li
WRIGLEY
LIEFDE IS VAN
PORSELEIN
Pieter Paulusstraat
mu i v
1 It!
i
t
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
SPORTNIEUWS
FILMNIEU W S
KAuW
heerlijk - verfrissend
verjaagt vermoeidheid
bevordert uw eetlust
(Pieter Paulus 1753 - 1795)
De Pieter Paulusstraat is genoemd naar
de in Axel geboren Pieter Paulus, voorzitter
der Nationale Conventie. Niet daarom voor
al is gezegde Pieter Paulus vernoemd in een
Axelse straatnaam, maar omdat hij door zijn
rechtskundigheid en werken uitblonk boven
velen van zijn tijdgenoten, hetwelk door zijn
verkiezing erkend werd.-
Pieter Paulus werd 9 April 1753 te Axel
geboren en in de Hervormde Kerk aldaar op
Woensdag 11 April daaraanvolgende ge
doopt, zoals P. H. Suringar schrijft in zijn
biographische aantekeningen. Deze schrijft
Hij was de zoon van burgemeester Jozias
Paulus en Maria de Lege, die behalve deze
Pieter, die de oudste der 14 geboren kinde
ren was, nog in leven hadden een dochter
Joanna Maria en nog twee zonen Jan of
Johan en Adrianus Jacobus. Joanna was ge_
trouw'd met kolonel de Backer, Jan of Johan
was tegen de wil van zijn vader getrouwd
met Helena Dronkers en was eerst Thesau
rier of wij zouden zeggen gemeente-ontvan
ger van Axel en later commies van de hoof
delijke betaling der Marine te Vlissingen en
Adrianus was getrouwd met Martina Geer-
truida Dees.
Op zijn 12e jaar ging Pieter Paulus voor
twee jaar op school bij meester Torichon te
VjHertogenbosch om, Frans te leren >en
kwam op zijn 14e jaar op de Latinse school
van Rector Cruyselenberg te Vlissingen. Op
zijn 17e jaar kwam hij op de Academie of
Hogeschool te Utrecht en was leerling en
vriend van de prinsgezinde hoogleraar Tyde.
man. Daar schreef hij in 1771, dus 18 jaar
oud zijnde of zoals anderen melden in 1773,
een geschrift „Het nut der Stadhouderlijke
regering", waarbij hij dit nut verdedigde,
maar ook wees op de gebreken en ingeslo
pen misbruiken. Óp 26 October 1773 kwam
van zijn hand een verhandeling „Beknopt
Onderzoek of Florents V, graaf van Hol
land terecht heeft kunnen omgebracht wor
den". Hij ging daarna aan de Leidse Hoge
school studeren in 1775 en werd tot lid van
de Maatschappij der Nederlandse Letter
kunde gekozen.
Als zich Zeeuw gevoelende schreef hij
„Betoog van Zeelands recht tot het stigten
ener hogeschool". In hetzelfde jaar schreef
hij zijn grote werk „Verklaring der Unie
van Utrecht" een systematische behandeling
van de grondwet van de Staat, een uniek
werk voor die tijd, dat ook door velen werd
geprezen en nageslagen en dat de stoot gaf
tot het oprichten van leerstoelen voor staats
recht aan de hogescholen.
Op 12 December 1775 bij gelegenheid van
zijn promotie tot doctor in de rechten gaf
hij een verdediging van „De leenroerigheid
der Zeeuwse eilanden bewester Schelde aan
Vlaanderen" uit. Met de prinsgezinde hoog,
leraar Tydeman bleef hij voortdurend in
correspondentie. In 1776 vestigde hij zich als
advocaat in Den Haag. In 1778 huwde hij
Frangoise Henriette Vockestaert, dochter
van de secretaris van Delft, welk huwelijk
Paulus tot een vermogend man maakte.
Hij was ook advocaat-diacon der Neder
duits Gereformeerde Gemeente te Den Haag.
In 1783 werd hij advocaat-fiscaal bij de ad-
miralieit van de Maas te Rotterdam tot het
jaar 1787, toen hij om een beschuldiging van
Van de Spiegel uit dit ambt verwijderd werd.
FEUILLETON.
Volgens Prof. Verberne in Winkler Prins
Encyclopaedie had hij in een onderhoud met
prinses Wilhelmina het denkbeeld uitge
sproken, dat Oranje, door het vrijwillig prijs
geven van enkele regeringsvoorrechten, de
leiding der hervormingsbeweging zou nemen.
