AXELSE COURANT
Lezingen-serie der Z. V. U. over het
gigantisch Delta-plan
Puistjes
DDD
Jaarlijkse Algemene vergadering der Z. L. M.
Afdeling Axel
J C. VINK
1
Frankering bi) abonnement. Axel
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1956
70,e Jaargang No. 38
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
FIRMA
Markt 12
AXEL.
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
Ir. H. A. M. C. DIBBITS BELICHTTE DE TECHNISCHE FACETTEN.
Voor een geheel bezette bovenzaal van
„Het Centrum", waaronder een groot aantal
beangstellenden uit Waterstaatskringen wa
ren, hield Donderdagavond de Hoofd-inge-
nieur van de Rijkswaterstaat, ir. H. A. M. C.
Dibbits, een zeer belangwekkende causerie,
na de pauze verduidelijkt met lantaarnplaat
jes, over het Deltaplan.
Het werd een buitengewoon interessante
vergadering, waarvan de leiding berustte bij
de heer A. H. van der Lee en die van begin
tot eind in stijgende aandacht geboeid werd
door dit groots en gigantisch plan, waarvan
de realisering meer dan een generatie tijds
zal vergen.
De velerlei aspecten werden door de bij
uitstek kundige inleider, die midden in het
voorbereidende werk zit dat op zichzelf
reeds indrukwekkend is op duidelijke en
ook voor leken begrijpelijke wijze belicht.
Hieruit bleek, zoals hij ter inleiding op
merkte, dat dit enorm project moet worden
beschouwd als één geheel. Eén levend orga
nisme, dat in al zijn onderdelen evenwichtig
dient te worden opgevat en ten uitvoer ge
legd. Door de natuurlijke elementen bij de
ganse verwezenlijking beïnvloed, zal men
etappe's-gewijs moeten te werk gaan van
ur tot uur en van jaar tot jaar, van onderdeel
tot onderdeel. De voorbereiding op zichzelf
is zo geweldig, veelomvattend en veelzijdig
dat de toehoorder na een avond als deze er
diep van onder de indruk moet komen.
Hypermoderne radio-apparatuur
en machines.
Bij de talrijke facetten die door inleider
achtereenvolgens aan een bespreking wer
den onderworpen stelde hij de veiligheid
voorop, waarbij uit een nader op het doek
vertoonde grafiek de mogelijkheden van de
stijging van de voed bij storm rezen tot
ongeveer 6 meter, hetgeen neerkomt op de
vloed van de Februari-ramp van 1953. Ter
geruststelling deelde spr. mede dat een der
gelijk peil gemiddeld weliswaar maar eens
in de ongeveer 40.000 jaar voorkomt.
Bij de werkzaamheden bestaat het voor
nemen door een drietal radio-zenders vol
gens het z.g. „Decca-systeem" over Zeeland
en de Zuid-Hollandse eilanden te benutten.
Voor de bij de werken ingeschakelde vaar
tuigen zal het alsdan mogelijk zijn, b.v. in
geval van mist de plaats te bepalen waar men
zich bevindt. Behalve de moderne radio-ap
paratuur zijn tal van andere noviteiten dien
stig bij de uitvoering van het werk, zoals een
geperfectionneerd echolood dat bij het
storten van zinkstukken van groot nut zal
blijken te zijn en met de grootste nauwkeu
righeid zal aanduiden waar deze zijn neer
gekomen.
Als de realisering van het „Drie-eilanden
plan in 1957 een aanvang neemt zal ook een
proef worden genomen met een enorme
steenstortmachine, terwijl men doende is met
de ontwikkeling ener methode die het langs
radiografische weg mogelijk maakt de wa
terstanden naar de baggermolens over te
brengen.
De verzilting-
In een eveneens door grafieken nader ver
duidelijkte toelichting werd het proces der
voortschrijdende verzilting besproken, o.a.
door een profiel van het Westland en de
aanwezigen kregen daardoor een indruk van
hetgeen er nodig is om de invloeden van het
indringende zoute water de baas te bijven.
Zelfs tot aan de Wadden heeft dit ver-
ziltingsproces de aandacht en wordt ook
daar de vorming van een zoetwaterbassin
voorbereid.
Geen rechte gesloten kustlijn.
Door de velerlei aspecten van dit reus
achtige milliardenplan was het uiteraard
slechts mogelijk od beknopte wijze de voor
naamste onderdelen te behandelen, zodat de
aanwezigen een duidelijke indruk konden
opdoen van de ontzaggelijke problemen en
feiten waarvoor men zich geplaatst ziet.
Eén der geweldigste daarvan is de af
sluiting der zeegaten. Zowel met het oog op
de diepte die naarmate men de kustlijn na
dert steeds groter wordt, alsook met het oog
op de overheersende westelijke winden en
niet in het minste de redenen van verzanding
maken hef daar stellen van een rechte kust
lijn onmogelijk.
