ISTANBUL
Puistjes
1
Sa napje»
Plan voor kapitaalswerken
in de gemeente Axel
D.DJD
IJIT ONZE OMGEVING-"
AXEL
HULST
PRINSES MARGRIET WORDT 10 JAAR.
Fluisterend, maar blij, ging het op 20 Januari
1943 in het donkerst van de oorlog van mond tot
mond Er is gisteren een derde Prinsesje geboren.
Margriet Francisca is haar naam of Bloem der
Vrijheid
Sindsdien heeft Margriet of heel huiselijk
Pietie met haar vrolijjce, parmantige verschij
ning haar eigen, grote plaats in de Nederlandse
harten veroverd. Maandag a.s. viert zij haar 10e
verjaardag.
BONTE AVOND VAN „DE SPAR".
Dinsdagavond verzamelden zich in „Het Cen
trum"' enige honderden „Spar' -cliënten, die uit
vrijwel geheel Oost Zeeuwsch-Vlaanderen per auto
bussen hierheen waren gebracht om een bonte
avond te bezoeken die hen door de „Spar -winkel
centrale werd aangeboden.
De benedenzaal van „Het Centrum was dan
ook bijna geheel bezet toen de groep Herman
Tholen met het bonte programma een aanvang
maakte.
Naast enige sketches, waarin vanzelfsprekend ook
een plaats was ingeruimd voor reclame voor de
„Spar'-artikelen, evenals dit ook in verschillende
liedjes het geval was traden o.a. nog op „The
Dutch Rolling Stars", een jongedame en 2 heren.
Dit nummer was wel het hoogtepunt van de hele
avond, want wat dit drietal op rolschaatsen en
op een platform van slechts enkele vierkante meters
presteerden, was waarlijk fantastisch. Dit was wer
kelijk een op internationaal niveau staand variété
nummer.
Verder vermelden wij nog het Larriugton-trio,
eveneens een jongedame met twee heren, die zich
ontpopten als vaardige mondorgel-virtuosen.
De muzikale omlijsting van het geheel berustte
bij, Wim Bosch, die zich dan weer als accordeonist
en pianist en ook met zijn uit vijf personen be
staande revue-orkestje verdienstelijk maakte.
Al met al werd da aanwezigen in vlot tempo een
gevarieerde amusementsavond gebracht, welke in
de smaak is gevallen, te merken aan de opgewekte
stemming, die er in da zaal heerste en het dave
rend applaus dat de artisteu ten deel viel.
DE JEUGDHERBERG. VOORSTELLING.
Naar wij van het bestuur van onze plaatselijke
jeugdherberg „Bleye-Haghe" vernemen was de uit
voering alhier in „Het Centrum" van het toneel
stuk „De Kunstenmaker Pamphalon" de best ge
slaagde van onze provincia.
Onder dankzegging voor de getoonde belang
stelling en medewerking, deelt het Jeugdherberg
dat voor het goede doel een bedrag
t was van ruini f 270.
PENING LUNCHROOM.
ar andere plaatsen en speciaal in
de cgen van „Noorderlingen" is Axel stellig niet
arm aan café's enz., maar op het gebied van tea
rooms of iets dergelijks miste men tot nog toe
liter alles. iiij
Deze week is hierin verandering gekomen nu
de heer A G. J. de Jonge op de Markt zijn brood-
en banketbakkerij, heeft uitgebreid met een lunch
room, die vreemdelingen en ook Axelaren in de
gelegenheid stelt in rustige sfeer een kopje thee
of koffie met gebak te gebruiken, dan wel om
een broodje, croquetje of iets dergelij,ks tot zich
te nemen om de hongerige of snoeplustige maag
tevreden te stellen.
Wij, hebben na de opening eens een kijkje ge
nomen in de nieuw ingerichte lunchroom en het
mag gezegd, het geheel maakt een prettige indruk.
Vloeren, wanden en meubilair zijp in smaakvolle
lichte kleuren gehouden en maken het verblijf in
de lunchroom tot een aangename onderbreking van
een middag winkels kijken of zaken bezoeken.
De vele bloemstukken die de initiatiefnemer bij
de opening mocht ontvangen droegen nog extra
bij tot een feestelijk aanzien.
