m
AXELSE COURANT
Vandaag opent het nationaal dierenpark
J. c.
Ieperen gaat weer kattenfeesten vieren
A
Frankering bi)' abonnement, Axel
ZATERDAG 16 MAART 1957
71e Jaargang No. 47
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IED/ 'E WOENSDAG EN ZATERDAG
FIRMA
Markt 12
AXEL.
„DE HAZENBERG" WORDT EEN PARK VOOR ZWERFDIEREN.
NIEUWE BESTEMMING VOOR OUD KASTEEL IN AMERONGEN.
Op 16 maart zal te Amerongen het „Nationale Dierenpark voor zwerfdieren „De
Hazenberg" officieel worden' geopend. Het is een unieke instelling in ons land, dit
prachtiqe park, dat gastvrijheid zal bieden aan dieren, die slachtoffer werden van het
tekortschieten van de mens. In het najaar van 1956 bracht een onzer medewerkers
een bezoek aan Kasteel Amerongen en het daarbij behorende landgoed „De Hazen
berg". In bijgaand artikel vertelt hij iets over de geschiedenis van het kasteel en
van het dierenpark.
Op 12 februari 1673 kwam de Franse offi
cier La Fosse met twaalf ruiters naar het
Kasteel Amerongen. Hij verschafte zich toe
gang tot het slot, joeg de bewoners naar
buien, stopte het hele gebouw vol hooi en
liet het daarna over aan het vuur. Er wordt
gezegd, dat een van de ruiters een hondje,
dat op het laatste ogenblik naar het branden
de kasteel kwam rennen, naar binnen gooide,
zodat het dier in de vuurzee omkwam.
Financiën blijven grootste problemen.
Op een dag in het jaar 1956 reed in de
omgeving van de Rijn een vrachtwagen.
Achter het stuur zat een man. Onder de arm
had hij een hondje gekneld. Een eindje van
de brug smeet hij de arme viervoeter de
cabine uit. Jankend kwam de hond op de
weg terecht, krabbelde overeind, sprong in
de Rijn en trachtte zwemmend de overkant
en de baas te bereiken. Het eerste lukte, het
laatste natuurlijk niet. aAn de overkant stond
geen Frans officier, maar een jongen, die het
dier opnam en het naar Kasteel Amerongen
bracht, waar evenmin een officier stond. Het
was mevrouw E. von Ilsemann geboren gra
vin van Aldenburg Bentinck, die voor de zo
veelste maal bewees zich het lot van zwerf
dieren aan te trekken.
Tussen 1673 en 1956 liggen bijna drie
eeuwen. Veel heeft de mensheid geleerd,
veel is wellicht beter geworden, maar de
houding van de mens ten opzichte van het
dier laat nog schrikbarend veel te wensen
over. Het geval van de vrachtwagen is his
torisch. Tientallen andere gevallen zouden er
aangehaald kunnen worden. Mevrouw Von
Ilsemann, die op het Kasteel Amerongen
woont, weet er van te vertellen.
Vaak gebeurt het, dat mensen hun hond
achterlaten in het bos, vastgebonden aan een
boom. Het probleem van de zwerfdieren is
zo groot, dat er drastische maatregelen ge
nomen moeten worden om tot een oplossing
te komen.
Och ja, mevrouw Von Ilsemann ,die zich
het lot van de dieren al jaren aantrekt, heeft
veel gedaan, maar wat kon zij alleen uit
richten
Incidentele gevallen werden geholpen
het probleem bleef, in al zijn omvang. Doch
nu is er het nationale dierenpark voor zwerf
dieren. De stichting is opgericht en de werk
zaamheden komen reeds op gang. Blijft de
vraag wat mevrouw Von Ilsemann, Kasteel
Amerongen en het dierenpark voor zweif-
dieren met elkaar te maken hebben.
Uit wraak.