Op de kaarten die vertoond werden was
dan ook de hoogstwaarschijnlijke ligging der
dammen duidelijk gemaakt en ook hier dient
de wet van het noodzakelijke evenwicht te
worden toegepast in dier voege dat eerst de
secundaire dammen in het achterland tot
stand zullen komen, alvorens men de grote
dammen tot stand kan brengen, hetzefde
principe als bij de Zandkreek zal worden ge
volgd.
Ons land heeft nu 1500 km. dijk, waarvan
1000 km. in het Deltagebied liggen en waar
van na de verwezenlijking der afsluiting van
de zeegaten 500 km. in de tweede linie ko
men te liggen. De verhoging der dijken
kwam ook in dit verband aan de orde, waar
bij hij vooral de aandacht vestigde op een
meer geleidelijk binnenwaarts afhellende dijk
aan welks beplanting het van groot belang
zal zijn de nodige aandacht te schenken.
Waterstaat, cultuurtechnische dienst en de
landbouw hebben aldus voldoende vraag
stukken die in gemeenschappelijk overleg
dienen te worden behandeld en elk op hun
waarde getoetst.
Diversen.
Spr. behandelde zo nog andere facetten
van dit in de studiekamers reeds tot in de
tails onder de loupe genomen reuzenwerk,
zoals de nuttiger exploitatie van het binnen-
vaartverkeer bij stilstaand water, tegenover
het van de getijden afhankeijke van voor
heen bij eb en vloed.
De alle te ondiep wordende getij-haventjes
waarvan er b.v. bij het Drie-eilanden-plan
drie zullen worden opgeheven en er vier
zullen overblijven, de vorming normaal
een in de vijf jaar van een ijsdek enz.
Ook aan de reactie wordt de nodige aan
dacht besteedt en de ontwikkeling van de
Randstad Holland en met name van Rotter
dam heeft in dit opzicht het oog gericht op
het tussen Goeree-Overflakkee en Schouwen
en Duiveland gelegen bassin, dat ook nog
een object van studie vormt voor eventueel
te vestigen oester- en mosselcultuur.
De expansie van een snelgroeiende wereld
stad als Rotterdam dat thans wereld
haven no. 2 is roept geweldige spannin
gen op. Spanningen die dienen te worden
opgevangen als men b.v. let op de ontzag
wekkende groei van haar bevolking, waar-
wan de groei van Hoogvliet, welks bevolking
nu reeds een 60.000 zielen en binnen en
kele jaren wellicht 100.000 bedraagt, een
symptoom is. Het scheepvaartverkeer op de
Nieuwe Maas overtreft thans dat van de
Theems en het is duidelijk dat daartegen
maatregelen vereist zijn. Vaak wordt de
concurrentie van Amsterdam en Antwerpen
in verband met de dominerende positie van
deze eerste havenstad van het continent in
het geding gebracht, doch spr. meent dat in
alle drie deze steden een goed leven voor de
bevolking gewaarborgd kan worden, afge
zien van de bevoorrechte positie die Rotter
dam vanwege haar ligging nu eenmaal in
neemt.
Zo bracht spr. bij de vertoning der licht
beelden ook het onderdeel van studie naar
voren van het voor Dordrecht gewenste
lagere stormvloedpeil, waarmede ook „de
Noord" als vaarwater ter sprake kwam.
Omtrent de afsluiting der grote zeegaten
bleek die met caissons verre de voorkeur
te verdienen en meer doeltreffender te zijn
dan die m,et steen. Vergelijkingen met de
Zuiderzeewerken en het tot stand komen
van de Afsluitdijk, alsook de inpoldering van
<de Braakman toonden aanschouwelijk de
juistheid van deze op ervaring berustende
theorie. Ook in deze bleek de ontwikkeling
echter niet stil te staan en zijn in verband
met de diepgang der caissons wederom reeds
betere resultaten en bemoedigender vooruit
zichten in het verschiet gesteld.
Studiedienst mobiel-
Zeer uitvoerig besprak ir. Dibbits ook nog
het nodige inzicht in de omvang der stro
mingen. Reeds thans beschikt de Rijks
waterstaat over een omvangrijke staf van
ingenieurs ten getale van 125, welk aantal
wel tot 200 zal moeten worden opgevoerd.
Deze met technische ambtenaren en op-
meters versterkte staf zal er met een 20-tal
motorvetten op uittrekken teneinde door
„lodingen" de stromingen te berekenen.
Nodig is verder o.m. het percentage werk
bare dagen te berekenen, opdat men nauw
keurig na zal kunnen gaan hoe hoog het
aantal golv enis, dat boven de 70 cm. pleegt
uit te komen in de zeegaten. Dit meer spe
ciaal voor de bagermolens.
