AXELSE COURANT
Het nationale paviljoen op E 55
Nieuwe Zeeuwse Industrie met
kosteloze grondstof
Puistjes
D.D.D.
[HE RMOGÉNEj
5 doktoren
liet misbruik van
laxeermiddelen
J. C.VINK
waarschuwen tegen
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 15 JANUARI 1955
69e Jaargang No. 31
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker-UitgMfiter: FIRMA J. C.VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
FIRMA
Markt 12
AXEL.
Het Nationale Paviljoen op de E 55 is het hart van deze manifestatie van
Nederlands energie, die van 18 Mei 3 September 1955 in Rotterdam zal
worden gehouden. Het middelpunt van het Nationale Paviljoen is de Gou
den Koets, de staatsiekaros, die Koningin Juliana eens per jaar gebruikt,
als zij naar de parlementsgebouwen rijdt ter opening van de zittinqen der
Staten-Generaal.
Koningin Juliana heeft direct haar toestemming gegeven, toen de voorzitter
vgn de Tweede Kamer en van de commissie Nationaal Paviljoen, dr. L, G.
Kortenhorst, haar verzocht de Gouden Koets te mogen gebruiken als het
symbool van de parlementaire democratie, het constitutionele stelsel en de
geliefde monarchie. Haar enige vraag was of zij hem weer op tijd terug zou
hebben voor de jaarlijkse opening van het parlement op de derde Dinsdag
van September.
Het Nationale Paviljoen, gelegen op het
Eif-provinciën-plein, zal de synthese geven
van het miracle hollandais", het wonder
van Nederlands wederopbouw sinds 1945.
Elders op de tentoonstelling zal men die op
bouw tot in details kunnen volgen, in het
Nationale Paviljoen wordt geen documen
tatie gegeven, maar wordt een bepaalde idee
uitgebeeld. De idee, hoe Nederland in tien
jaar tijds kon herrijzen uit de volslagen
chaos tot welvaart en bloei dank zij een
drachtige samenwerking in verscheidenheid.
Voor de inrichting van het Nationale Pa
viljoen heeft de architect G. Rietveld de
beschikking gekregen over het vroegere pa
viljoen Rotterdam in de Ahoy-hal. De re
gelmatigheid van dit paviljoen, dat30x30x7,5
meter groot is, geeft aanleiding de ruimte
en het onderwerp in negen vakken te ver
delen, die dus elk 10x10x7,5 meter kunnen
worden. De Gouden Koets komt op een
entresol te staan.
Men zal van het diepste donker gaan tot
het stralende licht. Men betreedt het pavil
joen door een 3 meter hoge duistere ruimte.
Zodra men binnen is, ziet men als vaag
visioen in een versluierde spiegel heel ver
weg de Gouden Koets staan r zelfs in de
donkerste en meest benauwde tijd bleef hij
het symbool van de hoop, van de toekomst,
die zeker werkelijkheid zou worden.
Het eerste vak is het somberstehet
geeft weer de tijd van de hongerwinter, toen
er in Nederland hongersnood heerste, toen
er geen licht en geen vuur was, toen men
geen kleren had, om zich tegen de koude te
beschermen.
Tegen de wand ziet men de schildering
van een wankel armzalig handkarretje, zo
als men dat gebruikte om honderden kilo
meters ver weg wat aardappelen of tarwe
en misschien een klein stukje spek te gaan
halen. Op een reclamezuil ziet men de aan
plakbiljetten uit de die dagen. De herinne
ring wordt opgawekt aan Koenraad, de
jonge man, die volgens de bezetters reclame
moest maken voor de Arbeidsdienst, maar
met wie de Nederlanders vanaf de eerste
dag van zijn verschijnen grondig de spot
dreven.
In dit vak moeten buitenlanders en jonge
mensen iets ervaren van de beklemming van
de laatste oorlogswinter.
Ook in het tweede vak is het nog somber
en duister. De vijand is geweken, maar de
ellende blijft nog. Ziekten en hongeroedeem
heersen de kleren zijn nog lompen, de
zwarte handel tiert nog welig. Magere han
den worden opgeheven, zij symboliseren de
honger, het verlangen naar vrijheid, maar
ook de dankbaarheid voor de hulp, die op
komst is. Want het begint te dagen.
Het derde vak is niet meer zo somiber als
de vorigen. Geallieerde vliegtuigen laten het
voedsel vanuit de lucht vallen, vrachtauto's
brengen het aan.
Zoals dit bij alle vakken het geval zal zijn,
komt men zonder grote overgang in het
vierde. Het licht zet al iets meer door.
Er kan weer sprake zijn van een ge
regelde, zij het nog niet overvloedige voed
selvoorziening. Men kan weer eten.
