in öe moööeR.
t€RUQ
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
„Een week geleden had ik
Mozart op bezoek.
DRAADOMROEP
FEUILLETON.
door HENK VAN HEESWIJK
naar een motief van L. K. v. d. Linden
SPAARFONDS „O. O." BRACHT
HOOGSTAANDE TONEELKUNST.
Voor de tweede maal in dit seizoen gaf het plaat
selijke Spaarfonds „O. 6 O." een opvoering voor
haar leden, ditmaal met het gezelschap Herman Bouber
uit Amsterdam.
Opgevoerd zou worden een boerenspel in drie be
drijven van Jan Frabicius, getiteld „Leentje Martijn
begint haar leven
Deze avond werd voor een welbezette zaa' van
,.Het Centrum" geopend door de heer J. v. d. Plasse,
jdie de talrijke aanwezigen op zijn gewone hartelijke
wijze verwelkomde. Hij deed de mededeling dat deze
voorstelling na een bijna 10-jarig bestaan van
„0.& O." de laatste is, die hij zal presideren, dit
in verband met zijn vestiging in Souburg. Het brede
Scheldewater en de ongeregelde werktijd maken het
hem onmogelijk zich no gten volle voor dit werk te
blijven geven, zodat hij na zèer veel innerlijke
strijd dit besluit dat hem zwaar viel, moest nemen.
In zijn plaats zal voortaan de heer Adr van Gink
optreden als praesus van „O. O." doch hij twijfelt
er niet aan, of hij zal in hem een waardig opvolger
vinden, die nu reeds connecties met de artistenwereld
heeft aangeknoopt, die waarborgen dat het peil van
volgende opvoeringen steeds zal worden opgevoerd.
Ook aan de pers bracht hij de allerhartelijkste dank
voor de altijd milde critieken. Ook als het eens een
enkele maal tegenviel, gaf men daarvan uiting, echter
steeds in opbouwende zin en dit heeft ,,0. O." in
hadr 10-jarig bestaan uit een propagandistisch oog
punt zeker geen nadeel gedaan, doch integendeel om
hoog helpen stuwen.
Daarop ving de toneelvoorstelling aan.
Dit toneelspel was weer een echt geesteskind van
de auteur Jan Eabricius. En wel ten voeten uit vonden
wij hem hierin weer getekend Zuiver realistisch van
inslag plaatste dit volksstuk bij uitnemendheid ons
midden in het leven „van alle dag". Zonder boertig
te zijn ook a lis het een boerenspel bracht het
ons diepgevoelde en fijn genuanceerde karaktertype
ringen, zoals helaas maar weinig auteurs die weten
te brengen.
Leentje Martijn heeft op haar 65-jarige leeftijd haar
man mede ten grave helpen brengen en keert van de
begrafenis huiswaarts.
Een mooie leeftijd om bij „Vader Drees aan te klop
pen", zou men zo oppervlakkig kunnen redeneren.
Maar hier liggen de kaarten toch enigszins anders
Een zoon, die hotelhouder en een dochter die met
e enkeuterboer getrouwd is, betonen zich in het sterf
huis wel teer bezorgd over hun moeder, die op
jeugdige leeftijd uit een weeshuis was uitgehuwelijkt
en nooit geen leiding heeft kunnen geven op het
boerenerf. Zij werd door de overleden vader steeds
geleid en voor de hand liggend zal zij zich nu aan
de wil harer kinderen dienen te onderwerpen.
Als moeder zich aan het omkleden is, wordt onder
heel veel onaangename disputen ten slotte bedisseld
door de kinderen dat er een „boeldag" zal worden
gehouden. Moeder zal beurtelings bij elk harer kinde
ren een maand komen inwonen. De boerderij is door
de ziekte van de overledene in een tamelijk desolate
toestand geraakt en moet maar onder de hamer.
Doch zij hebben buiten de waard gerekend.
Moeder wil haar huis waarin zij zoveel lief en leed
o ;de onder geen beding verlate.n. Zij bedankt
.oor ,i de zorgen waarmede men haar wenst te om
ringen.
h een onderhoud met oom Roelof (haar mans
oud- re broer en tevens een „oude vlam") is zij reeds
overeengekomen dat hij vaders boel zal beredderen en
zelf zijn eigendom van de hand zal doen om haar
bij te staan.
Dit plan veroorzaakt een geweldige deining en het
resultaat is dat het viertal kinderen (getrouwd zowel
als aangetrouwd) met spot of ergernis de ouderlijke
woning verlaat. Alleen schoonzoon Lammert kiest
Lcentje's zijde.