Ook met het oog op de vaststelling van
de dijkhoogte is de aard der golfslag nodig
te worden gekend, die zelfs van invloed kan
zijn voor de sterkte der caissons zoals men
in Noord-Schouwen berekende en door spr.
werd aangewezen op de lichtbeeld-opnamen.
Door een der ingenieurs is reeds een ge
perfectionneerd golfregistreer-apparaat ont
worpen. Maandenlang kan dit apparaat func-
tionneren zonder dat hier iemand aan te pas
behoeft te komen.
Evenzo zal er permanent contact zijn met
weerkundige instituten zowel e De Bilt als
in Engeand.
In details ging de inleider nog dieper in
op de afsluiting met de open caissons en een
nieuw soort betonnen zinkstukken. Ook
wordt voor deze werkzaamheden gebruik
gemaakt van plastic roll envan geweldige
lengte- en breedte-afmetingen waarmede men
van betere resultaten verzekerd is, alsook
van de ervaring dat deze vodoende weer
stand bieden aan de steenstorting enz.
Een geweldige taak is het waarvoor de
studiedienst- zich ziet gesteld, zodat minister
Mansholt reeds een raming van deze kos
ten op 10 millioen stelde. Spr. meent echter
dit gevoegelijke op 6 millioen te mogen
stellen. Moor het Drie-eilanden-plan was een
bedrag van 250.000 benodigd alleen voor
dit doel.
Resumé.
Van dit alles en nog veel meer werd de
zeer vele belangstellenden, die Donderdag
avond waren opgekomen naar „Het Cen
trum" in weerwil van meer dan 10 graden
vorst, een levendige indruk gegeven.
Deze lezing was uiterst leerzaam en hoogs
belangwekkend en zal, naar de mededeling
van de heer van der Lee op Vrijdag 17 dezer
door een tweede causerie worden gevolgd,
die zal worden gehouden door ir. M. de
Vink, directeur van de Planologische Dienst
in Zeeland.
Bij de beëindiging van zijn voodracht
stelde de praeses alsnog de gelegenheid open
voor het stellen van vragen, waarvan alleen
hij zelf gebruik maakte door te vragen naar
de soms verontrustend klinkende geruchten,
ook in persberichten tot uiting komende,
over de grotere gevaren voor de langs de
boorden van de Westerschelde gelegen pol
ders met het oog op de hoogte der dijken.
Ir. Dibbits meende daarop afdoende ant
woord te kunnen geven door het door de
zeegaten bij stormvloed binnenkomende wa
ter op 2 milliard kubieke meter te stellen.
Wanneer hij daartegenover de 100 milliard
kubieke meter stelt die de Noordzee bij een
stormvloer te verwerken krijgt bedraagt dit
bij sluiting der zeegaten dus één-vijftigste en
meent hij, dat zulks in geen bijzondere mate
behoeft te verontrusten.
Daarop bracht de voorzitter aan ir. Dibbits
hartgrondig dank voor diens zeer gedocu
menteerde lezing, die voor de aanwezigen
buitengewoon leerzaam was en hij hoopte
allen dan ook op 17 Februari weer te zien
bij de tweede ezing over dit onderwerp.
BELANGWEKKENDE REDE IN LANDBOUWBELEID.
ANDERE KOERS GEWENST VAN Mr. J. F. G. SCHLINGEMANN.
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel. Mark'. 12, Tel. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVERTïNTIEPklJS: 8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Ine* tonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein^ vdvertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 ceat iedere regel meer 12 cent extra
Zuiver en ontsmet uw huid
met de helder vloeibare
D.D.D. De jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VLOEISTOF - BALSEM
ZEEP
(Slot.)
Nadat door de heer Iz. de Feijter Wzn. vervolgens
was voldaan aan de gewone plichtplegingen, bestaande
uit de voorlezing der notulen en het releveren der
ingekomen stukken, waaruit wij een schrijven noemen
omtrent de heffing van aanslagen voor het Landbouw
schap van de Sociaal-Econmische Raad, waardoor een
spreiding van betaling der contributie mogelijk zal zijn.
Bij monde van de heer Andr. van Wïjck werd
daarop verslag uitgebracht omtrent het onderzoek
door de financiële commissie van de rekening en be
scheiden van de penningmeester, waaruit alles in
orde bleek te zijn bevonden.
Deze rekening en verantwoording sloot daarop met
een batig saldo voor het jaar 1955.
De afdelings-contributie voor 1956 werd op voor
stel van het bestuur vervolgens vastgesteld conform
die van 1955.
Evenzo geschiedde met de vaststelling van het sa
laris van de secretaris-penningmeester dat op hetzelfde
niveau bleef.
