De leg en het ei van onze kip.
smakelijk cfcn Visgenoegens
nippers
RUIM DUIZEND EIEREN IN EEN KIPPENLEVEN.
FORCEER NIETS!
Natuurlijk is in de meeste gevallen de leg
van onze kippen één van de belangrijkste
punten, die ons ter harte gaan. Wij hebben
graag veel eieren en van een goed gewicht.
kip moet dus een krachtige leg hebben,
waarbij de eieren van een bhoorlijk gewicht
moten zijn. Kippen, die vroeg aan de leg
iomen, zullen in het begin eieren van laag
gewicht leveren. Hetzelfde geldt voor kip
pen met een grote legsnelheid, die veelal
ileine eieren leveren.
Over het algemeen genomen heeft men
met hennen, die na ongeveer 6-7 maanden
aan de leg gaan, het beste resultaat. Zij
leggen behoorlijk en de eieren zijn van goed
gewicht. Eerst niet op topzwaarte, maar deze
bereiken zij snel.
Wanneer de hoenders ouder worden,
teemt de leg langzaam af, maar in de
meeste gevallen neemt het gewicht per ei
iets toe, zodat het economisch verlies nogal
meevalt. Men moet echter niet vergeten,
Jat een en ander ook sterk beïnvloedt wordt
Joor de rassen, die men kiest, want ieder
ras heeft zijn typische kenmerken en erfe
lijke factoren, ook op het gebied van de leg.
De leg.
Aan de bovenzijde van de eierleider be-
inden zich de zogenaamde eifollikels en
wel enkele duizenden, waarvan er ruim dui-
zend tijdens het kippenleven tot volle ont
wikkeling komen.
Deze eifollikels zijn hele kleine dooier-
tjes in een vliesje. Zodra zo n dooiertje to
taal ontwikkeld is, scheurt het vlies en komt
iet in de eileider, een buis van ongeveer
tot 70 cmi. Het dooierje komt dan in een
Jeel, waar het in contact komt mfet het
zaaddiertje van de haan. Daarna komt het
het eiwit afscheidende gedeelte. Hier
wordt het eiwit om de dooier gevormd. Ver-
Jerop komen er beide eivliezen omheen,
waarna in het laatste deel de eierschalen
jevormd worden en bij rassen, die gekleurde
schalen leggen, de kleurstof aangebracht
wordt.
Over het algemeen verloopt er voor dit
totale proces een tijd van ongeveer 25 uur,
odat men normaal van een kip niet meer
lan één ei per dag mag verwachten.
Wanneer 'men dit wenst, kan men door
middel van legforcerende voeding de leg
lanmoedigen. Het is echter niet aan te be
velen en m|en kan beter alles aan de natuur
overlaten. Men moet ook niet vergeten, dat
tr ook nog andere factoren, zoals de huis-
esting en het klimaat een rol kunnen spelen.
Bij jonge hennen kan overbrenging naar een
ander hok ook een vertragende rol spelen.
Het ei.
Het ei bestaat uit verschillende delen en
wel de schaal, die opgebouwd is uit kool
zure kalk, een buitenste laag eiwït, een
tweede laag eiwit, die dun vloeibaar is en
en derde laag, die taaier is de dooier, die
door twee snoeren op zijn plaats gehouden
wordt en die bestaat uit een vormingsdooier,
rustend op de kiemvlek, waarop het kuiken
zich ontwikkelt, omgeven door de voedings
dooier, die het ontwikkelende dier in zich
opneemt. Alle onderdelen zijn door ver
schillende vliezen van elkaar gescheiden.
Ontwikkelen de eieren zich niet normaal
of vertonen zij afwijkingen, dan is er iets niet
in orde en dient een onderzoek, zo nodig
door een dierenarts, te worden ingesteld.
De stoffen, waaruit het gemiddelde ei is
opgebouwd, zijnwater, eiwit, vet, kool
hydraten en asbestanddelen. Het water
vormt het grootste deel en bedraagt onge
veer 73%, zodat een ei bijna voor driekwart
uit water bestaat. Eiwit en vet vormen de
volgende belangrijke bestanddelen, zij be
dragen ieder ongeveer 12%, terwijl kool
hydraten en asbestanddelen ieder ongeveer
1% opleveren. Wat het gewicht betreft, een
doorsnee ei weegt ongeveer ruim 60 gram,
waarvan tweederde voorrekening van het
wit en een derde voor dat van de dooier
komt.
Men moet er op letten, dat de hoenders
nooit met rauwe vis worden gevoederd, daar
dit de smaak van de eieren zeer ongunstig
beïnvloedt.
