AXELSE COURANT
KWINANA, oord waar veel werk wacht
"O -j
Schenkingen van de Rockefellers
geraamd op 2.500.000.000 dollar
nippers
WRICLEY
J. C.VINK
Frankering bij abonnement. Axel
20 AUGUSTUS 1955.
69e Jaargang, No 91.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
V
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. enAdm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646
Hoofdredactie: J. C. VINK
WEST -AUSTRALIË IN VOLLE ONTWIKKELING.
WAAR NU DE POLDERJONGENS DRUK IN ACTIE ZIJN KOMT
STRAKS EEN STAD VOOR VEERTIGDUIZEND INWONERS.
Er voltrekt zich thans in de Australische staat „West-Australië", een ontwik
keling, die ook voor Nederlanders grote mogelijkheden opent.
Op het terrein van de raffinaderij heeft
de maatschappij een tijdelijk woonkamp voor
400 werkkrachten gereedgemaakt, terwijl de
regering van West-Australië thans de bouw
van een complex van 215 woningen doet uit
voeren en de daarvoor nodige voorzieningen
treft, zoals de aanleg van straten enz.
West-Australië is lange tijd de assepoes
ter onder de Australische Staten geweest.
Deze staat, door een enorm woestijngebied
van de andere staten gescheiden, voelde zich
steeds ten achter gesteld, zo sterk zelfs, dat
er 30 jaar geleden een sterke beweging gaan
de was, die afscheiding van het Australische
gemenebest voorstond.
Zo ver is het niet gekomen, maar dit maakt
wel begrijpelijk waarom de West-Austra
liërs er alles op zetten om een betere plaats
onder de Australische zon te veroveren. En
zij zijn nu aardig op weg om hier in te sla
gen. Over enige jaren zal West-Australië
niet meer een staat zijn van alleen maar tar
we, melk, fruit en hout, maar ook kunnen
wijzen op een zeer belangrijke industrie.
Het getij keerde toen de Engels-Iraanse
Aardolie-maatschappij het Kwinana-district
uitkoos om er een olieraffinaderij te vesti
gen, waarvan de kosten op 30 millioen pond
sterling worden gerekend.
De uitvoering van dit enorme project waar
aan eind vorig jaar werd begonnen, zal eni
ge jaren duren. Men verwacht dat de instal
laties dit jaar in gebruik gnomen kunnen
worden. Na voltooiing zal deze raffinaderij
de grootste van geheel Australië zijn en zal
zij 40 procent van de Australische behoefte
aan aardolie-producten kuhnen dekken.
Maar dit is niet het enige, dat West Aus
tralië thans aan industrialisatie te zien geeft.
In het zelfde Kwnana-district bouwt de Bro
ken Hill staalmaatschappij een walserij, waar
jaarlijks 50.000 ton staal zal worden ver
werkt en waarvan men verwacht de pro
ductie in de toekomst tot 200 000 ton te kun
nen opvoeren. Verder zal er een cementfa
briek komen met een productie van 100.000
ton per jaar en een chemische industrie, die
onder meer de afvalpassen van de raffina
derij zal gaan verwerken.
Men zal zich afvragen hoe dat allemaal
zo plotseling in een vrij onbekend oord als
Kwinana kon geschieden. Welnu, de ge
schiktheid van het gebied om Kwinana voor
de vestiging van industrieën was al lang er
kend. Maar de moeilijkheid bestond hierin,
dat het onbereikbaar was voor zeeschepen.
Het ligt namelijk aan een baai, die een prach
tige natuurlijke haven zou zijn, doch van de
Indische Oceaan door grote zandbanken is
afgescheiden. Al tijdens de eerste wereld
oorlog had mien het plan aan deze baai een
vlootbasis te vestigen. De hoge kosten, die
gemoeid waren met het uitbaggeren ivan
eze zandbanken deden echter van dit plan af
zien.
Nederlanders baggeren.
En zo bleef de situatie totdat de West-
Australische regering in 1952 besloot het
baggerwerk te laten uitvoeren om zodoende
een toegangsweg voor tankschepen te ope
nen, die het mogelijk maakte een raffinade
rij op deze plaats te bouwen. Daarmee was
meteen aan andere industrieën de kans ge
boden om van de gunstige ligging van het
Kwinana-district gebruik te maken, een kans
die meteen werd aangegrepen.