Ook de banketbakkerswinkel, die gelij.ktijdig en
kele veranderingen heeft ondergaan is weer aan
de eisen van het hedendaagse publiek aangepast en
biedt wat meer ruimte op drukke middagen.
CAUSERIE OVER KOREA.
Onder verwijzing naar de desbetreffende adver
tentie in dit nummer, maken wij onze lezers op
merkzaam op de causerie over Korea, welke
Ds. J. Couvée alhier Maandag a.s. voor de Stich
ting Chr. Openbare Leeszaal en Bibliotheek hoopt
te houden in de Chr. Bewaarschool.
Zeals men weet, is ds. J. Couvée een jaar als
legerpredikant in Korea werkzaam geweest.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 18 Januari 1953.
Ned. Herv. Kerk: 10 uur Ds. P. J. Pennings
(Bed. H. Avondmaal), 2.30 uur Ds. P. J- Pennings
(Bed. H. Avondmaal en Dankzegging).
Geref. Kerk. 9.30 uur en 3 uur Ds. A. Kuiper.
Geref. Kerk. (Ds. Jan Scharpstraat 1) 10 uur
en 3 uur Ds D. J. Couvée.
Geref. Gemeente. 10 uur en 2.30 uur Leesdienst.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Een paar kinderwantjes, Walstraat 4 een kin
derwantje en een schaatssleuteltje, Weststraat 21.
JAARVERGADERING VAN „DE VIER
AMBACHTEN".
De Oudheidkundige Kring „De Vier Ambachten"
te Hulst hield Woensdag haar jaarvergadering.
Na de opening door de voorzitter, Drs. Boeze-
man volgden het jaarverslag van de secretaris en
penningmeester, waaruit bleek dat de sedert vorig
jaar voor het eerst sedert de oorlog weer op
levende vereniging zich weer in de belangstelling
van vele oudheid-liefhebbers mag verheugen.
Ook financieel was het afgelopen jaar bevredigend
en eindigde men met een batig saldo van f 443,87.
In de toekomst wil men het bodemonderzoek in
de gemeente Hulst gaan stimuleren waarbij dan
wellicht de oude Waterpoort die onder de Molen
berg op de wal moet zijp verborgen en een schep
ping van Keldermans zij,n zou, te voorschijn zou
kunnen komen. Ook het kasteel van Maelstede
hcopt men bij het bodemonderzoek te kunnen
cpsporen.
Wat betreft de uitgifte van de bekende jaar
boeken, laat de financiële positie niet toe dit
werk thans weer ter hand te nemen, doch wel
licht zal men in de vorm van een renteloze lening
voor dit doel toch deze traditie weer kunnen
voortzetten, ook al zal dan van een kosteloze ver
strekking aan de leden geen sprake kunnen zijn.
Ten slotte hoopt men de Hulsterse Oudhheid-
kamer in het stadhuis tegen de komende zomer
te kunnen heropenen, hetgeen vooral voor de vele
Belgen die Hulst bezoeken weer een belangrijk
toeristisch object zou kunnen zijp.
OVERVERMOEID?
neem
PLEEGZUSTER BLOED WIJN
VLISSÏNGSE BEVOLKING NAM IN 1952
MET 748 ZIELEN TOE.
De bevolking van Vlissingen bedroeg op 1
Januari 1952 24.653 zielen (12.372 m. en 12.381
vr.). Op 1 Januari 1953 bedroeg het inwonertal
125.401 (12.747 m. en 12.654 vr.) De bevolking van
Vlissingen nam over 1952 dus met 748 zielen toe.
Op 9 September 1952 werd de 25.000 bereikt.
Er werden in 1952 198 huwelijken voltrokken
er werden 21 echtscheidingen ingeschreven.
BRKEF UIT TURK IJ E:
1.
j.
