AXELSE COURANT
Va
Benjamin
Van winterse sportkleding en
wintersportkleding
■A
J. C. VINK
Frankering bi) abonnement, Axel
ZATERDAG 21 JANUARI 1956
70e Jaargang No. 32
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker-Uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel. Markt 12. Tel. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
FIRMA
Markt 12
AXEL.
DE MAN MET DE PRACTISCHE KIJK OP HET LEVEN.
Benjamin Franklin was ongelooflijk weet
gierig. Hij stelde zijn vrienden meer vragen
dan zij konden beantwoorden. Wanneer het
antwoord hem niet bevredigde dan ging hij
meestal zelf de zaak onderzoeken net zo lang
tot hij tevreden was met de oplossing die hij
gevonden had. Bovendien was hij er steeds
op uit de bevindingen van anderen op hun
istheid te toetsen. Hij was niet alleen verre
weg de weetgierigste maar ook de meest
pracisch man in de Amerikaanse kolonies.
Aan deze drang tot vermeerdering van
zijn kennis lag bij Franklin in feite het ver
langen ten grondslag om zijn medemensen
gelukkiger te maken en hen te doen delen in
de gerieven des levens. Zelfs in de meest
critieke ogenblikken kon er een gedachte
door zijn brein flitsen die een herhaling van
een dergelijke crisistoestand beoogde te voor
komen. Toen hij op zijn tweede reis naar
Engeland bij een schipbreuk buiten de haven
van Falmouth er amper het leven had afge
bracht, schreef hij met grote gemoedsrust
aan zijn vrouw Misschien zou ik bij deze
gelegenheid mij plechtig moeten voornemen
een kapel te bouwen voor de een of andere
heilige maar zou het met alle goede
voornemens niet beter zijn om een vuur
toren te bouwen
Reeds vroeg openbbaarde zich bij hem een
irote belangstelling in de techniek toen hij
ils jongeman werkzaam was bij een druk-
;erij. Daar deed hij, wanneer de gelegenheid
:ich daartoe bood, proefnemingen met aller-
ei nieuwigheden van eigen vinding en later
mtwierp hij een pers met koperen platen, de
:erste in dit land.
In die jaren deden de kolonisten de be
richten en het nieuws uit verre streken op
de kroegen en herbergen, waar zij veelal-
samen kwamen. Er bestond nog geen post,
die huis aan 'huis bezorgd werd. In steden
ls Boston, New York en Philadelphia wer
en brieven uit Europa door zeelieden aan
le goede zorgen van de kasteleins toever-
:rouwd, bij wie de brieven konden worden
[gehaald. Daarom was de aankomst van een
chip altijd een grote gebeurtenis. Brieven uit
et buitenland werden in de herberg meestal
uid voorgelezen. Toen Franklin zag met
elk een aandacht de burgers elk nieuwtje
cerslonden werkte hij prompt practische
ilannen uit om deze honger naar nieuws te
levredigen. Het duurde niet lang of hij werd
uitgever van de Pennsylvania Gazette, Poor
ïichard's Almanack en de Philadelphische
ieitung, het eerste in een vreemde taal uit-
iegeven dagblad in Amerika. Dank zij deze
gbladen en almanak bleven de kolonisten
liet alleen op de hoogte van wat er in de
tereld omging, maar tegelijk droegen zij er
De bij onder de mensen een geest van saam-
lorigheid aan te kweken.
Tijdens zijn vele reizen naar Engeland en
rankrijk, schepte Franklin er behagen in de
on, de sterren het weer eïi de koers van
et schip te observeren. Hij stelde zijn ge-
achten over de verbetering van de navi-
atie op schrift en noteerde daarbij tevens
e vragen die bij hem opkwamen ten aan-
;ien van de werking der natuurwetten. Toen
lij op 20-jarige leeftijd de oceaan overstak
lield Franklin reeds een journaal van de
eis bij, waarin hij aantekening hield van de
andrichting en -sterkte, een regenboog en
en zoneclips. Op zijn laatste terugreis naar
hnerika schreef hij ondanks zijn slechte ge-
londheidstoestand een lange verhandeling
iver de bouw en bevoorrading van schepen,
winden, de zeestromingen en de tempe-
atuur van het water.