Het baggerwerk is in volle gang en het
zal niet verbazen, dat dit karwei is opgedra
gen aan een Nederlandse onderneming. Van
daag aan de dag kan men dus Hollandse
polderjongens en Hollandse baggermolens
aan het wefk zien om de voorwaarden te
scheppen voor een industrie, die over enkele
jaren een zeer belangrijke plaats in de Au
stralische economie zal innemen.
Vijf millioen kubieke meter slik mbet wor
den verwijderd om door de zandbanken een
kanaal te graven dat zeven kilometer lang
is en honderdzestig meter breed. In Kwinana
maken onze baggeraars historie, maar er is
laar niet alleen behoefte aan deze typische
Nederlandse activiteit, doch aan velerlei
soort ander werk, dat men eveneens graag
door Nederlanders zou zien verricht.
En, wat uiteraard voor alle mensen die
er zullen werken van groot gewicht is, men
beeft de bouw van een stad ontworpen, die
aan 20 000 personen huisvesting kan bieden.
Verwacht wordt, dat de bevolking in 1956
tussen 4.000 en 5.000 zielen zal tellen en dat
over 20 jaar dit aantal tot 40,000 zal zijn
gestegen.
Mogelijkheden.
Welke mogelijkheden liggen er nu voor
Nederlandse emigranten In de eerste plaats
zal er natuurlijk volop werk zijn voor ge
schoolde Nederlandse arbeiders, die bij de
raffinaderij tewerk kunnen gesteld worden.
Vooral zij die ervaring opgedaan hebben
in de scheepsbouw, in olieraffinaderijen en
in onderhoud van constructiewerken worden
hiervoor geschikt geacht. Het arbeidsloon
voor deze geschoolde metaalbewerkers be-
braagt ongeveer 15 pond.
Het is natuurlijk niet zo, dat de mogelijk
heden zijn beperkt tot de genomde groepen
van geschoolde metaalarbeiders. Een ontwik
keling als thans bij Kw'inana gaande is,
vraagt arbeid van allerlei aard. Ieder die
meent tot deze ontwikkeling met zijn handen
en met zijn vakkennis te moeten bijdragen
en lust heeft mee te bouwen aan de toekomst
van dit veelbelovend gebied, kan zich met
goede kansen op succes aanmelden.
Indien men door de Australische autori
teiten wordt geaccepteerd, ligt ook voor de
emigrant zelf een goede toekomst open.
Alleen al voor de bouw van de raffinaderij
is men bezig 3.500 a 4.500 buitenlandse werk'
krachten aan te trekken-
Wat er in Kwinana gebeurd en in komen
de jaren nog zal gebeuren, staat niet op zich
zelf. We kunnen het zien als een symptoom
van de energie en de verbeeldingskracht van
de West-Australiërs, die niet langer tevre
den zijn met een plaats in het achterste gelid
bij de vooruitgang en de ontwikkeling, de
overal in Australië vallen waar te nempn.
West-Australië in opkomst.
West-Australië wil meedoen en zal stellig
een rol van steeds toenemende betekenis
gaan spelen.
Het is daarom misschien goed nog even
meer in het algemeen iets over deze Staat te
vertellen. West-Australië is in oppervlakte
cle grootste Staat van Australië en is onge
veer tienmaal zo groot als Engeland. Toch
wonen er nu in totaal nog niet zoveel mensen
als in Amsterdam en daarvan woont onge
veer de helft dan nog in de hoofdstad Porth.
KAuW
heerlijk - verfrissend
zuivert mond en keel
verhoogt uw werklust
een
gezonde
gewoonte
Meer dan 2.500.000.000 werden in de
loop der jaren door John D. Rockefeller en
John D. Rockefeller Jr- door middel van
schenkingen ter beschikking gesteld om ,,het
welzijn van de mensheid in de gehele wereld
te bevorderen".