Er zijn in ons land zowel liefhebbers van
vissen als liefhebbers van vis.
De eersten zien we bij goed en slecht
weer urenlang geduldig op hun simmetje
staren. Het zijn de hengelaars en tevens
aanhangers van de tweede categorie die
der overtuigde viseters. Deze zijn, helaas,
niet zó dik gezaaid. En dat is haast onbe
grijpelijk in een land, waar de aanvoer van
verse vis zo'n grote omvang heeft, dat eigen
lijk iedereen vis zou moeten eten.
Vis, zó rijk aan eiwitten, vitamines en
voedingszouten, dat ze in voedingswaarde
zeker niet onderdoet voor vlees, terwijl ze
bovendien vaak goedkoper is.
Een visschotel kan een sieraad voor uw
tafel zijn en indien goed bereid een
streling voor de tong. Kom, laten we er een
gewoonte van maken ten minste eenmaal
per week vis op tafel te zetten hetzij ge
bakken, hetzij gekookt, hetzij gestoofd. En
laten we ons vismaal niet beperken tot de
warme maaltijd, maar ook eens vis gebrui
ken bij de boterham,
Hoe en wanneer u de verse vis ook op
dient koop ze kort voor het gebruik.
Kookt u ze in water, doe dat dan niet te
lang en dien de vis meteen op met een
goed-smakende saus.
Neemt u daaren tegen bevroren of gerookte
vis, laat deze dan enige tijd voor het ge
bruik in de keuken liggen om op tempera
tuur te komen.
En nu de recepten voor 4 personen
UIT DE OUDE DOOS.
XIV.
De spoorweg MechelenTerneuzen was
in 1893 het meest gebruikte middel van ver
roer. In de bietentijd werd er geklaagd dat
Je maatschappij veel te weinig wagons be-
'chikbaar had om bieten en aardappelen te
ervoeren. Een landbouwer, die zijn bieten-
land aan de statie had liggen, vervoerde
lijn bieten dan ook naar de Axelse Sassing.
Tegenwoordig is het niet zo druk op de lijn
Terneuzen'Mechelen.
Nog een bericht, dat licht werpt op de
oting voor de militaire dienst De loting
mor de Nationale Militie is heden alhier
in de beste orde verlopen. Dank zij een
sterke politiemacht.
December 1893. Ds. A. van der Linden,
predikant bij de Geref. Kerk A alhier, nam
let beroep aan naar die kerk te Schoon-
Jijke en tot gemeente-geneesheer werd be
noemd, dr. B. Trouw.
Op 29 December 1893 was het 25 jaar
jeleden, dat J. J. van der Wiele in dienst
'rad bij de heer D. J. Oggel, die op deze
ig zijn 25-jarig huwelijksfeest vierde.
Leven we nu in een tijd van emigratie
ffldat Nederland overbevolkt is, ook in de
negentiger jaren trokken er hte land van ge-
oorte uit om in andere landen te proberen
ten beter bestaan te vinden. In een artikel
»ordt het voor en tegen behandeld van
'migratie naar Zuid-Afrika. (6 Jan. 1893).
We lezen in die tijd van geen bijzondere
Jebeurtenissen in Axel. Het leven ging zo
mlm. In de grote steden zag men alleen
>og maar paardentrams. In 1879, zo zegt een
artikel, werd door Siemens te Berlijn de eer
ste electrisch tram gemaakt en in 1880 de
eerste baan geopend naar een naburig ge-
egen plaats. In Amerika had men 60% elec-
'rische trams, 30% paardentrams en 5%
stoomkracht. Er werd een onderzoek be
pleit voor de bestaansmogelijkheid van een
electrische tram voor Utrecht.
Er werd in Januari 1894 weer een ijsfeest
9ehouden en aan de „wedstrijden" werd
door 47 personen deelgenomen. De prijzen
bestonden als naar gewoonte uit kleding
stukken en brandstoffen. Dat er door zo
veel personen aan werd deelgenomen tekent
de tijd.
Weegbruggen werden ingericht, zo o.a.
te Kijkuit.
Voortdurend was er wrijving tussen de
bietenverbouwende boeren en de suiker
fabrikanten. Zo ging het er over, welke
betaling de juiste was, die volgens gewicht
of volgens suikergehalte. Er werden con
tracten afgesloten op ƒ11.of 1)1.50 per
1000 kg. op basis van 14% suiker. Waar
in het voorjaar contracten werden afgeslo
ten, kon men het met de landbouwers in de
Noordwesthoek van Noord-Brabant op 17
Februari zien, dat hoewel de contracten af
gesloten waren, deze Brabantse boeren zich
verenigden om gezamenlijk hun bieten te
vercontracteren. Zij meenden dat in die
streek de beste bieten, n.l. met het hoogste
suikergehalte groeiden en achtten een prijs
van 10.niet lonend meer.
