AXELSE COURANT
,Coen Bot, kom op
BEDRIJFS VER GELIJKING.
J C. VINK
Frankeritig bi, abonnement. Axel
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1957
71e Jaargang No. 89
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEE* E WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, T3l. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
FIRMA
Markt 12
AXEL.
REDDER VAN 654 SCHIPBREUKELINGEN.
„Hoe Coen Bot 'm dat geleverd heeft is mij een raadsel," zei eens een Urker visser,
nadat de reddingboot van Den Helder hem met zijn schuit naar de veilige haven
van Het Nieuwediep had gesleept„Ik heb de „Dorus Rijkers" amper in het oog
gehad, telkens verdvveen-ie achter de geweldige golven en dan keken wij in een gor
dijn van schuim. Als ze vijf minuten later waren gekomen, zou mijn boot te pletter
zijn geslagen tegen de zeedijk".
Misschien is dat gelukkig einde voor Coen
Bot zelf ook een raadsel gebleven. Ach, kon
hij, juist omdat hij wist in welk een hel hij
zich telkens weer begaf, kon hij zelf nooit
met zekerheid zeggen of hij met zijn redding
boot behouden zou terugkeren En het was
een hel, als de gierende stormwind een
stevige bondgenoot vond in de grimmige
Gronden, die loerende monsters voor de
Noordzeekust, die al zoveel honderden sche
pen naar de kelder hebben gejaagd
„Als ik geweten had, dat er zulke zeeën
konden staan in de Noordzee, dan was ik in
IJmuiden blijven liggen," zei de gezagvoer
der van de wrak geslagen „Ouderkerk",
nadat de schipbreukelingen van deze on
fortuinlijke boot veilig en wel aan land ge
bracht waren. Was hij bang Neen, een
zeeman kent geen vrees, maar als kapitein
is hij verantwoordelijk voor al wat schepe
lingen en schip, van wal tot wal wedervaart.
Ja, Coen Bot wist heel goed in welke
woeste elementen die zeeën kunnen ont
aarden, maar hij dorst haar te weerstaan en
dank zij deze onverschrokkenheid hebben
<654 schipbreukielingen de hachelijtkste avon
turen overleefd.
Talloze herinneringen.
Voor Coen Bot is 1948 een jaar, dat tal
loze herinneringen oproept 50 jaar ge
leden hing hij als een ongelukkige schip
breukeling gedurende een vreselijke nacht in
het want van een bij Terschelling aan de
grond geraakt schip, 48 jaar geleden ver
wierf hij zijn eerste medaille, 38 jaar ge
leden werd hij benoemd tot schipper van de
reddingboot, 35 jaar geleden werd de „Dorus
Rijkers" in dienst gesteld, 28 jaar geleden
maakte Coen Bot de zware, met succes be
kroonde tocht naar de „Shonga die op
17 feburari 1928 bij IJmuiden verging en
23 jaar geleden redde Bot de bemanning van
een marinesloep. Onder de schipbreukelingen
bevond zich vice-admiraal Bruytel de la Ri-
vière, 18 jaar geleden werd wederom een
groep militairen gered, 13 jaar geleden 58
Zweden. Ook is het 13 jaar geleden, dat hij
in het Oranje Hotel werd opgeslotenEn
.tenslotte nu wij ons al deze gebeurtenissen
wederom voor de geest halen, gedenken wij
ook Bot's laatste optreden en wel bij ge
legenheid van de stranding van het Zweedse
schip „Lillian", welks 14 opvarenden in de
reddingboot konden springen.
Op een ruwe dag trokken wij naar het
hoge Noorden, regelrecht naar de Helderse
zeedijk, daar zouden wij hem vinden, dat
'kon niet missen. Samen zouden wij langs de
zeedijk zwalken, samen turen in de richting
van de Noorderhaaks, met zijn masten van
vastgeklonken schepen, die nooit meer los
raken uit de lange grijparmen van Razende
Bol en andere belagers van argeloze schepen.