Dit astronomische bedrag is het eerste be
trouwbare cijfer dat over de omvang van de
philanthropische werken van de Rockefellers
bekend gemaakt is. Zelfs de Rockefellers en
degenen die met hen samenwerken, kunnen
zich geen nauwkeurig denkbeeld vormen
van wat is uitgegeven en wat nog is over
gebleven en zij hebben zich er steeds tegen
verzet „gissingen" te doen. Uit financiële
bronnen, die op de hoogte zijn van de feiten
en cijfers, is het onderstaande aan het licht
gekomen
„Een matige schatting van wat is uitge
geven en wat in kas en portefeuille is over
gebleven, zou een bedrag geven dat tussen
de 2.500.000.000 en 3.000.000.000 is ge
legen. Een en ander is gebaseerd op de vast
staande bijdragen, die door de oude Rocke
feller ten bedrage van 600.000.000 zijn in
gebracht en door John D. Rockefeller Jr. ten
bedrage van 400.000-000. Dit zijn natuur
lijk afgeronde bedragen",
Hoe een totaal van 1.000.000.000 aan
bijdragen geworden is tot een bedrag dat
twee- tot driemaal zo groot is, is een inte
ressant voorbeeld van de wijze waarop geld
nieuw geld schept, wanneer het op de juiste
manier wordt beheerd. Het overgrote deel
van de bijdragen van Rockefeller bestond
uit aandelen, voornamelijk van petroleum-
maatschappijen, die aan dividend veel meer
opbrengen dan de normale bankrente.
Toen in 1909 de oude Rockefeller het plan
opvatte tot het in leven roepen van de Rocke
feller Foundation, zegde hij toe, daarvoor
72.569 aandelen van de Standard Oil of
New Jersey beschikbaar te stellen, die des
tijds een beurswaarde hadden van 50.000.
000. Deels door aanwas van dividend, split
sing van aandelen en andere wijzigingen
zijn deze aandelen in 1955 tot 10.711.416
aandelen geworden met een beurswaarde
van 743.130.388, een toeneming in waarde
derhalve van 1.368 procent-
Doch, allerlei moeilijkheden verhinderen
de totstandkoming van de stichting in 1909,
mlaar vier jaar later was het eindelijk zo ver
FIRMA
Markt 12
AXEL.
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
-
en werd begonnen met een kapiaal dat meer
driemaal zo groot was, namelijk $128.851.000
In Augustus.
In Augustus 1954 werd door de Stichting
ten overstaan van een Congrescommissie
een verklaring afgelegd, waarin onder meer
te lezen is
„Per ultimo 1953 waren door de Stichting
30.572 schenkingen verricht tot een totaal
bedrag van 501.749.878. Het rsterende ka
pitaal vertegenwoordigt een waarde van on
geveer 366.000.000 (koerwaarde per 21
Juli 1954)".
Hetzelfde geldt voor de andere instituten
en fondsen. Zo werd door de General Edu
cation Board, een stichting die zich uitslui
tend de bevordering van het onderwijs
ten doel stelt, sinds de oprichting in 1903
totaal ontvangen een bedrag van ongeveer
145.000.000 en schenkingen gedaan ten
bedrage van 317-733.124.
De schenkingen van de Rockefellers ver
tegenwoordigen een enorm bedrag, terwijl
de bestemming daarvan een zeer gevarrieerd
beeld vertoont. Daar is bijvoorbeeld de
schenking van het terrein aan de East River
in New York ter waarde van 8.500.000
ten behoeve van het permanente hoofdbu
reau van de Verenigde Naties, de restau
ratie van Williamsburg, Virginia, een stadje
uit de oude Koloniale Tijd, de schenking van
Fort Tryon Park en de Cloisters aan de stad
New York en een belangrijke bijdrage ten
behoeve van de ontwikkeling van het stel
sel der Nationale Parken (natuurreservaten)
maar ook de onbekrompen steun aan uni
versiteiten, medische en andere wetenschap
pelijke instellingen, kunstmiusea, het toneel,
de muziek, de film en tal van andere cul
turele uitingen.
De steun aan het hoger onderwijs dateert
reeds van omstreeks 1880, lang voor dat er
van stichtingen of instituten sprake was, toen
de oude Rockefeller reeds, zij het ook kleine
bijdragen schonk aan scholen en colleges. De
universiteit van Chicago heeft in de loop der
jaren het enorme bedrag van 80 millioen dol
lar ontvangen en heeft hieraan voor een
groot deel te danken, dat zij zich tot een
instelling van grote invloed en standing heeft
De Oostenrijkse kamer voor genees
kunde (het genootschap van dokters) zal
voor het einde van deze maand een staking
van twee dagen uitroepen uit protest tegen
een voorgestelde ziekenfondswet, aldus is
Donderdag in Wenen bekend gemaakt.
