AXELSE COURANT
«ft 1
,DE HOOP'
Onassis en Niarchos twee rijke zwagers.
J. C. VINK
Frankermg bi) abonnement, Axel
WOENSDAG 17 JULI 1957
71e Jaargang, No. 81.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEd1 E WOENSDAG EN ZATERDAG
P FTT1Jn-W-1 JBaïSi
FIRMA
Markt 12
AXEL.
HET HOSPITAALKERKSCHIP HEEFT EEN GOEDE NAAM
DOET PRACHTIG WERK.
EN
„Gods zegen en een beetje bries," dat is
het wat de walbewoners de vissers toewen
sen, die ieder jaar opnieuw voor een tijd
huis en haard verlaten en op de haringvangst
gaan. Ja, wanneer men nu aan een klein
briesje denkt, en aan een mooie zomerse dag,
och, dan is men geneigd te denken ,,'t zou
wel leuk zijn zo'n tocht eens mee te maken"
Inderdaad, zeelui onder elkaar zeggen, als
het mooi weer is „weer om een domenee
mee te nemen". Wat patuurlijk niet pleit
voor de heren predikanten, tenzij ze het ook
wagen om voet aan wal te zetten aan boord
van een logger, als er windkracht 7 of 8 is,
dus storm op til
Duizenden patiënten per jaar.
Het zeemansleven is iets totaal anders dan
het bestaan aan de wal. Zeelui zijn rond
borstige, eerlijke kerels en dikwijls ook zijn
ze vroom. Niet in de ongunstige zin, maar
zij zijn vertrouwend op Almachtige, die over
de wateren heerst. Het is een vrij hard leven
aan boord van de logger. Er moet flink aan
gepakt worden en er is weinig tijd voor ont
spanning. Het kan rustig zijn op zee, maar
het kan er ook stormen, en dan moet je
zeebenen hebben om op het dek saande te
blijven. Dat ondervond ook de Markense
predikant ds K. A. Abelsma, die uitgeno
digd was eens een tocht met het hospitaal
kerkschip ,,de Hoop" mee te maken.
„De Hoop" is een rank stevig scheepje,
dat in de tijd van uitvaren met de loggers
mee-gaat. Het schip doet zijn naam eer .an,
want de vissers houden hun hoop geves
tigd op de medische en geestelijke bijstand,
die door „de Hoop" wordt verleend.
Stel U voor zomers zo'n duizend log
gers die in de omgeving van de Doggers-
bank varen. Mannen, die iedere dag^ op
nieuw met het uitzetten van „de vleet" be
zig zijn, of de haring binnenhalen, kaken of
in tonnen doen. Bij het kaken worden scher-
dat de visser een sneettje in zijn koude han-
pe mesjes gebruikt en het gebeurt dikwijls,
den voelt, of zelfs niet eens voelt. Snel ge-
infecteerd als hij is, komt er dan allerhande
narigheid bij, zo dat het wel zaak is, dat de
wond snel wordt behandeld. En dit is maar
een voorbeeld.
In 1956 werden er in totaal 1016 patiënt
ten behandeld, van wie 551 op zee en 465
in de havens. Er waren patiënten bij met
min of meer ernstige verwondingen, ook met
gebroken of gekneusde ledematen, inwen
dige ziektten en reumatische aandoeningen.
Er is een ttijd geweest, dat men de zieken
niet direct kon helpen, dat het integendeel
dagen duurde voor dat er een haven in het
zicht kwam. Dat was in 11898 want in 1899
voer de oude „de Hoop voor het eerst uit.
Hulp van „de Hoop".
Hoe blij men daarmee was, de nieuwe
„de Hoop" die sinds 1955 wordt gebruikt
bezit een veel mooiere en betere uitrusting.
In het hospitaaltje zijn tien bedden en twee
extra bedden in de z.g. isoleerkamer; er be
vindt zich een rontgen-installatie en er is
gelegenheid tot tandheelkundige verzorging.