Daar zoud enwij Bot wel aan het praten
krijgen. Edoch, hij ontbrak op het toneel.
„Coen Bot woont tegenwoordig in Oud-
Loosdrecht."
Coen Bo t vertrokken Coen Bot met een
„pijpje bij de kachel in een rustiek land
huisje, 40 "km. van de kust Zeker, hij is
geen achttien meer, hij geniet van zijn pen
sioen en hij 'kan gerust zijn, waar zijn zoon
het roer heeft overgenomen. Zo dachten wij,
maar afgezakt naar het zuiden vonden wij
een Coen Bot, die de slaap niet kan vatten
als De Bilt eem kokende zee voorspelt.
Dan gaan, zodra het daglicht gloort er
gens aan de N,;euwe Dijk de deuren van een
garage open, da'n springt een driftige DKW
naar buiten met Coen Bot achter het stuur.
„Kom op
Dit beeld ontloAten wij deze zeeridder als
wij tegenover hem zitten in zijn woning met
een grote spiegelruit op het zuid-westen.
Hier kan Bot zich buiten wanen, als zijn
blik over het wijde water van de J.oos-
drechtse plassen gaéit, als de golven over
het eiland slaan, als de wind door de vrucht
bomen zoeft en het riet willig meedeint. En
toch houdt hij het daar binnen niet uit.
„U zit nu ver van het strand
„Toch ben ik niet geïsoleerd, ik heb mijn
radio en mijn auto. Hij loopt nog best en
hij kent het paadje naar zee al. Want zonder
die zee kan ik niet leven, geloof ik.
Ja, zee moet hij zien, hoe woester hoe
mooier. Zij roept hem van verre „Waar
blijf je nou toch Laten wij weer gaan
vechten, kom op Bot gaat. Hij kan er uren
lopen, zijn wagentje wacht wel. Dat moet
het fijne duinzand, dat tussen zuigers en
kleppen dringt, maar voor lief nemen. Het
is vaak een hele toer de motor weer op gang
te brengen, maar dat heeft Bot er voor over
het zijn de ruwe elementen, die hem dat
leveren en die ikunnen een potje bij hem
breken. Bot heeft het mij zelf verteld.
„Bot interviewen", staat er met twee
woorden op de agenda. De reporter, die op
het punt staat deze opdracht uit te voeren,
voelt zich allengs als een kind in een speel
goedwinkel, als de eigenaar goedig zegt
„Zoek nu maar eens uit, wat je hebben wil."
Ach, welke daverende dingen moet je no
teren en welke kan je overslaan
Voor het nageslacht.
„Een prachtige medaille heeft u daar
„Een geschenk van Koning Gustaaf V
van Zweden. Die draag ik het liefst, de
andere vind ik wat groot."
Ik was indertijd bezig met het maken van
aantekeningen over het reddingswerk. Het
kon een aardig verhaal worden voor mijn
nageslacht. Toevallig kwam ik in Nunspeet
in contact met de uitgever Lussenberg (de
Librije, Haarlem). Hij sprak over schilde
rijen en ik boomde over het reddingswezen.
Ik vertelde hem, dat ik regelmatig lezingen
hield, waarbij een film over het reddings
wezen werd gedraaid. Plotseling vroeg hij
mij „Zie je geen kans om een boek 4te
schrijven Kijk hier is het, hoe vindt u de
illustraties Hier heeft u die boot, waar
tegen wij bijna te pletter sloegen."
„Die kwajongen".
,,U heeft meer op zee gezeten, dan op
het land
„Ja, ik was amper 18 toen ik voor het
eerst met Dorus Rijkers meeging. „Schip in
nood l" riepen ze in_Den Helder. De mannen
begaven zich naar de reddingsboten. Ik stond
te popelen om mee te gaan, maar ik had geen
schijn van kans. Toch wilde ik van de
partij zijn, hoe dan ook. Ik sloop naar de
boot en kroop er in. Opa Rijkers stond te
ketteren, toen hij die „kwajongen" ontdekte.