Laten we even terugkeren naar 1673, toen
La Fosse het kasteel verwoestte uit wraak
voor de geleden nederlaag. De eigenaar, Go-
daerd Adriaen baron van Reede, was niet
voor een gering deel schuld van deze neder
laag. Hij was een diplomaat van betekenis
en een missie naar Brandenburg bezorgde
hem buitenlandse hulp tegen de Fransen en
daarmee de overwinning op La Fosse.
De terugkeer van Godaerd Adriaen werd
nauwelijks vergald door de brand. Hij kreeg
een flinke schadeloosstelling en begon daar
na op de oude fundamenten van het kasteel
een nieuw slot te bouwen, maar nu een
slot volgens de heersende smaak.
De architect is niet bekend, maar zonder
twijfel is hij afkomstig uit de school van
Jacob van Campen en Pieter Post. Van bui
ten een wat kleurloos, strak, maar imposant
gebouw van drie verdiepingen en een onder
huis.
Een dubbele brug gaf toegang tot het in
wendige van het kasteel, waarin Godaerd
Adriaen en de na hem komenden trots heb
ben rondgewandeld. Nu gaan toeristen dooi
de gangen en de kamers, voorafgegaan door
de gids en iedereen komt onder de indruk
van dit prachtige kasteel, een van de mooi
ste van Nederland ongetwijfeld.
Rondleiding.
„Kijk", zegt de rondleider, „aan dat bu
reau heeft de keizer afstand gedaan van de
troon, en daar ziet u Een simpel zin-
netje, dat boekdelen aan herinneringen kan
wakker maken. Dat is Kasteel Amerongen
uit het begin van de twintigste eeuw. Het
kasteel, bewoond door graaf van Aldenburg
Bentinck, ziet plotseling na de ineenstorting
van Duitsland, de ex-keizer de brug op
komen. Hier tekende de logé de troonsaf
stand en van hieruit werd gezocht naar een
definitieve woonplaats voor de ex-keizer. De
rest is iedere Nedrlandr bekend.
Het tijdperk van de kastelen schijnt tot het
verleden te behoren. De belastingen zijn van
dien aard, dat ex alleen nog een mogelijkheid
is alles intact te laten wanneer rondleidingen
mogen worden gehouden. En dat gebeurt op
kasteel Amerongen.
Maar er gebeurt meer. Na de pogingen van
mevrouw Von Ilsemann om alléén het lot
van zoveel mogelijk zwerfdieren te verzach
ten, kwam daar plotseling de mogelijkheid
de zaak groot en groots aan te pakken. Zon
der aarzelen stond mevrouw Von Ilsemann
een deel van haar prachtig landgoed af aan
de op te richten stichting „Nationaal dieren
park voor zwerfdieren".
Prima verzorger.
Een Rotterdamse jongeman, scheepsbou
wer, liet zijn werk onmiddellijk in de steek
toen hij hoorde wat de stichting van plan
was. Men had geen betere keus kunnen doen
want het is een lust voor het oog deze Rot
terdammer te zien, terwijl hij bezig is met de
aan zijn zorg toevertrouwde dieren.
Denk vooral niet dat het zo gemakkelijk
is. „De Hazenberg" de naam van het
dierenpark is in geen enkel opzicht een
asyl. Het is een pension voor betalende en
niet betalende gasten. Een pension, waarin
iedere aanwezige zich moet schikken naar
de gestelde regels. Zegt u dat zoiets niet
kan Op „De Hazenberg" bewijst de ver
zorger tussen neus en lippen door het tegen
deel. Ergens loopt een hond als een paard
zo groot. Hij moppert en blaft, kijkt boos
rond. Vijftig meter verder staat de dieren
vriend te praten. Hij kijkt achterom en roept
schijnbaar achteloos, dat het grote beest stil
moet zijn en er beter aan doet rustig te gaan
liggen. Je had er daarna geen kind meer aan.
Even kijken.
