AXELSE COURANT
ewaterlating H.M. mijnenveger
,Axel" te Slikkerveer.
DAHP0
"»»«T
J.C.VINK
life*
-ankering bij abonnement. Axel
WOENSDAG 9 MAART 1955
69e Jaargang No. 46
O
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
FIRMA
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
Markt 12
AXEL.
MEVROUW C. J. VAN OEVEREN - JULIUS VERRICHTTE DE
OFFICIËLE DOOPPLECHTIGHEID VAN HET SCHIP.
Zaterdagnamiddag werd op de werf van de N.V. De Groot Van Vliet te
Slikkerveer de officiële doopplechtigheid en tewaterlating verricht van H.M.'s
nieuwe mijnenveger „Axel" door de echtgenote van Axels burgemeester, mevr.
C. J. van Oeveren-Julius.
De H.M.'s „Axel" is de vijfde van een serie van 32 mijnenvegers, die op ver
schillende Nederlandse werven in aanbouw zijn en die alle namen krijgen van
Nederlandse plaatsen.
DeD plechtigheid vond plaats in de reus-
itige overdekte loods waarin de kiel van
ze gloednieuwe aanwinst voor H.M.'s Ma
ne op de helling lag. De voor dergelijke
lechtigheden geïmproviseerde, ter halver-
oogte van de scheepsromp liggende tribune
ras reeds gevuld met belangstellenden,
nde rdewelke het grootste gedeelte van de
den van de Axelse gemeenteraad en het
>cretarie-personeel met hunne dames
ien het historische ogenblik naderde. Ter
[wisseling hield „Ridderkerks Fanfare" er
iet opgewekte marsmuziek de stemming in.
en ere-haag van jeugdige padvinders stond
pgesteld vanaf de ingang van eht gebouw
it aan de trap, die naar de galerij leidde,
m mevrouw Van Oeveren en de vele nog
jlgende autoriteiten te verwelkomen.
Rond 3 uur kwam' de lange stoet, aan
elks hoofd mevrouw Van Oeveren, bege-
id door de Directie van de werf schreed
i in welks gevolg wij burgemeester Van
leveren met zijn oudste dochter en vele
ndere burgerlijke en marine-autoriteiten za-
en, de overdekte werf-ruimte binnen.
Bij het betreden van dit gebouw werd
oor Tonny van Vliet, hetzoontje van een
er directeuren van de werf ,aan mevrouw
'an Oeveren een fraai bouquet aangeboden,
oor welke lieve attentie mevrouw Van
leveren zeer vriendelijk dankte.
In het gevolg merkten wij op Commandeur
M. Valkenburg, Commander Moyer van
e Amerikaanse Marine, van het bouw-
ureau in Nederland, Ir van Dam en Ir.
ckltema de Heere, beiden van het bouw-
ureau der Nederlandse Marine, het lid van
led. Staten van Zeeland, de heer C. Ha-
lelink, burgemeester A. M. Nieuwenhuijzen
an de gemeente Ridderkerk, waarvan Slik-
erveer deel uitmaakt en nog zeer vele an-
er autoriteiten en genodigden.
Bijna onmiddellijk nadat deze allen de ga-
trij voor het schip hadden beklommen, die
m geheel gevuld was, nam mevrouw Van
leveren plaats op het kleine, voor deze
lechtigheid besterryde podium.
Zij nam de speciaal hiervoor vervaardigde
leine bijl op en sprak met zeer duidelijke
tem, hoewel lichtelijk van ontroering blijk
levend de woorden ,,Ik doop U met de
laam ,,Axel" en wens U een goede vaart
raarop zij het koord doorhakte en! een
econde later stroomde de champagne langs
!e boeg van het schip.
Een ogenblik nadien gleed het van hout
n aluminium gebouwde gevaarte statig de
lelling af en koos het ruime sop, n.l. het
rater van de snelstromende en drukbevaren
ivierarm „de Noord op welke gedurende
leze plechtigheid de Vaart was stilgeleqd.
Voor het merendeel van de ruim vijftig
lanwezige Axelaars was dit zeker een unieke
jebeurtenis, die zij nog nimmer hadden mee
gemaakt. Zij allen voelden dit ogenblik ech
ter aan als een historisch moment voor de
gemeente Axel. De naam der stad Axel zal
i.l. voortaan verbonden zijn aan die onzer
roemruchte Koninklijke Nederlandse Marine.