De boot was echter al te water gegleden.
„Laat hem maar meegaan," zei mijn vader,
„dan heeft-ie meteen zijn bekomst." Opa
zwichtte".
Er zaten mensen in nood. De jonge Coen
kende hun angst, want enkele jaren tevoren
had hij zelf schipbreuk geleden. Met vijftig
andere ongelukkigen hing hij toen in het
want van de „Livadia". „Het was een vrese
lijke nacht, bitter koud en niets te eten of te
drinken." De „Livadia" was bij Tefschelling
gestrand. Coen's vader was met zijn vlet,
waarin nog zeven andere zeelieden hadden
plaats genomen, naar de plaats van de stran
ding getogen. Coen was aan boord geklom
men van het in nood verkerende schip om
de tros vast te maken. Ze hoopten het vaar
tuig met opkomend water vlot te krijgen,
maar een plotseling opstekende storm dreef
hen nog verder naar de kust.
Coen onderscheidde zich voortdurend en
toen Opa Rijkers „eervol ontslag" kreeg,
w'ilde de Redding Maatschappij Coen tot
schipper benoemen. Maar de bemanning
voelde daar niets voor. „Hij is de jongste,
moet hij Dan maar stemmen. Jan Pijl
kreeg er 11 en Coen 10. Maar toen Pijl af
scheid nam, kwam Coen aan het roer en de
bemanning stemde er prompt mee in hij
had zijn sporen verdiend.
Bot had reeds 320 mensen van een wisse
dood gered, toen de oorlog uitbrak. Na de
overrompeling door de Duitsers kwamen er
nog 334 bij. Door de vele losgeslagen mijnen
was het vooral in de duisternis zeer gevaar
lijk op zee. Hij aarzelde echter nimmer, als
de plicht hem riep. Maar als je hem vraagt
hoe hij het met de Duitsers heeft gehad,
wordt hij vurig. De „heren" wilden hem
graag ringeloren, maar Bot was de man niet
om naar hun pijpen te dansen, laat staan dat
hij van zijn hart een moordkuil wenste te
maken. Er deden zich verschillende inci
denten voor, ja, het kwam zelfs zover, dat
de bezetters hem dwongen dag en nacht aan
boord van de „Dorus Rijkers" te blijven.
Maanden lang hielden zij dat getreiter vol.
Gearresteerd.
Het gevaar van losgeslagen mijnen en de
grimmige Gronden viel niet te onderschatten,
maar erger was het verraad, dat met de
vijancJ samenheulende landgenoten jegens
onze zeeheld pleegden reeds spoedig na
de bezetting wias Bot spionnage-diensten
gaan verrichten. Hij verschafte de geallieer
den inlichtingen inzake de ligging van de
mijnenvelden en voorts rapporteerde hij de
plaats van de geschuts-opstellingen rond
Den Helder. In 1943 werd hij evenals bur
gemeester Ritmeester, die ook door de Duit
sers van spionnage werd verdacht, gearres
teerd en naar Scheveningen overgebracht.
Zes maanden lang zat de zeerob tussen de
grauwe muren van een enge cel, waar de
„nieuwe cultuurdragers" hem de hun ge
liefde discipline trachtten te leren. Eens
opende een Duitser zijn celdeur met de
woorden „Heraus, nou ga je er aan, wij
hebben bewijzen gevonden
„Ja, hier is het ook mooi", vervolgt hij, als
wij de schoonheid van zijn nieuw domein
roemen. „Als het stormt vliegt het stuifwater
tegen de ruiten."
„En zomerdag
„Dan zit ik op mijn motorjacht, hier kun
je alle kanten uit. Je komt maar eens aan
waaien."
