IDe strijd der Polen in de 2e wereldoorlog VOETBAL - OVERZICHT Griep, zware hoofd- en borst ver koudheid, diep vastzittend slijm, snuift en wrijft U weg met m DAMPO UIT ONZE OMGEVING AXEL AUTO REED OP BOOM. OVERSLAG Zaterdagavond vond op de bovenzaal van Hotel „Het Gulden Vlies'' een door de vereniging „Axel Polen" belegde vergadering plaats, waarin door Dr. N. W. Komar uit Breda een lezing zou worden ge houden over het onderwerp „De strijd van Polen om vrijheid in de tweede wereldoorlog". Deze spreker die aan de K.M.A. te Breda, doceert, promoveerde c.a. als Dr. Juris aan de universiteiten van Oxford en Leuven en was officier in het Poolse leger in de achter ons liggende tweede wereldoorlog. Overeenkomstig de verwachting viel op deze avond dan ook een zeer belangwekkende historisch getinte redevoering te beluisteren, die zeker een talrijker ge hoor zou hebben verdiend. Dit viel op, toen bij de pauze een tiental Poolse oud-strijders uit Vlissingen, die voor het merendeel met hunne dames aanwezig waren, deze bijeenkomst moesten verlaten, waardoor het auditorium tot de helft bleek te zijn geslonken. Door aanwezigheid elders waren wij niet in staat deze vergadering volledig bij te wonen en stippen der halve enkele der meest belangwekkende punten uit diens voor de pauze gehouden lezing aan, die ver- duidelijkdw erd met behulp van een drietal reusachtige aardrijkskundige kaarten, die behalve de geografische gesteldheid ook betrekking hadden op de grootse krijgs operaties die de inzet vormden van de tweede wereld oorlog aan het Oostfront. Als inleiding tot de kern van zijn onderwerp greep de spreker, die zich de Nederlandse taal volkomen eigen had gemaakt, terug in de historie van zijn land, toen van 963—1370 de Poolse staat en natie werden gevormd. Hierop volgde een tijdperk van toenemende macht en bloei, gevolgd door een langdurige periode van verzwakking en onderdrukking, die leidde tot de eerste verdeling in 1772 en de tweede verdeling in 1793. Zoals Nederland zijn vrijheidsstrijd voerde tegen Spanje zo had Polen in de historie in Rusland, Pruisen en Oostenrijk aloude erfvijanden te bekampen. Zo verdween het na een honderdjarig bestaan van de kaart van Europa. Uit deze phase in de geschiedenis is het gevleugelde woord „Polen is nog niet ver loren", als een soort eeuwig devies tot heden van kracht. De wel uitermate tragische en dramatische lot gevallen van Polen zetten zich in de loop der eeuwen voort in een bijna onafgebroken toestand van strijd, verzet en onderdrukking. Maar onder alle omstandig heden bleef het Poolse nationalisme sterk leven. De gevangenzetting van Pilsoedski in Maagdenburg was hiervan een sterke uiting, omdat de Poolse nationa listen weigerden zich in het Duitse leger te laten in lijven. Het voorlopig bewind had bij de revolutie in Rusland Polens recht op onafhankelijkheid reeds be vestigd. In Frankrijk was onder generaal Haller een kern gevormd voor een Pools leger. De energieke kun stenaar-staatsman Paderewski ijverde intussen in Ame rika met succes en bij het einde van de eerste wereld- oorloghe rrees Polen en daarmede het Poolse leven en zijn cultuur. De nieuwe Poolse staat met zijn bevol king van 35 millioen burgers en een gebied van 390.000 km2 '(of 13 x zo groot als Nederland) be wees door zijn snel volgende ontwikkeling van land bouw en economie en de groei van haar Oostzeehaven Gdynia haar bestaansrecht. Hierna schetste spr. de eisen, die Duitsland na de opkomst der nazi's ten opzichte van Polen stelde, toen Hitier na het begin van de tweede wereldoorlog in 1939 zich in het Westen veilig begon te voelen en zijn aanspraken op Danzig en de z.g. „Corridor hernieuw de. De tragische