Bij de bestuursverkiezing wegens periodieke af
treding van de heren Adr. Scheele en W. L- den
Hamer werden deze beiden met grote meerderheid
herkozen. Beide heren verklaarden onder dank jhun
herbenoeming wederom te willen aanvaarden.
Aan de agenda werd een punt toegevoegd, n.l. de
verkiezing van afgevaardigden naar de provinciale
algemene vergadering der Z.L.M., die ditmaal ver
moedelijk te Domburg op een nader te bepalen datum
zal plaats hebben. Nu de afdeling een ledental heeft
van boven de 150 zal het aantal vertegenwoordigers
met één worden uitgebreid en op vier worden gebracht.
Allereerst werden de drie aftredende heren W. L.
den Hamer, P. B. van Hoeve en Adr. Scheele bij
acclamatie als afgevaardigden herkozen. Voor de
vierde afgevaardigde moest een vrije stemming plaats
hebben, waarbij de heren J. K. K. J. de Putter als
candidaten werden aanbevolen. Het resultaat was dat
bij de eerste vrije stemming de heer K. de Putter een
beduidende meerderheid verwierf. Desgevraagd ver
klaarde deze zich deze functie te willen laten wel
gevallen.
Hierna werd het voorlopig rapport der Vraagpunten
commissie uitgebracht door de hiervoor benoemde com
missie die bestond uit de heren J. C. Verhulst, voor
zitter. J. W. de Putter, secretaris-rapporteur P. de
Kraker, J. de Putter-Verplanke en F. de Feijter-van
Fraayenhove.
De heer J. W. de Putter rapporteerde achterten-
volgens omtrent de organisatie ven verpleging, oogst
en aflevering van suikerbieten als volgt
VraagAcht men gewenst dat alle werkzaamheden
verbonden aan het verplegen, oogsten en afleveren
van suikerbieten door de vaste kern worden gedaan
of geeft men de voorkeur aan het aantrekken van
seizoenarbeiders
Antwoord De commissie achtte de verpleging door
de vaste kern voordeliger door het mogelijke beter
overleg, waardoor het doorslaan en qpéénzetten der
bieten deskundiger kan geschieden. Ook verwacht men
meer zorg en ambitie bij de vaste kern. Een nadelige
factor is het mak envan te veel werkuren per man in
verband met de te verbouwen oppervlakte, waardoor
het mogelijk is dat veel ander werk in de steek moet
word engelaten. Elk geval dient evenwel op zichzelf
te worden beoordeeld.
Vraag Welke mogelijkheden zijn er door invoering
van nieuwe werkmethoden (zowel met de hand als
machinaal) besparing van arbeidsuren en daardoor
ook van kosten te verkrijgen
Antwoord De commissie ziet weinig heil in nieuwe
hand werkmethoden wegens de toenemende arbeiders-
schaarste. Een in het vuooruitzicht gestelde 40-urige
werkweek en loonsverhoging werken hierop zeer rem
mend. Voorts is men nog niet zover dat men de juiste
machine's heeft ,die het verplegen van het gewas
perfect en goedkoop kan uitvoeren. Wel worden deze
gedurig verbeterd doch de aanschaffing is individueel
te duur en coöperatief aanschaffen is ook niet zo
eenvoudig wijl men de machine zowat oyeral ge
lijktijdig nodig heeft. Voor een goed loonbedrijf zi?
hierin wel een kans en zou men dan voor het res
terend werk de „vaste kern" kunnen benutten en
.dassrmde de baas blijven.
VjtaagIn hoeverre kan het verplegen van suiker
bieten oog verbeterd worden uit een oogpunt van het
verkrijgen van een hogere suikeropbrengst per ha
AntwoordDe commissie ziet geen hogere op
brengst door mechanische verpleging. De voorvrucht
speelt wel een grote rol, dus een goede vruchtopvol-
«ging is gewenst. Door veredeling van het ras wordt
de boer gedwongen steeds raaar tóp-opbrengsten te
produceren, hoewel dit weinig helpt als er gedurig maar
guldens van de prijs af gaan en de boer steeds de
dupe is.
Vraag Wat zijn de mogelijkheden en moeilijkheden
veTi^nden aan het sterker mechaniseren van de suiker
bieten oogst 1
oord: Mogelijk is in sireken met weinig ar-
-hten toch bieten te telen, mits men een goed
in de buurt heeft, daar de aanschaf der
oon e rq macjlilies voor de boer te duur is en men
Cn" UJ M -.ende ervaring heeft er mee om te gaan
i zoég en onderhoud aan wordt besteed,
en er te mogelijkheden om verbete-
ma8 w.™ ten in de aflevering van de suiker-
rincr aan te ->
bieten, zonder kosten voor de elCr' en ft
Antwoord: Dat' vraag is zeer urgent en heeft
zJTer belangstelling. Om te beginnen zou de boer een
«igen vervoerder mo^ea kiezen' waarmede
