AXELSE CO
Het hefschroefvliegtuig
verovert de wereld
Gemeenteraad van Axel
nippers
i
Monnikkendams Amerikaan op de E55
j. C. VINK
Frankering bij abonnement. Axel
WOENSDAG 6 JULI 1955
69e Jaargang No. 78
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
FIRMA
Markt 12
AXEL.
ONGEKENDE TRIOMFEN, MEDE ZIJ NEDERLANDSE VINDINGEN.
Het hefschroefvliegtuig kwam in ons land, of beter gezegd bij het publiek, pas
'n de gunst tijdens de watersnoodramp, nu ruim twee jaar geleden. Wie het
onverschrokken werk van de vliegers in die dagen heeft gezien, zal zich daar
over niet verwonderen. Wat misschien wèl verwondering wekt is het feit, dat
deze toestellen hun triomf voor een groot deel te danken hebben aan Neder-
landse vindingen. Hierbij denken wij in de eerste plaats aan wijlen ingenieur
Albert Gilles von Baumhauer, de man die in 1939 jammerlijk om het leven
kwam bij een proefvlucht met een Boeiing Stratoliner (later vooral bekend
als vliegend fort) in de Verenigde Staten. Hij was het die zich"rëëdsTn 1924
met hart en ziel op de bouw van het hefschroefvliegtuig wierp.
In deze eeuw van snelheid en stroomlijn
is het hefschroefvliegtuig eigenlijk wel een
vreemde eend in de bijt, welke noch op de
ene, noch op de andere hoedanigheid kan
bogen. Het toestel is echter allesbehalve pri
mitief en herbergt in en aan haar romp ju
weeltjes van menselijk vernuft. Voor het
zover was kwam er echter heel wat kijken.
Als men n.l. één hefschroef gebruikte, ging
zodra het toestel van de grond was, de
romp ook draaien. Met twee in tegenge
stelde richting draaiende rotors boven elkaar
werd dit euvel opgelost, maar Von Baum
hauer kon die constructie niet bekoren. Hij
bouwde een toestel met één draagschroef en
wist het draaien van de romp Pc voorkomen,
door gebruik te maken van een zijwaarts ge
plaatste staartschroef. Dat was in 1926,
Deze staartschroef werd eerst in 1939
toegepast door Igor Sikorski, een tot Ame
rikaan genaturaliseerde Rus, die inmiddels
over de gehele wereld bekend is als de
bouwer van helicopterstijdens de ramp
namen ook door hem gebouwde toestellen
aan het reddingswerk deel. Zijn triomfen
dankt hij echter in de eerste plaats aan
Nederlandse vindingen.
Dat het hefschroefvliegtuig in ons land
nog geen dagelijkse verschijning is, betekent
geenszins een achterstand in de technische
ontwikkeling of gebrek aan vooruitstrevend
heid. Ook nu houdt men, wat dat betreft,
vrijwel gelijke tred met het buitenland. Fi
nancieel helaas niet De weinige Neder-
landsfc; toestellen hebben reeds menigmaal
hun bestaansrecht bewezen in dit verband
herinneren wij aan het werk van de heli
copter van de„Karel Doorman", welke op
13 Januari j.l. 16 opvarenden redde van het
Noorse schip ,,Gatt", dat bij Hoek van Hol
land op de Zuiderpier was gelopen. Voor
het eerst in de geschiedenis van het Red
dingswezen werd op deze manier hulp ge-
De Amerikaanse senator van Alaska, dat
een apart parlement heeft, Gerrit Snider,
heeft een bezoek van een hele dag aan de
E 55 gebracht, nadat hij de avond te voren
al in Unifesti was geweest. Hij was beide
keren vergezeld van zijn vrouw, evenals hij
afkomstig uit Amsterdam. Hij was verrukt
over de verlichting van het Park, die
mooier was dan hij nog ergens had gezien.
Hij heeft overal aantekeningen van ge
maakt, omdat hij niet alleen artikelen zendt
aan de .Anchorage Daily News", (Ancho
rage is de plaats van 35.000 inwoners, waar
van hij op 42 mijl afstand woont) maar ook
aan de burgers van Alaska wïl vertellen,
wat hij op de E 55 en in Holland heeft ge
zien. Bovendien was hij zo enthousiast over
de tentoonstelling, dat hij in Augustus terug
wilde komen om onderdelen van de E 55
te filmen. Zijn eindoordeel, dat wij maar al
lereerst willen geven, was „Holland is a
small country which does great things" en
telkens als hij weer zo'n „great thing" zag
of noteerde, was hij bijna kinderlijk blij en
zei „dat zal ik de Amerikanen vertellen".