Op zijn naam staan meer belangrijke uit-
ndingen en vernuftige ideeën dan op die
an enig andere Amerikaan uit de 18e eeuw.
an zijn aam is verbonden de uitvinding van
f bliksemafleider, de verbeterde lantaarns
oor straatverlichting, dubbelfocus-brille-
lazen, de armonica (glas-spinet), de idee
an openbare bibliotheken en van de brand
eer en tal van constructieve ideeën met be-
rekking tot be'strating, straatreiniging, ven-
ilatie, politiewezen, besparing van daglicht,
fflderwijs, enz. Hij gaf aanwijzingen hoe het
oken van schoorstenen te beperken en con-
truèerde een open haard met bijzondere
''armte-circulatie, waardoor de warmte meer
elijkmatig door het vertrek werd verspreid,
adat het niet langer nodig was gezamenlijk
ond het vuur te hokken. Het is tekenend
voor het karakter van Franklin, dat toen de
gouverneur van Pennsylvania hem aanbood
patent op deze haard te verstrekken, Frank
lin weigerde omdat, zoals hij zeide, ,,ik niet
leef om louter welvaart te vergaren en om
dat wij allen zoveel van de uitvindingen van
anderen profiteren, dat wïj blij moeten zijn
als er zich een gelegenheid voordoet de rol
len om te draaien."
De modderige straten waren in het kolo
niale tijdperk zelfs in de grote steden vooral
des avonds donker, eenzaam en weinig aan-
lokelijk. Bij tijden werd de rust verstoord
door dieven en bandieten. De oude Londense
bollantaarns, die alleen maar in de hoofd
straten waren geplaatst, gaven slechts een
spaarzame verlichting. Franklin stelde voor
de lampen van vier vlakke ruiten te voor
zien met van boven een hoge schoorsteen
voor de afvoer van de rook hierdoor bleven
zij niet alleen schoon, zodat zij niet binnen
enkele uren door roetaanslag ondoorzichtig
werden, maar tot aan de morgenuren helder
licht bleven uitstralen. Om de veiligheid te
vergroten stelde Franklin de oprichting van
een speciale bewakingsdienst voor die ten
laste zou komen vart de bezittende klasse.
Hoe zagen de steden er overdag uit In
de zomer waren de straten vol met verstik
kende wolken stof en bij regen liep men tot
de enkels in de modder. ,,Daar moet iets aan
gedaan worden", zei Franklin. Hij sprak en
schreef over dit onderwerp en zette ook zijn
woorden in daden om want ten slotte werd
de oude High Street (thans Market Street)
in Philadelphia van een stenen deklaag voor
zien. In 1757 diende hij bij de Assemblee
van zijn kolonie een wetsvoorstel in voor
de bestrating van geheel Philadelphia.
In het koloniale Amerika waren branden
aan de orde van de dag en dit is wel te
begrijpen want de huizen .waren nagenoeg
geheel van hout opgetrokken. Altijd bestond
het gevaar van overwaaiende vonken uit de
schoorsteen van de buren en daar kwam bij
dat er geen behoorlijke wateraanvoer be
stond. Franklin heeft als eerste een lans ge
broken voor de oprichting van een organi
satie ter bestrijding van brand. Hij vond der
tig inwoners bereid zich voor deze organi
satie beschikbaar te stellen, er werden lede
ren emmers en ander materiaal aangeschaft
en zo behoefden de stadgenoten niet langer
in voortdurende vrees te leven
voor een
grote brand.
De burgers konden met een gerust hart
hun huis verlaten om een bezoek te brengen
aan de openbare bibliotheek, de voorloper
op dit gebied in Amerika en met trots kon
Franklin in zijn autobiografie vermelden t
„Dit was de moeder van alle Noordameri-
kaanse openbare leesbibliotheken, die thans
zo talrijk zijn".
