AXELSE COURANT
Afghanistan
land en volk met vele wantoestanden.
ZENUWRUST
Snuif en wrijf
J. C.VINK
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 15 DECEMBER 1956.
71e Jaargang No. 22
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tal. 0 1155-646
Hoofdredactie: J. C. VINK
REDEVOERINGEN VAN IR. P. R. BOUMAN OVER ZIJN
ERVARINGEN.
Onze tot voor kort hier ter plaatse als
Rijkslandbouwconsulent gevestigde ex- stad
genoot, ir. P. R. Bouman, die thans als zo
danig in de Noord-Oostpolder een nieuwe
standplaat kreeg aangewezen, hield Dinsdag
in „Het Centrum een hoogst belangwek
kende causerie over zijn verblijf en de tijdens
dit verblijf in Afghanistan opgedane in
drukken en ervaringen.
De voorafgaande avond had ir. Bouman
als gast van de afdeling Z.L.M., de afdeling
van de Bond van Plattelandsvrouwen, de
L.J.G. en de Z.P.M. te Zaamslag ditzelfde
onderwerp behandeld.
Naar algemeen bekend is was ir. P. R.
Bouman rufm anderhalf jaar geleden plotse
ling verplicht zijn activiteiten en werkzaam
heden hier ter plaatse te onderbreken, van
wege een hem van hogere instanties opge
dragen taak om zich in het kader van de
hulp aan minder ontwikkelde gebieden (van
de Wereldvoedselorganisatie) naar Afgha.
nisctan te begeven. Zijn bemoeiingen in dit
land waren vooral gericht op de ontwikke
ling der suikerbietenteelt.
Ongeveer een vol jaar lang was ir. Bou
man aldaar werkzaam en zo was deze bijeen
komst bedoeld als een voorlichtingsavond
voor de diverse landbouw-organisaties in
onze streek onder welke wij noemen de
Z.L.M., de N.C.B. en de afdeling van de
C.B.T.B. van ons gewest.
Namens deze allen was het dat de heer
M. de Regt in zijn kwaliteit van waarn.
voorzitter der C.B.T.B. een door een 250-
tal aanwezigen bezette berjedenzaal van
„Het Centrum" mocht verwelkomen alvorens
hij het woord gaf aan ir. Bouman.
Deze bracht daarop lin een uiterst be
langwekkende causerie rapport uit omtrent
zijn vele en velerlei ervaringen in dit nog
zeer achterlijke land dat een oppervlakte
heeft ongeveer van de grootte van 20 maal
Nederland (ongeveer 558.000 km-).
Midden door het land heen loopt een berg
keten, waarin zich in het noordoosten de
reusachtige Hindoe-Koh of Hindoe Koesj
verheft, die een hoogte van 7750 meter heeft.
De westelijke uitlopers hiervan zijn de Sefid-
Koh (4225 m.) langs de noordelijke en de
Koh-i-Baba (5150 m.) langs de zuidelijke
oever. Deze gebergten lopen naar het zuid
westen waaiervormig uiteen en bepalen zo
doende de richting van de talrijke rivieren.
De bevolking bedraagt naar schatting on
geveer 12 millioen inwoners, doch deze cij
fers berusten slechts op gissingen. Over een
geordende bevolkings-administratie beschikt
men ten enenmale niet. Ook de jaartelling
wijkt volkomen af van de onze. Momenteel
geeft deze het jaar 1358 aan. Grotendeels
behoort dit volk tot de Iraniërs en worden
onderling door de Islam verbonden. Naar
de overlevering zijn de Afghanen uit Syrië
afkomstig. Deze Afghanen zijn een groot en
slank mensentype, die doorgaans zwart haar
en een meestal blanke huidskleur hebben.
Nomadiserende delen der bevolking wonen
in tenten.
De Hindoe's (Hindki) zijn over het ge
hele land verspreid, als een zich op de groot-
en geldhandel ingesteld hebbende kaste, ter
wijl de „Tadsjik" (landbouwers en (in de
steden) handwerkslieden zijn. Zo zijn er
nog enige ander stammen onder de bevol
king, zoals de Soennieten en de in de zuid
oostelijke berglandschappen wonende Be-
loetsjen.