De officiële tewaterlating was daarmede
beëindigd en de aanwezigen maakten zich
Jaarna op om zich te begeven naar de nabij
gelegen cantine, waar de Directie allen een
prettige staande receptie had bereid.
Het was de Directeur van de werf der fa.
De Groot Van Vlfet N.V., ir. F. Spreij
die de volgende rede uitsprak
Commandeur Valkenburg hield daarop
■een korte redevoering, waarbij hij memo
reerde dat de scheepswerf De Groot Van
Vliet voor de Koninklijke Marine behalve
een viertal dregbergingsvaartuigen nog niet
veel opdrachten ter uitvoering werden opge
dragen. Deze eerste, iets grotere opdracht
die nu in de vaart staat te komen is van een
speciaal type vanwege de anti-magnetische
constructie, die extra moeilijkheden oplevert.
Doordat de „Axel" geheel van hout en alu
minium werd vervaardigd, lijkt dit een te
ruggang naar de oude tijd, doch dit is voor
de moderne oorlogvoering ter zee juist een
noodzakelijke methode. Naar de inlichtingen
die hij heeft, is het schip goed gebouwd en
heerste er bij de bouw een prettige en voor
beeldige geest van samenwerking tussen
uitvoerder en opdrachtgever. Ook voor de
toevoer van levensmiddelen is het van het
grootste belang dat deze met vaartuigen van
deze klasse in oorlogstijd verzekerd kan
worden. Van hieruit tot de zee is er slechts
één brug, n.l. de Rotterdamse Maasbrug en
dit is ook een aansporing dergelijke opdrach
ten ook aan onze werven te verstrekken.
Door het dopen met namen van steden
bindt de Koninklijke Marine zich sterker
aan het Nederlandse, volk hetgeen gestimu
leerd verdiend te worden. Hij hoopt dat de
gemeente waarnaar het schip genoemd werd
tot in lengte van dagen het gelegde contact
zal handhaven.
Rede Burgemeester Van Oeveren.
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 ce»t
Kwartaal-abonnement i
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen 11,75
Buitenland f 2,00
Drukker UitgeefiterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155 -646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVQTENTIEPRIJS: S cent per m.m.
Bi] contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleine adrertentiön (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
Dames en Heren,
De bouw van de mijnenveger „Axel is voor ons
bedrijf, zoals ook voor alle bij de bouw der mijnen
vegers betrokken werven, een bijzonder werk. De
constructie dezer schepen uit aluminium, a-magnetisch
staal en hout is wel zeer afwijkend van de normale
constructiewijze de rschepen, die tot nu toe onze werf
verlieten.
Na langdurige besprekingen en voorbereiding gaf
P 26 September 1952 de Koninklijke Nederlandse
Marine aan de Dok- en Werfmaatschappij Wilton
Feyenoord N.V. de opdracht tot de bouw van 32
mijnenvegers. Gelijktijdig werd de bouw verdeeld over
verschillende over het gehele land verspreide werven.
Als sub-contractant van de N.V. Wilton-Feyenoord
werd ook onze werf ingeschakeld en wel voor de
bouw van twee der mijnenvegers, namelijk de mijnen
vegers „Axel" en „Grijpskerk".
Het bouwprogram dezer schepen is mogelijk gewor
den door samenwerking van de Amerikaanse en de
Nederlandse regering, waarb ijeen deel der overigens
volkomen identieke schepen bestemd is voor de Ame
rikaanse en een deel voo rde Nederlandse Marine,
waarbij de „Axel" behoort tot het Nederlandse deel.
Wij stellen er prijs op onze dank uit te spreken
aan de Koninklijke Nederlandse Marine voor het in
ons gestelde vertrouwen.
Nu, de „Axel" te water gelopen is, is daarmede
een deel van onze taak volbracht en naar wij hopen
heeft deze arbeid een goede basis van goodwill ge
legd, zodat U de verdere afbouw met gerustheid tege
moet ziet.
Wij verheugen ons in de aanwezigheid hedenmiddag
van U, Commandeur Valkenburg en de andere heren
van de Marine voor Uw belangstelling bij deze
tewaterlating.
Nu volgde een gedeelte van de rede in het Engels
tot de Amerikaanse Commander Moyer, waarvan wij
hier de vertaling geven).
Wij stellen het op de hoogste prijs dat U en Com
mander Moyer aanwezig zijn bij deze plechtigheid.