Hij vestigde zich daarna weer als advo
caat in Den Haag en werd bij de omwente
ling van 1795 terstond tot voorzitter der
Nationale Vergadering verkozen.
Door het met ongedekte hoofde verlaten
der vergadering werd hij ziek, kreeg een
zinkingskoorts", waaraan hij na drie dagen
overleed. Zijn portret is te zien in de Axelse
Boerenkamer.
De Jonge.
Uit de geblakerde puinhopen van een
restaurant te Andover in de Amerikaanse
staat Ohio, waar zich Woensdagavond een
mysterieuze ontploffing voordeed, zijn 19
lijken geborgen. De ontploffing deed zich
voor tijdens een onweersbui. Er ontstond
brand, waardoor zes huizen en het restau
rant in de as werden gelegd. Brandweer
lieden en vrijwilligers hebben de gehele nacht
naar slachtoffers gezocht.
Zesduizend klerken van net secreta
riaat der Indiase regering in Nieuw Delhi
zullen Dinsdag een „striptease"-staking be
ginnen ter ondersteuning van hun looneisen.
Zij zullen dan ongeschoren en zonder over
hemd op hun werk verschijnen. Zijn hun
eisen een week later nog niet ingewilligd
dan zullen zij inplaats van gewone pantalons
pyamabroeken naar kantoor dragen, die een
week later vervangen zullen worden door
onderbroeken. Ook zullen zij dan geen schoe
nen meer dragen. Na 5 September zullen
de stakers, als dan nog geen resultaat be
reikt is, in lendedoek, met beddelakens om
de schouders op kantoor komen.
Namens de Nederlandse Televisie-
Stichting is door de heer J. W. Rengeling,
N.T.S.-secretaris, een verzoek aan het de
partement van O., K. en W. gericht om meer
televisie-zendtijd per 1 Januari 1956. De heer
Rengeliag heeft zich niet willen uitlaten hoe,
veel meer zendtijd de N.T.S. precies ge
vraagd heeft. Aangenomen mag worden,
dat gestreefd wordt naar uitbreiding van de
zendtijd van 10 tot 12 uur per week.
Bij een internationale wedstrijd met
vliegtuigmodellen in Noord-Bohemen heeft
een model van een straalvliegtuig van een
Russische deelnemer in een rondvlucht een
snelheid behaald van 275 km. per uur, een
nieuw wereldrecord; Het oude wereldrecord
was 264 km. per uur.
Voorkom en blos
die zuurbrand op de maag.
Met Rennies.
Na een half uurtje waren ze weer thuis. Lenie
zichtbaar moe, zakte met een zucht van verlichting
in haar stoel terug. En meteen begon ze te huilen.
POLDERBENOEMINGEN.
Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben benoemd
totdijkgraaf van de polder Noord-bij-Neuzen, de
heer W. Dekker Pz. te Terneuzen dijkgraaf van het
waterschap Loven- en Willemskerke, de heer C.
Dekker te Hoek gezworene van de polder Oud-
Vogelschor of Zuid-Westenrijk, de heer J. van Hoeve
te Terneuzen dijkgraaf van het waterschap Koegors
c.a., de heer P. van Hoeve te Axel gezworene van
het waterschap Koegors c.a., de heer D. Haak Jz.
te Terneuzen plaatsvervanger van de dijkgraaf van
de polder Nieuw-Papeschor, de heer G. E. M. Go-
vaert te Westdorpe.
ZEESLUIS TE CADZAND OVERGEDRAGEN.
Donderdagmorgen is te Cadzand de nieuwe zee
sluis overgedragen aan het waterschap „Het Vrije
van Sluis".
Namens de minister van Verkeer en Waterstaat
verrichtte de hoofdingenieur-directeur der Rijkswater
staat in Zeeland, ir. J. H. van der Burght, de over
dracht aan de dijkgraaf van het waterschap, de heer
C. M. van den Broecke door het neerhalen van de
R.W.S.-wimpel en het hijsen van de waterschapsvlag.
De waarnemend commissaris der Koningin in Zee
land, de heer C. Philipse, bracht dank namens de pro
vincie Zeeland aan rijk en waterschap voor de nauwe
samenwerking, waardoor dit voor deze streek zo be
langrijke kunstwerk tot stand kwam.
Burgemeester J. A. Leenhouts bracht dank namens
de gemeente Cadzand voor de verbeterde situatie.
FAILLISSEMENTEN.
Opgegeven door Van der Graaf Co. N.V. Adam.