De in het land wonende Joden verblijven
voor het overgrote deel in de grote steden,
waarvan Kaboel als hoofd- en residentie
plaats van ruim 190.000 inwoners wel de
voornaamste is.
De bewoners zelf noemen zich Ben-i-Israël
(kinderen Israëls) omdat zij nog ten hui-
digen dage geloven in hun Joodse afkomst.
Tot voor 35 a 40 jaar geleden mocht geen
enkele vreemdeling dit land betreden en
slechts bij hoge uitzondering slaagde een
Europeaan er in hierop een uitzondering te
maken. Momenteel zijn er een duizendtal
Europeanen gevestigd en is er dus een be
gin gemaakt met de assimilatie van Oost en
West, al is dit op zeer bescheiden schaal.
Inmiddels heeft ook de film haar intro
ductie in dit land gemaakt, doch het over
heersende analfabetisme is een sta in de weg
voor snelle vordering van begrip en ont
wikkeling. Dit geldt eveneens voor de ont-
wikeling van het verkeer dat door de pri
mitieve wegen een geheel andere construc
tie vordert van chassis- en verenbouw van
de vervoermiddelen.
In de zomer landt ook onze K.L.M. er
iedere week tweemaal, doch ook de lucht
havens van dit primitieve land zijn naar
Westerse begrippen achterlijk en ofschoon
er ook van rijwielen gebruik gemaakt wordt
zijn de voornaamste middelen van vervoer
nog steeds de voorvaderlijke kamelen, ezels
of paarden.
Ook op onderwijsgebied blijft het land
zeer achterlijk en voor het hoger onderwijs
is men hoofdzakelijk op het buitenland aan-
aangewezen, zodat de hygiënische toestand
alsmede de medische verzorging niet te ver
gelijken is met de allerbescheidenste Wes
terse usance's.
Afghanistan staat tegenover het Westen
absoluut als wildvreemd. Het werd nimmer
gekonoliseerd, terwijl het een bevolking heeft
die buitengewoon gemakzuchtig is. Ten
gunste van deze landslieden mag evenwel
ook worden getuigd dat zij uiterst gastvrij
zijn en tegenover de Westerlingen zelfs
buitengewoon tegemoetkomend.
De indolentie van de bèwoners van Af
ghanistan is van dien aard dat door hen ge
makkelijk alles wordt uitgesteld tot morgen
of later wat door hen heden nog gedaan kan
worden.
In de door ir Bouman hierna vertoonde
grote hoeveelheid fraaie opnamen in techni
color op het witte doek werd men nog nader
geconfronteerd met de zeden en gebruiken
van dit wel zeer typische Oosterse land.
Voor al de aanwezige agrariërs en dit
waren voor het merendeel jongeren
werkten deze beelden als een openbaring.
De toestanden die hier op landbouwgebied
nog bestaan verplaatsen ans naar Westerse
begrippen nog naar een oertijdperk.
Weliswaar geschiedt de productie van
suikerbieten en speciaal de fabricage van
suiker op moderne Wijze, doch daar het
land van alle comfort en spoorwegen als
het ware absoluut verstoken is worden de
bieten in zakken per muilezels naar de
plaatsen van bestemming vervoerd. Ook
door middel van paarden worden op twee
wielige karren de bieten vervoerd, maa rdit
betreft toch maar geringe kwantums per
dag, zodat het zeer lang duurt eer eigenlijk
de fabrieken op gang komen.
Vóór dat ir. Bouman in het land kwam
werd de pulp als bijproduct verwaarloosd,
maar thans wordt deze reeds voor ongeveer
de helft van de productie aangewend als
veevoer. Voor de ganse landelijke bevol
king betekent alleen dit al een gunstige ont
wikkeling. Doordat er weinig groenvoer in
dit land is, mag dit voor de veevoedervoor
ziening wel een bijzondere vooruitgang ge
noemd worden.
