AXELSCHE Sj COURANT
Het wassende water
AXELSCHE COURANT
Natuurramp trof Nederland
Zeeland en Zeeuwsch Vlaanderen niet het minst,
behoorden tot de zwaar getroffen gebieden.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Adres Redactie en Administratie: Hoofdredactie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56§
Nachtelijk springtij gepaardgaande aan een orkaanachtige Noord-Wester
veroorzaakten een watersnood als sinds mensenheugenis niet is voorgekomen.
Frankering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
67e JAARGANG No 37
N
Abonnements
prijs»
Loste nummert
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
il
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indtè il.
Buitenland fl. I -
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Klo'ne Adverteutlèn
(maximum 8 regelt)
1 - 5 regelt 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
Na de ramp der bezetting, na de verarming,
waardoor wij in de magere jaren na de oorlog
jiutrrlpn imti'nllrn tr.mi thana jxamx *xl* uw
komen, of het saamhorigheidsgevoel herleeft in
onze versplinterde natie
Uf I' .1.1 rl« Mnill^rinilnn ,r 11.1 karli'.in.l
1
SPECIALE WATERSNOOD-POSTZEGEL.
Ten bate van de getroffenen zal P.T.T. op zeer
korte termijn een speciale watersnood-postzegel
uitgeven in de frankeerwaarde van 10 cent, met
een toeslag van eveneens 10 cent.
De opbrengst van de toeslag komt geheel ten
Waar eens Krammer en Grevelingen als vazallen
van de Noordzee onze eilanden regeerden, daar
kan een vredig zoetwatermeer worden gevormd afs
Symbool van onze overwinning na de vloed, die
ons nu zo verbij.stert De Oosterschelde en het
Haringvliet kunnen eveneens tot zoetwatermeren
let Rijnwater kan er voor
vervloedig worden gevuld,
van de Rijn wel nood-
Frankering bij Abonnement Axel
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
67e JAARGANG No 36
N
Abonnement»-
prljt.
nummert
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
il
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indiè il.
Buitenland il.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentlén
(maximum 8 regelt)
I - 5 regelt 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
De ramp die ons land het afgelopen weekend
heeft getroffen is zo omvangrij,k en heeft op zo-
vele plaatsen leed en ellende gebracht, dat het
haast onmogelijk is een duidelijk en volledig o\er-
zicht van de ramp te vormen.
Wij willen daarom beginnen met een verslag van
onze eigen ervaringen, zoals die Zondag waren.
In vol vertrouwen op onze zeeweringen, waarvan
wel niet één Nederlander de soliditeit betwijfelde,
gingen wij Zaterdagavond naar bed, met een mee
levende gedachte aan diegenen die bij, dit gure
weer op zee verbleven, doch anderzijds met het
veilige beschutte gevoel, dat een solide woning
juist bij zulke weersomstandigheden geeft.
Toen wij Zondag, op een wat later uur dan ge
woonlijk ontwaakten, bleek er kennelijk iets ge
beurd te zijp het Marktplein was gevuld met
zware vrachtwagens, terwijl ook al mannen met
schoppen gewapend aankwamen om ergens de
helpende hand t ebieden.
Spoedig waren de radio-berichten van die ochtend
bekend overstroming»- en doorbraakrampen nabij
Temeuzen, Othene, Campen, Ossenisse, Walsoorden,
Kruispolder, Kririningcn, iVlissingcn enz enz.
Dra was evenals bij vrijwel alle Axelaars het
besluit genomen hulp verlenen waar en hoe dit
maar mogelij,k is
Per auto gemeld aan de post op het stadhuis,
waar men al v» de vroege morgenuren druk
de weer was, leidde de eerste opdracht naar Ier-
neuzen. Hotel Ambassador, wat voor de militairen
een centraal punt was en waarheen kader moest
worden gebracht.
In Temeuzen.
Terncuzeii bracht de eerste kennismaking met
de ellende die de oppermachtige Schelde deze
engeluksnacht had gebracht. Tot de Axelse rug
ging alles goed, maar dan liggen overal brandslan
gen en zien wij meerdere motorspuiten doende met
het ogenschijnlijk wel hopeloze werk om talrijke
laaggelegen en ondergelopen straten leeg te pom
pen. Meer dan een meter water staat in de Grenu-
laan. de Dij.kstraat is bevaarhaar met roeiboten,
de Markt toont nog sporen van het zeewater dat
vanuit het visssrshaventje de straten is binnen
gestroomd, het wegdek op de Scheldekade is be
schadigd, de hulpponton van de provinciale boo
ligt bit de meest oostelijke kanaalarm tegen de
steigers op, het wegdek in de Nieuwstraat is b.j,na
onberijdbaar, op vele plaatsen is het onderspoeld
de stenen liggen er uit en slechts met zorgvuldig
manoeuvreren is er door te komen. et ri
kraam dat altijd tegenover het postkantoor stond
ligt op zijn kant voor de marechaussee-kazerne,
de Hoekse brug is vanaf de Nieuwstraat onbereik
baar en wij, moeten terug tot aan de Axelse brug
en dan kan geprobeerd worden om via de Schepen-
dijk hij de brug te komen. Deze rit toont nogmaals
de watermassa's die in de straten staan, talloze
auto's die geparkeerd stonden kunnen met meer
op eigen kracht weg en moeten met vereende krach
ten. wadend door het water de klimmende weg
worden opgeduwd om een droge(re) plaats te
vinden.