Op 27 Juli is het faillissement uitgesproken van
J. C. M. van de Walle, timmerman-aannemer. Kleine
Bagijnestraat te Hulst. Rechter-commissaris mr. B. S.
Sieperda. Curator mr. H. B. L. de Rechter te Hulst.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Een wit babyschoentje, Bylocquestraat 21 een
contactsleutel (Puch), Sassing P 36; een veldfles,
De Ruijterstraat 15 een geruit kindertasje met in
houd, Prins Mauritsstraat 35 een zakmes en een
groene linnen pet, Prins Mauritsstraat 12 een groene
jas met bruine kraag, Nieuwendijk 22 zwarte gummi-
pijpen, Rijkspolitie een muntbiljet van 2.50, Emma-
straat 30 een groene damesportemonnaie met inhoud
en jongensbretels, Irenestraat 22.
f
PREDIKBEURTEN.
Zondag 14 Augustus 1955.
Ned. Herv. Kerk. 10 uur Ds. P. J. Pennings, 2.30
uur Vicaris S. den Blaauwen.
Geref. Kerk. 10.30 uur en 3 uur Ds. H. Vogel,
van Enschede.
Geref. Kerk (Pironstraat). 10 uur en 3 uur
Cand. A. I. Dondorp, van Heemstede.
Geref., Gemeente. 10 uur en 2.30 uur Leesdienst.
Chr. Geref. Kerk (Ds. Jan Scharpstraat)Geen
dienst.
WEDVLUCHT OP ARRAS.
De Duivensociëteit „De Verwachting" gevestigd bij
Em. Pieters alhier hield Zondag een concours op
Arras voor oude en jonge duiven afzonderlijk. De
afstand bedroeg 135,7 km. Snelheid eerste jonge duif
1277,6 m. eerste oude duif 1271,9 m.
De uitslagen waren als volgt
Jonge dkiiven1Ch. Tieleman, 2. en 9. P. Dey,
3. H. van 'tHoff, 4. J. Dieleman, 5. C. Verstraeten,
6. J. Heijnsdijk, 7. en 10. Em. Pieters, 8. C. Ver-
schueren, allen te Axel.
Oude duiven 1. 3. 5. en 9. E. van Dorselaer, 2.
Em. Pieters, 4. M. Dieleman, 6. Jos. Sijs, 7. D. Haulez,
8. Ch. Tieleman, 10. F. Michiels, allen te Axel.
CITY LIGHTS.
Dat is de titel van de rolprent van en met Charley
Chaplin die deze week in „Het Centrum" wordt ver
toond.
Bij de première van „City Lights" schreef het week
blad „Time" De critici zijn het er over eens, dat
Chaplin, wiens uiterlijk van achteren waarschijnlijk
door meer mensen op de wereld herkend zal worden
dan ieder anders gezicht, nog populair zal zijn als
de sprekende film is verwisseld voor de televisie.'
Nu moge het zo zijn, dat deze laatste phase (nog
niet bereikt is, wat hier voor Chaplin geldt, geldt voor
de rolprent, naar aanleiding, waarvan deze woorden
geschreven werden, „City Lights". Nu geconfronteerd
met deze oude comedie, realiseert men zich de unieke,
bijna magische kracht, waaruit deze film ontstond, die
haar fris en nieuw maakt als op de dag, dat ze ge
schapen werd. „City Lights" blijkt waarlijk een klas
sieke film en een van de sterkste uitingen van Chap
lin's genialiteit.
Zo zien we hem terug, die. onvergetelijke figuur met
de slobberbroek, de kale bolhoed, het malle snorretje
en de bamboe wandelstok. Het is onmogelijk om niet
te schateren bij onvergetelijke momenten de zwerver
worstelend met een schotel spaghetti in een dure
nachtclub, een fluitje inslikkend op een orgie van een
soirée, een Rolls Royce rijdend om een sigarenpeukje,
dansend en duikend in een boksring.
Het is onmogelijk niet ontroerd te zijn om de teder
heid, die twee mensen elkaar kunnen tonen, in enkele
aangrijpende momenten tussen de zwerver en het
blinde meisje. Om dan direct weer te glimlachen om
de ironie van het lot, dat relaties legt tussen rijk en
arm, tussen een millionnair en een zwerver.
Een simpel verhaal, verteld met een aanstekelijke
humor en een pathetiek vol tederheid diep tragisch
soms, maar altijd onweerstaanbaar komisch, de kleine
mens zélf in de geschiedenis van de zwerver, het arme,
blinde bloemenmeisje en de excentrieke millionnair.