In het tweéde en ook in het laatste bedrijf blijkt dat
het heel erg meevalt en oom Roelof in minder dan geen
tijd het achteruitgegane bedrijf heeft omgetoverd m
een florisante hofstede.
Maar het dorp roddelt over het feit dat Leentie
onder één dak leeft met haar zwager en allerlei toe
spelingen worden gemaakt, zodat ook de kinderen
op moeder s verjaardag nog wel zich tot spreek
buizen maken van de publieke opinie van de dorpse
gemeenschap.
Op deze verjaardag verenigd komen nalatenschap
en testament weer ter sprake. Het blijkt vooral om
deze inzet te zijn, dat de lieve vrede in de familie
hopeloos verstoord raakt.
Harde noten worden gekraakt. Maar Leentje over
denkt rijpelijk wat haar te doen staat. Zij wikt en
weegf en roept de notaris bij zich aan wij zij haar
laatste wil kenbaar maakt.
Doch tevens bespreekt zij met de notaris haar voor
nemen over de helft van de nalatenschap te beschik
ken zoals haar goeddunkt, hetgeen neerkomt op een
huwelijk met oom Roelof.
De kinderen Worden hiertoe bij haar ontboden en
als zij op de hoogte zijn gebkacht van moeders plan
is „Leiden in last". Thans blijkt de waarheid van
het gezegde van vader zaliger, die kort voor zijn
dood te kennen had gegeven, nat „hoe ouder men
werd, des te meer de kinderen van de ouders ver
vreemden."
Ook Leentje gevoelt nu deze bittere waarheid en
dit maakt haar besluit des te gemakkelijker. Zij weet
van geen wijken. Alleen de aangetrouwde kinderen
tonen ten slotte het nodige begrip en zo eindigde, na
heel wat deining, een avond vol spannende verwikke
lingen en vaak ontroerende momenten met een niet
alledaags „happy end" van twee oudjes, die samen
nog een genoegelijke levensavond beschoren werd.
Vele open doekjes beleefde deze hoogst geslaagde
opvoering, die lang in aller geheugen zal blijven
voortleven en voorzitter van der Plasse was zeker
aller tolk toen hij bij het einde Herman Bouber en
zijn ensemble voor het forum der zaal hartelijk dankte
voor hun sublieme spel.
Alle spelers verdienen in één adem genoemd te
wordenen Herman Bouber betoonde zich bij vernieu
wing in Axel, behalve een begaafde „nestor" op de
planken, weer een regisseur van formaat. Gaarne
zal trien zijn ensemble nogmaals in Axel zien op
treden.
Voorzitter van der Plasse werd tijdens de voor
stelling gehuldigd om zijn voorbeeldige staat van
dienst. De nieuwe voorzitter bood hem namens het
bestuur en de leden een prachtige sigarettenkoker met
nog een fraai cadeau voor de huiskamer voor zijn
echtgenote aan, voor welke attentie de heer v. d.
Plasse dank bracht en verklaarde dat hij met aan
gename herinneringen aan deze tijd zou terugdenken.
Axel's Spaarfonds zal met veel waardering blijven
denken aan het vele werk dat de scheidende voor
zitter heeft verricht.
„O. 6 O." heeft haar reputatie glansrijk herovetd.
MOOI RESULTAAT.
Bij een inzending van opstellen over de betekenis
van „Vegla"-inmaakglazen kregen de leerlingen van
de Landbouwhuishoudschool alhier niet minder dan
14 prijzen toegekend, waarvan Corrie le Feber zelfs
een eerste prijs ontving.
De jury die hierover besliste gaf in een apart, zeer
sympathiek gesteld schrijven uiting van haar lof over
de aardige en van grote attentie getuigende stijl en
uitdrukkingsvorm van de meisjes, waaraan het goede
algeme envormend onderwijs (A.V.O.) ongetwijfeld
wel niet vreemd zal zijn 1
WITTE MUIZENv
Bij het graandorsen werd dezer dagen in de nieuwe
landbouwschuur van de landbouwer van Arenthals
aan de z.g. „Bokkendijk" een nest witte muizen
ontdekt.
Het is eensdeels jammer dat de rood-ogige diertjes
met bekwame spoed "Onschadelijk gemaakt werden.
Maar, het zijn nu eenmaal muizen.