Maar door de volkomen ontwaarding van
het geld tijdens de hongerwinter en om de
zwarte handel uit te schakelen, is het nodig
het geld te zuiveren. Gedurende één week
in het najaar van 1945 waren alle Neder
landers even rijk. Die week moest iedereen
van tien gulden leven. In het Nationale Pa
viljoen zal men een geldmachine zien, waar
in ee brede vloed van waardeloos geld ver
dwijnt en waaruit de aanvankelijk smalle
stroom nieuw geld komt, waarmee men weer
iets kan gaan doen.
Men heeft weer te eten en men kan dus
weer werken. Het geld is er weer om dat
werk te betalen. Ziekten verdwijnen, de
zorg voor de volksgezondheid maakt, dat
de kracht om te werken weer wordt her
steld, ook van buitenaf komt steun de
eerste gelden van de Marshall-hulp komen
naar Nederland.
Nu is ook de tijd gekomen voor het her
stel van het democratische bestuur waarin
een sterk gezag wortelt in een gezonde
volksinvloed. Dit wordt zichtbaar gemaakt
in het vijfde vak. Eén van de vele aardige
vondsten in dit paviljoen is de inrichting van
een volledig stemlokaal als symbool van c|e
democratie iedere Nederlander kan één
stem uitbrengen. De democratie omvat méér
zij schept de waarborgen voor de vrije ont
plooiing van de menselijke persoonlijkheid,
zij herstelt de vrijheid van woord (vrije pers)
en van vereniging.
Dank zij die vrijheid komt er samenwer
king. Het meest treffende voorbeeld van
samenwerking in vrijheid levert de arbeids-
vrede, die er sinds 1945 in Nederland ge
heerst heeft. Hieraan wordt het zesde vak
gewijd. Een geweldig prentenboek gaat open
met 24 afbeeldingen en voorstellingen onder
de slagzin ,,Niet zo. maar zo". Men kan
er zien, hoe het had kunnen gaan, als er
niet eendrachtig was samengewerkt en men
kan er zien hoe dank zij de begrijpende
samenwerking van allen die bij het arbeids
proces betrokken zijn, de wederopbouw snel
kon voortgaan. Het is de tentoonstelling van
een idee. Dit heeft ook paedagogische waar
de. De arbeiders, de leden van de vakbon
den, die er langs lopen, zien zo is het ge
gaan dank zij onze discipline, in deze weder
opbouw heb ook ik mijn aandeel gehad. Aan
dit prentenboek dat men in verkleinde
vorm zal kunnen kopen is ook een prijs
vraag verbonden waarvan de opbrengst ten
goede komt aan de rheuma-bestrijding.
Een prentenboek dit betekent, dat men
weer kan spelen en dat de wereld niet alleen
maar somber en donker is. Dit blijkt uit de
kleuren, in het zevende vak worden die al
helderder en helderder. Het gaat nu snel met
de industrialisatie en de wederopbouw. El
ders op de E 55 kan men zien hoe en wat
er precies gebouwd is, hoe de industrie zich
heeft ontwikkeld, in dit vak van het Natio
naal Paviljoen krijgt men een globaal over
zicht, zoveel kubieke meter woningen, zoveel
scholen en kerken, zoveel fabrieken, zoveel
recreatieruimte. Men krijgt een indruk van
het vernieuwde beeld van stad en land.
Het achtste vak geeft een algemeen beeld
van het tot nog toe bereikte. Er wordt een
vergelijking gemaakt tussen 1945 en 1955,
men ziet de minieme rantsoenen uit de win
ter van 1945, daarnaast de maaltijden, die
thans worden opgediend. Zo is het op alle
gebieden, volop licht en er heerst vreugde,
men ziet een korenveld, de bloemen bloeien,
kinderen spelen. Een kleuterklas sugereert,
dat m enook .aan de vorming van de jeugd
denkt, dat men de toekomst met vertrouwen
tegemoet kan zien. Men zal voortwerken om
die kinderen een blijde toekomst te bezorgen.
Volwassenen en kinderen van 1955 gaan
nu ten slotte op naar de in een helder wit
licht glanzende Gouden Koets, die als sym
bool van de nationale eenheid van het
Nederlandse volk de tocht door dit paviljoen
afsluit.
Een wandeling van een kwartier is vol
doende om deze op de meest moderne wijze
uitgebeelde herleving van Nederland in zich
op te nemen.
Aan die uitbeelding werken behalve het
comité Nationaal Paviljoen onder voorzit
terschap van dr. Kortenhorst en de architect
G. Rietveld mee, de vroegere rijksarchivaris,
die de historische gegevens verzorgt en een
twaalftal kunstenaars, schrijvers, dichtprs,
schilders, tekenaars en beeldhouwers.