dag van 1 September 1939 's mor gens te 4.30 uur ging Duitsland met een geweldige in zet van troepen en het overmachtige luchtwapen tot de aanval over. Tevergeefs hadden Chamberlain en Daladier geconfereerd met Hitier en maar gedurig toe gegeven. En zo ging Duitsland, hierdoor aangemoedigd over tot agressie en werd de tweede wereldoorlog een voldongen feit. Spr. schetste de oorlog van maar 35 dagen, di ,het niet gemotoriseerde Poolse leger moest voeren tegen een een mechanische overmacht van o.a. zeven Duitse vliegtuigen tegen één Pools. Polen had maar één hoop en deze was gericht op Frankrijk met zijn 100 divisies, die evenwel achter de Maginot-linie werkloos bleven en tot geen offensief kwamen. Een tragische, historische fout Op 17 Sep tember 1939 overschred endaarop één millioen Russen de Poolse grens vanuit het Oosten, als gevolg van het op 23 Augustus tussen Molotov en von Ribbentrop gesloten geheim verdrag. Op 29 September werd het Russisch-Duitse verdelingsverdrag omtrent Polen defi nitief een feit en dit werd alzo de vierde verdeling. Spr. memoreerde de moordende bombardementen der Duitsers op de Poolse steden, inzonderheid Warschau. De vermoording van 4500 Poolse officieren door de Russen, terwijl nog 18.000 officieren spoorloos ver dwenen. De deportatie van meer dan V/2 milloen Polen naar Siberië en de totale vermoording van zes millioen Polen in de tweede wereldoorlog waren gru welijke bladzijden in de recente Poolse historie en de namen Dachau, Oranienberg, Auschwitz, e.a. klinken de Polen even afschrikwekkend in de oren als de Nederlanders Op aangrijpende wijze beschreef spr. de vlucht van zijn landgenoten naar de bevrijde gebieden, vaak met inzet van leven en opoffering van goed en bloed. De vorming van een Pools leger onder generaal Sikosky in Engeland. In de loop van de oorlog groeide dit Poolse legioen tot 250.000 man en de Polen streden zowel in het hoge Noorden als in Lybië etc. Boeiende staaltjes schetste hij nog van persoonlijke moed. Uit eigen er varing vertelde hij een reeks van tragisch-dramatische herinneringen, die diepe indruk maakten op het met grote aandacht luisterende gehoor. In de pauze werd door de heer A. Scheele, die de vergadering presideerde, gelegenheid gegeven zich op te geven als lid van de vereniging „Axel—Polen ter wijl ook het verzamelde documentatie-materiaal ter inzage werd verstrekt waarvoor veel interesse werd betoond. In navolging van de heer B. Strenk, secretaris, sorak ook de voorzitter der vereniging van Poolse oud strijders te Vlissingen nog een woord van erkentelijk heid aan het Axelse bestuur. In hun woorden klonk weer de dankbare toon voor de hernieuwde gastvrije ontvangst en de permanente zorg voor de oorlogs graven hier ter plaatse. De Poolse sodaten vochten in de overtuiging dat zij streden voor de bevrijding zowel van Nederland als van Polen. De enige beloning die zij in ruil voor hun leven ontvingen was dat hun lichamen rusten in een vrije en bevriende bodem. Hun graven worden verzorgd door vrije en bevriende mensen die zich hun toewijding zo goed herinneren. Hte plaatsen van het teken van de witte adelaar, het symbool van het vrije en souvereine Polen bij welker plaatsing behalve financiële misschien ook nog ander moeilijkheden te overwinnen waren is slechts één van de vele, van de zéér vele bewijzen en daden der dankbaarheid, waarvan Axel een begrip en sym bool geworden is. Welke, en hoevele daden van dankbaarheid het zijn, hoef ik U als inwoners van Axel en leden van de ver eniging „AxelPolen" niet te vertellen, want dit weet U zelf het best. Dit is ook niet mijn bedoeling. Wat ik naar aanleiding hiervan wil zeggen, is dat er langs de