De V.S. leverden een belangrijk aandeel in de ver
wezenlijking van dit „mijnenvegers-programma". Wij
weten dat het een speciale wens was der Amerikaanse
autoriteiten, dat verschillende werven over het ge
hele land verspreid hun deel in de bouw dezer 32
vaartuigen zouden krijgen. Onze werf heeft de ver
antwoording voor twee mijnenvegers de „Axel" en
de „Grijpskerk".. Deze mijnenvegers zijn van een
speciale constructie, maar Slikkerveer, het dorpje, waar
U momenteel vertoeft, is steeds een beroemd scheeps-
bouwcentrum geweest. En wij hopen U te kunnen
bewijzen, dat onze staf en onze arbeiders in staat zijn
de goede traditie van Slikkerveer hoog te houden.
De aanwezigheid van U, mijnheer van West, als
lid van de directie van Wilton-Feyenoord, is van
zelfsprekend een bewijs van Uw belangstelling in de
afwikkeling van het program van de mijnenvegerbouw
waarbij zoveel van de verantwoordelijkheid rust op
Uwe firma. Niet altijd is het mogelijk om alles in het
gareel te houden. Zo verstoren wij vandaag mede
weer de goede orde door het achtste schip als vijfde
te water te laten.
En wij zullen ons haasten om deze week op de
plaats vanwaar zojuist de „Axel" te water gegleden
is de kiel te leggen vodr het 24 ste schip.
Wij verheugen ons in de goede samenwerking, die
er is tussen Wilton-Feyenoord als hoofdaaanneemster
en de verschillende bouwende werven, terwijl er ook
een zeer vlotte samenwerking is tussen de bouwende-
werven onderling.
Wij hebben zo juist ons Ridderkerks Fanfarecorps
horen spelen bij de tewaterlating. Dat brengt mij er
toe om het gezamenlijk bouwen dezer mijnenvegers
te vergelijken met het samenspel van een muziekcorps.
Het zijn de verschillende partijen, die door de ver
schillende groepen geblazen worden, die tezamen het
muziekstuk vormen.
Het ligt voor de hand om de partij van onze werf
te vergelijken met die van de bassen van het orkest.
Zij geven het rythme aan. Zij vormen de ondergrond
van het verdere klankvo|le geheel.
Dames en Heren. U bent vandaag geweest in de
loods, waarin de mijnenveger gebouwd is. Nu klonken
daar heel goed de klanken van de muziek. Maar ik
kan U verzekeren, dat in diezelfde loods .tijdens de
bouw ,er heel wat geluid gemaakt is. Geluiden van de
arbeid. De arbeid, die het schip tot deze staat van
bouw heeft gebracht. Soms kon dat zo zijn, dat het
spreken onmogelijk werd.
Dit brengt mij er toe om hier mijn erkentelijkheid
uit te spreken voor het geen onze bedrijfsleiders, bazen
en arbeiders hebben gepresteerd. Ondanks het winter
weer is dit het derde schip, dat zij binnen korte tijd
te water gelat enhebben. Er is zeer veel doorzettings
vermogen voor nodi ggeweest om dit gedaan te krijgen.
Wij waren bovendien afhankelijk van allerlei toe
leveringen en, zoals gezegd, dan is het niet altijd ge
makkelijk om alles in het gareel te houden. Bovendien
mag er hier nog wel op gewezen worden, dat velen
onzer mensen zich hebben moeten omschakelen. Van
ijzer gingen wij over op aluminium. Terwijl wij nooit
hadden kunnen vermoeden nog eens een houten huid
om een schip te moeten maken.
Maar laten wij terugkeren tot het ons ingedachte
muziekcorps. Voordat alles zal samenklinken, komen
er nog heel wat stemmen aan te pas. Ik denk aan
Werkspoor met de hoofdmotor, de Schelde met de
schroefasleiding, Rietschoten en Houwens met de elec-
trische installatie en nog zoveel meer. Ik laat het
gaarne aan hen over om te bepalen met welke in
strumenten zij zich willen vergelijken.
Maar heel belangrijk is wel de dirigent. Als ik
daarnaar omzie, dan vind ik die in het op zichzelf
al klankrijke woord „Abomij". Dit toverwoord om
vat het bureau, waar tezamen wonen de Amerikaanse
en Nederlandse Marine met de technische staf, die
door de werven is samengesteld.