In een kwartier kan wie bewust heeft mee
geholpen aan de opbouw zien, waartoe mede
zijn arbeid heeft geleid. In een kwartier kun
nen jonge mensen, voor wie de oorlog al
weer geschiedenis is, en vreemdelingen het
wonder van Nederlands herrijzenis beleven
en daaruit zien, dat Nederland ook in de
toekomst een waardevolle bijdrage kan ge
ven aan de mensheid.
Het kanaal door Zuid-Beveland is het drukst bevaren kanaal van West-Europa.
Hoeveel 5-tons vrachtwagens zouden er en file rijden om het transport van die
telkens en telkens weer passerende schepen van 1000 en 2000 ton te kunnen
evenaren.
Het drukst bevaren kanaal van West-Europa Wij hadden daar op die herfst
morgen geen uitkijk gekozen om dat te controleren, maar om te luisteren naar
het verhaal van het wier, zoals dat logisch vloeide uit de mond van Drs. K.
Veldkamp, rustig zittende, liever ijsberende, en steeds weer weggeroepen voor
zorg hier, advies, daar, klusje ginds.
De nog jonge „N.V. Alginac" kent zijn voorgeschiedenis en ziet nieuwe toe
komstmogelijkheden zonder tal. Daarin, éér dan in een overdreven outillage,
vindt men steun om de problemen van het heden meester te worden.
Nieuwe producten uit „waardeloze
grondstof".
Het wier, het gewone zeewier, zal Uw
waarderende belangstelling zelden hebben
genoten, de blazen zeiden alleen „klap" als
U er op trapte, wanneer U over een van
de vele pieren de Schelde inliep of ergens
van de zeedijk af ging zwemmen in het zilte
Scheldewater, maar de Brit Stanford zag er
wat in. Die ging het in 1884 koken met soda
en verkreeg een brij, die met een sterk zuur
een neerslag gaf van een matig zwak zuur,
het algine-zuur, waarin ge de algen herkent.
Mr. Stanford brak zijn nek over het ge
liefde wier en de zaak geraakte in het ver
geetboek.
Engeland en elders.
„Peace for our time" of niet, Engeland
kreeg in de jaren rond 1936 de oorlog in
zicht. De enorme hoeveelheid wieren langs
de Engelse en vooral langs de Schotse kust,
deden voortbouwen op de oude Stanford.
Een klein bedrijfje, opgericht in 1938, werd
genationaliseerd en ging zich toeleggen op
de fabricage van camouflage - netten. De
Blitz" kon daarop wel bommen gooien,
maar in brand gingen de netten niet. Zij wa
ren gemaakt van vezels van de alginaten,
verbindingen van verschillende metalen met
het algine-zuur, sterk en onbrandbaar.
Thans staat er nabij Edinburgh een re-
search-instituut voor onderzoek van zeewier,
waarin men een lieve duit investeerde, als
een millioen pond per jaar nog „duit' mag
heten. De begeerde alginaten komen alleen
in de familie der bruinwieren voor.
Noorwegen profiteert van het wier, dat
de golfstroom komt brengen, het Franse be
drijf staat in Bretagne, Amerika zendt de
schepen om Wier naar deSargossa-
zee, bij de zeitman berucht om de overmaat
van wier en in Engeland bevindt zich even
eens een alginaten-industrie. En dit zijn dan
ook de enige concurrenten in de wereld
vijf of zes bedrijven, in elk der genoemde
landen één, voor Schore een overzichtelijke
,,vrienden"-krang.
Bedrijf aan de „bron".
De theorie van de vestigingsplaats was
aan „Alginac" wel besteed. Nederland heeft
bruin wier, in. Zeeland laat het verschil tus
sen eb en vloed een strook van wel 8 meter
vrij (in de Dollard b.v. maar 80 cm.), waar
het wier bij laag water met sikkels kan ge
sneden worden en aan het kanaal worden
gelost. Er is zelfs plaats voor zeeschepen.
Omdat de andere landen vaak diepzee
wieren moeten gebruiken, die onder water
worden gesneden is bij ons de grondstof re
latief goedkoop.
Grondstof arm Nederland verwaarloosde
het eigenlijk waardeloze wier niet. Met over
heidshulp werd de rersearch ter hand ge
nomen. Het eiste brainwork, om alle ver-
werkingsapparatuur voor drogen, bewerken,
bleken, weer drogen en malen die niet
kon worden afgekeken uit te dokteren
en thans zijn wij zover dat ook wij even
als het buitenland diverse alginaten kunnen
leveren in de poedervorm, die de minder
handige pasta-vorm verdringt.