lange gevechtsroute van de Eerste Poolse Pantser Divisie, geen plaats is aan te wijzen, waar de her innering aan de Polen dierbaarder wordt bewaard dan in Axel. De grote vriendschap tussen de bevolking van Axel en de Polen, waarvan Uw vereniging een levend be wijs is, werd bezegeld door het bloed dat vloeide tij dens de gevechten, nu reeds elf jaar geleden. En sindsdien komen wij, Polen, ieder jaar weer op nieuw naar Axel om de graven te bezoeken en de vriendschap met onze Axelse vrienden te vernieuwen en te versterken. Dit laatste is voor ons, leden van de vereniging van Poolse oud-strijders, altijd weer een groot genoegen. Dit, omdat wij weten dat we hier tussen ware vrien den zijn, tussen vrienden, die zich hebben verenigd in de vereniging „Axel—Polen" en die zich als doel hebben gesteld de banden tussen de Polen en Neder land te onderhouden en te versterken. De bewering, dat de tijd slijt, mag wel in vele ge vallen bewaarheid bevatten, op de banden die Axel met Polen verbinden heeft zij echter geen invloed. Deze ondertoon viel ook te beluisteren in het slot gedeelte dezer vergadering die verder vlot verliep. O.i. had een dergelijke vergadering op een avond in de loop der week meer succes gehad voor wat de belangstelling betreft. Want Axel kan en mag de Polen nimmer vergeten 1 De te Driewegen nabij Terneuzen woonachtige A. Kayser was met zijn vrouw te Spui op bezoek en wilde op de Spuidijk nabij de duiker zijn auto draaien op de weg. Als gevolg van deze manoeuvre wilde de heer W. Riemens, woonachtig op het Zoute Spui (ge meente Zaamslag) hem passeren, doch daar K. hem blijkbaar niet had opgemerkt, moest R. zover uitwijken dat hij tegen een boom reed, daar een botsing anders onvermijdelijk zou zijn geweest. De materiële schade was vrij groot, maar hij zelf bekwam slechts onbetekenende schrammen aan het hoofd. BENOEMING. Bij Koninklijk Besluit van 3 October 1955 is be noemd tot reserve le luitenant bij de Nationale Re serve, wapen infanterie, de heer E. Hallegraeff te Sluiskil, behorende tot de oefenklasse der Nationale eRserve, alhier. BLIKSTRAAT TE SLUISKIL VERKEERT IN ERBARMELIJKE TOESTAND. A.N.W.B. wendt zich wederom tot Ged. Staten. De Blikstraat te Sluiskil, welke een onderdeel uit maakt van de verbinding tussen de provinciale weg TerneuzenAxel en het dorp Sluiskil aan de rijksweg TerneuzenSas van Gent, een route waarvan veel industrie-verkeer gebruik maakt, verkeert in erbarme lijke toestand. Niet alleen veroorzaakt deze situatie materiële schade aan de voertuigen die va ndeze weg gebruik maken, doch tevens is hier voortdurend het gevaar aanwezig dat er een ongeval uit voorvloeit. De A.N.W.B. heeft zich dan ook wederom tot Ge deputeerde Staten van Zeeland gewend, met het drin gende verzoek hier in te grijpen. OEFENING NATIONALE RESERVE. Vrijdagavond hield de Nationale Reserve alhier een veldoefening. De opdracht bestond in het opruimen van weerstandsnesten, welke „ergens" aan de rand van de bebouwde kom aanwezig waren. Bij de Kinderdijk ging men het veld in en achter de woning van de burgemeester stuitte men op een voor post van de vijand. Voorzichtig moest nu voorwaarts worden opgerukt. Bij het z.g. Nieuwediep achter de begraafplaats stootte men op een, vijandelijk nest en na een kort en hevig vuurgevecht werd de vijand hier totaal ingesloten. Vandaar ging het verder in de richting van de spoor baan, waarbij men buiten de lichtkring van de straat verlichting moest blijven. Het is verwonderlijk hoever de lichtschijn van de straatverlichting het veld in straalt. In een grote boog tastte men het terrein tussen de Buthdijk en de spoorlijn af, hetgeen nog bemoeilijkt werd door meermalen afgeschoten