AXELSE COURANT
Ons Onderwijs op 't hellend vlak
VAL DA
Gemeenteraadsvergadering
PUROL GENEEST
J C.VINK
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Drukker-Uitgeefster: FIRMA J. C.VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646
Hoofdredactie: J. C.VINK
e«»doPP
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
FIRMA
Markt 12
AXEL.
TE GROTE KLASSEN DOOR GEBREK AAN SCHOLEN
EN MENSEN.
BI] HET L.O. TEKORT VAN 20.000 ONDERWIJZERS.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek geeft, in een uitgave van September
1953, als gemiddelde van het aantal leerlingen bij het lager onderwijs per klas,
voor het jaar 1953, het cijfer 35,4 leerling.
Van de ongeveer 36.000 klassen die er zijn, hebben er 3700 minder dan 25
leerlingen, maar 6000 meer dan 45 Beneden de klassendeler blijft niet meer
dan één-derde van de klassen, hetgeen w'il zeggen, dat van de ongeveer 1,3 mil-
lioen leerlingen er ruim 800.000 in klassen zitten, die een bezetting hebben, die
boven het (toch al te hoge) gemiddelde uitkomt.
Voorbeelden in 23 klassen zitten 60 tot 64 leerlingen per klas, in 195 zitten
er 55 tot 59, voor 1254 klassen is het aantal 50 tot 54 en voor 4540 klassen
45 tot 49 leerlingen. Dit betekent, dat in 6012 klassen meer dan 44 leerlingen per
klas zitten, dit betekent dat 288.982 leerlingen van de lagere school (dat is ruim
één-vijfde deel van alle leerlingen) eigenlijk geen behoorlijk onderwijs genieten
en dit betekent ook nog, dat ruim 6000 onderwijzers en onderwijzeressen zich
voor een krankzinnig zware taak geplaatst zien.
BIJ VERKOUDHEID
PASTI I— I— E= S
Met algemene stemmen motie aangenomen
tot behoud van de busdienst naar Breda
Doof dat zuurbrandea
op Uw maag.
Er is een bepaalde soort verf voorgeschreven om
zeker te zijn dat een goede kwaliteit verf gebruikt
zou worden. Het is niet mogelijk een synthetische
verf zonder meer voor te schrijven, daar de middelen
om de kwaliteit van deze verf te controleren ons ont
breken.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 12 DECEMBER 195
68e Jaargang No. 21
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom i 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
ADVERTENTIEPRIJS8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleine advertentiên (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
Cijfers, niets dan cijfers, Cijfers zijn dood, cijfers
zijn vervelend, maar cijfers zijn vaak ook leerzaam
en cijfers schudden laten wij het- hopen soms
ook wakker, waar niet meer geslapen mag worden.
Overigens bij het lager onderwijs zitten wij met
eeen enorm aantal leerkrachten, die te oud zijn
ofdie eigenlijk volgens de wet(l), geen les
mogen geven, n.l. de gehuwde onderwijzeressen. Maar
nü zegt de regering „Nu ja, laat ze maar." Nü
zijn die onderwijzeressen opeens wèl goed genoeg.
Ze mogen als „tijdelijke" weer voor de klas staan,
echterzonder enige verdere zekerheid. Een ideale
toestand
„In Rotterdam worden leerlingen van diverse klas
sen gedeelten van de week naar huis gestuurd, omdat
er geen leerkrachten genoeg zijn." Lezen wij dit in
een geschiedenisboek Gaat het om een toestand
van rond het jaar 1753 NeenHet gaat over
het jaar, waarin wij nu leven, het jaar 1953. En het
geval in Rotterdam staat niet op zichzelf.
DE EEUW VAN HET KIND.