- Na een zeer rumoerige vergaderin, die
ruim 6 uur duurde, hebben de aandeelhou
ders van de coöperatieve -bergingsvereni-
ging „Renate Leonhardt". hun afgezette
voorzitter, de heer P. Visser uit Wijde Wor-
mer, weer de leiding gegeven van de ber
gingsvereniging. Dit geschiedde aan het eind
van een bewogen bijeenkomst te Utrecht,
nadat het bestuur en commissarissen van de
vereniging besloten hadden en bloc af te
treden.
De meest schokkende mededeling was wel
de verklaring van de bestuursleden, dat men
is gaan twijfelen aan de schat die de „Renata
Leonhardt", een schip, dat op 23 Augustus
1917 door een Britse torpedoboot voor Texel
tot zinken werd gebracht, in zijn ruimen zou
bergen.
Tenslotte werd de heer Visser tot voor
zitter herkozen. Deze deelde nog mede, dat
binnen afzienbare tijd de werkput naar het
wrak zou worden gebracht.
Bij incidenten in Nantes waar een
havenstaking is uitgebroken, hebben in to
taal een zestigtal personen verwondingen op
gelopen, onder wie dertig leden van de vei-
veiligheidstroepen. Door het ontploffen van
granaat, die uit een menigte van duizenden
betogers naar het cordon werd geworpen,
werden vijf leden van de orde dienst zwaar
gewond.
Donderdag braken arbeiders in de kan
toren van de werven in, waar zij het meu
bilair vernielden. Volgens de politie is in
het geheel voor meer dan 100.000 gulden
schade aangericht.
weten op te werken.
Op wetenschappelijk gebied is de Rocke
feller stichting begonnen met de strijd aan
te binden tegen allerlei darm-parasieten, „de
kiem van de luiheid Door het instituut en
andere Rockefeller instellingen werd de strijd
gesteund tegen bloedarmoede, gele koorts,
kanker en tuberculose. Er werden fondsen
beschikbaar gesteld voor onderzoekingen, die
in de ontdekking van penicilline en sulfanil
amide resulteerden de opstelling werd mo
gelijk gemaakt van de 200-inch telescoop
in de Palomar-sterrenwacht de ontwikke
ling van de atoom-energie werd door rijke
bijdragen bevorderd en honderden projec
ten van zeer uiteenlopende aard in alle de
len van de wereld werden financiëel ge
steund. a
In later jaren steunde de toekenning van
bijdragen steeds meer op het beginsel dat
een bijdrage, onverschillig groot of klein, al
leen kan worden verstrekt op voorwaarde
dat de begiftigde zelf een even groot of zelfs
een groter uit eigen middelen kan opbren
gen.
Aan de giften van Rockefeller zijn geen
voorwaarden verbonden en de Rockefellers
zijn altijd zeer voorzichtig te werk gegaan.
Bij nieuwe projecten werd eerst de „proef"
genomen met een kleine bijdrage en wanneer
deze goede resultaten opleverden, volgden
gewoonlijk grotere schenkingen en dona
ties.
Wat de „self-made", voorzichtige, schran
dere oliemagnaat begonnen was, werd door
zijn zoon John D. Rockefeller Jr. voortge
zet. De zoon nam het oppertoezicht op alle
schenkingen meer dan een generatie lang
op zich. Nu is een derde generatie Rocke
fellers aan het bewind. Zij hebben uit ei
gen middelen zeer mild bijgedragen niet al-
lejpn tot de familie-instellingen maar ook
aan nieuwe projecten waarvoor de vijf zoons
en één dochter van John D. Jr. belangstel
ling koesterden. Het verlangen om „waar
mogelijk van dienst te zijn" is in de derde ge
neratie even sterk als in de eerste en de
tweede.
Bij de vorige week gepubliceerde schen
kingen die over het tweede kwartaal 1955
was er o.a. een voor een Nederlander, nl.
2.625 dollar voor Prof. Dr. P. Muntendam,
directeur-generaal van de directie Volksge
zondheid van het ministerie van sociale za
ken en volksgezondheid, bestemd voor het
bezoeken van medische scholen in Groot-
Brittannië en de Verenigde Staten-
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom 1,55 Andere plaatsen i 1,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleine ad vertent iën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 ccat iedere regel meer 12 cent extra. J
S