lichtkogels, die een groot terrein helder verlichtten. Bij de spoorweg stootte men, opnieuw op een weer standsnest. eD aanvallende groep had hier geen ge makkelijke taak. De vijand wist al vechtende terug te trekken, in de richting van het station en zich aldus aan vernietiging te onttrekken. Het geknal van de schoten en de lichtkogels trok menige burger naar buiten Na afloop van de oefening werd in het Gezellenhuis nagepraat over het verloop en de resultaten van deze oefening. ONDERHANDSE AANBESTEDING. De bouw van de nieuwe Boerenleenbank te Axel aan de Noordstraat is opgedragen aan de fa. P. A. van Hoeve en Zoon, alhier. WINTERPROGRAMMA VAN DE K.A.B. SAMENGESTELD. Op de dezer dagen gehouden bestuursvergadering van de K.A.B. werd het winterprogramma samenge steld voor de a.s. wintermaanden. Het zal aanvangen in November met een ledenver gadering met als onderwerp „De arbeider en de politiek". Op Zondag 4 December zal een St. Nicolaasfeest worden georganiseerd voor alle schoolgaande kinderen. Deze middag zal worden opgeluisterd door „Tremola- Thalia" onder leiding van de heer Mannaert. In Februari vindt dan de jaarvergadering plaats ge volgd door weer een ledenvergadering in Maart. Zaterdag 29 October beginnen de prijskaartingen, welke dan iedere maand zullen plaats vinden met een hieraan verbonden kampioenschap. Op het eind van de vergadering kon de voorzitter, de heer E. A. Maas, nog de verheugende mededeling doen dat de K.A.B. in Axel thans de 300 leden is gepasseerd. OPENING KALKOENSCHIETINGEN. Te Overslag had op het schuttershof van de ver eniging „St. Sebastiaan" de opening plaats van de kalkoenschietingen. Niet minder dan 97 schutters na men hieraan deel. Er waren 15 grote kalkoenen te verschieten, alsmede diverse prijsvogels. De uitslag was HoogvogelR. Apers, Zuiddorpe Zijvogels H. Audenaerdt en A. Gijsel, beiden van Overslag le kal A. Suij te Koewacht. De overige kalkoenen werden in het spel afgeschoten. INBRAAK BIJ DE BURGEMEESTER VAN BERGEN OP ZOOM. Mevrouw Verbist-Witkam uit Hulst gewond. Zaterdagnacht heeft de 24-jarige D. v. d. N. uit Bergen op Zoom ingebroken in de villa van burge meester Peters aan de Zoomweg. Het was de indringer blijkbaar bekend, dat de burgemeester het afgelopen weekeinde uitsteeds was in verband met de volks stemming in het Saargebied. Hij veronderstelde hier door dat de kust vrij zou zijn voor de uitvoering van zijn snode plannen. Omstreeks half vier was hij de villa binnengedrongen, maar in de benedenvertrekken kon hij niets van zijn gading vinden. Hij ging toen naar boven. Hier logeerde echter de zuster van mevr. Peters, mevr. Verbist-Witkam uit Hulst met haar echtgenoot notaris Verbist. Toen de inbreker de ver trekken van de logeergasten betrad ontwaakte mevr, Verbist en riep om hulp. De indringer beval haar dit hulpgeroep te staken, maar toen zij hieraan geen ge volg gaf, bracht v. d. N. haar met een keukenmesje, dat hij in de benedenvertrekken gevonden had enige messteken toe, waarna hij de vlucht nam., Mevr. Verbist moest in het ziekenhuis worden op genomen. Haar toestand is niet zorgwekkend. Het slachtoffer kon een vrij nauwkeurig signalement van de inbreker aa nde politie verstrekken en reeds Zondagmiddag kon hij worden gearresteerd. Hij legde een volledige bekentenis af. VERKEERONGELUK BI JDESLOEDAM. Zondagmiddag is in de gemeente Amemuiden bij de Sloedam een Belgische auto met drie inzittenden uit de bocht geslipt over de kop geslagen en in een sloot terecht gekomen. Bij dit verkeersongeval werd de 79-jarige mevr. M. L. G.-W. uit Hoboken zo ernstig gewond, dat zij kort daarop overleed. De 55-jarige E. A. G„ een zoon van de dodelijk verongelukte mevrouw, die de auto bestuurde kreeg een shock en lichte verwondingen, terwijl zijn echtgenote mevr. L. C. G.