De wrijvingen tussen landbouwers en de
suikerfabrikanten zouden later leidden tot
de oprichting van de Coöperatieve Beet
wortelsuikerfabriek te Sas van Gent.
Iln de gemeenteraad wordt nog geklaagd
over de slechte straatverlichting, voorname
lijk aan het station, nabij W. Dieleman, waar
de lantaarn steeds uitwaaide Men had
toen nog petroleumverlichting. Het stormde
de laatste tijd ook zo, zei de voorzitter.
April 1894 begon de 10e jaargang van
de Axelsche Courant.
Schelvisschotel.
50 gram schelvis, plm.
appelen, vissaus van
bouillon of water met
bblokje, 40 gram boter
40 gram bloem en een
fijngesneden peterselie
\x/2 kg. aard-
Yl hter vis-
een bouillon-
of miargarine,
paar eetlepels
een citroen.
De schelvis koken en van vel en graat
ontdoen. De aardappelen schoonmaken, gaar
koken in water met zout en in dikke plakken
snijden. Een vuurvaste schaal invetten met
botr of margarine. Een laag aardappelen er
in leggen, daarop een laag vis en een schep
peterseliesaus. Zo doorgaan tot de schaal
gevuld is hierbij de bovenste laag uit aard
appelen laten bestaan. Op de aardappelen
nog een paar klontjes boter of margarine
leggen en het geheel door en door heet
maken. De schotel garneren met partjes
citroen.
Wijtingkoekjes.
200 gram gekookte wijting (ontdaan
van vel en graat), 2 kleine gekookte
aardappelen, een Stukje ui, zout, noot
muskaat, boter, margarine of olie.
De wijting in stukjes verdelen, de aard
appelen fijndrukken, de ui zeer fijn snijden.
Deze ingrediënten dooreenmengen tot een
samenhangende massa (zo nodig met toe
voeging van een weinig bouillon of melk).
Het mengsel op smaak afmaken met zout en
nootmuskaat. De boter, margarine of olie
heet laten worden in de koekenpan. Het
vismengsel er in uitdrukken en vlug bruin
bakken. De koek op een deksel schuiven,
keren een aan d andere kant in nieuw vet
bruin bakken.
Kabeljauw in tomatensaus.
300 gram kabeljauwmoten, zout, een
schijf ui, plm. 50 gram boter of mar
garine, 2 eetlepels tomatenpurée, 1'
eetlepel aardappelmeel.
De moten afspoelen en zouten. De toma
tenpurée in een pan of vuurvaste schaal ver
dunnen miet ongeveer 2J^ dl. water. De ui
snipperen. De vis en de ui in de tomaten
saus leggen en klontjes boter of margarine
op de vis leggen. Hierover beschuitkruim of
paneermeel strooien. De pan of de schaal
sluiten en het geheel aan de kook brengen.
De vis gaar koken in 15 tot 20 minuten. Het
vocht binden met een papje van aardappel
meel en water.
Voor dit gerecht kan zowel verse als be
vroren kabeljauw genomen worden. Bevro
ren kabeljauw eerst laten ontdooien.
Gefileerde schol.
2 schollen, zout, desgewenst mosterd,
ui, peterseiestengels, 80 gram boter
of margarine, 40 gram (4 eetlepels
bloem, azijn, een zure augurk.
De schollen laten fileren. De graten en de
kop met x/i hter water en zout, een stukje
ui en peterselie aan de kook brengen en
een kwartier laten trekken. Het nat zeven.
De filets zouten, desgewenst met een weinig
mosterd inwrijven en oprollen met de vel-
kant naar binnen. De filetsrolletjes tegen
elkaar zetten in een vuurvaste schaal of pan.
Een scheutje visbouillon er over gieten en
de vis gaar koken in 15 tot 20 minuten. Van
de rest van de visbouillon een gebonden
saus maken. Hiertoe de helft van de boter
of margarine smelten en de bloem er even
in verwarmen. Bij scheutjes tegelijk, onder
roeren, de visbouillon toevoegen. De saus
steeds even aan de kook laten komen al
vorens nieuwe visbouillon toe te voegen.
Wanneer de saus goed van dikte is, van het
vuur af de rest van de boter of margarine
in kleine klontjes er door kloppen. De saus
op smaak afmaken met een eetlepel azijn
en een zeer fijn gehakte zure augurk.