Niet dat de visser zo spoedig tot plomberen
overgaat, maar er moet in ieder geval zo
nu en dan worden getrokken.
Hoe weet Het H.K.S. nu dat er een zieke
op de logger is Wel met twee vlaggen
seint het scheepje dat er hulp wordt ge
vraagd; de stuurman van het H.K.S. dat
voorrtdurend heen en weer vaart, stopt en
laat de patiënt overkomen. Dat gaat nog
niet eens zo heel gemakkelijk met een rub
berbootje de golven op en dan over naar
„de Hoop" Sinds 1956 gebruikt men nu ook
de „drijvende brancard de patiënt wordt
vastgebonden en zo in het rubberbootje ge
laten. Dit ter beveiliging in geval van storm.
Alweer een verbetering
In ernstige gevallen komt^le dokter aan
boord van de logger met behulp van dat
zelfde rubberbootje. Hij krijgt een steuntje
van de matrozen, springt en tjoep, het ver
voer gaat vanzelf. Voor de walbewoners om
te rillen, nietwaar
Fijn is, dat het ziekenzaaltje nu ook een
radio-aansluiting bezitde patiënten, en in
de zomer zijn het er, ook door bloedvergif-
ttiging, veel, kunnen nu de kerkdiensten be
luisteren, die vanuit het kerkzaaltje worden
uitgezonden. De radio-aansluiting, die een
hartewens van de kapitein was, is er geko
men door middel van de collecte die de
Marker bevolking hielp inzamelen. Hulde
Diensten van varende gemeente.
Wij spraken met ds Abelsma die met
„de Hoop" meevoer, juist in de tijd, dat er
een fikse storm op stak. .Iedere avond van
half acht tot acht uur was er dienst", ver
telde hij, zondagsmorgens van half elf
tot half twaalf en 's avonds van kwart voor
zeven tot half acht. Denk niet dat het een
gewone kerkdienst was. Een voor een kwa
men de vissers van de verschillende log
gers. Ieder pakte zijn gezangenboekje en
ging op de houten banken zitten. De kapi
tein nam achter het orgel plaats en speelde.
Maar het schip deinde open neer en nie
mand zag kans op zijnplaats te blijven. We
waren met recht een drijvende gemeente.
Natuurlijk was het niet iedere keer even
erg, maar er zijn toch wel spannende mo
menten geweest. Bovendien was ik een keer
flink zeeziek, maar ik ben dóór gegaan met
spreken. De dienst was ter nauwernood af
gelopen of ik holde weg. Achteraf bleek, dat
de mannen het erg gewaardeerd hebben, dat
ik op mijn post bleef.
De dominee is er niet alleen om de dien
ten te leiden, ook om met de mannen te
spréken. Hoe vaak is er niet een bemoedi
gend woord nodig voor de vissers, die tijden
lang van huis zijn, maar toch hun zorgen
meedragen De zieken onder hen vragen
extra aandacht, die zij gelukkig krijgen.
Daarnaast is er nog de lektuurverspreiding.
Wat stichtelijke lektuur, maar ook tijd
schriften, die door de walbewoners worden
verzameld. Als wij eens wisten, hoe blij de
zeeman is met onze vaak achteloos gelezen
tijdschrifften, zouden we nog veel harder
sparen. Mag dit een aanmoediging zijn
,De Hoop' heefft een goede naam.
De familieleden en vrienden van de vis
sers luisteren trouw naar de uitzending van
de diensten, via de visserijband op 129 m.
Ook gebeurde het dat een jongen, die zelf
eenradio gebouwd had, plotseling de visserij
band kreeg „je raad nooit wie ik hier heb
riep hij.
De Nederlandse vissers werken niet op
zondag, maar gebruiken die dag om te rusten
Het is de bedoeling van de kerkdiensten, dat
hiermee niet alleen de vissers van de eigen
loggers gesterkt worden, maar dat er zo
doende ook kontakt wordt gelegd met de
familieleden aan de wal.