-C. een sleutel beenfractuur opliep. Zijwerden beiden naar het zie kenhuis te Middelburg overgebracht. De auto werd totaal vernield. 2e klasse B. Geen sport wij betoogden het uit den treure is zo vervuld van wisselvalligheden als de zo popu laire voetbalsport. Op een eclatant zege volgt vaak een niet verwachte en soms wel eens smadelijke neder laag, of omgekeerd. Maar toch deprimeert dit de echte sportliefhebbers nimmer in die mate, dat men het bijltje er nu ook maar bij neerlegt. Zulke depressie's zijn meest kwesties van uren. Veeleer wordt de voetbalsport juist gekenmerkt tot de vurige wil tot doorzetten en volharden bij tegen slag. En het is juist dit element in deze sport die zo het moreel sterkt en stimuleert. Een prettige team- en clubgeest is dan ook een niet genoeg te waarderen factor in het verenigingsleven. En het is deze geest van kameraadschap en solida riteit, die maar al te dikwerf de weg naar het succes opent en de grootste verrassingen oplevert. R.A.CAXEL 2-2. Geslaagd experiment. De oranjehemden ondernamen de lastige uitwedstrijd naar Gilze-Rijen met één invaller in de gelederen voor L. Jansen. In diens plaats was voor de rust Peeters opgesteld en wel op de midvoorplaats. Aanstonds na de aftrap ontwikkelde zich een in teressant duel dat rijk aan afwisseling was, doch waar bij de soliditeit van beider defensie aan weerszijden vooral tot uiting kwam. Zowel de R.A.C.-defensie als de Axelse werd gedurig voor lastige problemen ge plaatst maar door te juister tijd ingrijpen konden alle scoringskansen aan beide kanten in de eerste helft woiden teniet gedaan. De oranje-verdediging was er weer zeer goed in en de Danschutter moest onder de lat gedurig zijn talenten tonen. Met bravour hield hij tot de rust zijn doel schoon en ook de R.A.C.-doelman liet zich niet verrassen. Tot het uiterste moesten de gastheren zich in de eerste helft verweren tegen de met veel elan opererende Axelse aanval, waarin de kansen niet konden worden omgezet in resultaten op het scorebord. Maar het is Axel niet alleen, waar het middenvoor-vraagstuk de aandacht vraagt. Aan de rust was de score ondanks felle wederkerige aanvallen nog maagdelijk (00). De tweede helft zette in met een serie aanvallen der gastheren. Zo scheen het alweer op een nederlaag voor de oranje-witten te zullen uitlopen. Het spel was n.l. nog geen kwartier oud toen, Jansen een steekje liet vallen door ontactisch op zijn doelman terug te spelen. Het was de R.A.C.-midvoor Maas, die deze fout han dig benutte. Zijn scherp schot ketste van de ondekant van de lat achter de verbouwereerde de Danschutter en de thuisclug had de leiding (1—0). Nog geen twee minuten later was een snele doorbraak van het duo Maas en v. d. Steen, de linksbinnen van R.A.C. op nieuw noodlottig want laatstgenoemde wist andermaal het Axelse net te vinden (2—0).. Zo zakten de Axelse papieren bedenkelijk. Doch met een voorbeeldig en thousiasme wierpen de Axelaars zich in de strijd. Jonkman trok zich terug in de middenlinie terwijl de voorhoede van links naar rechts gewijzigd werd als volgt H. Dieleman, Deij, Verpoorte, Stockman en Peeters. Ditexperiment bleek doeltreffend en van toen af vochten onze stadgenoten met een ongekende geest drift. De thuisclub wilde het tot haar ongeluk te mooi doen, waarschijnlijk in de gedachte dat zij het wel zou den rooien. Steeds krachtiger kwamen de Axelaars opzetten. Met nog 18 minuten spelens in het voor uitzicht kwam daarop het eerste succes. Subilem plaat ste Jansen het leder naar Deij, die met een listige schijnbeweging een op maat gesneden voorzet