De Nieuw-Neuzenpolder.
De Hoeksebrug over en naar de brug aan de
Westsluis gaat vlot, maar daarover heen, met de
bedoeling eens te gaan zien hoe de Braakmandij.k
het houdt, treft ons al direct een nieuwe ramp
de Nieuw-Neuzenpolder staat in zijn geheel onder
water en hij, de ontruiming is 1 slachtoffertje, een
baby om het leven gekomen. Ook het vee kon hier
door de onverwachte doorbraak niet worden gered
en het kostte grote moeite om de bewoners in
veiligheid te brengen.
Het water dreigt door afwateringen ook een
achtergelegen polder te overstromen en juist ko
men vracht- en bestelwagens met mensen en mate
riaal aan om met man en macht een nieuwe ramp
te proberen te voorkomen.
De Braakman is vanaf deze zijde niet bereikbaar
en daarom koers gezet naar het volgende punt
Othene.
Door Terneuzen en via de Moffenschans naar
„Neten". En reeds wanneer wij de nieuwe wijken
achter de Axelsestraat door zij,n, is het zichtbaar
dat ook hier de zee danig heeft huisgehouden.
Welhaast ontelbaar zij,n de vele zwarte plekken
in het grasgroen van de zware dijk. En iedere
zwarte plek betekent een ernstige afslag van de
dijk aan de binnenzijde. Hoe de dijk er aan de
buitenkant uitziet is niet te zien, maar deze lie
s'hadigiiigen aan de binnenzijde door de woedende
overslaande golven zijn ernstig genoeg om bij een
eerstvolgend uitzonderlijk hoge vloed het aller
ergste te doen vrezen. En dat zou een ramp be
tekenen, niet alleen voor grote gedeelten van Ter-
neuzen, maar ook voor geheel Zaamslag, dat dan
onder water zou komen te staan. Tot aan de Ca-
pellepclder zou dan het zeewater reiken, vanaf de
Scheld ecever tot aan de Capellepolder, waarvan
men diverse gegraven doorbraken aan het afsluiten
,s met zandzakken, boomstammen enz.
Uit de auto gekomen blij,kt de orkaan hier zo
hevig dat het bijna onmogelijk is verder te lopen.
Met beide handen moet men zich vasthouden aan
de brugleuning en de houding waarin over de brug
de tocht tot aan de „Notense Kreek" wordt voort
gezet is in strijd met alle wetten der zwaartekracht.
En vanaf de brug tot voorbij de Kreek is de over-
zn.de van de dijk, waar eens het „Notense pol-
dèrtje" lag. een ziedende en kokende watermassa,
die bijna gelijk staat met het wegdek en waarin
de orkaan de golven opwerpt die in dichte nevels
en schuim uiteenspatten en over de dij,k jagen,
een pijnlijke huid bezorgend aan de honderden dit
hier zwoegein om te redden wat te redden valt.
Van de beide boerderij,en die in het poldertje ge
legen waren steken nog slechts de daken en een
gedeelte van de bovenverdieping boven het water
uit. Een landbouwschuur is door de woeste kracht
van het water totaal weggeslagen, stukken hout
komen aandrijven aan de dijk en worden gretig
gebruikt als versterkingsmateriaal voor de nieuwe
zeewering. Cadavers van verdronken koeien en
paarden drijven nog rond en het kan haast niet
anders of ook hier werden de bewoners van te
polder totaal overvallen door het binnenstromende
water en wisten zij zich slechts met grote moeite
in veiligheid te brengen, waarbij een 4-jang doch
tertje van een der bewoners tijdens de redding
in de golven verdween en niet kon worden terug
gevonden, alvorens de levensgeesten waren geweken.
De toestand van de Slaperdijk die juist ten
noorden van de Otheense kreek ligt en nu de
volle stoot moet opvangen doet het ergste vrezen,
maar men wil kost wat kost proberen deze dij.k
te behouden, om een veel grotere ramp te voor
komen.
Per auto kan men de dijk niet meer over en
daarom terug naar Terneuzen en dan via Zaamslag
en Reuzenhoek opnieuw geprobeerd om het be
dreigde punt te benaderen.
Reuzenhoek gaf een wel bedrijvig maar toch nog
vreedzaam en veilig beeld, maar de Zeedijk in
de richting Othene bood ook van hieruit een on
heilspellende aanblik. Bii het hoog opgejaagde
water zag men slechts stukjes kruin van de dij.k
boven de kokende golven uitsteken en verder over
een afstand van meer dan een kilometer een angst
wekkende rij gaten, grote en kleinere, maar toch
allen stuk voor stuk een dreigend gevaar.
