van 15 meter die merkwaar
dig genoeg niet van landingsklappen is voor
zien. Toch is het in staat vanaf zeer kleine
elden te opereren, daar zowel de start
lengte als de landingsuitloop opvallend kort
zijn, wat vooral voor landbouwdoeleinden
belangrijk is.
Geslaagde proefvlucht.
De eerste HA-001, de PH-NGX, bevindt
zich op het ogenblik op de Rotterdamse
luchthaven Zestienhoven, waar de machine
\/Ordt ingevlogen. Op 20 juli 1957 ging de
1 ekende vlieger Jan Hoekstra, die vóór de
oorlog een Nederlands zweefvliegrecord
estigde, er voor het eerst mee de lucht in.
Pas op 1 december 1956 is men in Kat
wijk aan Zee aan het ontwerp van het
toestel begonnen het ontwerpen en bou-
v/en heeft dus maar een goed half jaar ge
duurd, wat verrassend snel is.
Het Luchtvaartbedrijf Nederland N.V. te
Groningen, dat voor landbouwdoeleinden
(en Piper Super Cub gebruikt, heeft de op
dracht tot de bouw gegeven. We mogen
dus aannemen, dat het nieuwe landbouw-
liegtuig waarschijnlijk reeds het volgende
proeiseizoen bij deze maatschappij in dienst
l omt, zodat men het al gauw boven de
akkers zal zien sproeien.
Op het prototype, dat thans nog steeds
ontwikkeld en beproefd wordt, is de spuit-
aparatuur nog niet geplaatst. Het ligt in
de bedoeling ver onder de vleugel een spuit-
1 oom aan te brengen, waardoor het er op
l et eerste gezicht uitziet alsof de HA-001
een tweedekker ,is. De sproeistof maxi
mum 300 liter zal meegevoerd worden in
gestroomlijnde tanks, die eveneens onder de
vleugels zullen worden bevestigd.
Het sproeien gebeurt met een snelheid
van ongeveer 80 km. per uur. Bij de start
v/eegt de machine 1150 kg. Na een aan
loop van 100 meter is het toestel los van
de grond.
De constructie is uiterst eenvoudig ge
houden. De romp is van stalen buizen ge
maakt, de vleugel van hout de neus is
met triplex en de rest met linnen bekleed.
De cockpit is rondom van opvallend veel
glas voorzien. Het toestel is diep uitge
sneden en verschaft de vlieger daardoor
een goed uitzicht, wat bij sproeivluchten op
slechts enkele meters boven de grond van
zeer groot belang is omdat daardoor het
waarnemen van obstakels als bomen, strui
ken, telefoonpalen e.d. wordt vergemakke
lijkt.
Opmerkelijk is ook, dat het instrumenten
bord op ongeveer één meter afstand van de
vlieger is aangebracht. Het prototype van
de HA-001 is uitgerust met een Lycoming
motor van 135 pk. in de toekomst wordt
mogelijk een motor van 150 pk. ingebouwd.
Eventueel 'kan achter de vlieger nog een
tweede zitplaats worden aangebracht.
In landbouwkringen is men ten zeerste
benieuwd wat de toekomst voor dit Neder
landse landbouwvliegtuig in petto heeft.
Zal de HA-00- goedkoper in het gebruik
zijn dan de Kolibrie-ramjet Zullen de
ongeveer vijf landbouwluchtvaartmaatschap-
pijen, die Nederland momenteel rijk is, de
HA-001 gaan prefereren boven de thans
in gebruik zijnde Piper Super Cubs En
wat wellicht het belangrijkste is, hoe zal
de reactie in het buitenland zijn Nog al
tijd is er behoefte aan goede landbouw-
vliegtuigen in de wereld, maar toestellen
als de Engelse Auster Agricola en de Per-
cival P-9 en ook de Amerikaanse Fletcher
Utility en Transland AG-2 vormen zware
concurrenten.