Geschreven, geregisseerd en geproduceerd door
Charles Chaplin, vermeldt de introductie. Hij schreef
uiteraard ook de muziek en monteerde als immer
zijn film zelf. Men ervaart opnieuw, dat Chaplin
een klasse op zichzelf is, het even duidelijk waarneem
bare als moeilijk te definiëren „plus" bezit, dat de
geniale acteur-clown onderscheidt van de talentvolle
dito.
27
Jannie lachte wat schor. „Ja, dat zal wel moeten
hé antwoordde ze enigszins sarcastisch. Kees wilde
wat zeggen, maar juffrouw Fransman kwam binnen
met de koffie en Lenie moest opnieuw haar kunst
vertonen in het snijden van de taart. Een taak, waar
van ze Zich overigens voortreffelijk kweet.
Het waren voornamelijk Ria en Lenie, die die avond
het woord voerden. Jannie zat een beetje verveeld te
kijken en rookte de ene sigaret na de andere. Een
enkele maal voegde de huishoudster zich in het ge
sprek en Ria, die haar enkele malen van terzijde had
aangekeken, moest toegeven, dat het een keuiige
vrouw was. Kees had een goeie keus gedaan.
Om half tien ging Lenie naar bed. De huishoudster
bracht haar weg, nadat ze de meisjes een hand en
oom Kees schuchter een kus op zijn wang had ge
geven. Zacht zei ze, terwijl haar handje nog in de
zijne lag „Dank je wel, oom Kees, voor alles
Kees haalde zijn huisbartje voor de dag en nadat
de huishoudster ook was weergekeerd, zaten ze nog
gezellig een uurtje te drinken en te praten. Kees ver
telde van zijn plannen met Lenie. „Ze heeft een goed
stel hersens en ik zal haar laten leren, wat ze zelf wil.
Voorlopig gaat ze in September naar de H.B.S. Tot
zolang heeft ze vacantie en moet ze eerst weer een
beetje leren lopen."
Om kwart voor elf stond Ria op. „Ik smeer m,
zei ze, „want ik heb morgen vroege dienst. Half zes
achter het loket.'
Jannie stond eveneens op. „Ik ga gelijk mee, zéi
ze, „want ik heb een beetje hoofdpijn.
Het afscheid tussen Kees en Jannie was die avond
een beetje koel. Maar Kees had er niet zoveel erg
in. eZ zou wel bijdraaien, was zijn oordeel. Doch de
huishoudster, die die avond gemerkt had, dat Jannie
de verloofde van Kees was, dacht er het hare van.
Hoofdstuk 12.
DE BREUK.
Kees keek eens naar de papperassen voor zich en
schoof ze bij elkaar. Morgen zou hij de boel wel af
maken. Nu had hij er ge enzin meer in. En opnieuw
stak hij een sigaret op enkeek naar het lachende ge
zicht van Lenie op het portret.
De klok in de kamer sloeg half tien. Over een
uurtje zou ze thuis zijn. Ze was naar een verjaars-
partijtje van een harer vriendinnen, een klasgenote.
En hij dacht weer terug aan die eerste avond, dat
Lenie hier in huis was. Van dat ogenblik af dateerde
eigenlijk de verwijdering tussen hem en zijn verloofde.
Hij keek eens naa rzijn hand, waaraan enkele maan
den de ring gezeten had. Nu was die vinger weer
leegvoorgoedOok deze teleurstelling was
voorbij.
Ja, de verwijdering was geleidelijk aan groter ge
worden. Aanvankelijk had hij nog gedacht, dat het
zo n vaart niet zou lopen. Maar toen Lenie de vol
gende morgen tegenover Kees zat en de huishoudster
in de keuken bezig was met de afwas, vroeg het
meisje „Oom Kees
„Wat is er, Lenie
„Houdt U erg veel van tante Jannie
Kees keek haar verrast aan. „Waarom vraag je
dat zo, meisje
„O, zo maar. Ik heb altijd gedacht, dat mensen,
die van elkaar houden, heel anders waren. Zo blij
of vrolijkja, ik weet het eigenlijk niet."
Kees lachte. „Maar ik ben ook blij."
4,Ja, U. Maar tante Jannie was gisteravond zo
stil en
„Ze had hoofdpijn, meisje."
„O*™
„Wat wilde je nog meer zeggen
Het kind aarzelde. „Ik weet niet, of ik het wel
zeggen mag."