Naderbij gekomen biedt ook aan deze zijde
Othene een beangstigende aanblik en ^doet de
waterstand en vooral het hevige golven en kolken
in de ondergelopen polder het ergste vrezen.
Hontenisse en omgeving.
Nu de richting Perkpclde- ingeslagen en ook
in deze omgeving bleek de Noordwester danig te
hebben huisgehouden D; toestand leek hier door
een leek bezien minder critiek, maar uitgestrekte
landerijen stonden hier onder water. Ossenisse
werd aan alle zijden door de golven omspoeld en
er waren grote gaten in de Zeedijk, waarvan dichten
vrijwel uitgesloten moest worden geacht. Toch werd
er gewerkt en gezwoegd, zolang het maar enigszins
kon, totdat ten slotte de stijgende vloed een terug
tocht v^n de dijk onmogelijk dreigde te maken en
men wel moest wijken voor het opnieuw sterk op
komende geweld der watermassa's.
Perkpolderhaven zelf bood een vrij, safe beeld,
al was het niet zc vertrouwd als anders. Geen
auto's, de sluisdeur in de dijk dicht, enkele gaten
rn de dijk otn de haven en de Prins Hendrik
hoog boven dit alles uitstekend, dobberend aan
de aanlegsteiger, die ook ai een abnormale hel
ling vertoonde, niet aflopend, maar flink op
lopend in de richting van de ponton.
Verder naar Walsoorden ook hier weer het
zelfde beeld, hard werkende jongens en mannen
om de dij.k en de kademuur te versterken, want
ook hier was het water met brute kracht over
alles heen geslagen en had diverse vernielingen
aangericht aan woningen en gehouwen aan de zee
zijde. In de namiddag leek de zaak hier evenwel
voldoende geborgd en dit bleek ook inderdaad
zo te zij,n.
Verder weer naar het laatste ons bekende punt
Kruispolder Duivenhoek of zoals misschien juister
in de volksmond is uitgedrukt Duivelshoek. Ook
hier weer een uitgestrekte vlakte ondergelopen
land en aan de dij.k een paar gevaarlijke gaten.
Helpers druk doende om de boerderij,en te ont
ruimen en het vee in veiligheid te brengen, het
geen gelukt al is fut dan soms onder protest van
de bewoners, die niettegenstaande het dreigende
water huil bezit niet in de steek willen laten en
niets liever zouden doen dan zich ergens op een
bovenverdieping of schuurzolder nestelen, totdat het
gevaar gekeerd zal zijn.
Overigens had de zee hier haar slag al geslagen,
want onverwacht was hier 's nachts de doorbraak
entstaan, zo onverwachts dat de zee kans zag
een tweetal huizen, waarin de bewoners nog aan-
P JUISTE OGENBLIK.
nige tijd bestaat, in ver-
ide verzilting van onze
ter hand kunnen worden
otale vernieling van Zee-
van Zuid-Holland zal zo
len, dat „lapwerk" on-
du schenken en bovendien
:n zou helen. Het latente
iwoede zou blijven bestaan
ze bodem zou toch voort-
verwiiderde toekomst zou
Hiking van de opgesomde
in. Mogen wij bovendien
aanvaarden om nog eens
aan de woedende elemen-
te water voor steden als
een reeks Zeeuwse plaat
door kunstmatige water-
Voor zover nodig zal de
an dit waterland gewijzigd
eten het probleem van het
fdoend mogelijk verhelpen.
Gezien de toestand van nu
eeu herhaling mogen wij
uggewonnen land en de
vervanging van het zoute
ons nog rente opleveren.
doortrekken van een brede
llland tot het ongelukkige
'oor mensenlevens in het
lemende Zeeland en West-
It verminderd Prof. dr.
van de eerste rang, acht
men mogelijk Onze ero-
ze veiligheid eist het
de handen aan de pom-
Laten wij komen van een
lor getroffen gebieden tot
n droger en veiliger zuid-
raeloos leed van het zo-
OEPEN OP
tEBED.
K. Kerk, de Gerefor-
:derland, de Chr. Ge-
Remonstrantse Broe-
sch Lutherse Kerk, de
:n de Algemene Doops-
t de Synode der Ned.
de kerkeraden en ge-
8 Februari a.s. een
l toekomen, waarin zij
verootmoediging, tot
dt
e volk getroffen door
onze heugenis over
do spontane en over-
id om te helpen, die
ons hij de geweld-
len met deernis ge-
huis en have verloren
e in de golven zagen
g van deze nationale
:rnood te overzien.
Dotmoedigen voor de
oor des Heren Woord
rer gerichten, o God
den belijden en bidden
ig In onze voorbede
denken, die door deze
materieel of geestelijk
in wij, met onze offers
versterken Nog zeer
i tijd van regering en
jemeenten, van ieder
raagd om in de nood
treken te voofzien.
(te is geweldiger dan
wateren, dan de ge-
(Psalm 93).