Als de HA-001 straks goedkoop te leve
ren is, wat gezien de eenvoudige construc
tie zeer wel mogelijk lijkt, maakt Nederland
op de wereldmarkt met dit vliegtuigje mis
schien toch een goede kans. Het zou mooi
zijn als deze machine op landbouwgebied
een even groot internationaal succes werd
als de Friendship van Fokker in de com
merciële luchtvaart. Voorlopig echter is het
nog afwachten. Verheugend is het in ieder
geval, dat een kleine firma als Hollandair
de bouw van een eigen ontwerp heeft aan
gedurfd en hopelijk zal dit initiatief met
succes worden gehonoreerd.
Hugo Hooftman.
BINNENLANDS OVERZICHT
NATIONALE VOLKSLENING MOET
SLAGEN OM WONINGBOUW
TE VERZEKEREN.
De nationale volkslening voor de woning
bouw, aangekondigd in de millioenennota
moet slagen wil men in Nederland verzekerd
zijn van een immer voortgaande woning
bouw Van dit standpunt is de minister
president dr. W. Drees in zijn radio-rede
tot het Nederlandse volk, waarin hij nadere
mededelingen deed over de manier waarop
deze volkslening tot stand moet komen, uit
gegaan. De lening, die door de Bank van
Nederlandse Gemeenten zal worden uitge
geven moet minstens 100 millioen groot
zijn om de continu-woningbouw te garan
deren. Deze woningbouw is bedoeld in de
ruime betekenis van het woord. Hieronder
vallen namelijk ook de bouwwerken van
dringende aard, zoals b.v. de bouw van
nieuwe scholen. De gelden van de lening
zullen worden bestemd voor de financiering
van de werken ,die in dit jaar reeds onder
handen genomen zijn.
De lening zelf zal bestaan uit 25-jarige
obligaties in stukken van 1000, 500 en 100
gulden nominaal aan toonder en zal een
rente geven van 6%. De koers van uitgifte
bedraagt 100%. In zijn beroep op het Neder
landse volk tot medewerking aan deze lening
heeft dr. Drees uiteengezet, voor welke doel
einden de gelden dringend noodzakelijk zijn.
De gemeenten moeten handenvol geld uit
geven voor de aanleg van straten, water
leiding, riolering, gas en electriciteit voor
de woningbouw, die in 1958 zal worden ver
wezenlijkt met een bedrag van 540 millioen
dat de regering in de vorm van langlopende
woningbouwvoorschotten aan de gemeenten
zal verstrekken, waarmee de continu-wo
ningbouw voor 1958 wel verzekerd is. In
de tweede plaats is het geld nódig voor de
woningbouw, waarmee in het eerste half
jaar van 1957, zonder de zekere basis van
een vaste geldlening, door de gemeenten is
begonnen. Het zijn deze woningen, waarvan
werd gezegd, dat de bouw hiervan zou
worden stopgezet. In de derde plaats moet
dit geld er komen voor de woningbouw,
waarme in de aflopende maanden van dit
jaar nog zal worden begonnen. „We mogen
het in ons land niet zover laten komen, dat
de dreigende stopzetting van de woning
bouw werkelijkheid wordt," aldus dr. Drees.
Naast het belang, dat deze volkslening
voor de woningbouw heeft, wordt er indien
de inschrijver hier het advies van dr. Drees
volgt, nog een tweede belang gediend. De
economische situatie in Nederland is niet
rooskleurig. De bestedingsbeperking is niet
voor niets in het leven geroepen. Dr. Drees
nu meent, dat indien de inschrijver, d^e deel
neemt in de volkslening voor een bepaald
bedrag, dit bedrag „bespaart" op zijn andere
uitgaven, hiermede ook de economische toe
stand in Nederland voor een deel verbeterd
kan worden. Het is misschien wat simplis
tisch gedacht, maar de mogelijkheden daar
toe zijn toch aanwezig.
Het is het streven van de regering om in
deze lening zowel de grote als de kleine
spaarder te betrekken, maar daar voor velen
bedragen van 100.toch een te grote
uitgave zullen zijn, zullen door de Bank van
Nederlandse Gemeenten binnenkort ook z.g.
rentespaarbrieven worden uitgegeven ter
waarde van ƒ25.-, 100.en 500.
welke uitgifte gepaard zal gaan met een
spaaractie, waaraan o.m. de werkgevers hun
medewerking zullen verlenen.