Een brutale dief heeft te Roosendaal
kans gezien, terwijl de vrouw zat te naaien
op een naaimachine en de man in het aan
grenzende schuurtje bezig was, uit de keu
ken een hoeveelheid keukengerei weg te
nemen ter waarde van ongeveer ƒ150. De
dief is de keuken binnengestapt en bevond
zich slechts op een paar meter afstand van
mevrouw B. toen hij r toe overging verschil
lende huishoudelijke voorwerpen, waaronder
gloednieuwe pannen, mee te nemén. Mevr.
B. hoorde enig gerommel,m aar dacht dat
haar man in de keuken bezig was. Deze
trad enige tijd later binnen en vroeg aan zijn
vrouw waar de waterketel gebleven was.
Er werden daaromtrent enige grapjes ge
maakt tot men de ontdekking deed van de
diefstal. De politie werd gealarmeerd, die
met een speurhond tevergeefs nasporingen
heeft gedaan.
Van 16 Juni tot en met 14 Augustus
zal de Nederlandse P.T.T. een „Bonifatius-
zegel van 10 cent in lichtblauwe kleur ver
krijgbaar stellen ter herinnering aan de pre
diker Bonifatius, die 1200 jaar geleden bij
Dokkum werd vermoord.
Koningin Elisabeth en haar gemaal, de
hertog van Edinburg zijn na hun wereldreis
te Londen teruggekeerd. De Koningin zette
om kwart over drie voet aan wal op de
kade te Westminster. Daarop reed de Ko
ninklijke familie in een rijtuig bespannen met
zes paarden naar het Buckinghampaleis, toe
gejuicht door honderdduizenden Londenaars
Op de route, die het koninklijk rijtuig volgde
vielen 150 mensen flauw. Twee politiepaar-
den liepen op de menigte in. Het koninklijk
paar verscheen met de kinderen tot drie
maal toe op het balcon.
BEKENDMAKINGEN.
U
v voor elke
vrouwerfen meisjeshand is een hibe
s
WINKELSLUITINGSWET 195»
Verordening koopavond voor winkels
Burgemeester en Wethouders van Axel brengen
overeenkomstig artikel 203 der Gemeente-1 et ter
openbare kennis dat ter lezin voor een ieder ge
durende drie maanden op de secretarie der gemeente
is nedergelegd de door de gemeenteraad op 11 Mei
1954 vastgestelde verordening als bedoeld in artikel 3
lid 3 der Winkelsluitingswet 1951.
Axel, 14 Mei 1954.
Burgemeester en Wethouders van Axel,
De secretaris, De burgemeester,
Maris. Van Qeveren,
Verordening koopavond voor winkels.
Artikel 3, lid 3, Winkelsluitingswet 1951.
De raad der gemeente Axel,
beschikkend op een verzoek van enige textiel
winkeliers tot het instellen van een koopavond op
V rijdag tot 21 uur om hierdoor de Zaterdagmiddag-
drukte te ontlasten en het publiek in de gelegenheid
te stellen des avonds artikelen van meer duurzame
aard te kopen
gezien het advies van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Terneuzen d.d. 17 Maart 1954 no
2051-14,
gelet op artikel 3, lid 3, van de Winkelsluitings
wet 1951,
besluit t
vast te stellen de volgende
Verordening tot het instellen van een koopavond.
Artikel 1.
Het in artikel 2, onder c, van de Winkelsluitings
wet 1951 vervatte verbod om een winkel voor het
publiek geopend te hebben op werkdagen na 18 uur
geldt niet voor een textielwinkel op Vrijdag 21 uur.
Artikel 2.
De bepaling van artikel 1 geldt niet op de Goede
Vrijdag.
Artikel 3.
Deze yerordening treedt in werking op de achtste
dag na die der afkondiging.
Vastgesteld doo r de raad der gemeente Axel in de
openbare vergadering van 11 Mei 1954.
De secretaris, De voorzitter,
Maris. Van Oeveren.
BESLUIT WIJZIGING VERKEERS
MAATREGELEN".
Burgemeester en Wethouders van Axel brengen
overeenkomstig artikel 203 der Gemeentewet ter
openbare kennis dat ter lezing voor een ieder ge
durende drie maanden op de secretarie der gemeente
is nedergelegd hun besluit van 12 Mei 1954 tot
wijziging van de maatregelen betreffende het ver
keer in de gemeente Axel, vastgesteld 3 October 1951
(7e wijziging).
Axel, 14 Mei 1954.
I
Burgemeester en wethouders van Axel,
De secretaris, De burgemeester,
Maris- Van Oeveren.