Bij het zien van de hele Nederlandse vloot
in het klein in de Energie-hal wïlde hij eerst
niet geloven, dat Nederland zo'n vloot had,
maar toen hij de vergelijkende cijfers zag
oplichten op die afdeling van de tentoon
stelling New York-haven 60.000 B.R.T.
en Amsterdam en Rotterdam tezamen 50.000
B.R.T., zei hij stralend „Ik ben nog altijd
Hollander in mijn hart".
Gerrit Snider, de zoon van een schoen
maker met negen kinderen, die 44 jaar ge
leden Alaska is binnengetrokken met een
tent om in te wonen en daar in kolenmijnen
heeft gewerkt en ten slotte goudmijnen zijn
eigendom kan noemen, was natuurlijk zeer
geinteresseerd in de echte kolenmijn van de
tentoonstelling.
Ook de Spoorweg-afdeling had zijn in
tense belangstelling, omdat hij tijdens de oor
log in opdracht van de Amerikaanse rege
ring het spoorweg- en wegennet in Alaska
aanlegde, daar hij als één van de oudste
pioniers het land op zijn duimpje kent.
Hij liet in dit verband ons een lidmaat
schapskaart zien van de vereniging „Pio
neers of Alaska Igloo nr. 15". Hij heeft zelf
ook wel in een igloo gewoond, want het is
een land van sneeuw en ijs.
Het feit, dat de Nederlandse Spoorwegen
binnen enkele jaren geheel geëlectrificeerd
zouden zijn, vond hij fantastisch en hij zal
zeker niet nalaten om daarover, als hij een
maal in zijn „land" terug is, op te scheppen.
Het is trouwens zijn bedoeling voor de
Kamers van Koophandel een rapport uit te
brengen.
De tentoonstelling ontlokte hem verschei
dene malen de opmerking „I think Holland
is in many ways ahead of America".
De Gouden Koets ging hij ook even be
kijken, meer uit nieuwsgierigheid dan uit
werkelijke interesse en zijn opmerking „In
Hollywood zouden ze er graag een millioen
dollars voor betalen" was echt Amerikaans.
Bij het afscheid nemen legde de Hollands-
Amerikaanse senator de volgende verklaring
af„Ik heb deze tocht naar Europa onder
nomen als bekroning op een leven van hard
werken en om de vriendschap tussen Alaska,
Amerika en Nederland nog groter te maken
dan tevoren".
mét betrekkelijk kleine start- en landings
plaatsen, heliports genaamd, kan worden
volstaan.
Die heliports moeten in ons land tot op
heden een oppervlakte van 100 bij 100 meter
hebben, maar in de toekomst zullen ze zeker
kleiner kunnen zijn. Daardoor wordt
mogelijkheid groter om openbare gebouwen,
postkantoren, beursgebouwen, stations e.d.
van een speciaal geconstrueerd dak te voor
zien, waarop hefschroefvliegtuigen kunnen
landen en starten. Dat dit geen slag in de
ruimt* is, valt te. constateren bij enkele na.
oorlogse bouwwerken. Het begin is er
Maar wie kennis heeft genomen van de
plannen en tekeningen van enkele vooruit
boden aan schipbreukelingen.
Vele modellen.
De helicopter heeft een goede naam. Dit
vindt mede zijn oorzaak in het feit, dat haar
grote verdiensten in de eerste plaats tot
uiting komen en van zich doen spreken, bij,
als wij het zo mogen noemen, vredelievende
opdrachten. Hierin ligt haar grootste kracht.
Zeker, ook bij oorlogshandelingen neemt
het hefschroefvliegtuig een grote plaats in,
vooral bij verkenningen, opsporingswerk
(duikboten), vervoer van gewonden enz.
Maar haar regelbare voorwaartse snelheid
(nihil tot ongevteer 200 km. per uur), het
zijwaarts manoeuvreren, het verticaal star
ten en landen, het boven een doel „stilstaan"
en de grote veiligheid (als de motor afslaat
of onklaar raakt zakt het toestel, gedragen
door de rotor, langzaam naar beneden) zijn
alle eigenschappen, welke beter kunnen
worden uitgebuit in vredes- dan in oorlogs
tijd.
Er worden reeds vele modellen aan de
lopende band vervaardigd grote, met meer
dere motoren en enkele zelfs met straalaan
drijving, tientallen tussenmaten en opvallend
kleine, waarin de bestuurder maar net kan
zitten (vliegende jeep noemen de Amerika
nen dit toestelletje het lijkt wpl wat op een
groot model scooter - met - hefschroef - en -
staart). Ze berusten alle op hetzelfde prin
cipe, alleen de wijze waarop het koppel (het
meedraaien van de romp) wordt opgeheven,
verschilt. Met kracht wordt gewerkt aan
de vervolmaking en verbetering.