De totstandkoming van de volkslening
heeft voor de gemeenten bovendien een be
langrijk ander aspect. De vraag naar kapi
taal voor de woningbouw wordt op deze
wijze geconcentreerd op de Bank voor Ned.
Gemeenten, die daarmede njiet alleen de
mogelijkheid tot een effectieve aanwending
van het geld in handen houdt, maar boven
dien wordt voorkomen, dat de gemeenten
nu bij het verkrijgen van geldleningen tegen
elkaar zouden opbieden, waardoor de kapi
taalmarkt ongunstig beïnvloed zou worden.
Beziet men dus de nationale volkslening
die zal dienen om de volksvijand no. 1, het
woningtekort, de kop in te drukken, dan
mag men redelijk verwachten, dat zowel de
kleine als de grote spaarder, de particulier
en het bedrijf de belangrijkheid van deze
greep in nood" van de regering inzien.
Vrijwel niets staat er in de weg om deze
lening te doen slagen en dit kan slechts ge
schieden, wanneer een ieder van de nood
zaak van deze lening overtuigd is en zijn
daadwerkelijke medwerking aan de oproep
van de minister-president verleent. De hui
zenbouw in de eerste maanden van dit jaar
was reeds hoger dan het aantal over de
zelfde periode van verlden jaar. Een gunstig
tken, maar slechts dan als het volk de ga
rantie geeft voor de voortzetting van de
woningbouw.
MAXIMUM - SNELHEID VOOR
SOMMIGE MOTORRIJTUIGEN
LAGER DAN 50 K.M.
Zoals bekend wordt op 1 nocember a.s.
de maximum-snelheid in de bebouwde kom
ingevoerd. Volgens deze maatregel zullen
motorrijtuigen binnen de bebouwde kom
niet sneller dan 50 'km. per uur mogen rijden
tenzij" door borden een toegelaten snelheid
van 70 km. per uur is aangegeven.
De Algemene Verladers- en Eigen Ver
voerders Organisatie (E.V.O.) wijst er ech
ter op, dat voor bepaalde categorieën van
motorvoertuigen de toegestane snelheid in
de bebouwde kom zowel als daarbuiten la
ger dan 50 of tussen 70 en 50 km. per uur
kan liggen.
Een vrachtauto, waarvan de wieldruk
hoger is dan 2400 kg. mag nooit sneller rij
den dan 60 km. per uur. De maximale snel
heid voor een vrachtwagen met aanhang
wagen mag, als de wieldruk meer dan 3750
kg. bedraagt, niet sneller rijden dan 50 km.
per uur. Van voertuigen met een lange naar
achter uitstekende lading (twee-derde van
de wielbasis, met een maximum van 5 m.)
mag de snelheid in geen enkel geval de
40 km. per uur te boven gaan.
Bestuurders van de hierboven genoemde
categorieën voertuigen doen er dus goed aan
niet alleen rekening te houden met de alge
mene snelheidsbeperking binnen de bebouw
de kom, maar ook met de voor hun voer
tuigen geldende maxima":
De beste bescherming tegen ons klimaat
GROOTSTE AANTAL SLACHTOFFERS ONDER DE VOETGANGERS EN
WIELRIJDERS.
In de onlangs verschenen statistiek van
de verkeersongevallen over 1954 en 1955,
samengesteld door het Centraal Bureau voor
de Statistiek, zijn naast de gebruikelijke
cijferreeksen de resultaten opgenomen van
een uitgebreid onderzoek naar de aard van
de verkeersongevallen met dodelijke afloop.
Dit onderzoek heeft betrékking op de pe
riode 1950 - 1954. Gedurende deze vijf jaren
kwamen in totaal bijna 6200 personen bij
verkeersongevallen om het leven.
Het grootst was het aantal slachtoffers
onder de voetgangers, n.l. 1940. Hieronder
bevinden zich 991 kinderen jonger dan 15
jaar en 739 personen van 50 jaar en ouder.
In totaa ldus 1730 personen, d.w.z. 89%
van de overleden voetgangers, in de uiter
ste leeftijdsgroepen, welke tezamen onge
veer de helft van de Nederlandse bevolking
uitmaken.