Dat doen wij graag, al is het alleen maar
om het tevreden gezicht te zien van een door
weer en wind geharde zeeman, die gelukkig
is, zodra hij het roer weer met zijn stevige
knuisten kan omklemmen
Wat is bedrijfsvergelijking
Zich aan een ander spiegelen of zich met
een ander meten, is iets wat de mens van
nature gaarne doet. Weet men hierbij de
juiste houding te kiezen, dan kan dit ver
gelijken in veel gevallen zelfs een goede
methode vormen om te leren en verder te
komen.
In het zakenleven is het precies zo.
Zijn eigen bedrijf toetsen aan dat van
collega's, gegevens van het eigen bedrijf ver
gelijken met die van anderen, kan er in be
langrijke mate toe bijdragen de winstkansen
van de eigen onderneming te vergroten.
Iedere middenstander doet in een of an
der vorm aan bedrijfsvergelijlking. Als hij
langs de etalage van zijn concurrenten loopt,
om artikelen en prijzen te bekijken, is dit e'en
vorm van bedrijfsvergelijking.
Wanneer het echter systematischer en ge
regelder gebeurt, wanneer men niet allen af
kijkt van de concurrenten, maar met hen als
collega's ervaringen en gegevens, die voor
de bedrijfsvoering van belang zijn, uitwisselt
doet men aan bedrijfsvergelijking in de juiste
zin van het woord.
Waarom bedrijfsvergelijking
Een juiste diagnose van hetgeen in het
eigen bedrijf gebeurt is de eerste stap naar
verbetering. Bedrijfsvergelijking nu vormt
een belangrijk middel bij deze diagnose. Het
vaststellen van onvolkomenheden, het op
sporen van oorzaken die een ongunstige in
vloed op het bedrijf hebben, het verkrijgen
van meer inzicht in de gang vart zaken in
het eigen bedrijf wordt mogelijk gemaakt
door bedrijfsvergelijking.
Hoe moet bedrijfsvergelijking
worden aangepakt
Er zijn verschillende mogelijkheden, zoals
1. Schriftelijke methode.
Vele middenstanders is het bekend, en
voor degenen bij wie dit niet het geval is,
is het zeker nuttig te weten, dat door het
Economisch Instituut voor de Middenstand
schriftelijke bedrijfsvergelijking wordt toe
gepast. Dit instituut verzorgt en publiceert
al jaren bedrijfskosten-statistieken tevens
publiceert het maandelijks omzetstatistieken.
Aan de hand van deze gegevens kan de
middenstander nagaan, hoe zijn kostencijfers
en zijn omzet liggen ten opzichte van die
van anderen.
Om aan deze bedrijfsvergelijking mee te
doen kunnen middenstanders zich melden bij
het Economisch Instituut voor de Midden
stand, Badhuisweg 72 te 's-Gravenhage.
Ook central); boekhoudbureau's, (die in
Nederland voor enige branches bestaan,
maken bedrijfsvergelijking mogelijk door
vergelijkende overzichten voor de bij hen
aangesloten middenstanders te verzorgen.
2. Mondelinge methode.
Vooral in Zwitserland en Amerika heeft
de mondelinge bedrijfsvergelijking burger
recht verkregen. Geleidelijk vindt deze me
thode ook in andere landen en in Nederland
toepassing.
De mondelinge methode moet als het ware
groeien. Hierbij kunnen twee stadia worden
onderscheiden
a. Bedrijfsbezoek.
Een klein aantal ondernemers, b.v. zo'n
vijf of tien, uit dezelfde branche, met zaken
die wat grootte, omzet en assortiment be
treft, met elkaar te vergelijken zijn, vormen
een groep, die eens in de maand of om de
twee maanden bijeen komt teneinde bedrijfs
ervaringen uit te wisselen. Voor het vormen
van zo'n club is natuurlijk allereerst een
voerig van gedachten gewisseld over in- en
sfeer van vertrouwen nodig. Bij voorkeur
moeten de zaken van de deelnemers daarom
niet in eikaars onmiddellijke nabijheid lig
gen, zodat alle concurrentievrees kan wor
den uitgebannen.