Heliports.
Vooral het besturen er van is tot op djz
dag van heden verre van eenvoudig en stelt
bijzonder hoge eisen aan de piloot. Als ook
op dat gebied vereenvoudigingen doorge
voerd kunnen worden er is al wfcl wat
bereikt ligt voor de helicopter de weg
vrij de wereld te veroveren. Temeer omdat
In de nacht van Zondag op Maandag
omstreeks 2 uur brak er in de woning van
de familie S, aan de Paulus Potterlaan te
Vlissingen brand uit. Deze is vermoedelijk
ontstaan door ontsnappend gas, dat op een
gegeven moment met zulk een hevigheid ex
plodeerde, dat alle ruiten aan scherven
De rijwieltoelage kan niet verhoogd worden. Een sprongen. Het vuur vond in de benedenver-
nieuwe bepaling in artikel 5 is het 2e lid waarbij B. dieping gretig voedsel, waardoor de twee
en W. wanneer bijzondere omstandigheden zulks no-1f dochtertjes niet langs de gewone weg het
le huwelijkstoelage kunnen opvoeren huis konden verlaten. De moeder was uit-
- was
stedig. De buren, die door de ontploffing ge
wekt waren, snelden toe en konden beide
meisjes helpen langs een raam van de boven,
verdieping het huis te verlaten. De brand
weer wist de brand spoedig <e blussen, maar
de schade was aanzienlijk.
Vorige week in de nacht van Zondag
op Maandag werd mevr. M. de J. uit Culem-
borg met bijlslagen door haar neef uit Apel
doorn v/ermoord, die daarna heeft getracht
zijn misdaad te verbergen door het lijk op
de spoorlijn te leggen en zijn huis in brand
te steken. Bij opening van het testament is
gebleken, dat haar neef was aangewezen
als enig erfgenaam. Wanneer deze wegens
moord wordt veroordeeld, zal hij echter
krachtens een desbetreffende bepaling uit
het Burgerlijk Wetboek van de erfenis uit
gesloten worden. In dat geval zal de erfenis
krachten de wet worden verdeeld onder zijn
twee kinderen en een aantal andere naaste
bloedverwanten. Sinds de dag, dat mevr.
de J. werd vermoord, zijn er verscheidene
pogingen tot inbraak gedaan in de woning
van het slachtoffer. Aangezien de politie de
woning niet voortdurend kan blijven be
waken, is een aantal waardevolle voor
werpen uit de woning naar elders overge
bracht.
strevende architecten en ingenieurs, moet
Jerkennen dat het een voorzichtig en aarze
lend begin is
De toekomst.
Het wachten in ons land is op een toestel
dat royaal buiten het experimenteel stadium
staat en dat economisch verantwoord is te
exploiteren. Dit punt is thans nagenoeg be
reikt en binnen enkele jaren zal het hef
schroefvliegtuig ongetwijfeld meer op de
voorgrond komen. Als openbaar-, maar ze
ker ook als particulier vervoermiddel Mede
dank zij Nederlandse vindingen, al valt niet
te ontkennen dat ze buiten onze landsgren
zen verbeterd, geperfectionneerd en
toegepast zijn.
1
I
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland t 2,00
Drukker UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS8 cent per m m.
Bi] contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleine advertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
(Slot.)
Voorstel tot wijziging van de verordening regelende
de geneeskundige verzorging van het gemeente-
personeel.
De minister van binnenlandse zaken deelt bij brief
van 17 Mei 1955 mede dat het bedrag van de tijde
lijke tegemoetkoming in de kosten van ziekte, ziekte
verzekering e.d. in verband met de verhoging welke
de premiën voor de vrijwillige ziekenfondsverzekering
laatstelijk hebben ondergaan voor het rijkspersoneel
zal worden opgevoerd tot 84 en 42, onderscheiden
lijk voor gehuwden en ongehuwden.
De minister verzoekt voor het gemeente-personeel
een overeenkomstige voorziening te treffen.
Zoals in voorgaande jaren meermalen is geschied
stellen B. en W. voor thans weer de rijksregeling
te volgen en e engelijke wijziging in de gemeentelijke
regeling aan te brengen. Plaatselijk georganiseerd
overleg is niet nodig wanneer de rijksregeling wordt
gevolgd.
Een ontwerp-besluit tot wijziging van de verorde
ning regelende de geneeskundige verzorging van het
personeel in dienst der gemeente wordt hierbij ter
vaststelling aangeboden.
Aldus werd besloten.
Voorstel tot herziening van de salari#- en loon-
verordening.