Franklin zag met zijn zwakke ogen veel
meer dan menigeen met een paar volmaakte
ogen. Naarmate zijn gezichtsvermogen ver
minderde gebruikte hij twee verschillende
brillen zijn leesbril droeg hij doorgaans in
zijn jaszak. Toen hij echter eens het markt-
gebouw binnenliep, zagen zijn vrienden al
gauw dat hij een vreemdsoortige nieuwe bri'
op had. Dit was weer een nieuwe uitvinding
van de vernuftige doctor hij had er ge
noeg van om twee brillen te gebruiken en hij
loste de moeilijkheid op door zelf een bri! te
vervaardigen met het eerste paar dubbel
focusglazen
Op het gebied van het onderwijs stelde
Franklin in de eerste plaats belang in het
practische onderricht, maar hij zelf verlus
tigde zich in theoretische bespiegelingen. Het
door hem gestichte Philosophische Genoot
schap werd later het Amerikaanse Philoso
phische Genootschap. De Academie, die hij
in 1749 oprichtte, groeide later uit tot de uni
versiteit van Pennsylvanië.
Een tijd lang werd door Franse en Engelse
geleerden weinig of geen aandacht besteed
aan Franklin's bijdragen tot de wetenschap.
Zij lachten om zijn bekende proefneming met
de vlieger om ,,de bliksem uit de wolken met
behulp van een spitse staaf af te voeren".
Franklin was voor hun een jongen, die door
het oplat envan zijn vlieger een fantastische
droom wilde verwezenlijken. Spoedig werd
zijn bbliksemafleider echter toegejuicht als de
belangrijke uitvinding welke zij in werkelijk
heid bleek te zijn. Andere ontdekkingen op
electriciteitsgebied bezorgden hem in korte
tijd grote reputatie. Lord Brougham, Brits
staatsman, heeft eens van hem gezegd „Hij
kon met een minimum aan apparatuur zijn
proefnemingen verrichten en bij zijn proeven
en ontdekkingen van de gewoonste materi
alen gebruik maken. Met een oude sleutel,
een zijden draad, wat zegellak en een vel pa
pier slaagde hij er in vast te stellen dat de
bliksem een electrisch verschijnsel is".
Vergeleken bij het begin van deze eeuw,
toen sportkleding en wat voor sport
kleding alleen werd gedragen wanneer
sport metterdaad werd bedreven, zijn wij
wel erg gelukkig. Frank en vrij lopen of
rijden wij rond in gemakkelijk zittende en
sportieve kleding en w'ij beseffen niet dat
deze haar oorsprong vond in die sportkleding
van weleer.
Zo is uit de echte wintersportkleding onze
winterse sportkleding in de vorm van lange
broek en jacket ontstaan. De moderne lange
pantalon met de smal toelopende pijpen, die
op de fiets geen gevaar opleveren, beschut
goed, geeft bewegingsvrijheid, is sterk, staat
vlot en is in alle prijsklassen te koop, vanaf
de goedkopere melton-pantalon in effen
donkerblauw of bruin tot aan de gestreepte
of geruite wollen en de kamgaren pantalon.
Maar laten we het dragen van deze winterse
beschutting vooral overlaten aan de figuren
die daarvoor geschikt zijn.
En welke scholier zal nog met een winter
jas de tocht naar school ondernemen Daar
voor kiezen de jongeren de jacks of jackets
van enkel of dubbel poplin met of zonder
teddyvoering en capuchon, veelal aan twee
kanten draagbaar, waterafstotend en wind-
dicht en in alle kleuren en dessins verkrijg
baar. Aldus toegerust is de vaak lange tocht
per fiets naar school of werk voor scholieren
en volwassenen een genoegen en niet scha
delijk voor de gezondheid.
Een bekende Nederlandse fabriek uit Zut-
phen maakt behalve deze winterse sport
kleding ook de tegenwoordig zo geliefde
duffels of autojassen of hoe U ze maar
w'ilt noemen met een wollen ruit- of een
teddyvoering voor iedereen van 2 tot 80 jaar.
De „houtjes-touwtjes" modellen zijn door te
grote populariteit van de markt verdwenen
thans wordt volstaan met een eenvoudige
knoopsluiting. De heren kunnen daaronder
een sportpantalon en een -colbert dragen.
Iets anders dus dan de stijve pandjesjas van
onze voorvaderen.
Behalve dit alles wordt daar ook de
echte wintersportkleding gemaakt.
Bent U zo gelukkig naar de wintersport
te gaan, dan zult U een ruime keuze hebben
in goede Nederlandse materialen-
Let U bij het kopen van de ski-pantalon
vooral op de juiste maat, op de juiste ver
houdingen. U moet U goed kunnen be
wegen en de pijpen mogen niet te lang zijn.