Zuiveren ontsmet uw huid
met de helder vloeibare
D.D.D. De jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest. 1
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Het is al weer een paar maanden geleden dat ik
de sensatie beleefde van het eerste ontwaken in
deze vreemde Turkse stad en het plotseling door
mijn slaperig brein schoot Grote grutjes, ik ben
in Istanbul. Toen was ook meteen de morgentraag
heid uit mijp botten en stond ik in een letterlijke
wip op mijn baleonnstje. Daar lag mijn nieuwe
woonplaats te baden in het zonnetje. Een over
weldigend mooi tafreel. Waar gisteravond de on
telbare lichtjes flikkerden in het diepe donke.,
daar ligt nu een glanzende blauw-groene water
vlakte met honderden schepen. Grote passagier
en vrachtschepen en een enorm aantal kléine zeil
scheepjes, jachten en motorbootjes. Op de achter
grond hoogopgaande bergachtige oevers, hier en
daar rijk bebost en gestoffeerd met "prachtige grote
witte villa's en recht tegenover me, langs de water
kant, een groot stadsdeel. Uskudar. Azië.
Binnen enkele dagen zullen we oversteken en daat
gaan wonen en wordt dat het derde werelddeel
waarop ik mijp voeten zetten mag. En vanzelf
gaan mijp gedachten even terug naar dat andere
werelddeel waar ik een tijdlang gewoond heb
Afrika, met een eigen sfeer van geheimzinnigheid.
Eiyjst Afrika en straks Azië. Mensen, mensen, je
moet maar boffen.
En wat fijn dat ik me niet behoef te haasten, dat
er geen touringcar staat te loeien, die me onder
leiding van een jachtige gids in een paar dagen
Istanbul zal laten „doen". Neen ik mag hier blij
ven en leven en werken en me inleven in dit
nieuwe vreemde land. Nieuw, ja voor mij. maar
eigenlijk is het een oud land. Misschien niet zo
oud als Egypte, maar toch veel ouder dan onze
jaartelling. Toen ons eigen landje nog grotendeels
water was en het leven der mensen er maar wei
nig verschilde van dat van da beesten, was hier
al een rijke cultuur en woonden de mensen hier
in paleizen en machtige steden. Als ik ooit had
kunnen dromen nog eens in Turkije te zullen
wenen, had ik er misschien vooraf wel een studie
van gemaakt. Maar nu zal ik het mogen doen op
eigen hodem, met de bronnen en de objecten vlak
ender mijn bereik.
Istanbul, Constantlnopel, Byzantium. Drie ba
reemde namen voor eenzelfde stad en tevens drie
belangrijke tijdperken en drie begrippen.
Over de geschiedenis van de stad kan ik mis-
shien later nog wel eens vertellen, voornamelijk
van hetgeen er nu nog van te zien is. Machtig
interessant an indrukwekkend. Maar nu wil ik
het eerst eens hebben over het Istanbul van nu,
ziektekiemen woraen
V.'
Nu de recreatie ter sprake is, wordt nog ge
wezen op de in deze gemeente aanwezige sport
terreinen, n.l. een tweetal voetbalvelden en twee
tennisbanen.
Teneinde de mogelijkheid om de sport te be
oefenen, te vergroten, zal ook aan dit onderdeel
der recreatie meer aandacht moeten worden be
steed.
Bij de post „Onderhoud van pompan en riolen"
wordt opgemerkt, dat het, zoals bekend, tengevolge
van de uitbreiding van de woningbouw in plan
„Oost" met het oog op de volksgezondheid nood
zakelijk was om de rijkswaterleiding, vormende
de zuidelijke grens van de bebouwde kom der ge
meente, om te leggen Dit werk is in D.U.W -
verband uitgevoerd.
Door deze omlegging werd een nieuwe riolering
noodzakelijk. Deze riolering loopt echter tot aan
de Kinderdijk-Zeestraat en loost haar vuil in het
nog niet gedempte gedeelte van de waterleiding,
die gelegen is langs de geprojecteerde Zuidsingel,
waar reeds een paar woningen zijp gebouwd. Deze
toestand is daar, vooral bij, warm weer, onhoud
baar. Doortrekken van dez rioleering is dringend,
ja zeer dringend noodzakelijk
Een andere noodzakelijke riolering is het leg
gen van het bekende stamriool in plan „West".
Deze rioleringen lozen dan echter hun vuil in
de z.g. Grote Kreek. Het staat vast, dat het
waterschap Hulster- en Axeler Ambacht tegen deze
lozing van ongezuiverd rioolvuil binnen afzien
bare tijd bezwaar zal maken, zodat verwacht moet
worden dat na verloop van enkele jaren de bouw
van een rioolwaterzuiveringsinstallatie ter hand
zal moeten worden genomen.