„De Hoop" heeft een goede naam, aller
eerst in Nederland, maar ook in het noorden
eveneens in Amerika en Canada, is de roem
doorgedrongen. Hoe het gaat met de kosten
die voor ,De Hoop' worden berekend 7 Wel,
een derde wordt betaald door de rederijen
de kerk, enz. een derde is vrijwillige bij
dragen, busjes, koliekten en donaties, waar
de regering naar verhouding subsidie geeft,
n.l. ook een derde. Het financiël verslag van
1956 van de „Nederlandse Vereniging, ten
behoeve van zeelieden van elke nationaliteit'
vermeldt grote dankbaarheid aan allen die
aan de instandhouding van ,De Hoop' mee
werkten.
Toch zijn de exploitatiekosten zo hoog,
dat men uit alle macht naar wegen zoekt,
om de kosten van onderhoud hiermee in
overeenstemming te brengen. Het is niet
mogelijk om vernieuwingen en aanvullingen
te bekostigen. En het is wel nodig, dat er
een nieuwe gestandariseerde medicijnkast en
een motorrubberboot komt, zodat de vissers
vlugger aan boord van ,De Hoop' kunnen
komen. Helpt u mee, om hen te helpen
De giro van de H.K.S. is 50375, Damrak 95,
Amsterdam-C.
Gré Wiering.
Wie mocht menen, dat de tijden der legendarische miljonairs als Ford en Rocke
feller voorbij zijn, wordt wel uit die droom gewekt, als hij de namen hoort van
de twee Griekse reders, Aristoteles Onassis en Stavros Niarchos.
Deze beide Grieken, op een schoen en een slof begonnen, zijn multi-miljonairs,
eigenaars van de grootste privé-vloten ter wereld en met al hun vingers in tal
rijke potjes.
Toen indertijd de 15.000 tonner „Tina
Onassis" te water werd gelaten, sprak en
van het grootste tankschip ter wereld. Het
was genoemd naar de dochter van de schat
rijke reder Aristoteles Onassis, eigenaar van
een grote tankvloot plus een walvisvloot, die
hij, zoals hij zei, hield voor zijn plezier, om
dat de walvisvaart zulk een uitermate spe
culatief bedrijf is.
Mocht zijn zwager Stavros Niarchos al
met genoegen vaststellen, dat zijn tanker, de
„Spyros Niarchos" nog een dikke 2000 ton
meer kon meenemen, ook die maten zijn al
uit de tijd. Want Niarchos heeft in Duits
land reeds twee nieuwe 65.000 ttonners op
stapel staan.
En nog is het einde niet. Want een kon-
kurrent, de „vrije" Amerikaanse reder Lud-
wig, heeft in Japan een schip in aanbouw,
dat bijna 85.000 ton meet en de trotse naam
„Universe Leader" (aanvoerder van het
heelal) zal dragen. Zullen Onassis en Niar
chos daar nog bovenuit gaan Het is een
zeer aktuele vraag, nu de Suezkanaal-kwes-
tie opnieuw de mogelijkheid doet overwegen
door het bouwen van supertankers zonder
veel meer kosten de weg door het kanaal
te vermijden
Aristoteles Onassis
Onassis en Niarchos hebben allebei een
dochter getrouwd van de Griekse reder Sta
vros Livanos, die er ook een behoorlijke
eigen vloot op na houdt.
Het verhaal gaat, dat Onassis, verweesd,
vluchtend voor de Turkse furie die woedde
in het veroverde Smyrna, met nauwelijks
een hemd aan het lijf als stoker aankwam
in Buenos Aires. Het is een romantisch ver
haal en het is zeer de vraag of het waar
is. Wel staat vast, dat de heer Onassis op
allerlei manieren in Argentinië een kapitaal
tje bijeen wist te schrapen waarmee hij een
stel oude vrachtboten kocht. Met dat scha
mele vlootje heeft hij heel handig geopereerd
volop geprofiteerd van de oorlog en de daar
op volgende hoogconjunctuur en momenteel
heeft zijn partikuliere vloot een tonnage van
plm. 1.300.000 ton.