Volgens het C.B.S. is het tekort aan leerkrachten
bij het onderwijs, gerekend voor 1952, honderd en
vijftig. Wordt er rekening mee gehouden, dat het
klassegemiddelde van nu een veel te hoog klasse
gemiddelde is en dat, om het te doen dalen, o.m.
een enorm aantal nieuwe leerkrachten ,aan het hui
dige corps toegevoegd moet worden. Wordt er voorts
rekening mee gehouden, dat het halve onderwijzers
corps van tegenwoordig bestaat uit mensen, die qua
leeftijd of qua eigenlijke wetsbepalingen enz, eigen
lijk allang niet meer voor de klas mogen staan, dan is
een getal van 20.000 vrij reëel. Een tekort van 20.000
onderwijzers...
de"zachte VALDAMILD
Ons nageslacht zal zich misschien wel eens afvragen
waarom of die in 1900 levende voorouders het toch zo
druk hadden oveer de eeuw van het kind, waarmede
zij dan de onvolprezen twintigste eeuw bedoelden
Zeker er wordt veel voor het kind gedaan en het kind
staat ook wel in het middelpunt der belangstelling. Het
belanrijkste wordt echter vergeten: het onderwijs.
Zolang de scholen niet ruimer en frisser worden, zo
lang er niet meer scholen komen, zolang het klasse
gemiddelde niet stukken lager wordt, zolang de on
derwijzerssalarissen zo laag zijn, dat de ambitie voo
deerwijzerssalarissen zo laag zijn, dat de ambitie voor
het onderwijzeersvak bij de jeugd zoek is, zolang de
onderwijzersopleiding niet gewijzigd is in die zin, dat
deze aangepast is aan het komende onderwijssysteem
zolang het oude systeem van onderwijzers nog wordt
toegepast, zolang de onderwijsmensen nog kinderen
af moeten leveren, zoals zij dat nu noodgedwongen
moeten doen, zolang is het in wezen onzin om te spre
ken over de eeuw van het kind.
Laat U zich toch nooit wijsmaken, dat het Neder
landse volk een ontwikkeld volk is en dat het Neder
landse onderwijs een prima onderwijs is. Niets is min
der waar dan dat! Ja, vroeger hadden onze univer
siteiten een meer dan goede naam in het buitenland
en zelfs nu nog is die roem niet geheel verdwenen,
hoewel het de vraag is„ hoe lang dit nog zal duren
als er geen veranderingen komen in dat ondeerwijs.
Maar het gros van het volk krijgt nu eenmaal geen
andere opleiding dan die der lagere school en de
resultaten van dat onderwijs zijn bedroevend slecht!
Hierop moogt U de leerkrachten niet aankijken. Het
is immers een vicieuze cirkel een onontwikkeld volk
ziet het belang van beter onderwijs niet in en zonder
beter onderwijs blijft het volk ontwikkeld
Dr. H. Brugmans, oud-voorzitter van het Insti
tuut voor Arbeidersontwikkeling, heeft eens geschre
ven: „Het is beangstigend, het lage ontwikkelingspeeil
nieuw systeem, een systeem, dat aangepast is aan de
huidige inzichten omtrent mogelijkheden voor de vor
ming van het kind tot een gerijpt individu, „niet"
om met Boeke te spreken, „als een individu, los van
de andere mensen, maar zeer bepaaldelijk als onder
deel van dat grote levende organisme, dat wij „de
mensheid" noemen."
ONMIDDELLIJK AANPAKKEN.
Het zal duidelijk zijn, dat er iets moet gebeuren
aan ons onderwijs. De regering van nu is aan de
ren naar de chaos niet alléén schuldig eerdere rege
ringen hebben al te weinig beseft, dat regeren nog
altijd vooruitzien is en dat „de cost" nog steeds „voor
de baet uit gaet." Er moet onmiddellijk begonnen
worden met de bouw van scholen, met recrutering
van onderwijzers, met vernieuwing van onderwijzers
opleiding, met herziening van onderwijzerssalariëring
en vooral met vernieuwing van het onderwijs.
Het zou van de regering op zijn minst gezegd on
vergeeflijk zijn, wanneer zij niet onmiddellijk aan
pakt en wanneer zij niet onmiddellijk de daadwerke
lijke organisatie van de nieuwfc school ter hand
neemt. Zomin als bij de opbouw van het leger
financiële bezwaren in de weg staan, mag dat ook
het geval zijn bij de opbouw van ons onderwijs.