De minister van binnenlandse zaken deelt bij schrij
ven van 3 Juni 1955 mede, dat de laatstelijk inge
voerde bezoldigingsverbeteringen zullen worden ge
ïncorporeerd, met geringe afronding, in het bezoldi
gingsbesluit burgerlijke rijksambtenaren 1948.
De minister verzoekt tevens de totstandkoming te
bevorderen van overeenkomstige voorzieningen ten be
hoeve van het personeel der gemeente, bij voorkeur
door vaststelling van een nieuwe bezoldigingsveror
dening. De incorporatie betreft de 6% verhoging die
met ingang van 1 Januari 1955 is toegekend, alsmede
de uitkering over het le halfjaar 1955 waarbij een
geringe afronding is toegepast, terwijl ook een verder
gaande denivellering is opgenomen, welke laatste
voor de gemeente echter van zeer weinig betekenis is.
In verband hiermede moeten de bedragen van de
huwelijkstoelage en de hiervoor gestelde limiet, de
pensioen-toelage en de diploma-toelagen worden ge
wijzigd.
s
dig doen zijn de huwelijkstoelage kunnen opvoeren
tot ten minste twee periodieke verhogingen.
Naar aanleiding van een opmerking van Ged. Staten
over de bestaande verordening is als nieuwe bepaling
opgenomen het 4e lid van artikel 7, waarin bepaald
wordt dat bij gemis van het diploma gemeente-admi
nistratie I een aftrek op de wedde van de belang
hebbenden in de functie van adjunct-commies en
hoger moet worden toegepast ten bedrage van de
daarvoor geldende toelage.
Tegen opneming van deze bepaling hebben B. en
W. bezwaar gemaakt en willen deze dan ook alleen
overnemen wanneer als overgangsmaatregel kan' wor
den opgenomen dat deze aftrek niet geldt voor de
thans in die functie aangestelde ambtenaren. Deze
gedachte is in de nieuwe bepaling geformuleerd. Als
Ged. Staten hiermede echter geeni genoegen nemen
dient dit 4e lid geheel te vervallen. Voor het overige
valt er niet meer te wijzen op belangrijke verande
ringen.
De nieuwe staten A. B. en C. behoeveen geen
nadere toelichting.
De mogelijke doorstroming in loongroep I van staat
B naar loongroep II door toekenning van een kleine
verhoging heeft voor deze gemeente geen betekenis
omdat in loongroep I niemand is geplaatst.
De bedragen in staat C zijn met 10% verhoogd
overeenkomstig de ministeriële circulaire, met uitzon
dering van het bedrag voor de schoonhouder der
gemeentegebouwen, waarvoor de inpassingstabel is
gebruikt, zoals in staat A is geschied.
Hoewel de gemeentelijke verordening het vorig jaar
opnieuw is vastgesteld en dus volstaan zou kunnen
worden met een wijziging menen B. en W. toch dat
het voor de leesbaarheid en de gelijktijdige vaststelling
met de rijksregeling het beste is om de verordening
in zijn geheel opnieuw vast te stellen.
Een ontwerp besluit wordt hierbij ter vaststelling
aangeboden en aldus besloten.
De instructie van het personeel van de Vlees
keuringsdienst werd in verband met bovenstaande
zonder hoofdelijke stemming gewijzigd.
Rondvraag.
De heer Maas bepleit de zuivering van de plant
soenen in de Joost de Moorstraat en Bankertstraat
van onkruid. Voorts vestigt hij de aandacht op het
veelvuldig voorkomen van zwemmen in de Kleine
Kreek buiten het voor de badinrichting afgebakende
gedeelte. Ter voorkoming van erger bepleit hij maat
regelen.
De heer Oggel vestigt de aandacht op plan-Zuid.
Hij zou aan de daar te zijner tijd komende straten
bepleiten Poolse namen te geven. Verder komt de
heer Oggel op tegen het geven van inlichtingen door
gemeente-ambtenaren voor eventuele particuliere wo
ningbouw. Hij vindt dit niet op de weg liggend van
gemeente-ambtenaren. Ten slotte uitte de heer Oggel
een klacht inzake het zware vervoer door de Noord
straat.
De heer de Feijter had een klacht over de straat
belasting die met terugwerkende kracht schijnt ge-
ind te worden. Hij acht dit in het algemeen ongewenst.
Ook dat achter in de polders wonenden deze aan
slagen ontvangen.
Verder brengt hij de reeds meermalen besproken
bocht in de Armendijk ter sprake. Hij zag deze gaarne
recht getrokken en meende dat dit reeds eerder was
toegezegd.
Daarop sloot de burgemeester deze vergadering.