O ja, ook zoiets. Een dierenpark wil zeggen,
datf. er een park is. En dat is er. Een groot
stifk woeste grond, weliswaar afgerasterd,
maar zo dat iedere hond de hindernis lachend
kan nemen. Ze denken er niet aan. Het mag
eens een keer gebeuren, maar dan staan ze
een kwartier later alweer smekend voor de
deur. De vrijheid binnen de afrastering is
hun meer waard dan het ongewisse leven in
de niet-afgepaalde vrijheid.
Voor het hek staat een Duitse herder. Die
hoort hier helemaal niet. Het is een logé ge
weest. Zijn baas had hem gebracht, drie
weken geleden en vorige week was de her
der weer mee naar huis gegaan, blij en wel.
Maar steevast komt hij zo om de dag nog
even kijken hoe de zaken er op „De Hazen
berg" voor staan.
Uit alle delen van het land komen de
zwerfdieren naar Amerongen, maar de ruim
te is nog beperkt. Het architectenbureau
Van den Berg en Jurriëns uit Naarden heeft
weliswaar belangeloos de plannen voor de
uitbreiding gemaakt, maar de uitvoering zal
veel geld vragen. Dat geld moet er komen,
want dan alleen zal bij „De Hazenberg" de
victorie kunnen beginnen. Dit kan een lan
delijke zaak worden. Er kan in iedere pro
vincie in de toekomst een soortgelijk dieren
park worden gesticht, maar vóór alles moet
het experiment in Amerongen slagen.
Zelfs paarden.
Er zijn vragen gebleven, zoals Al die
zwervers kunnen daar toch niet hun hele
leven blijven Gaat het alleen om honden
Vragen ,die een antwoord behoeven.
De stichting stelt zich ten doel het leed
van de zwerfdieren te verzachten. Over dit
leed behoeven we niet verder meer te praten.
Het is er en het had er al lang niet meer
mogen zijn. Zv/erfdieren gaan dus naar Ame
rongen, worden daar ondergebracht, genieten
er van de vrijheid van de natuur en de uit
stekende verzorging en intussen zoekt de
stichting voor de dieren een ander, goed te
huis. Vrijwel altijd lukt dat.
Nu is het logisch, dat honden in de eerste
plaats worden genoemd, maar ook voor kat
ten is op „De Hazenberg" gezorgd. Alleen
is dit probleem veel groter omdat een poesen
gezin zich sterk en snel pleegt uit te breiden.
Maar ze zijn er, ze hebben het er best naar
de zin en ruzie met de honden wordt niet
gemaakt. Dat prent de verzorger beide par
tijen onmiddellijk in.
En zijn we er nu Het antwoord is nog
lang niet. De stichting kampt met erge fi
nanciële problemen. Zonder hulp van de
Nederlandse dierenvriendinnen en -vrienden
zal „De Hazenberg" niet worden wat we ons
er van voorstellen. De kosten zijn hoog.
Binnenkort komt waarschijnlijk het eerste
paard. Een dier, dat door de politie in het
Gooi in beslag werd genomen. Een ander
huis zoeken voor een afgebeuld paard is een
niet te volvoeren opdracht en dus zal het
dier zijn verdere leven in Amerongen mogen
doorbrengen. Dat kost geld. Maar de stich
ting gelooft in de dierenliefde van het Neder
landse volk en wij geloven dat die hoop niet
helemaal ijdel zal zijn.
S. G. Z.
TOERISTISCH NIEUWS UIT BELGIË
EEN TRADITIE VAN BIJNA DUIZEND JAREN.
Wie allergisch is voor katten, moet er voor zorgen op 17 maart uit de buurt van
Ieperen te blijven. Ook dit jaar zullen in dit oude West-Vlaamse stadje de traditio
nele Kattefeesten worden gevierd, die, mede dank zij de hieraan gewijde Euro
visie-uitzending vorig jaar, tot ver over België's grenzen de aandacht hebben ge
trokken. De plannen die nu in voorbereiding zijn, zullen dit jaar een nog grotere
belangstelling wettigen. Koning Boudewijn heeft reeds toegezegd bij de feestelijk
heden aanwezig te zullen zijn.