Kees moedigde haar aan. „Geen geheimen hoor. Je
moogt Kees alles vertellen."
21e kreeg nu wat meer durf. „Tante Jannie keek
me gisteravond een paar keer aan."
„Ja
Lenie knikte. „Ik lachte naar haar, maar tante Jannie
keek erg lelijk naar me. Zou ze
„Dat zal wel komen door haar hoofdpijn, Lenie. Ze
is heus erg aardig."
Het meisje knikte opnieuw en zweeg verder maar.
Kees stond op. „Zo," zei hij opgewekt, „het is
mooi, zonnig weer. Nu gaan we samen een klein
stukje wandelen, jij en ik. Dan geef je mij een arm
en als de mens enons dan zien, denken ze „Kijk,
daar gaat een vader, die met haar grote dochter aan
het wandelep is."
Lenie lachte schaterend. Maar toen werd ze ern
stig en trok Kees aan een knoop van z'n colbert.
„Oom Kees, ik zou best willen, dat U m'n vader
was
„Houd je dan niet van je eigen vader
Ze haalde haar schouders op. „Soms, als-ie een
goeie buit heeft. Maar hij slaat moeder wel eens en
dat vind ik gemeen. Moeder is veel kleiner dan vader
en ook lang niet zo sterk."
„Zou je op de duur niet naar huis verlangen Ik
bedoel naar je vader en je moeder en naar je broer
tjes en zusjes
„Ja, dat denk ik wel. Maar als ik wat beter lopen
kan, mag ik toch wel eens naar ze toe, hé, oom Kees
Hij knikte haar bemoedigende toe. „Natuurlijk,
meisje. Wat dacht je wel En dan neem je eens
een grote zak met snoepjes mee voor je broertjes en
zusjes, hé
„Ja, maar niet zo'n grote zak vol, hoor. Dan ver
wen je ze helemaal."
Vijf minuten later liep Kees met het kind op straat,
stijf gearmd. Het ging hee lkalm aan, want ze kon
Wacht niet tot Uw maag door overtollig maagzuur
„opstandig wordt. Smoor dat pijnlijk zuurbranden
in de kiem. Met Rennies. Uw apotheker of drogist
heeft Rennies voor U in drie verpakkingen klein -
groter - grootst en iedere Rennie is apart verpakt.
Hygiënisch en practisch om bij U te steken Rennies
helpen iedereen altijd direct en zij zijn
nog smakelijk ook.
Ing. Med.
nog niet zo best op het linkerbeen steunen. Dat moest
door oefening en geduld weer in orde komen, had
de dokter gezegd.
Kees kwam verschrikt op haar toe. „Wat is er,
meisje Toch geen pijn
Ze schudde ontkennend het hoofd en hief eindelijk
een betraand gezichtje naar haar voogd op „Oom
Kees, zal ik ooit weer goed kunnen lopen Blijf ik
niet altijd mank
Kees nam zijn zakdoek en veegde haar gezicht al,
waarna hij haar over de bevende arm streelde. „Heb
jij daarover maar geen zorgen, meisje, dat komt alle
maal dik in orde. Moet je eens opletten, voor we een
half jaar verder zijn, loop je weer als een kievit en
als we dan samen in de straat hier een wedstrijd doen
in hardlooen, dan verlies ik het vast en zeker."
Lenie schoot door haar tranen heen in een lach.
„Oeen hardloopwedstrijd hier in de straat
alle mensen zouden beslist blijven staan om ons na
te kijken
Kees drukte zijn sigaret uit. Ja, die ochtend her
innerde hij zich nog heel goed. Het kind was na dit
eerste halve uurtje loopoefening doodop geweest. Maar
hij hield zich aan het advies van de dokter, die voor
de nazorg trouw iedere week kwam kijken. En heel
geleidelijk aan ging het lopen minder moeilijk. Na een
paar weken was het meisje al zo ver, dat ze met
Kees naar het Vondelpark kon gaan. Daar konden
ze tussentijds wat uitrusten op een bank. Lenie nam
dan wat brood mee om de mussen te voeren en het
was verwonderlijk, hoe gauw de vogels dit wisten.
Want als beiden 's morgens kwamen aanlopen, dan
zaten de mussen al trouw in de buurt te wachten
en Lenie was verrukt, als de diertjes steeds dichter
bij kwamen. Op de duur had ze de vogels zo ver,
dat ze al op de bank kwamen. Zo werden de dage
lijkse loopoefeningen een telkens terugkerend genot.