RHEUMATIEK...
Uw tergende winterkwaal legt 't
af tegen de weldadige warmte
van de pijnstillende Thermogène.
Wanneer hier chemisch niet te diep wordt
gegraven, kan worden volstaan met de vluch
tige kennismaking, die zegt „wij, alginaten,
zijn plantenslijmen, z.g. polysacchariden, te
vergelijken om onze eigenschappen met pec
tine, agar-agar als zouten van zware me
talen zijn wij onoplosbaar, maar als natrium-,
kalium- en ammonium-zout oplosbaar"
Gebruiksmogelijkheden.
Maar wilt ge dit alles niet „naar huis
schrijven", dan vinden toch zeker verschil
lende gebruiksmogelijkheden ook zonder be-
tooq Uw open oor.
Het natrium-alginaat zegt „present" wan
neer het gaat om verdikkingsdoeleinden, als
drukpasta's voor filmdruk moeten worden
gemaakt.
In de levensmiddelenindustrie werkt het
o.m. als stabilisator b.v. voor chocolademelk
en voor de ijsfabricage. In Amerika wordt
voor het ijs reeds voor 90% van alginaten
gebruik gemaakt (nu is het langer houdbaar
en heeft een betere, „romiger" structuur)
hier is het nog in ontwikkeling.
In de papierindustrie bewijst het zijn nut
bij de vervaardiging van bepaalde soorten
papier, de geneesmiddelenindustrie dankt aan
algine-zuur het gemakkelijk uiteenvallen van
tabletten die onder hoge druk zijn geperst en
de bloedstelpende watten b.v. en voor tand-
afdrukpreparaten is het alginaat ook van
dienst.
As noch ketelsteen.
Mensen en stoffen waarderen wij om wat
ze doen en om wat zij weten te verhinderen.
Ook naar de laatste maatstaf waarderende
kan men de alginaten met achting bejegenen.
Daarvan maar een paar voorbeelden alle
bladen van het boek van de toekomst laten
zich niet tegelijk omslaan.
Eén der variëteiten, het natrium-alginaat,
toegevoegd aan ketelwater voorkomt de vor
ming van het moeilijk te verwijderen ketel
steen. Er ontstaat sponsachtig calciura-algi-
naat, de andere hardheidvormers komen
•daar op, zodat een slib wordt verkregen, dat
•gemakkelijk kan worden verwijderd. Ook bij
Ihet bakken van aardewerk bewijzen algi-
mat-en goede diensten.
iMoeilijk voor deze nieuwe industrie is de
ibuitetalandse concurrentie, de probeert om
ihet'bedrijf op de kniëen te krijgen. Het is te
'hopen, dat onze regering hier its zal willen
doen ter 'bescherming. Schore, geheel Zee
land en Nededand zouden dan een industrie,
waarvan er nustar enkele in de wereld zijn
en die toekomstmogelijkheden bezit, rijker
zijn.
ABONNEMENTSPRIJSLot ie nummert 6 cent
Kwartaal-abonnement t
Axel binnen de kom 11,55 Andere plaatten 11,75
Buitenland I 2,00
ADVHTINTIEPIIJS.
Bij contracten belangrijke
Ingezonden Mededelingen 20t
Kleine adeertentlèn (maximum 6 regeli)
70 cent Iedere regel
cent per mm.
angrljke reductie. I
igen 20 cent per m.m.
lmum i regeli) 1-5 regel,
meer 12 conl extra. J
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Zuiver en ontsmet uw huid
met de helder vloeibare
D.D.D. De Jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest.
VLOEISTOF
BALSEM
ZEEP
'Als u .ger$g$Ld (laxeermiddelen plilpt, is er nu een
rm&nler.oip er van af te kómen, 83 Van de, 100 personen
fiuktehet; u kunt het ook. En wel zo:
Drinken 4e loop van elke dag enkele glazen water
•en bepaal een vast uur voor uw stoelgang. Neem de
de week elke avond twee Carter s Leverpilletjes. 2e
'Week - elke avond één.3e Week-om de andere avond
•één. Daarna niets meer, want Carter's Leverpilletjes
;stellen uw lngewandep in staat weer op eigen kracht
ite werken, zonder laxeermiddelen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid of te veel eten het
♦tempo van uw ingewanden tijdelijk vertragen, neem
•dan tUdelijk Carter s Leverpilletjes om u weer op gang
ite helpen Zo raakt u uw verstopping kwijt en vervalt
iu niet in de laxeermiddelen-gewoonte. Haal direct
-Carter's Leverpilletjes, f 1.20 per flacon.