Deze lezing werd dan ook met zeer grote
aandacht door de Oost Zeeuwsch-Vlaamse
jongere agrariërs gevolgd en het was aan
het slot de heer A. Haak, in diens kwaliteit
van voorzitter van de afdeling Axel van
de Z.L.M. die namens de samenwerkende
organisaties ir. Bouman dank bracht voor
zijn leerrijke ten dele geïllustreerde causerie
die met intense aandacht en belangstelling
was gevolgd.
In meer populaire vorm had ir. Bouman
reeds eerder hier ter plaatse een dergelijke
voordracht gehouden.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
x&y.
FIRMA
Markt 12
AXEL.
MIJNHARDT'S ZEN U WTABLETTEN
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom 11,35 Andere plaatsen 1,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per mm
Bij contracten belangrijke reductie.
In?» «onden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein*. Idvertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
Uw verkoudheid van neus. w
keel of borst we
EN WAAR DE STER BLEEF STILLE STAAN.
Voor hen die de schrijver van „Pallieter" hebben
hebben leren kennen en waarderen moet het alreeds
daarom een aansporing zijn nader met één van zijn
geestesscheppingen in aanschouwelijke zin te worden
geconfronteerd. Immers, Felix Timmermans is een
auteur van wereldformaat, wiens werk in 16 talen
werd vertaald.
En zulk een prachtige gelegenheid deed zich voor
Zondagavond hier ter plaatse in het Gezellenhuis
aan de Walstraat, alwaar door onze populaire Muziek-
Toneel- en Zangvereniging Thalia" de eerste winter -
opvoering gegeven werd van diens wijd en zijd ver
maarde en boeiende Kerstspel „En waar de ster bleef
stille staan.Maar dit is niet de enige keer.
Dit stuk, dat een greep is uit het Vlaamse boeren
leven ademt de geest van een verheerlijker van de
schepping, als afstraling van God, zoals wij die maar
spaarzaam in de literatuur aantreffen. Volksgeloof
en traditie vormen hierin als het ware een lofzang
op de mens en de natuur, die in dit gegeven ge
symboliseerd zijn door een drietal typische vertegen
woordigers ,die in het landelijk milieu maar zowat
aan de zelfkant van de samenleving levende, het
vanouds traditionele-feest van „Drie Koningen" aan
grijpen. In de eerste plaats om zichzelf naar oud-
Vlaamse trant eens recht te kunnen uitleven. Meer
toch, dan om de ideële kant van dit hooggetij dat zo
verwant is en aansluit op de Kerstsfeer, waaruit het
als het ware ontsproten is.
Zo treffen wij een vrolijk gezelschap bijeen in de
landelijke herberg „Het Zeemeerminneke" bij Polien
Pap, alwaar de Kerstvreugde zich ongedwongen op
een populair-folkloristische wijze openbaart. In plas-
tisch-sappige dialogen, boerse gezangen en zotternij
treden de karakterristieke eigenschappen der hoofd
personen aldra naar voren. Het zijn Pietje Vogel, de
palingvisser, Suskewiet, de schaapherder en Schrob-
nood gedreven naar oud gebruik het feest van
berbeeck, de bedelaar, die door gemeenschappelijke
„Driekoningen" zullen „aanzeggen" bij de boeren van
de streek, dat een eeuwenlang in zwang zijnd ge
bruik van „vragen aan de deur" inhoudt, dat in
werkelijkheid een soort verkapte bedelarij is. Maar
en
oor
Zwaarmoedige gedachten, tobberijen
angstgevoel worden verdreven d<
versterken het zelfvertrouwen en
stemmen U weer moedig en rustig
niettemin alom naar 's lands wijs en eer getolereerd
wordt.
Van deze drie hoofdfiguren leverden de heren
Jozeff Misseghers, Piet de Rijcke en Albert Kroes
kostelijke creatie s.
Maar onder de dikke schapenvacht of de flodderige
kledij van dit drietal blijken edelaardige mensenharten
te kloppen als zij hun voornemen volvoeren om ge
drieën met de blinkende ster rond te gaan.
Groot was hun oogst langs de huizingen van het
Vlaamse land ,maar in hun nederigheid verklaren zij
elkaar hun angst voor de „Zwarte Madam" (de
duivel). En zij bidden een „Onze Vader".