Met Uw anorak met voering van be
drukte poplin en vaste capuchon zult U op
de Zwitserse sneeuwvelden beslist een goed
figuur slaan. En Uw streepjes- of ruitjes
pantalon neemt U met een gezellige slip
over mee voor na het skiën.
WEDSTRIJD IN VEILIG RIJDEN
VOOR „EIGEN RIJDERS".
Nieuw initiatief van he bond
voor Velig Verkeer.
De onlangs gehouden „Natioanle Veilig-
Verkeersactie voor de gezinnen", georgani
seerd door het Verbond voor Veilig Ver
keer, heeft onder meer ten gevolge gehad,
dat alom in de lande stemmen zijn opgegaan
om te komen tot samenbundeling van alle
weggebruikers, die metterdaad door hun per
soonlijke inzet willen meewerken aan het
verkrijgen van meer veiligheid op de weg.
Uiteraard heeft het Verbond voor Veilig
Verkeer al deze stemmen oplettend beluis
terd en nauwkeurig nagegaan, of de gedane
suggesties van practische waarde konden
zijn voor een doeltreffende inschakeling van
de weggebruikers bij de veilig-verkeers-pro-
paganda. Met alle waardering voor de goede
bedoelingen is het Verbond voor Veilig Ver
keer echter tot de conclusie gekomen, dat
veles suggesties onmogelijk uitgevoerd kun
nen worden, omdat geen rekening gehouden
is met organisatorische en andere doorslag
gevende eisen. Het allergrootste bezwaar is
echter, dat versnippering inplaats van sa
menbundeling het gevolg zou zijn.
Tegenover deze negatieve voorstellen
plaatst het Verbond voor Veilig Verkeer
thans een positieve bijdrage door analoog
met wat het reeds voor beroepschauffeurs
doet, nu ook voor „eigen rijders" een door
lopende wedstrijd in veilig rijden uit te
schrijven, waaraan bestuurders van auto's
en motorrijwielen mee kunnen doen, die geen
beroepschauffeur zijn.
Voor het eerste rij jaar is een inleggeld van
2,50 verschuldigd voor elk daarop aan
sluitend rijjaar 1,50. Deelnemers aan deze
wedstrijd ontvangen voor elk schadevrij rij
jaar een insigne, waarop het aantal rijjaren
vermeld staat.
De wedstrijd in veilig rijden houdt de auto
mobilist of de motorrijder voornamelijk met
zichzelf door dagelijks strijd te leveren tegen
gevaarlijke neigingen als te hard rijden, on
voorzichtig inhalen en passeren, snijden, enz.
Elk jaar veilig rijden is dan ook zeker een
prestatie waarop men trots mag zijn, omdat
men er in geslaagd is genoemde neigingen
te onderdrukken of zelfs te overwinnen 1
Het wedstrijdreglement is op aanvraag
verkrijgbaar bij het Verbond voor Veilig
Verkeer, Servetstraat 5, Utrecht.
IN BELGIË GEDIMDE KOPLICHTEN
BIJ MIST.
In België moeten overdag bij dikke mist
gedimde koplichten worden gevoerd, zulk?
in tegenstelling met Nederlan1 waar over
dag ongedimde en des nachi imde kop
lichten moeten worden gevoera.
Indien het zicht minder is dan 200 meter
wordt er gesproken van dikke prist.
Wist U dat deze Nederlandse ski-kleding
zelfs wordt geëxporteerd paar wintersport-
landen als Zwitserland, Oostenrijk en de
Scandinavische landen
De zomersportkleding van deze fabriek,
waaronder shorts, gaat zelfs naar pjee? d^A1
15 landen. Nederlandse shorts kunt U tegepr
ikomen in Zuid-Afrika en Zuid-Amerika, in
.Aden en in Koeweit, in West-Indië en op
Malta en Cyprus.
Nederland kleedt U en kleedt U goed in
alle jaargetijden.
r
ABONNEMENTSFRiJSLosse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per mm.
Bij contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleine advertentièn (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 eeat iedere regel meer 12 cent extra.
r
De duffel voor de leeftijd van 2-80 jaar.
Teddy met poplin, poplin met teddy,
tweezijdig draagbaar op wollen streepjes
pantalon (modellen Sturka).