Het gaat om de kinderen het gaat om de
toekomst. En „een volk dat leeft, bouwt aan zijn
toekomst 1"
John van Breukelen.
van het Nederlandse ewerkende volk te aanschouwen
en te zien, dat op deze dunne grondslag een steeds
zwaardere economische bovenbouw wordt geplaatst."
Waarom is dat ontwikkelingspeil zo laag?
De klassen zijn te groot, zodat de onderwijzer niet
voldoende aandacht kan besteden aan iedere leer
ling, Ze zijn te groot omdat er onvoldoende leer
krachten zijn en onvoldoende scholen. En er zijn on
voldoende leerkrachten omdat o.a. het onderwijzers
vak niet meer in trek is bij de jeugd, dit omdat zij
terugschrikken voor de grote klassen, voor het gebrek
aan de mogelijkheid om hun idealen (zo zij die al
hebben) te verwezenlijken en omdat de schrik hun
om het hart slaat als zij de nog altijd te lage sala
rissen bezien.
ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen
Er zijn onvoldoende scholen, omdat de regering in
1949 de toestand niet zo somber inzag.
Maar er zijn meer oorzaken en die zijn niet van
van-daag of gisteren. Het lage ontwikkelingspeil van
het Nederlandse volk zal voortduren, zolang het on
derwijs dat het volk „geniet", om het nu eens zeer
sterk uit te drukken niet te genieten is". En daarmee
komen wij da op het tere punt onderwijsvernieuwing.
ONDERWIJSVERNIEUWING
Zij, die iets wilen weten over de onderwijsvernieu
wing, behoeven waarachtig niet bang te zijn, dat zij
niet voldoende literatuur zullen kunnen krijgen. Er
is over dit onderwerp al vele tientallen jaren zo ont
zettend veel gesproken en geschreven, dat van al die
in druk verschenen toespraken en van al die andere
boeken een uitgebreide biblitheek samengesteld ka
boeken een uitgebreide bibliotheek samengesteld kan
worden, een biblotheek, die nog veel uitgebreider
wordt, als de buitenlandse boeken er bij komen en de
boeken over neven-onderwerpen, die echter nauw bij
het eigenlijke vraagstuk aansluiten.
Er is om in Nederland te blijven, al heel wat gepio
nierd en wij mogen onze pioniers waarlijk dankbaar
zijn. Wie kent niet de namen van bijv. Ligthart en
Boeke? O, en zo zouden er nog zoveel genoemd kun
nen worden naast de namen van buitenlanders als Dal
ton, Montessori en Kerschensteiner.
Maar... hoe belangrijk het werk van deze pioniers
ook was en is, hoeveel wij er ook van leren... het
bleef en blijft bij experimenteren „Het onderwijs is
nog steeds, dat onderwijs, dat wij „normaal,, plegen
te noemen. En dat onderwijs is, laten wij er geen
doekjes om winden, hopeloos ouderwets. Voor de
openbare lagere school geldt bijv. nog practisch on
gewijzigd de wet van anderhalve eeuw geleden.
Practisch ongewijzigd, in zoverre, dat het systeem
niet gewijzigd is. En het is juist dat systeem waar
het om gaat.
Ongeacht de vraag, wie nu de juiste methode heeft
bedacht (er worden honderden methoden aangeraden)
is één ding toch wel zeker, namelijk, dat de kinderen
op school niet alleen moeten leren hoeveel 2 x 2 is,
maar, dat zij op school ook wel degelijk opgevoed
moeten worden in de ruimste zin des woords, gees
telijk zowel als lichamelijk.
De resultaten van de 2 x 2 4 methode kennen
wij hieruit dienen wij deze les te leren het oude
systeem is onjuist gebleken, heeft gefaald en moet
derhalve afgeschaft worden en plaats maken voor een
Neem een of twee Rennies als er van uw maal eens
iets „verkeerd gevallen" is. Rennies blussen dat zuur-
branden dadelijk. Een smakelijk middel, onfeilbaar in
zijn werking enonopvallend in te nemen.
Iedere Rennie hygiënisch verpakt -- één vtoor één.