En plotseling ontmoeten zij op hun weg een kermis
wagen, waarin zij het Kerstkindje met zijn heilige
moeder en Jozef aantreffen. Zij voelen bij intuïtie
dat zij er nog armer en berooider aan toe zijn, dan
zij zelf en geven hen al wat zij hebben
Maar ondanks hun armoede voelen zij zich ge
lukkig Suskewiet, de schaper is door dit voorval
tot in de vezelen van zijn ziel geschokt en als er
weer een jaar vervlogen is wil hij slechts medegaan,
indien alles wat wordt opgehaald aan de armen zal
worden gegeven
Maar het andere tweetal rekent zich ook onder de
„proto-type's" van armoede en verworpenheid. Als
hun poging (met uitzondering van Suskewiet, die in
tussen niet meer in staat is het ttrio te completeren)
op een mislukking uitloopt, verkoopt Pietje Vogel
zijn ziel aan de duivel op een bloedcontract van
twee jaar en 14 dagen. In dezelfde nacht bezwijkt
Suskewiet in zijn schapenstal. Het is Kerstnacht en
het Kerstkindje leidt hem ten hemel.
Maar in de derde Kerstnacht (weer een jaar later)
is Pietje Vogel er ellendig aan toe, daar hij nu vol
komen een prooi is van die baarlijke duivel, die hem
allerwege vervolgt, maar hem rijk met „aards slijk"
zegent.
Romantisch is het fantastisch belichte sneeuwland
schap van Vlaanderen, maar voor Pietje Vogel is
het leven tot een ware hel geworden. Hij vervreemdt
meer en meer van de mensen, ook zelfs van zijn
overgebleven makker Schrobberbeeck. Maar in zijn
ziel sluimert nog iets van het gebed dat hij van zijn
moeder onthouden heeft en daarmee op de lippen
komt hij tot het beeld van O.L. Vrouw van zeven
smarten. En het is in de Kerstnacht, waarin volgens
de Vlaamse legende alle Mariabeelden in het land tot
leven komen, dat zij hem redt en de duivel moet zijn
prooi prijsgeven
In prachtige slot-apotheose's komt nu de alleen-over
gebleven Schrobberbeeck tot inkeer. Aarzelend is hij
naar de nachtmis geslopen en daar ondergaat hij het
wonder en wordt tot God geleid. En zo werden de
drie hervonden schapen opgenomen in Gods hemel.
Meh moet de opvoering van dit spel van „het
wonder hebben meegemaakt en gezien zoals dit in
het Gezellenhuis werd vertolkt door een kleine vijftig
medewerkenden, want daaronder mogen wij ook de
staf van personeel van de feeërieke belichting en van
de entourage en de decorschikking op het toneel
rekenen
En bovenal de meesterlijke regie van de eerw. heer
Pastoor Meeüs, die alle lof verdient voor zijn voor
beeldige leiding.
Aan het einde bracht voorzitter Vael de vele mede
werkenden hulde voor hun van alle kanten betoonde
spontane medewerking. Daar bij deze première reeds
bijna alle kaarten voor de heropvoering anv Zondag
a.s. zijn verkocht werd besloten zelfs een derde op
voering voor te bereiden en wel op Maandag a.s.
Wij wekken alle belangstellenden op dit met grote
kunstzinnigheid verzorgde spel van de Kerstnacht bij
te wonen. Niemand zal zich beklagen Dit stuk in
drie bedrijven en tien taferelen had zovele verdienste
lijke vertolkers dat wij volstaan met hen allen in één
adem te noemen.
DE AXELSE JAARMARKT.
Onder de gebruikelijke overgrote belangstelling uit
landbouw- en handelskringen uit vrijwel het hele land
land van Axel en Hulst, alsmede uit de grensstrook,
had Donderdag alhier de jaarlijke najaarsveemarkt
plaats. Maar ook van ver over de Schelde en zelfs
van boven de Moerdijk viel er groeiende belangstel
ling te constateren. Bovendien waren de weersom
standigheden, de tijd van het jaar in aanmerking ge
nomen en gelet op de voorgaande dagen vooral uit
stekend.