De bijeenkomsten vinden bij toerbeurt bij
één van de clubleden plaats. Daar bespreekt
en becritiseert men eikaars bedrijf, eikaars
etalages, de winkelruimte, werkplaats, de
producten, enz. Ieder brengt zijn eigen me
ning en ervaring naar voren.
In een gezamenlijk gesprek wordt een op
lossing gezocht voor de aldus naar voren
gekomen problemen. De onderlinge critiek
en uitwisseling van ervaringen voorkomt of
geneest „bedrijfsblindheid", d.i. een toestand
die ontstaat wanneer men zich te zeer met
het eigen bedrijf bezig houdt, zodat men
daarin en daarover niet meer objectief kan
oordelen. De collega's zien vaak scherper de
onvolkomenheden, omdat zij voldoende af
stand nemen van het bedrijf van hun col
lega om er zich een objectief oordeel over
te kunnen vormen. Het elkaar wijzen op on
volkomenheden zal ieder van de clubleden
tot voordeel strekken. Twee immers weten
meer dan één.
b. Uitwisseling van cijfers.
Wanneer de vertrouwelijke sfeer tussen
de collega's in een club dit toelaat, kan men
ook verder gaan en de vergelijking van be-
drijfscijfers, d.w.z. cijfers over het omzet-
verloop, de omzetsnelheid, onkosten, enz. in
de besprekingen betrekken, met het doel, de
oorzaken van de afwijking van eigen cijfers
met die van collega's op te sporen, waar
door meer inzicht in het eigen bedrijf wordt
verkregen.
Men kan eventueel volstaan met z.g. in
dexcijfers, zodat het niet nodig is de boeken
open te leggen. Indexcijfers verkrijgt men
door b.v. de omzet of een kostenpost in een
bepaald jaar basisjaar genoemd op
100 te stellen en dezelfde post in de vol
gende jaren uit te drukken in een percentage
van de omvang van het basisjaar. Zij ver
gemakkelijken in vele gevallen de verge
lijking.
Van geval tot geval za lmoeten worden
bekeken, welke cijfers men het best kan gaan
vergelijken. Eventueel kunnen de clubleden
het bijhouden van hun boekhouding geza
menlijk aan één administratiekantoor op
dragen. Dit richt de boekhoudingen van de
deelnemende middenstanders dan op zo
danige wijze in, dat een zo groot mogelijke
vergelijkbaarheid van hun cijfers wordt ver
kregen.
In Zwitserland heeft de middenstand door
uitwisseling van ervaringen goede resultaten
bereikt. Men is daar op dit gebied al veel
verder dan in ons land. In clubs wordt uit
verkoop, voorraad, reclame enz. aan de
hand van de nodige cijfers. De administratie
van de deelnemers is op bedrijfsvergelijking
afgestemd, hetgeen de vergelijkbaarheid van
de cijfers sterk ten goede komt.
In Nederland zijn pas enkele van deze
clubs opgericht. Hun activiteit beperkt zich
vooralsnog tot bedrijfsbezoek en de verge
lijking van omzetcijfers. Voor de midden
standsondernemers in Nederland is er op het
gebied van de bedrijfsvergelijking nog veel
te doen en nog veel te winnen.
Middenstanders die belangstelling hebben
voor de oprichting van clubs, zoals hiervoor
besproken, kunnen zich wenden tot de Rijks-
middenstandsconsulent in hun provincie, die
alle gewenste inlichtingen en adviezen kan
verstrekken. Voor Zeeland is dit adres
A. Korstanje, Herenstraat 27a te Middel
burg, telefoon 0 1180-2322.
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement t
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen 11,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Inp «onden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleinv ^dvertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
