J<&ët€8
Firma J. G. Vink
nippers
Werkstudenten
Jioy.
7 feuqcL
UIT DE OUDE DOOS.
Wanneer we horen dat Axels muziek-
qezelschap „Concordia" zich opmaakt om
haar 70-jarig bestaan te vieren, gaan onze
gedachten terug naar vroeger tijden, de tijd
der oprichting of liever heroprichting. Want
coals bij de viering van het 60-jarig bestaan
(Augustus 1946) in ons blad is aangestipt,
was het een heroprichting. Hoe oud „Con
cordia" eigenlijk is, konden wij bij gebrek
aan een Axelse Courant van voor 4 April
1885, maar vooral wegens het gemis van
een Axelse Courant als nieuwsblad vóór
16 Mei 1885 uit ons archief niet meer na
speuren. Maar medailles van deelname aan
festivals in de jaren 1853 en 1854 en van
deelname aan festivals te Ertvelde, Clinge
en Wachtebeke in de jaren 1845, 1850 en
1853 doen vermoeden, dat „Concordia" op
meer dan 100-jarige leeftijd kan bogen.
In de Axelse Courant van 11 September
1886 komt een ingezonden stuk voor, ge
tekend M. (Minjon), waarin deze mededeelt
bij een bezoek aan België een muziekgezel
schap van 30 man te hebben gezien uit het
plaatsje Edeghem, dat toen 1500 zielen telde.
Hij spreekt in dat schrijven de mening uit,
dat in Axel met zijn toentertijd 3000 zielen
toch ook wel een muziekgezelschap kan be
staan.
„Nu moeten we", schrijft M. „bij feeste
lijke gelegenheden muziek lenen of kopen."
Te Terneuzen, Hulst, Hontenisse, Zuid-
dorpe en Rapenburg bestonden toen muziek
gezelschappen, terwijl men te Zaamslag aan
de oprichting bezig was, zo lezen wij verder
in dat ingezonden stuk. En het besluit met
„Laat dan „Concordia" als een Phenix uit
zijn asch herrijzen".
Dit laatste bevestigt het vermoeden, dat
er vóór die tijd al een „Concordia" muziek
had laten horen.
Op 24 September 1886 komt in de cou
rant een bericht voor, dat een voorlopige
commissie is gevormd, die geldelijke steun
aan de ingezetenen zal vragen en dit bericht
medt dat „de meest geachte onder de inge
zetenen hun steun en medewerking beloofd
hebben". Onder die ingezetenen behoorden
de heren J. Bauwens, J. Cappon, F. Diele-
man, L. Lamaitre, C. P. Minjon, J. C. Ver-
bruggen en J. A. van Vessem, waarvan som
migen ook werkend lid werden.
In een advertentie werd gevraagd, of
allen, die in het bezit waren van instrumen
ten, toebehorende aan ret vroeger alhier be
staan hebbende muziekgezelschap dezelve
willen inleveren bij de heer F Dieleman.
Het vroegere „Concordia was dus nog niet
zo lang opgeheven.
Ook de toenmalige burgemeester van Axel
jhr. Quarles van Ufford werkte ijverig mee.
Een collecte onder de ingezetenen bracht
ƒ233,15 op, welk bedrag in die tijd voldoen
de was om het nog benodigde aantal in
strumenten aan te schaffen. Ook zullen er
toen nog verschillende instrumenten van het
vroegere gezelschap voorradig geweest zijn
en waren de prijzen der instrumenten veel
lager dan nu. Directeur was toen de heer
C. P. Minjon en voorzitter was de heer
Van Wijngaarden, hoofd der Openbare La
gere School. De repetities werden gehouden
in het oude kazerngebouw.
Sedertdien heeft „Concordia onder zijn
opvolgende directeuren de hier plaats heb
bende feesten met muziek opgeluisterd,
wfr
„U hebt bij het tellen van het geld alles
door elkaar gegooid", nijdaste de man.