Hij brengt een groot deel van zijn tijd door
op de tot walvisjager omgebouwde torpedo
jager „Ari", welks krachtig radiostation, de
tijdingen opvangt van al zijn schepen die
de wereldzeeën bevaren. Hij heeft verschei
dene riante villa's en samen met zwager
Niarchos kocht hij de aandeelhouders van
het befaamde Casino te Monte Carlo uit,
dat men hem eerst niet wilde verhuren.
Het is waarschijnlijk niet alleen de schoon
heid van de Azurenkust die hem trekt, De
beide zwagers nebben een onfeilbaar instinct
voor belastingfaciliteiten reden woorom
de meeste van hun schepen varen onder de
vlaggen van republiekjes als Liberia, Pa
nama en Honduras. Tal van maatschappijen
met goed klinkende namen verbergen als
een rookgordijn de namen van de beide
Griekse miljonairs.
Stavros Niarchos.
Van Niarchos zijn niet zulke bloemrijke
jeugdverhalen gepubliceerd, als omtrent
Onassis. Van hem is slechts bekend, dat hij
rechten kon studeren, bij een oom in de meel
handel kwam en weldra uitstapte om even
als zijn zwager wat oude boten te kopen,
waarmee hij zeer gelukkig wist te manoeu
vreren.
Zit Onassis op de „Ari", Niarchos is het
meest in zijn element op de prachtige, slanke
driemaster „Creole", waarmee hij onlangs
nog deelnam aan de zeilwedstrijd Engeland-
Spanje. Overigens heeft ook hij villa's en
buitenplaatsen genoeg, waar hij met vrouw
en kind de tijd kan verwijlenwan
neer hij tijd heeft.
Niarchos gedraagt zich als een maece-
nas, een rijke kunstbeschermer. Hij was het
die driehonderdduizend dollar contant neer
telde voor de beroemde „Piëta" van de schil
der El Greco, en die met royaal gebaar het
luxe-schip „Agamemnon" beschikbaar stel
de opdat honderden vorstelijke personen, on
der w'ie Koningin Juliana, er mee konden
gaan spelevaren in de Griekse wateren.
Hij breidde zijn vloot uit op een simpele
manier. Hij wist van de grote oliemaat
schappijen, die hun geld te hard nodig had
den dan dat ze het in tankvloten konden in
vesteren, lang-lopende contracten voor olie-
vervoer los te krijgen. Met die contracten
gewapend kreeg hij gemakkelijk credieten
los voor de bouw van nieuwe tankers.
Hoewel zowel Niarchos als Onassis zich
niet storen aan de internationale overeen
komsten, die de rechtspositie van de zee
man regelen, en hun mensen minder betalen
dan de Amerikaanse rederijen moeten doen,
geven ze toch hogere gage dan in de mees
te landen gebruikelijk is. Daarbij zijn hun
tankers uitermate luxueus ingericht, en de
verblijven van bemanning en officieren uit
stekend. Voor allerlei ontspanning is ge
zorgd, want op tankers is de verveling de
grootste vijand.
Gevaarlijke manoeuvres.
Zeer handig hebben Onassis en Niarchos
geprofiteerd van de na-oorlogse situatie, toen
de Verenigde Staten overschot tankers voor
een prik beschikbaar stelden aan Amerikaan
se maatschappijen. Zij slpegen hun slag,
maar de tankers voeren weldra onder vreem
de vlagwat niet de bedoeling was.