Hiermede is de zaak der rioleringen nog niet
afgedaan. Met het oog op de enorme toename
van het aantal woningen heeft het Ingenieursbureau
Drok te Terneuzen een nieuw rioleringsplan voor
de kom der gemeente ontworpen, naar welk plan
de riolering in de nieuwe wijken reeds is gelegd.
Na verloop van enkele jaren zal echter de oude
riolering moetsn worden gesaneerd. Vooraf zu\-
len echter nog enkele partiële verbeteringen in
de riolering in de kom der gemeente moeten wor
den aangebracht, met name in de Pieter Paulus-
straat, Ds. Jan Scharpstraat en Stationstraat. Het
behoeft geen betoog, dat bovenstaande werken zeer
aanzienlijke bedragen zullen vorderen.
Om reeds enigszins de kosten te dekken, zal
zo spoedig mogelijk begonnen dienen te worden
met een drastische verhoging van de rioolbelasting.
Gedacht is, deze te brengen op gemiddeld f 15
per perceel. Hierop zullen wij, bij de behandeling
der ontvangsten terugkomen.
Ten aanzien van de Algemene Begraafplaats moet
in de eerste plaats worden medegedeeld, dat deze
door de uitbreiding van de gemeente en door de
geprojecteerde Zuidsingel geheel binnen de be
bouwde kom is komen te liggen. Bovendien moet
deze begraafplaats worden uitgebreid en gekeerd.
De vraag kan worden gesteld of het niet juister
zou zijn om de bestaande begraafplaats af te slui
ten en een nieuwe aan te leggen buiten de be
bouwde kom.
Ook de .kosten van de gemeentereiniging zijn
te laag geraamd. Deze raming kan voor de vol
gende jaren niet worden gehandhaafd 1
Bovendien is de auto, waarmede het huisvuil op
gehaald wordt (aangeschaft in 1946) niet meer
geschikt als zodanig. Overwogen zou moeten wor
den of het mogelijk zou zijn (evenals dit gesckjrk
met de beerruimingsauto) een auto aan te schaf
fen, speciaal geconstrueerd voor het ophalen van
huisvuil, welke auto dan ook in de omliggende
gemeenten (Hulst, Kloosterzande, Zaamslag) het
huisvuil zou moeten ophalen.
Als slot van hoofdstuk VI moet ook nog wor
den genoemd de toestand, waarin het gebouw
van gemeentewerken verkeert.
Nu de gemeente zo sterk uitbreidt en sedert
1945 een auto voor de reinigingsdienst en een
faecaliiën-auto is aangekocht, zal binnen niet te
lange tijd tot het bouwen - 1 een nieuwe werk
plaats met garages >rden overgegaan.
Wordt vervolgd)
zcals het zich aan mii. bevoorrechte Axelaar, voor
doet.
De naam is een verbastering van het Griekse
woord „Eistanpolis" dat letterlijk terugvertaald
betekent „naar de stad". Het aantal inwoners is
het millioen reeds gepasseerd. Het is daarmee
wel de grootste stad van Turkije, maar niet meer
de hoofdstad Enkele jaren geleden werd Ankara
tot hoofdstad en zetel van de regering gemaakt,
maar voor 95o/o van de Turken is en blijft Istan
bul „de stad'.'.
Hier toch is de oude geschiedenis van Turkije
gemaakt. Hier zijn nog de overblijfselen van de
oude burchten en paleizen van de legendarische
sultans en kaliefen en van hun stammen de heer
lijke sprookjes van de 1001 nacht. Het oude Stam
boel is ook nu nog een belangrijk deel van de
stad en is gelegen op een landtong tussen de ret
van Marmora en de beroemde haven „de gouden
Hoorn". Er zijn nog twee stadsdelen ieder met een
eigen sfeer en de ene geheel verschillend van
de andere.
Het best kan men zich de stad voorstellen, als
men zich de situatie indenkt bij, de fabrieken te
Sluiskil. Het grote kanaal is dan de Bosporus
(de doorvaart van de zee van Marmora naar de
Zwarte Zee) en het kanaal naar de Sassing komt
dan overeen met de Gouden Hoorn. Als men zich
indenkt dat de grote fabrieken Stamboel heten,
dan is Strodorpe, Uskudar en de Axelse vlakte,
Beyoglu het incest Europa-achtige gedeelte.