„Op zo'n reactie waren wij niet voorbe
reid", zeg Piet, „we hebben zomaar hardop
gelachen. Het was al te dwaas. Het grootste
deel van het publiek is echter zeer geschikt.
De eerste week ging het afgeven van de
kaartjes niet zo vlot. Ik vergiste mij wel
eens. Maar op een enkele uitzondering na,
was iedereen welwillend".
Meisje speelt een rol.
In Haarlem kreeg ik Wim van Dalen te
pakken. „Ook werkstudent, conducteur
vroeg ik. „Ja, ja". Zonder verderël vragen
vertelde hij vlot„Ik heb nog vier jaar
studie voor de boeg. Mijn ouders hebben
het niet breed. Daarom wil ik graag in de
vacantie mijn eigen boeken verdienen. Met
de tips er bij verdien je heel goed bij de
N.Z.H.V.M. Ik heb al uitgerekend dat er
nog wel wat geld overblijft voor een week
vacantie. Heel belangrijk, die vacantie, want
mijn meisje gaat ook mee met de club". Hij
kijkt ondeugend en verdwijnt zonder meer.
Voor een nieuw pak heb je
moeilijkheden over.
De volgende bus komt aan. Hierop is
Geert Roelofs conducteur. Ook werkstudent.
Ik op hem af. Hij ziet er wat vermoeid uit.
Op mijn vraag hoet het hem bevalt zegt hij
„Het is mijn eerste week en het kost nogal
inspanning. Ik heb nog een leermeester bij
me. Eerst krijg je drie dagen theorie. Dan
ga je op de bus. Gelukkig blijft de leer
meester vijf of zes dagen meerijden. Want
er doen zich wel eens moeilijkheden voor.
Je hebt 48 verschillende trajecten en die moet
je kunnen dromen. Voor militairen geldt een
aparte regeling. Het valt niet mee om dade
lijk te weten welk biljet je moet geven."
„Ja, het lijkt me erg ingewikkeld in het
begin" zeg ik, kijkend naar al die verschil
lende biljetjes in de blikken trommel. „Met
welk doel doet U dit werk „Mijn studie
is duur en ik heb een nieuwe jas en pak
nodig", zegt hij eenvoudig, „die kan ik nu
zelf verdienen."
Zijn bus staat weer klaar voor Leiden.
„Rijdt U mee vraagt hij beleefd. Voor ik
instap zegt hij gevat„Als U in de krant
schrijft wilt U dan vragen of de mensen
nooit met losse centen willen betalen. We
hebben ze niet nodig, want de tarieven zijn
op vijf cent afgerond. En ik grijp zo vaak
mis met dat kopergeld. Denk ik een vijf-cent
stuk te hebben, dan is het een één-cent stuk".
Als de bus rijdt begint hij energiek bij een
oude baas. „Waarheen, mijnheer?"
Men ziet Holland heeft nog jongens van
stavast.
W. M. Baan.
jh
Twintig jongens van de M.T.S. te Haar
lem zijn busconducteur in hun vacantietijd.
Hiermee verdienen zij een aardig duitje. De
Noord-Zuid Hollandse Vervoer Maatschap
pij kan de jongens goed gebruiken. In de
zomer vraagt het toerisme meer personeel,
terwijl de eigen mensen ook met vacantie
moeten. Het is me gelukt met drie van hen
een praatje te maken.
In de bus doe je mensenkennis op.
Dit beweert de 19-jarige Piet de Braam,
wien het pak van de N.Z.H.V.M. goed
„Waarom ik werkstudent ben geworden
„Twee maanden vacantie is lang. Het is
geestdodend als je niets om handen hebt.
Daarom ben ik naar de Arbeidsbeurs ge
gaan. In een fabriek heb ik geen zin zei
ik dadelijk. Toen de ambtenaar vertelde dat
de N.Z.H.V.M. graag jonge kerels had, ben
ik daar heen gegaan.