Ing. Med.
Zitting van Donderdag 10 December 1953.
Donderdagavond kwam de Axelse gemeenteraad in
openbare zitting bijeen ter behandeling van een korte
doch financieel zeer zeker belangrijke vergadering.
De notulen der vorige vergadering waren nog niet
gereed en werden derhalve aangehouden tot de vol
gende zitting.
Bij de ingekomen stukken waren enige goedkeu
ringen van hogere instanties inzake eerder genomen
raadsbesluiten.
Naar aanleiding van een in een vorige vergadering
gestelde vraag van de heer K. Hamelink om een be
plant gedeelte van het bos, na rooiing beschikbaar te
stellen als oefenterrein tep behoeve van de voetbal
vereniging, wordt het volgende medegedeeld.
Gezien het advies van de Commissie van het
Recreatieoord, moeten B. en W. op deze vraag ant
woorden, dat aan het verzoek, betreffende beschik
baarstelling van dit terrein, niet kan worden voldaan.
Volgens het oordeel der Commissie is hiermede een
halve ha. gemoeid, wat niet verantwoord is tegen
over de Commissie Overleg Landschapsverzorging, die
v'oor deze aanleg een belangrijke subsidie heeft ver
leend. Op grond van het hierboven genoemde kan
dit verzoek dan ook niet worden ingewilligd
Als antwoord op de gestelde vraag van de heer
Oggel over de aanbesteding van het schilderwerk der
woningwetwoningen, het voorschrijven van een be
paalde verffabrikant en het toezicht houden op het
uitvoeren van het aanbestede werk, delen B. en W.
het volgende mede
Door de fabriek van de betreffende verf zijn rayon
vertegenwoordigers aangesteld zodat het voorschrij
ven van Sikkens verf tevens inhoudt, dat deze verf
moet worden betrokken van een bepaalde grossier.
Hoewel wij niet willen beweren dat alleen Sikkens
goede verf levert staat toch wel vast, dat deze verf
tot de beste behoort. Mede van grote invloed is de
service en de garantie van deze fabriek.
Dat het werk door het voorschrijven van deze
verf aanmerkelijk duurder is geworden, is niet waar.
Er moet worden verwerkt 900 tot 925 kg. verf, welke
door een andere fabriek die geen garantie geeft on
geveer ƒ1,10 per kg. goedkoper kan worden ge
leverd. Op de inschrijvingssom van Tde Axelse schil
ders (plm. 33.000) is dit zeker een te verwaarlozen
verschil.
Er is officieel niet met de eerste inschrijvers ge
sproken, omdat deze ongeveer 11.000 boven de be
groting inschreven (deze was n.l. ƒ22.542). Toen
het werk dan ook voor de tweede maal werd aan
besteed is het voor de prijs waarop het begroot was,
aangenomen.
Op het werk wordt streng toezicht gehouden door
de dienst Gemeentewerken en door de verffabrikant,
daar deze laatste zijn materiaal niet kan garanderen
bij een onjuiste verwerking.
Zonder hoofdelijke stemming werd aangenomen een
voorstel tot het aangaan van een kasgeldlening groot
350.000 en een geldlening groot 350 000 voor de
bouw van de 32 woningwetwoningen.
Met de bouw van de 32 woningwetwoningen is
dezer dagen een aanvang gemaakt. Teneinde aan de
eerste termijn in een der volgende maanden te kunnen
voldoen wordt voorgesteld een kasgeldlening aan
te gaan groot 350.000 tegen een rente van
tot en met 1 Juli 1954.
Alsdan zal de bouw zodanig gevorderd zijn, dat
geld op lange termijn kan worden opgenomen, waar
voor wij een aanbieding hebben ontvangen tegen een
rente van 3J^% af te lossen in veertig jaren, welke
zeer zeker aanvaardbaar is, delen B. en W. mede.