naar zijn nevenman Verpoorte lanceerde. Deze maakte geen fout en scoorde feilloos (2—1). Het was of de oranje hemden deze middag geen vermoeidheid kenden. Het tempo werd nogmaals opgevoerd. De gastheren waren, kennelijk beduusd door het overrompelend aptreden onzer stadgenoten. Een enerverend duel besloot de eindfase van deze match, waarin onze stadgenoten het initiatief bleven behouden tot aan het laatste fluit signaal. Nog ruim vier minuten waren te spelen, toen Jonkman een pass gaf aan de rechtsbuiten, die weer naar Deij passeerde, die de bal tot bij de rechtsback van R.A.C. opbracht en toen fraai passeerde naar de H. Dieleman, die in volkomen vrijstaande positie de gelijkmaker in de touwen deponeerde (22). In de laatste minuten werd Axel nog een fraaie kans geboden doch het leder werd over het doel geschoten en zo behaalde tot ieders verrassing onze representerende ploeg een verdiend gelijk spel tegen één der kopclubs. Moge deze uitslag de nodige kentering inluiden en spoedig gevolgd worden door een serie verdere goede uitslagen. Er is geen enkele reden om het optimisme te laten varen. MiddelburgDongen 21. De Zeeuwse 2e klassers brachten het er deze Zondag allen zonder een neder laag af. De voorspelde Middelbburgse zege bleef echter zeer bescheiden. Tegen de verhouding in scoorde de thuisclub voor rust door Outermans, doch de gasten wisten profijt te trekken van een Middelburgse blunder en met een gelijke stand kwam half time. Ofschoon na de pauze het spel veel in handen van de Brabanders was waren het de hoofdstedelingen die na een kwartier spelens door de Bruijn uit een onbe rispelijke voorzet van Colijn de leiding hernamen en die behielden tot het eindsignaal. Outermans kogelde nog een paar maal tegen de lat, maar ook Jongepier bood aan de gasten nog een scoringskans, doch er kwam geen wijziging meer in de stand. HulstRoosendaal 32. De grootste verrassing na de enorme nederlaag van 14 dagen geleden boden onze Zeeuwsch-Vlaamse rivalen, die tegen het schijnbaar aan het aftakelen zijnde Roosendaal op overtuigende wijze tot 30 uitliepen. Voor de pauze was het Seghers na 16 minuten die Hulst de leiding gaf en die toen de strijd een half uur bezig was de voorsprong op 2—0 bracht De Hulst-linksbuiten Picavet noest spoedig na het eerste doelpunt zich laten vervangen wegens een geblesseerde knie. De tweede helft begon met een hard van stapel lo pend Roosendaal, dat aldra een juweel van een 'rans liet verloren gaan. Het zou eerst nog Hulst zijn dat zijn kruit niet onproductief verschoot. Seghers werd de kans geboden om de hattrick te verrichten ware het niet 1 had bew de Guchl Dit wi een kwa de achte laat. Pas Leijs die door het mee viel wedstrijd Goes— wordt 01 van abm twee we uniek. H zijn opge dediging kopten d de thuisc Toen ve doch aar het 13 weer wa; Toen I een, steee stand we Moens. Toen 1 nog niet ten de st tieve far Goesse t grove fot wordt ee Moens di punten t puntenbu D.E.S. van D.E gasten vi helft nagi voorzet nutten. L ccpie vai aanvaller was gena linkervlet voor het M.O.C hun prac er 11 mir doelman goedgeric (0-1). 1 een corn met Verf werd me voegde en deze geconsoli De sta M.O.C. R.A.C. D.E.S.K. Middelbu Rood-Wi Goes Hulst W.V.O. Roosendc Internos Dongen Axel De bel Hoogerhe de techni groenzwc voor de doen en faamde t uitsag be Ook ir uit. Spoei de Sasse zwoer ec strafscho de oranje 36 minut fraai eer rust zelf: zenaars een corn werd noe spel een de gelijkt In Soi vorig sei' ontstond bekijken brachte 1 siever m; fuik en De eer uit, niette den na nalty, tei in eigen binnen li aanbrak buiten de tweede s laatste n kans en

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1955 | | pagina 2