De directie plaatste mij op de lijn Leiden—
Haarlem. Het bevalt me best, verklaart hij
enthousiast. Het is interessant werk. In zo n
bus leer je de mensen kennen.
„Hebt U iets bijzonders meegemaakt
vraag ik. Hij knikt. „Verleden week vonden
we bij aankomst aan het eindpunt een
fertje in het bagage-net. Inhoud, enkele dui
zenden guldens. Mijn collega en ik brachten
het koffertje naar het bureau. Inmiddels was
de eigenaar daar ook verschenen. W ij ver
wachten op zijn minst een blij gezicht In
plaats daarvan kregen wij een grimmige blik.
De informatiepoging van professor Lief-
tinck is mislukt. Prof. Romme van de Kl.V.P.
is niet bereid een nieuwe formatiepoging op
zich te nemen, hetgeen hem door H.M. de
Koningin was verzocht. Hij weigerde een
kabinet op brede basis, met een orthodox
karakter te formeren. Koningin Juliana heeft
ook prof. Zijlstra ontvangen. Sedert is van
een nieuwe kabinetsformatie niets bekend.
Misschien is het meer gewenst een kabinets
formateur te kiezen uit de protestants-
Christelijke partijen, dan uit de kring der
grote partijen. Intussen heeft H.M. de Ko
ningin als kabinetsformateur aangezocht
prof. W. F. de Gaay Fortman, een vroegere
collega van prof. Zijlstra aan de Vrije Uni
versiteit.
Elke dag arriv/eert te Middelburg een
trein met 160 ton mijnsteen, welke wordt
gebruikt om een dam te vormen, waartegen
zand wordt opgespoten om zodoende een
werkhaven te maken tussen Vjeere en Vrou-
wenpolder. Dit ten behoeve van de uitvoe
ring van het Delta-plan. In totaal zal er
25.000 ton of 54.000 kubieke metier van die
mijnsteen nodig zijn. Deze wordt aange
voerd uit de mijnstreek waar deze mijnsteen
in grote voorraden opgeslagen ligt.
Woensdagmorgen is een straaljager,
afkomstig van een basis der AmerikaariSe
luchtmacht aan de Oostkust van Engelahd,
in het IJselmeer gevallen. De vlieger heeft
zich met zijn valscherm kunnen redden èn
is, terwijl hij in een opgeblazen rubberboot
ronddreef, door de reddingsboot uit Lemmer
aan land gebracht.
Donderdagochtend werd bekend ge
maakt, dat de lijken van 166 mijnwerkers ge
vonden waren op verdieping 1035 in de mijn
te Marcinelle. Deze ongelukkigen zijn ge
stikt door de rook. Zoals men weet, is de
brand ontstaan doordat een uit de liftkooi
stekend wagentje de electrische kabel, die
maar een dunne metalen bekleding had en
niet in hout- of metselwerk gemonteerd was
doorsneed en daardoor kortsluiting en brand
veroorzaakte. Ook in een andere mijn nabij
Marcinelle, de mijn „St. Charles is brand
uitgebroken. Van de 48 mijnwerkers daarin
zijn er tot heden 28 gered.
Donderdagmorgen is de locomotief van
de sneltrein rijdende van Amsterdam in de
richting Zwolle ontspoord. Daarbij drong de
locomotief van de ontsporende trein in een
van de rijtuigen van een passerende trein,
waardoor de 32-jarige reiziger J. B. uit
Weesp ernstig werd gewond. De materiële
schade was niet zeer groot. De oorzaak van
de ontsporing is niet bekend, maar er is bij
geer^van het N.S. personeel schuld aan te
wijzen.
Te Amsterdam heeft een felle brand
gewoed, die ontstaan was in een opslagplaats
van oud papier aan de Vierwindenstraat.
De papierloods, een kleine scheepswerf, een
kleine machinefabriek en een aantal belen
dende woningen zijn verloren gegaan. De
bewoners dier woningen werden door het
vuur verast en konden alleen langs achter
uitgangen en over daken zich in veiligheid
brengen. Drie oude dam^s, die niet meer
konden wegkomen is men te hulp gesneld
en deze konden, zij het met lichte brand
wonden in veiligheid worden gebracht.