Stamboel dan is het oudste en het schilderach
tigste deel van Istanbul. Hier vindt men de oude
bouwwerken het aquaduct van Vespasianus, de
renbaan van Septimus Severus, de oude Aya Sophia-
meskee en „de Muur" van keizer Theodosius. Van
deze muur, die oorspronkelijk 20.000 meter of 20
km lang was, 18 meter breed en «13 meter hoog,
met 400 torens en 50 poorten, zijn nog slechts
stukken over. Aanvankelijk gebouwd om het Chris
tendom te beschermen tegen de Islam, heeft de muur
later gediend om het Mohammedanisme te be
schutten voor het Christendom. Vele prachtige
moskeeën met slanke minarets (gebedstorens) en
mooie parken, de prachtige bruggen over de Gou
den Hoorn, maken dit deel tot het meest interes
sante van do stad.
Aan de overzijde van de Gouden Hoorn, ver
bonden door de reeds genoemde machtig mooie
bruggen, maar nog aan de Europese kant, ligt
Beyoglu, met de zakenwijk Galatha. Hier zijn de
meeste grote Europese handelskantoren, Danken
en winkels. Als men daar wandelt, b.v. door de
Onafhankelijkheidsstraat, verschilt deze niet zo veel
van de Kalverstraat in Amsterdam, de Nieuwstraat
in Brussel of de Bondstreet in Londen enz. Het
grootste verschil is, dat in de andere steden me-stal
het vrouwelijk element in de meerderheid is, ter
wijl men hier in Beyoglu opvallend weinig dames
ziet. Het spreekwqord Die zijn vrouw liefheeft,
laat ze thuis, wordt door de Turk gaarne in prac-
tijk gebracht. Dcch daarover straks.
Ten slotte Uskudar, vroeger meer bekend onder
de naam Scutari, dal aan de overzijde van de
Bosporus, dus in Azië ligt. Dit is het grootste en
het meest Oosterse van de drie districten, mei
schilderachtige nauwe straatjes en trage Turken.
Afwijkende ki 'derdrachten worden in de stad
niet veel meer gezien. De beroemde, machtige dic
tator Kemal Ataturk, heeft in 1923 verboden an
dere dan Europese kleding te dragen. De sluier voor
de vrouwen en de fez van de mannen werden af
geschaft, harems werden verboden en het Turkse
schrift buiten gebruik gesteld Maar na zijn dood
zijn er heel wat scherpe kantjes afgesleten en zo
ziet men op tal van plaatsen het oude Turkse
schrift weer terug terwijl een gesluierde vrouw
ook geen zeldzaamheid meer is. Op het platte
land schijnt de oude klederdracht nooit geheel
verdwenen te zijp. Daar vindt inen nog de bont
gekleurde doeken om het hoofd, halsbanden en
armbanden met rinkelende munten en de enorm
wijde rokken die van onder gedeeltelijk zijn dicht
genaaid, zodat er alleen ruimte is om de voeten
door te laten Een soort baby-trappelzak met
sloffen. Om „haar lijn" behoeft de Turkse vrouw
zich niet te bekommeren, want daar geldt lit
regel hoe dikker hoe liever en hoe bonter hoe
mcoier. Veel sieraden is een teken van welstani.
De echte Turk houdt van weelde, schittering en
overdaad. Het is een genot voor hen zich te
kunnen vergapen aan de schatten uit de vroegere
glorietijd, monsterachtige kledingstukken, letter
lijk stijf van goud en edelstenen, in de musea.
Ik heb in het oude sultanspaleis van Stamboel
de beroemde gouden troon gezien. Voor onze be
grippen een wanstaltig gevaarte met grote ro
bijnen van de grootste kostbaarheid.
De bevolking van Istanbul is zeer gemengd.
Heel veel Grieken, Italianen, Armeniërs, Russen,'
Roemen én Bulgaren enz. wonen hier met een
60-tal Hollanders min of meer broederlijk bijeen.
Er wordt veel Grieks gesproken, maar in de zaken
wereld is Frans de meest gesproken taal. Het u
echter helemaal niets bijzonders als een gewoon
mens uit bet volk drie, vier of meer talen spreekt.
Phia.
(Wordt vervolgd.)