Merkwaardig was, dat deze zaak publiek
werd gemaakt, toen Onassis een contract
had afgesloten met koning Ibn Saoed van
Arabië, dat hem het complete vervoer van
de Arabische olie verzekerde. De olie-maat
schappijen Waren van zulk een monopolie
positie niet gediend en ziedaar juist te
zelfder tijd werd Onassis (en met hem Niar
chos, die het Saoed-contract een vuile streek
noemde) voor de rechbank gedaagd. Hoe
de heren zich draaiden, ze konden zich alleen
met een milloenen-boete an de straf ont
trekken. Het was een zware aderlating, maar
het geld was ondertussen al lang terug ver
diend met de zo goedkoop op de kop getikte
tankers.
Voortdurend breiden de beide zwagers
hun vloten en daarmee hun invloed uit. Zij
weten, dat in de moderne economie het trans
port de bottle-neck vormt, en zij zitten dus
nationale luchtvaartmaatschappij, hoe wei-
altijd goed. Hun pogingen om de Griekse
nig die ook betekent, in handen te krijgen,
zouden er op kunnen w'ijzen, dat ze ook in
de lucht plannen hebben.
Tussen Niarchos en Onassis is de concur
rentie groter dan de vriendschap, die zij el
kaar als zwagers zouden moeten toedragen.
De een is er voortdurend op uit de ander
te overbluffen, en aangezien concurrentie
de ziel van de negotie is, varen ze daar bei
den wel bij. Ze kunnen elkaar soms zeer
scherp in het vaarwater zitten maar als er
geld te verdienen valt, vinden zij elkaar en
doen samen. Dan kan schoonpapa Livanos
somtijds nog als derde man meedoen.
Onassis is nu 50, Niarchos 47 jaar oud. Ze
zijn in hun beste jaren, ze leven er goed van.
Geld speelt geen rol. Beiden zijn naar schat
ting goed voor vijfhonderd miljoen gulden.
Ze weten het niet op een miljoen na, want
ieder moment gaat er af en komt er bij
het laatste het meeest.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement i
Axel binnen de kom f 1.55 Andere plaatsen f 1.75
Buitenland f 2.00
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Til. 0 1155-646
Hoofdredactie: J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS8 cent, per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Inf «onden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein*, idvertentién (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
BKyf'. 1 1 .j 'liL'4 LUMH
EINDLES EN DIPLOMA-UITREIKING
DER LANDBOUWHUISHOUDSCHOOL.
Vrijdag, in de vooravond, juist onder het terperse
gaan van ons vorig nummer, von d in de gezellige
conversatiezaal van .Bleije Haghe' de diploma-uitrei
king plaats aan de leerlingen van de twee-jarige
primaire cursus.
In haar kwaliteit van voorzitster der plaatselijke
kommissie van toezicht op dit onderwijs, heette mevr.
P. de Feij ter-de Regt alle genodigde moeders en ver
dere belangstellenden van harte welkom aan de fees
telijk uitziende tafels, In het bizonder burgemeester
Ter Haar Romeny uit Wolfaartsdijk, voorzitter der
Prov. Landbouwhuishoudschool-kommissie. Voorts mr.
J. F. G. Sschlingemann, algemeen sekretaris der Z.
J. F. G. Schlingemann, algemeen sekretaris der Z.
Axel mej. A. van der Leeden, konsulente mej. J.
A. van Oeveren, direktrice der landbouwhuishoud-
school te Schoondijke de leerkrachten en leerlingen.
Met een toepasselijk woord reikte burgemeester Ter
Haar Romeny de diploma's uit aan de geslaagden,
waarop deze door hun leerkrachten werden geluk ge
wenst.
De meisjes van de eerste klasse, geassisteerd door
een vier-tal leerlingen van de naaikursus, dienden
daarna zeer vlot de soep en de in, de vastgestelde
volgorde gerechten op, die de aanwezigen zich goed
lieten smaken.
Tussen dit alles door werden de meisjes en ook
de ouders gefeliciteerd door de heer A. Haak namens
de Z.L.M.. door mej. van Oeveren namens de zuster
school te Schoondijke en de voorzitster namens de