DE WARMTEPOMP DE OPLOSSING
VAN HET VERWARMINGS-
VRAAGSTUK
Enkele Amerikaanse ingenieurs hebben de
verwachting uitgesproken, dat het nieuwste
product van de industrie der „air-conditio-
ning", de warmtepomp, in de naaste toe
komst een van de belangrijkste en algemeen
gebruikte huishoudelijke apparaten zal wor
den, die het leven veraangenamen. Deze
pomp kan worden gebruikt om zowel warm
te als koelte in de woning te brengen, ter
wijl hij. in de keuken voor het koken der
spijzpn^en voor het koelen van voedsel en
dranken kan worden ingeschakeld.
Dit „wonder-apparaat", dat enkele jaren
geleden zijn intrede deed, is bestemd om
het apparaat bij uitstek te worden, dat het
eindeloze zoeken en tasten van de weten
schap naar iets dat profijt trekt uit de
weersomstandigheden, bekroont.
In het officiële tijdschrift van het Ame
rikaanse Instituut voor Ijzer en Staal,
„Steelways", wordt verklaard, dat de warm
tepomp, die met het omleggen van een scha
kelaar een gebouw koelte kan brengen of
verwarmen, in 1956 in ruim een millioen ge
bouwen en woningen zal zijn geïnstalleerd.
De pomp, die hermetisch in een stalen om
hulsel is aangebracht, werkt als volgtAls
het in huis warm is, onttrekt de pomp de
warmte aan de buitenlucht onttrekken
buiten is het daarentegen binnen koel, dan
laat men de pomp andersom werken en de
warmte aan de butenlucht onttrekken
zelfs als het buiten om het vriespunt is, be
vat dëb&lücht toch nog altijd een zekere
„warUifp1". Op die manier kan de pomp,
zelfs wanneer het buiten flink koud is, een
huis verwarmen. Wanneer de jpomp de
warmte aan de buitenlucht heeft onttrokken
verdicht hij deze en verspreidt de gecon
centreerde warmte door het gebouw.
Het is de bedoeling dat de pomp daar
wordt geplaatst, waar hij het gemakkelijkst
aan te brengen is, hetzij binnen of buiten
het huis. Er zijn ook pompen, die er op in
gericht zijn de warmte te onttrekken aan de
grond of aan water. Zo heeft men bij voor
beeld een installatie gebouwd voor een ze^
schip, die de benodigde warmte aan het zee
water zal ontrekken.
ALS EEN BAKSTEEN....
„Hij zakt als een baksteen", luidt het ge
zegde en daarmee worden alle bakstenen
over één kam geschoren. Iedere metselaar
of aannemer echter zal, wanneer er over
bakstenen wordt gesproken, al gauw ver
tellen, dat er in baksteen net zoveel ver
schil is als ja, als in sigarettenmerken
Baksteen is een specifiek Nederlands pro
duct en vormt, ondanks alle betonconstruc
ties, het kenmerk van onze woningbouw.
Voor een leek is een baksteen een bak
steen. Hij ziet misschien verschil van kleur
en vorm.m aar waar hem dat in zit dat laat
hij maar in het midden. Maar als je de met-
sedlaar vraagt, dan zal hij een waar aba-
cadabra laten horen, waar de oren van
suizen.
Van klinker tot boeregrauw.
Bakstenen vertonen immers allereerst al
verschillende graden van hardheid en die
bepalen ook het doel waartoe ze worden
gebruikt. Een „boeregrauwtje" wordt niet
voor bestrating gebruikt en een klinker in
tussenmuren te verwerken zou „zonde zijn.