Met de heren der Amerikaanse Marine kwamen
wij niet zo veelvuldig in aanraking, ook al doordat de
„Axel" bestemd is voor de Nederlandse Marine.
Van de velerlei besprekingen tussen de heren van
de Marine en de technische staf van „Abomij" werden
wij door de verslagen op de hoogte gehouden, terwijl
wij enige malen het genoegen hadden Kolonel Riedel
en de officieren va nde Marine, de hoofdingenieur
van Dam en Scheltema de Heere e.a. aan onze werf
te begroeten. Het is ons niet mogelijk om alle namen
te noemen. Wij denken aa nde heren van het toe
zicht op de bouw en aan deheer van Lier, onze dage
lijkse opzichter. Wij hopen, dat de goede verstand
houding mag voortduren.
Verder gaat onze dank uit naar de heren, die in
het Abomij-bureau de vertegenwoordigers van de wer
ven zijn. Ik noem ze niet hij name en geef hen alle lof.
Hebben wij zo onze veelzijdig samengestelde dirigent
onze aandacht gegeven, dan komen wij aan ons mu
ziekstuk, onze „Axel".
Mijnheer de burgemeester van Axel en de dames
en heren, die de gemeente Axel op deze dag, hier in
ons midden vertegenwoordigen Ik spreek hier van
onze „Axel". En wij voelen het zo aan, dat wij dit
terecht hier mogen doen. De „Axel is van ons en
wij zullen dat altijd zo blijven voelen, ook als het
schip late raan de Marine mag zijn overgedragen en
waar het schip zich ook heen mag begeven.
EEn ik begrijp, burgemeester, dat U straks mis
schien van „onze Axel'" gaat spreken. De „Axel
heeft zich deze dag voor het eerst bewogen en heeft
voo rhet eerst het water gevoeld.
Het schip draagt de naam van Uw gemeente. Een
gemeente met een zeer bijzonder karakter. Een ge
meente gelegen in het mooie vruchtbare land van
Zeeuwsch-Vlaanderen. Een gemeente, die toch ook
haar verbinding met zee heeft. Die de binnenvaart
langs haar ziet passeren. Maar die ook voor zee
schepen bereikbaar is.
Ik weet niet of met deze naamgeving ook een zekere
annexatie is bereikt. Maar in ieder geval vind ik, dat
U alle recht hebt om te spreken van „onze" Axel.
Mevrouw Van Oeveren Aan U onze dank, dat U
•naar hier bent gekomen om het schip te dopen. Als
de bouw zover gevorderd is .als U bij de „Axel
hebt gezien, dan verlangen allen die er aan gewerkt
hebben er naar om het schip te water te zien.
Maar dat moment wordt bepaald door degene die
het schip de naam schenkt. En dat bent U, mevrouw
Van Oeveren.
Het is een heel aardige gedachte van de Marine
•geweest om de naam te doen geven door de burge
meestersvrouw van de betrokken plaatsen.
Ik zie in U vandaag de vertegenwoordigster van de
gemeente Axel. Wij hopen, dat U steeds met genoegen
aan de tewaterlating zult terugdenken.
Om U onze dank te betuigen voor Uw assistentie
en U een dagelijks aandenken te geven aan deze dag
mag ik U namens onze werf wel een cadeau over
handigen.
(Aan mevrouw Van Oeveren werd hierna een
fraai gouden polshorloge met dito band aangeboden
Burgemeester, mag ik U vragen om in Uw ge
meente een plaa.tsje te reserveren voor het bijltje,
waarmede Uw vrouw de doopplechtigheid heeft ver
richt. Het is een werkstuk van de jeugdige leerlingen
van de technische schoo lte Slikkerveer.
Ten slotte, dames en heren, moge ik eindigen met
mijn beste wensen voo reen voorspoedige afbouw van
onze mijnenveger „Axel".
Het doet ons waarlijk goed namens het gemeente
bestuur en de ganse Axelse burgerij hier onze dank
te mogen betuigen ,dat onze Koninklijke Nederlandse
Marine een vaartuig onder haar vlag heeft, dat naar
Axel werd genoemd.