Opmerkelijk is het, dat van de oudere
voetgangers 46% overleed na aanrijdingen
door personenauto's en 16% na aanrijdingen
door vrachtauto's, terwijl bij de kinderen de
percentages belangrijk anders lagen, n.l.
30% door personenuto's, 47% door vracht
auto's.
Een soortgelijk verschijnsel werd even
eens geconstateerd voor de wielrijders. Hier
onder vielen in de genoemde periode 1883
slachtoffers. Van de personen van 50 jaar
en ouder werd 52% gedood na aanrijdingen
door personenauto's en 25% door vracht
auto's. Voor de jongeren waren deze per
centages bijna tegengesteld, n.l. resp. 25 en
51%. Een verdere onderverdelng laat zien,
dat van de 1883 overleden wielrijders er
1609 aangereden werden door motorrijtui
gen, waarvan 1009 bij het oversteken van
de rijweg de overige werden bij het recht-
uitrijden aangereden door passerende motor-
rijtuïgen. 25% van de overstekende wiel
rijders werd aangereden door vrachtauto's
en 60% door personenauto's. Van de recht-
uitrijdende fietsers daarentegen 65% door
vrachtauto's en 20% door personenauto's.
Het aantal overledenen onder de brom
fietsers bedroeg in deze periode 467. Het is
begrijpelijk, dat in verband met de krachtige
ontwikkeling van het aantal bromfietsen het
aantal slachtoffers jaarlijks e en sterke stij
ging te zien geeft. In 1950 bedroeg dit 37
en in 1954 150 (in 1956 zelfs 223). Van de
slachtoffers in de jaren 1950 - 1954 werden
er 355 gedood bij aanrijdingen door motor
rijtuigen, waarvan 266 bij het oversteken en
87 bij het rechtuitrijden. Evenals bij de wiel
rijders overheerste ook bij de overstekende
bromfietsers het aantal aanrijdingen door
personenauto's enbij rechtuiitrijdende brom
mers het aantal botsingen met vrachtauto's.
Van de motorrijders werden in de periode
1950- 1954 793 personen gedood, waarvan
443 (of 56%) bij botsingen met rijdende
verkeersmiddelen. De overige slachtoffers,
relatief dus een zeer belangrijk gedeelte,
overleden bij botsingen met stilstaande ver
keersmiddelen, vaste voorwerpen (bomen,
e.d.) en bij eenzijdige verkeersongevallen
Bij de inzittenden van personenauto's was
(te water rijden, slippen op de weg, enz.),
het aantal slachtoffers overleden bij onge
vallen, waarbij geen andere rijdende ver-
keersmddelen waren betrokken, relatief nog
groter. Onder deze inzittenden vielen n.l. i'.'n
totaal 668 doden, waarvan 278 bij aanrij
dingen met rijdende verkeersmiddelen, 61
bij botsingen met stilstaande verkeersmid
delen, 205 bij botsingen met vaste voor
werpen en 124 bij eenzijdige ongevallen.
In de bedoelde publicatie zijn verder uit
voerige berekeningen opgenomen over de
kwetsbaarheid van de diverse categorieën
verkeersdeelnemers. Uitgaande van de door
de verkeersmiddelen afgelegde afstand blijkt
de kwetsbaarheid van de motorrijders het
hoogst te liggen. Per één miljard gereden
kilometers overleden van deze categorie n.l.
140 bestuurders en 28 duopassagiers. Voor
de bromfietsers bedroegen deze cijfers resp.
35 en 1. Het laagst lagen deze gemiddelden
voor de vrachtauto's (9 bestuurders en 11
inp'ttenden)
De auto's blijken echter in meerdere mate
dan de tweewielers bij verkeersongevallen
betrokken te zijn. Per één millioen gereden
kilometers werden n.l. voor personenauto's
en vrachtauto's 14 ongevallen geregistreerd,
voor autobussen 16, voor motorrijwielen 11,
voor bromfietsen 5,5 en voor rijwielen 1,5.
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 ce»t
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Inp «onden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein*, idvertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 c^pt extra.
f RANG menthol eucalyptus I