De klinker heeft de hardste huid, daarop
volgt de „hardgrauw" die veelvuldig wordt
gebruikt voor gevelsteen, vooral voor de
gewone huizenbouw. En een „boeren-
grauw'tje" is daarvoor weer te zacht. Die
wordt gebruikt als „vuilwerksteen even
als de veelvuldig toegepaste kalkzandsteen,
voor binnen- of „vuil werk, dat later met
pleister, betimmering ofa nder materiaal aan
het oog wordt onttrokken.
Hoe men al die soorten uit elkaar kent?
De metselaar neemt er twee ensl aat ze
tegen elkaar. aAn de klank kan hij horen
wat hij in handen heeft. Er zit een onein
dige nuance in dit product en veel komt
aan op de vakkennis van de koper en de
betrouwbaarheid van de verkoper.
Te kust en te keur
De bakstenen worden ook nog onder
scheiden naar de fabricage. Men heeft vlam
oven en ringovenstenen, streng,- pers- en
handvormstenen. Er zijn kleine gele IJsel-
steentjes, de zachtrode en diep-paarse hand
vormsteen uit Limburg, de „bezande steen
met een oppervlak van glinsterende zand-
kristallen. Er zijn gladde strengpersstenen,
geglazuurde stenen, waarmee prachtig mo-
zaïek-achtig effect bereikt wordt.
Er is groo onderscheid tusen stenen van
de Waal en van de IJssel, stenen uit Fries
land of uit Limburg.
Wie voor het eerst in dit stenenwereldje
verzeilt kan zich niet voorstellen dat hij al
die verschillen ooit onder de knie krijgt.
Maar het went snel. En dan worden al die,
schijnbaar eendere, baksteengevels opeens
zo verscheiden. Dan gaat men dit ideale
specifiek-Hollandse bouwmateriaal met an
der ogen zien, ontdekt men de vele en veler
lei toepassingsmogelijkheden, de uitgebreide
variaties, de artistieke visie, die tot uiting ge
komen is reeds bij de keuze van dit ogen
schijnlijk zo simpele en eendere materiaal.
Te zeggen, dat er geen twee bakstenen
zijn, die elkaar precies gelijk zijn, moge over
dreven klinken maar het zal toch een
hele kunst zijn, twee precies eendere ae
vinden. Het is een zeer individueel materi
aal en daarom past het ons Hollanders zo
goed
Speciaalzaak in LEDEREN
KLEDING. Keuze uit dui
zend stuks. Betaling ook in
overleg. St. Antoine, Roo
sendaal.
Anti-vries, Oliën en Vetten
en ook beste Bietennetten,
bij P. van Alten, Singel-
weg 47, Axel.
- 1
v - D fik
/j UTenAt
MET RE SERVE-TANK
Markt 12 Axel
N.V. PROVINCIALE ZEEUWSCHE
ELECTRICITEITS MAATSCHAPPIJ
Aan onze verbruikers.
In verband met de gestegen kolenkosten worden
met ingang van de meteropneming in September
a.s. de prijzen voor het licht- en huishoudelijk ver
bruik (waaronder heetwaterbereiding) met een
Y2 cent per Kwh. verhoogd.
DE DIRECTIE.
PSYCHIATRISCHE INRICHTING
„VREDERUST" BERGEN OP ZOOM
Voor de opleiding tot het diploma B ziekenver
pleging worden gevraagd
LEERLING-VERPLEEGSTERS EN
LEERLING-VERPLEGERS.
Tevens kunnen meisjes van 17 jaar geplaatst
worden als Verpleeghulp.
Salaras leerlingen le jaar ƒ87.perd maand;
leerlingen 2e jaar 101.per maand leerlingen
3e jaar 119.-— per maand, alles boven vrije kost
en inwoning en vrijegenee skundige behandeling.
Reisgeld boven 2,50 wordt 2 maal per maand
vergoed. De eerste aanschaf van dienstkleding
wordt door de inrichting verstrekt. Sollicitanten
van Prot. Chr. huize gelieven zich te wenden tot
de Geneesheer-Directeur, die gaarne verdere
inlichtingen zal geven.
s
- '.OV <i-
1 nA»