Niet zo maar de omstandigheid dat een overigens
hiertoe bevoegde zomaar het telefoonboek zou hebben
opengeslagen bij het zoeken van een Nederlandse
plaatsnaam voor een schip onzer Marine is hiertoe
aanleiding geweest. Ware dit wel zo, dan moet deze
„iemand" toch zeker één oog hebben dichtgedaan,
want de Koninklijke Nederlandse Marine heeft zeer
zeker toch wel enige relatie's met Axel, al moet menig
een in ons land dat nog ontdekken.
Immers, toen men boven de rivieren nog onder de
bezetter zuchtte en wij reeds maanden bevrijd waren,
was het de tegenwoordige vice-admiraal Slot (toen
nog kolonel) die onder onze gemeente zijn hoofd
kwartier had. Eigenlijk was Axel s territoir toen het
hoofdkwartier der Nederlandse Marine in het ten dele
bevrijde gebied. Zeker, het was alles wat primitief,
e enpaar lege villa's bij een stukgegooide fabriek,
maar dat kon toen niet anders 1
Verder heeft Axel het vorig jaar zijn tweede be
vrijdingslustrum op de meest glorieuze wijze gevierd
en alle onderdelen van land-, zee- en luchtmacht wa
ren hierbij vertegenwoordigd. Ook twee zusterschepen
van de nu te water gelaten „Axel" waren gemeerd
op Axels gebied, in Axels vaarwater, n.l. de „Bedum"
en de „Beemster". Ik durf U verklaren, dames en
heren, dat onze relaties uitstekend waren 1 En al
doet mij dit niet onderstellen dat nu iedereen hier
weet waar Axel ligt, wil ik nog duidelijker zijn.
Axel ligt n.l. in Vlaanderen, over de Schelde dus
Men kan er nog terecht met Hollandse guldens
maar ook met francs (algemene vrolijkheid). Weinu,
Axel ligt dus in Vlaanderen. De naam is een zuiver
Noorse. Sommigen nemen aan dat Axel dan ook ge
sticht is door de Noormannen. Zi] zijn op hun stroop
tochten in deze landen ook tot Axel doorgedrongen
en zouden op de plaats waar wij wonen een neder
zetting hebben gevestigd, waartoe gerede aanleiding
zou geweest kunnen zijn vanwege Axels (hoge) lig
ging. Het betekent ook sterkte of versterkte plaats.
Hoe het zij deze legendarische mening is niet meer te
ontraadselen. Maar .mocht er een kiem van waarheid
in zijn, zo moge ik, ziende op het bijltje dat straks een
plaat.T'zal krijgen in Axels stedehuis, wanneer ik later
met een lastige Raad te doen zou krijgen, inplaats van
de voorzittershamer te hanteren er met die bijl op
inhakken en daarmede aan mijn onstuimige Noor-
mannenhart uiting geven! (onbedaarlijke vrolijkheid).
Maar goed dan, Axel behoorde oudtijds kerkelijk
onder de St. Baafs-abdij van Gent. Van die Gente
naars heeft Axel in de tijd toen het nog een flinke
koopstad was, overigens vaak heel wat last gehad.
Ze hebben het menigmaal zowat helemaal verwoest
en platgebrand, na de tijd dat het in 1213 vele voor
rechten had bekomen van gravin Johanna van Vlaan
deren en reeds in de tijd van Filips van den Elzas
(1183) als stad werd genoemd. In die tijden stond
Axel vrijwel in lijnrechte verbinding met de Zee. Een
schildering op het stadhuis geeft het beeld van schepen
liggende op de Axelse ree
Maar nu hebben wij weinig meer van de zee. We
hebben echter nog wel een „Zeestraat" en mogelijk
hierom is daar ook zowat nog steeds het vermaak-
centrum van Axel ,dat bestaat uit gezellige kroegjes
waar de zeeman bij voorkeur zijn hart ophaalt
Maurits heeft als eerste wapenfeit Axel in 1586
veroverd. Maar verder kwam hij nite. En zodoende
is het ook aan het zwaard van Maurits te danken
dat Axel in hoofdzaak Protestants is gebleven met
Zaamslag, Terneuzen en Hoek.
Axel is nadien grotendeels aangewezen op het agra
risch element en heeft zich in die richting ook ont
wikkeld, alhoewel het ook een grote industrie op zijn
territoir heeft, die aan 1000 gezinnen brood geeft.
In het najaar is er in Axel door de bietencultuur een
overvloed van slik. maar nu de mijnenveger „Axel"
in Slikkerveer is gebouwd zal dit euvel daarmede wel
niet vervallen.