Bij de rondvraag verzocht de heer de Feijter de
aandacht voor de op Vrijdag 11 December te houden
vergadering van de Kamer van Koophandel te Ter-
neuzen, waarin protest zou worden aangetekend tegen
de beslissing van Ged. Staten, waarbij de autobus
dienst SluiskilBreda wordt opgeheven. Op voor
stel van de heer de Feijter werd met algemene
stemmen een motie aangenomen, waarbij de Raad der
Gemeente Axel, in openbare zitting bijeen, protesteerde
tegen de opheffing van deze busdienst. Aangedrongen
werd op handhaving er van, ook na de wederindienst-
stelling van het veer PerkpolderKruiningen.
De heer Oggel verzocht inlichtingen inzake de in
stelling van een commissie van advies voor het z.g.
„Spuipaadje". Verder verzocht de heer Oggel in
lichtingen inzake de Rioolbelasting, daar z.i. de grond
slag van de belastingheffing gewijzigd was. De be
lasting zou eerst worden berekend naar de aanslag
in de grondbelasting, terwijl thans de heffing zou
worden berekend naar de aanslag in de Personele
belasting. Indien de belasting meer zou opbrengen dan
de kosten bedragen, zou de heer Oggel gaarne zien,
dat na een jaar deze rioolbelasting zou worden ver
laagd.
De heer K. Hamelink wees op het ondeskundig
snoeien van de bossages in het recreatieoord en ver
zocht B. en W. hierop toezicht te houden.
De heer Pijpelink tenslotte verzocht de aandacht
voor de slechte verbindingsweg te Magrette tussen
de rijksweg en het bedrijf der C.B T.B.
Na de rondvraag ging de raad in comité generaal,
dat ongeveer een uur duurde.
EEUWFEEST C.J.M.V. TE AXEL.
De benedenzaal met balcon van „Het Centrum was
Dinsdagavond grotendeels bezet toen door de Chr.
Jonge Mannenvereniging „Waakt en Bidt" alhier een
uitstekend en in alle opzichten geslaagde jubileum
avond ter herdenking van het 100-jarig bestaan van
het landelijk Verbond, werd gegeven
Het was de voorzitter dezer vereniging, vicaris I. J.
Wisse, die deze voor het Jonge Mannen Verboni zo,
gedenkwaardige avond met enige tot bemoediging en
volharding inspirerende woorden opende en daarbij
tal van gasten mocht verwelkomen.
De voorzitter accentueerde nog eens de betekenis
van het C.J.M.V. en dat in het licht van dit eeuw
feest want dat het Verbond buitengewone verdien
sten heeft gehad en haar sporen ruimschoots heeft
verdiend in deze eerste honderd jaar van haar be
staan, zal door niemand worden ontkend. Daarom
wekte hij op, moedig voort te gaan op de gekozen
weg en hij richtte zich tot de diverse afgevaardigden
op deze historische avond en hoopte dat ook deze
jubileum-avond, in de rij van reeds meerdere ge
slaagde a\*bnden wel een zeer glansrijke plaats zou
innemen, waaraan al de aanwezigen met innige vol
daanheid en vreugde zouden terugdenken.
Hierna volgde een ceremoniële introductie door
een viertal leden, die de letters „C.J.MV." in tableau-
vorm met dichterlijke woorden tot vertolking brachten
ten aanzien van he werk der vereniging.
Als uitvloeisel hiervan brachten een paar kuchende
„grijsaards' in een terugblik op het verleden en in
hoopvolle stemming voor de toekomst een als het
ware symbolische samenspraak, waarna een andflL
lid een humoristische voordracht ten beste gaf.
Dit alles gold als inleiding voor de onder leiding
van de heer J. P, Smies georganiseerde samenzang
van diverse feest- en volksliederen, die de goede
stemming er vanzelfsprekend in brachten. Deze „com-
munity-song" werd door mej. Bora Lindhout op ver
dienstelijke wijze op accordeon begeleid.
Na een z.g. „filmische" voorstelling van het toneel
ensemble ging in de rechte feestvreugde de pauze in,
die benut werd voor de tijdens de toneelopvoering op
een andere plaats te houden tombola.
Na de pauze volgde dan de opvoering van het
blijspel in 3 bedrijven „In andermans schoenen" van
Dom. de Gruyter.
Naar deze opvoering, die de clou van de avond