Maar een niét alledaagse merkwaardigheid is het
zeker wel
MET PENSIOEN.
Voor de 65-iarige kantonniers P. Dieleman alhier en
P. de Ridder uit Zaamslag was het j.l. Zaterdag een
heugelijke dag, maar ook een mijlpaal die beiden niet
zonder weemoed passeerden.
In café „De Sport" was, dank zij het initiatief van
de Vereniging van Kantonniers voor Oost- en Wést-
Zeeuwsch-Vlaanderen, een welvoorziene dis toebe
reid en werden de beide scheidende vrienden met hun
echtgenoten „in de blommetjes" gezet.
Bij monde van de praesus dezer vereniging, de
heer J. Vermeulen uit Groede werden de veteranen
van de Prov. weg toegesproken en gehuldigd. Beiden
ontvingen zij een fraai cadeau, terwijl hun echtge
noten met bloemen- werden bedacht.
De hoofd-ingenieur J. A. van Hofwegen en tech
nisch ambtenaar H. J. v. d. Linden uit Terneuzen,
gaven mede persoonlijk blijk van hun belangstelling
en spraken de scheidende kantonniers in hartelijke
bewoordingen toe.
Een groot deel van de voormiddag verbleven de
uitgenodigde vrienden daarna nog in gezelligheid
bijeen.
VERGADERING DER CENTRALE COMMISSIE
VOOR GEORGANISEERD OVERLEG.
In de vergadering der commissie d.d. 23 November
1954 werd aan B. en W. van Axel het verzoek ge
daan, om te bevorderen, dat in staat B, betreffende
de loongroepen, meerdere functies worden opgenomen,
teneinde op deze wijze meer doorloopmogelijkheden
naar hogere loonklassen te scheppen en in voor
komende gevallen de benaming der functie aan de
verrichte werkzaamheden te doen beantwoorden.
B. en W. hebben thans een ontwerp aan de com
missie om advies gezonden.
Verschillende leden spraken in de vergadering van
11 Januari j.l. hun waardering uit voor het streven
van B. en W. om aan de bij de betrokkenen levende
verlangens tegemoet te komen, blijkend uit de door
hen ontworpen zeer uitgebreide nieuwe staat B.
Echter werd geadviseerd, er voor te waken, dat
door al te grote uitgebreidheid de kans op goed
keuring zou worden verkleind.
Geadviseerd werd, verscheidene functies, welke in
de practijk niet voorkomen, te schrappen,' alsmede
om in de loongroepen I en II .welke practisch niet
worden gebruikt .beide slechts één functie te noemen
en de groepen Vla en VIb te schrappen, daar deze
voor de gemeenten in het algemeen niet worden
goedgekeurd. Dit laatste is te minder bezwaarlijk,
aangezien eveneens een aanvulling wordt voorgesteld
van staat A. Te dezen aanzien werd geadviseerd,
inplaats van de nieuwe functies „opzichter C" en
„opzichter D" te lezen „uitvoerder A" en „uit
voerder".
Ten aanzien van loongroep IV wordt in verband
met de practijk bij het gasbedrijf geadviseerd, hierin
op te nemen de functie van „hulpfitter-meteropnemer-
incasseerder" en tevens, om de functie van meter-
opnemer in groep V te schrappen.
Inplaats van de benaming „plantsoenarbeider" werd
geadviseerd „tuinman" aangezien de laatste benaming
voor vaklieden gebruikelijk is.
Indien aan de adviezen der commissie gevolg ge
geven wordt, zal staat B de volgende functies be
vatten
Loongroep Iwerkman.
Loongroep IIwerkman A.
Loongroep IIIbosarbeider, chauffeur, hulpfitter,
plantsoenarbeider, werkman in algemene dienst, op
perman.
Loongroep IV bosarbeider A, chauffeur A, fitter,
metselaar, monteur, tuinman, schilder, hulp-straat
maker, timmerman, werkman-vakman, hulpfitter-meter-
opnemer-incasseerder.
Loongroep Vchauffeur-monteur, fitter-bankwerker,
monteur-bankwerker, metselaar A, tuinman A, schil
der A, straatmaker, timmerman A, werkman-vakman A.
Loongroep VIvoorman-bosarbeider, fitter-bank
werker A, monteur-bankwerker A, voorman-tuinman,
straatmaker A, voorman-vakman.