Van gemeentewege waren zoals gebruikelijk weer
de nodige voorbereidende maatregelen getroffen. Het
marktplein was zodoende naar aloude traditie weer
herschapen in een moderne expositie van eerste klas
rundvee en varkens, maar vooral het hoornvee domi
neerde ook op deze jaarlijkse show weer voor 90%.
Reeds vroeg in de voormiddag ving de aanvoer aan
en spoedig daarop kon de keuringscommissie haar
werkzaamheden beginnen en eer de klok 11 uur sloeg
was het voorzitter W. Koster ,die als praeses der
Axelse veemarkt-commissie met de volgende rede zich
tot de reeds op het marktplein verzamelde menigte
richtte
Autoriteiten, Dames en Heren .1
Namens de plaatselijke afdelingen van de drie
centrale landbouworganisatie's, de slagers, de vee-
en de varkenshandelaren, is het mij ook op deze
tweede Donderdag van de laatste maand van het
jaar 1956 een groot genoegen U welkom te mogen
het enop deze markt.
Een bijzonder woord van welkom is zeker op zijn
plaats tot burgemeester van Oeveren, die zelden op
onze jaarlijkse festiviteit ontbreekt, daarmede blijk
gevende van zijn warme belangstelling voor deze be
langrijke tak van het agrarisch edrijfslevenb.
Eveneens wil ik hier speciaal verwelkomen de
wethouders, de heren van Bendegem e.i de Putter en
de gemeente-secretaris de heer Maris. Ook Uw aan-
wzigheid stellen wij zeer op prijs en ten slotte nog
een hartelijk woord van welkom tot de vertegenwoor
digers van pers en vakpers.
Het verheugt mij zeer te mogen constateren, dat
onze Axelse najaarsveemarkt zich in een nog steeds
groeiende belangstelling mag verheugen, zowel wat
de aanvoer van vee betreft, als de persoonlijke aan
wezigheid van belanghebbenden op dit terrein. Ik
geloof, dat wij rustig mogen stellen, dat de aanloop
periode van na de oorlog voorbij is, dat wij de kinder
schoenen ontwassen zijn en dat wij in meerdere mate
aan consolidatie en uitbouw van wat bereikt is, mogen
gaan arbeiden. Ik geef U de verzekering, dat de jaar
marktcommissie, overtuigd van aller medewerking op
dit gebied, met groter élan nog dan voorheen, in deze
richting zal streven.
Wanneer wij thans, practisch aan het einde van
het weideseizoen, een terugblik werpen op wat voorbij
is, stemt het tot grote tevredenheid te kunnen con
stateren, dat de veehouderijsector en ik denk hier
bij speciaal aan de vetweiderij niet onbevredigend
is verlopen. Mogen de weersomstandigheden niet bij
zonder gunstig zijn geweest, het preispeil van het
vetvee was van dien aard, dat een lonende productie
ongetwijfeld voor velen mogelijk was. De toegenomen
consumptie van bestedingen zullen hier wel niet vreemd
aan zijn geweest, evenmin als de gunstige export
mogelijkheden. Wat dit laatste betreft wij twijfelen
er niet ana of onze exporteurs zullen ook in de toe
komst de hun gebod enmogelijkheden wel weten te
benutten. En wat betreft het binnenlands vleesver
bruik een goede vleesschotel is geen luxe en het is
te hopen, dat de conjunctuur zodanig zal blijven, dat
hierop niet behoeft te worden beknibbeld.
Als voorzitter van de Axelse jaarmarktcommissie
rust op mij thans nog de taak om allen die op eniger
lei wijze medewerkten aan het instandhouden van deze
dag, daarvoor dank te zeggen. Onze bijzondere dank
gaat uit naar het gemeentebestuur voor de gevoteerde
gelden en het beschikbaar stellen van dit marktplein
met de nodige outillage en de verzorging er van door
de dienst Gemeentewerken, teneveens naar de plaat
selijke politie voor de handhaving van de goede orde
en de perfecte regeling van het verkeer.