Zoals de naam reeds aangeeft, speelt het
feest zich af rondom de kat. Elk onderdeel
van het programma heeft betrekking op dit
eensdeels verheerlijkte, anderzijds verguisde
dier. Eensdeels verheerlijkt, want en kilo
meters lange optocht wordt er aan gewijd.
In deze stoet wordt de kat in tal van ver
schijningsvormen ten tonele gevoerd praal
wagens geven de rol weer, die de kat in
verschillende culturen heeft gespeeld, o.a. bij
de Egyptenaren, de Kelten, de Germanen.
Dan kan men de kat zien, zoals hij uit legen
den, volksverhalen en gezegden bekend is
de gelaarsde kat, als de kat van huis is
om er enkele te noemen.
Maar anderzijds wordt de kat veroordeeld
verordeeld en terechtgesteld. W ant aan het
einde van de stoet volgt graaf Boudewijn,
begeleid door edelen en ridders. En wanneer
hij de Lakenhal, waar de optocht naar toe
trekt, heeft bereikt, zal hij het doodvonnis
uitspreken over de kat, zoals hij, naar het
heet, in het jaar 962 deed toen hij het bevel
gaf levende katten van de Halletoren te
gooien.
De uitvoering van het doodvonnis vormt
het hoogtepunt van het feest. Onder het ge
schal van de „narrenfanfare" klimt de als
nar verklede beul naar de tinnen van de
Halletoien vanwaar hij met gulle hand flu
welen katjes naar de uitgelaten menigte aan
de voet van de toren werpt.
Over de oorsprong van deze feesten tast
men min of meer in het duister. Een 18e
eeuwse schrijver meent het jaar 3842 als
datum voor het ontstaan te kunnen aan
wijzen, maar van welke jaartelling hij daar
bij gebruik maakt, is onbekend.
Het jaar 962, dat ook in jaarboeken ver
meld staat, mag evenmin betrouwbaar wor
den geacht, want het is niet waarschijnlijk
dat Ieperen in die dagen veel meer omvatte
dan een boerderij temidden van moerassen.
Toch is er iets aan de hand met het jaar
tal 962. In Metz zouden vanaf dat jaar
levende katten verbrand worden tijdens de
tweede week van de vasten. Tegelijkertijd
zou graaf Boudewijn van Vlaanderen de
„Kattewoensdag" of „Kattefoor hebben in
gesteld, wellicht om paal en perk te stellen
aan een te snel toenemende kattenbevolking.
Het gebruik van een dergelijke feestdag
breidde zich in de middeleeuwen al spoedig
over heel West-Europa uit.
Hoe het ook zij, de Iepenaren houden het
jaar 962 aan als datum van het ontstaan en
nu staat reeds vast, dat over vijf jaar het
duizendjarig bestaan gevierd zal worden.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
ABONNEMENTSPRIJS Lone nummer» 6 cent
Kwartaal-abonnement t
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
Drukker UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Til. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS 8 cent per
Bij contracten belangrijke reductie.
Inp tonden Mededelingen 20 cent per
Rleinv idvertentiën (maximum 6 regels)
70 cent iedere regel meer 12 cent
m.m.
tie.
jer m.m.
1-5 regels j
extra. J
VERGADERING SPEELTUINVERENIGING.
De alhier maandagavond gehouden algemene leden
vergadering dezer vereniging op de bovenzaal van
„Het Centrum" was zo slécht bezocht dat men afzag
van de afwerking der agenda, zoals die was gecon
voceerd en in de pers bekend gemaakt.
Besloten werd voorlopig de bestuurswerkzaamheden
uit het vergaderingbezoek blijkende was, dat het
op de gewone wijze voort te zetten daar de conclusie
naar de zi nder leden met het tegenwoordige bestuur
nog al aardig reilt en zeilt.
Door mevrouw Hoorman werd een financieel over
zicht uitgebracht, waaruit bleek, dat hoewel men veel
meer geld nodig heeft dan waarover men de beschik-
kin gheeft, de toestand der kasmiddelen uiet tot ver-
ontrustin gaanleiding geeft.