Kennis werd genomen van de vanwege B. en W.
in de vergadering gedane toezegging, dat de functie
van technisch ambtenaar bij het gasbedrijf, opge
nomen in staat A, nog nader onder het oog zal wor
den gezien, alsmede van eenzelfde toezegging ten
aanzien van de naar voren gebrachte wensen van de
hulpfitter van het gasbedrijf betreffende de door hem
gemaakte kosten van verplaatsing in de uitoefening
van zijn dienst.
„Mein Herr", zei hij, „zo mooi heb ik
mijn eigen muziek nog nooit gehoord.
„Geen wonder", antwoordde ik,
„Draadomroep Dit is het Weens Phil-
harmonisch Orkest, ze spelen in Keulen.
„Keulen?!" riep Wolfgang Amadeus,
„hoe is het mogelijk, zo klankrijk en
klaar.
„Door de speciale muzieklijnen van
Draadomroep"zei ik, „die laten geen
tóón verloren gaan
Bekwame technici werken samen
om U een volkomen ongestoord
luistergenot te bezorgen. Met
Draadomroep maakt U gebruik
van de beschermde toevoerlijnen
van PTT - voor binnen- en buiten
landse programma's*. Daardoor
krijgt U de beste weergave - een
helder, natuurlijk geluid. En nooit
meer dat vervelende zoeken! Boven
dien - Draadomroep is zuinig op
Uw geld en Uw stroom, maar
gul met de geluidskwaliteit. Laat
U ook aansluiten en
U hoort het fijnste het best
*Als U in het gebied van een gemo
derniseerd 4-programma-net woont.
geeft storingvrije studioklank
PREDIKBEURTEN.
Zondag 23 Januari 1955
Ned. Herv. Kerk. 10 uur en 2.30 uur Vicaris S.
den Blaauwen (bed. H. Avondmaal).
Geref. Kerk. 10 uur en 2.30 uur Ds. A. Kuiper.
Geref. Kerk. (Pironstraat). 10 uur en 3 uur Ds.
D. J. Couvée,
Geref. Gemeente. 10 uur en 2.30 uur Leesdienst.
Chr. Geref. Kerk (Ds. Jan Scharpstraat). 6.30 uur
Ds. H. van Leeuwen.
34)
Nora was Zaterdagavond doodop van vermoeid
heid, zodat Nol besloot het gesprek uit te stellen tot
de volgende dag. Toen vond Nora ook, dat hij zaken-
verlof moest zien te krijgen. Zelf zou ze naar de
burgemeester gaan om een bewijs van aanbeveling te
krijgen cm nodat Nol met zijn verzoek de diverse
instanties had gepasseerd, werd hem toegestaan op
Dinsdag, Vrijdag en Zaterdag naar huis te, gaan. Een
enkeH maal zou hij dan Zondags dienst moeten doen.
Maar Nol was al blij, dat hij in ieder geval drie
dagen in de week zich thuis verdienstelijk kon maken
en dan werd er gewerkt.
De distributie kwam en daardoor pieer administratie.
Nora was, genoodzaakt een boekhouder in dienst te
nemen en begin November deed de heer Hoffman zijn
nfrede bij de firma Mansink. Toen Nol Maandags
avonds laat thuis kwam, vertelde Nota het en Nol
knikte. .„Heel verstandig", prees hij, „alleen, je had
het enkele jaren eerder moeten doen."
„Dan heb ik al die tijd in iéder geval het loon in
;iijn zak kunnen houden," antwoordde ze scherp.
No! schudde bedenkelijk zijn hoofd. „Vrouwtje,"
"ei hij qngewoon zacht, „je kunt het toch niet mee
nemen in het graf."
„Nee, maar we hebben ook Iwee kinderen en aan
hun toekomst dienen we in ieder geval te denken."
„Maak jij je voorlopig maar geen zorgen over de
toekomst van de kinderen. Denk eerst maar eens over
de toekomst van ons land."
„O," antwoordde Nora luchtig, „dat zal wel los
lopen."
„Laten we het hopen."
Dinsdagsmorgens ontmoette Nol de boekhouder in
het kantoor. De man die een goede veertiger was,
weduwnaar zonder kinderen, stond op en boog onder
danig. Hij stak zijn hand uit, die Nol drukte en zei
„Aangenaam kennismaken, mijnheer. Ik hoop, dat U
over mij steeds tevreden zult zijn."
„De hoofdzaak is, of mijn vrouw over U tevreden
zal zijn," antwoordde Nol op afgemeten toon. „U bent
in haar dienst, niet in de mijne."
Hoffman lachte. „O ja, maar man en vrouw zijn cén,
nietwaar
Toen de kinderen naar school waren en Nol nog
even in de krant zat te kijken, vroeg zijn vrouw, die
de tafel afruimde „En hoe vind je hem
„Wie, Hoffman
„Ja, wie anders
„Stel je veel prijs op m'n oordeel
„Anders zou ik het niet vragen."
„O nee, ik dacht zo. Nu, als ik eerlijk moet zijn
sympathiek vind ik hem niet bepaald. Waar komt-ie
vandaan
„Alblasserdam. Hij heeft uitstekende papieren en
diploma boekhouden."
„Zijn gezicht staat me niet aan."
„Als zijn werk maar goed is. Hij is me aanbevolen.
Z'n gezicht doet er minder toe. In de winkel komt
hij toch niet."
„Enfin, veel geluk met hem. Misschien valt zijn
werk bijzonder mee, maar je smaak kan ik niet be
wonderen."
„Dat pleit niet voor je zelf, vind je wel. Ze lachte
fijntjes.
„Pardon, toen had je nog wel smaak."
„Erg complimenteus ben je niet vanmorgen. Met het
verkeerde been uit bed gestapt
„Dat doe ik altijd met hetzelfde been." Hij vouwde
de krant dicht. „Kom, we zullen maar weer aan de
slag gaan."
Gelijktijdig werd Nora zakelijk. „Zeg, er moeten
drie ritten naar Delft gemaakt worden. Voor slaolie
en vet. Hoe doen we dat
Hij haalde de schouders op. „Een wagen huren."
Ze zuchtte. „Dat kost me kapitalen deze maand.
Ik ben al over de honderd gulden aan huur."
Hij stond op. „M'n lieve kind, ik heb je verleden
jaar al geadviseerd Koop er een wagen bij. Als je
het toen gedaan had, zou het je zeker vijfhonderd
gulden gescheeld hebben. Wees nu wijs en stel het
geen da gmeer uit. Over een maand zijn de wagens
misschien weer vijfhonderd gulden duurder, ondanks
de prijsstop. Het leger heeft auto's nodig vergeet
dat niet."
Ze ging even zitten en keek hem aan. „Denk je,
dat we een tweede wagen rendabel kunnen maken
„Altijd. En desnoods verhuur je hem een dag in
de week. Liefhebbers genoeg zou ik denken.'
„Oké. We rijden vanmiddag even naar Rotterdam
en kopen een klein bestelwagentje. Die is wat goed
koper ook. Nu ik iemand heb voor de boekhouding,
kan ik zelf weer wat meer aandacht aan het magazijn
besteden en jij kunt het bestelwagentje rijden."
„Zoals je wilt."
s Avonds was de firma Mansink een tweede wagen
rijker en Nol reed drie dagen in de week naar "Be
klanten in de omtrek .terwijl de nieuwe chauffeur de
verst afgelegen klanten bediende.
Zo verliep 1939 en 1940 begon. Een paar malen
werden de verloven ingetrokken, maar Nol zag steeds
kans om er met permissie tussen uit te trekken. De
kapitein was eens een keer met zijn vrouw op een
Zondagmiddag op bezoek geweest in Papendrecht.
Hij had ale eerder gezegd „Van Veen, ik wil die
zaak van jou wel eens zien." En marinier van Veen
had geantwoord ,,U bent altijd welkom, kapitein."
Nora had zich van haar beste zijde laten zien en
Nol's superieur was met een goede indru kuit Papen
drecht vertrokken. Sedertdien werd hem het buiten
gewone verlof steeds verleend.
Toen kwam Mei 1940. De verloven waren op
nieuw ingetrokken en zelfs in Rotterdam voelde men
de spanning. Op Donderdagavond 9 Mei reed Nol
nog op zijn motor naar Papendrecht. Vlak bij huis,
in de bocht van de weg stond een defecte militaire
auto. Misschien nam Nol de bocht iets te kort. Mis
schien ook zag hij in het donker de wagen nite. Hoe
het ook zij, hij reed tegen de klep van de wagen en
de motor schoof onder hemvandaan. Nol zelf sloeg
met een harde klap tegen de grond.
Enkele uren later gierden de Messerschmidt's over
Papendrecht, maar Nol van Veen merkte het niet
hij lag nog steeds buiten bewustzijn in de grote slaap
kamer boven de winkel. De oorlog zou uitgestreden
worden zonder marinier van Veen.
(Wordt vervolgd)