Getracht zal worden een tweetal bestuursleden die
in Plan Oost wonen aan het bestuur toe te voegen
nu een tweede speeltuin in dit stadsdeel binnenkort ge
realiseerd kan worden, waartoe de voorbereidende
werkzaamheden, reeds gaande zijn.
T.B.C. COLLECTE VAN „ZONNESTRAAL"
EN N.V.V.
De als vrucht van samenwerking van bovenstaande
organisatie's hier ter plaatse gehouden collecte ter
bestrijding van de tuberculose bracht in onze gemeente
een bedrag op van 205,23.
GESLAAGDE UITVOERING VAN DE
„PRINSES MARIIKESCHOOL".
Zoals telkenjare had ook ditmaal in „Het Centrum''
onder zeer grote belangstelling weer de jaarlijkse
schoojuitvoering plaats door de leerlingen van de
openbare lagere „Prinses Marijkeschool", zulks voor
de leden van de oudervereniging en van de afdeling
Axel van „Volksonderwijs".
De heer W. S. J. Dieleman riep de vrijwel geheel
gevulde zaal op beide avonden een hartelijk woord
van welkom toe en wenste bij deze gelegenheid eens
te meer te beklemtonen dat men e enavond als deze
niet moet zien als een onderdeel van het op de open
bare school verstrekte onderwijs. eDze avond, die
buiten de schooluren om verzorgd en voorbereid wordt
is louter een nuttige vorm van vrije tijdsbesteding,
welke echter om haar bijzondere geaardheid van zeer
groot nut is voor het onderwijs. De kinderen be
oefenen hiermede de welsprekendheid en een goede
articulatie in hun spreekwijze. Ze krijgen een gepaste
en noodzakelijke vrijmoedigheid van optreden en leren
er de juiste omgangsvormen door kennen, zodat er een
ongetwijfeld zeer opvoedende en beschavende invloed
van uitgaat. Spr. verwelkomde de vertegenwoordiging
van het Dag. Bestuur der gemeente Axel, die volgens
traditie Cjpj deze avond ook thans weer acte de pré-
sence gaf door wethouder P. J. van Bendegem en de
gemeente-secretaris de heer Maris met hunne dames.
Na de opening spleet zich onmiddellijk het doek en
kregen wij het Axelse „pierement" te horen. Een
draaiorgel, dat op zeer bijzondere wijze de geluiden uit
zijn registers en octaven toverde, dan kzij de be-l
wegelijkheid van de man „aan het wiel liet een.
■gtoep jongens-leerlingen een toepasselijk lied ter in
troductie van deze avond horen, die als bijzondere
attractie gold.
Leerlingen der lagere klassen brachten daarop roet
'hun onderwijzeres een allerliefst toneelstukje in meer
dere toneeltjes voor het voetlicht, dat ons met ka
bouters, elfjes en Klaas Vaak al aanstonds in de
•sprookjessfeer bracht. Dit droeg tot titel „De Bos-
bruiloft".
Zowel voor de pauze als er na kwamen de ge
broeders Willy en Adrie van Meurs als jeugdige
:accordeonnisten met enige zeer aardige, populaire
numertjes voor het voetlicht en deze muzikale af-
wiseling bleek zeer te worden gewaardeerd.
Vier ojngens en drie meisjes voerden daarna een
stukje op van mevr. Kuijlenburg „De Modelschool
■•géheten, dat evenals het daarop volgende propagan
distische „Letterspel" heel veel bijval verwierf.
,In het laatste werden op dichterlijke wijze de ver
diensten van de openbare school door de meisjes en
jongens ,die eerst het woord „Volksonderwijs vorm
den, geprezen. Daarna werden de bordjes met de sier
lijke letters omgedraaid en kregen we „Openbare
School" te lezen .waarop in een kernachtig loflied
de eenheid en eendracht met de saamhorigheid, die zo
heilzaam zijn voor volk en samenleving, op gloed
volle wijze werden bezongen.
