50 jaar Woningwet
ademtns
imi lande
verkwikkende
WRIGM
Een halve eeuw werk voor verbetering
van de volkshuisvesting
UIT ONZE OMGEVING.
AXBIi
Dlgestil Rennles
om Zuurbrand te blussen;
6ók om suurbrand te voorkomen I
M1JNHARDT
een omwenteling
op het gebied van
tandpasta's.
lcauwg°m
NOGMAALS DE BLAUWE STEENTJES.
Komt er spoedig verbetering
Naar aanleiding van de in de laatste winter-
zitting van de Provinciale Staten geuite klacht
over de gevaarlijke toestand voor het verkeer
van een gedeelte van de weg van Terhole naar
St. Annapolder in verband met het daar aanwezige
plaveisel, hebben Gedeputeerde Staten door de
hoofdingenieur-directeur van de Provinciale Wa
terstaat een onderzoek doen instellen.
In haar vergadering van 21 October j.l. heb
ben Gedeputeerde Staten, op grond van het door
genoemde hoofdingenieur-directeur terzake uitge
brachte rapport, besloten aan deze op te dragen
op korte termijn een plan tot verbetering van
dit weggedeelte bij hen in te dienen.
Tevens werd door hen besloten om de overige
van z.g. blauwe keitjes voorziene wegvakken in
Zeeuwsch-Vlaanderen van een deklaag te voorzien.
PROPAGANDA-FEESTAVOND VAN DE
V. A. R. A.
In het kader van de V.A.R.A.-tournée was Dins
dagavond Axel aan de beurt en ter gelegenheid
hiervan was de zaal van „Het Centrum" alhier
tot de laatste plaats bezet, toen de voorzitter van
de afdeling Axel van deze radio-omroepvereniging,
de heer Jac. Ortelee, deze propaganda-feestavond
met een hartelijk welkomstwoord opende en het
woord verleende aan de hoofdbestuurder, de heer
J. P. de Beer.
Deze spreker lichtte in het bijzonder de pro
blemen rondom de telcvis-c toe en de hoge kosten
voor de Wereldomroep. Verder sprak hij over
do behoefte aan een nieuwe, moderne studio, waar
mee echter een millioenenbedrag gemoeid is.
Het voor de Vara verheugende feit, volgens spr.,
is dat de Zeeuwse afdelingen zo sterk groeien in
ledenaantal. Zo ook de plaatselijke afdeling, welke
in April 1940 slechts 24 leden telde en thans 180.
Met de aansporing de Vara verder te helpen ver
sterken werd deze propagandistische inleiding be
ëindigd.
Toen hierna het doek open ging had het bekende
radio-ensemble „Accordeola" plaats genomen voor
het voetlicht en werden verder de andere mede
werkers voorgesteld. Dit waren Tini Visser (cabaret),
Max van Praag (zang) en Jan Lemaire (voordracht)
die gezamenlijk het tournée-gezelschap „De Trek
kers" vormden.
In een vlotte afwisseling werd hierna een be
schaafd programma afgewerkt, waarvan de aan
wezigen goed genoten hebben. De verschillende
populaire schlagers, al dan niet met zang van
Max van Praag of Bert Visser toonden niet alleen
de grote virtuositeit van alle orkestleden aan,
maar liet tevens horen hoe voortreffelijk dit en
semble op elkaar ingespeeld is. We behoeven wel
nauwelijks te vermelden dat de gezellige liedjes,
waarvan de tekst door talrijke n dio-uitzendingen
van a tot z bekend is, natuurlijk uitbundig wer
den meegezongen. Ook het optreden van Tini
Visser met haar afwisselend repertoire en de voor
drachten van Jan Lemaire, een zeer groot kunste
naar op dit gebied vielen evenzeer in de smaak.
De geestige noot ontbrak ook niet in het pro
gramma en hier was het o.a. Jaap Valkhof, die
als een soort muzikale clown menige aanval op
de lachspieren lanceerde. In samenwerking met
Johnny Holthuij.zen gaf hij verder na de pauze
nog een accordeonduo ten beste van bekende opera
fragmenten, hetwelk een enorme bijval kreeg
Het hoogtepunt vóór de pauze was wel de vro
lijke schets in het Zeemanshuis „De Veilige haven"
waaraan al de medewerkenden in passende cos-
tumering hun bijdrage leverden hetzij in (vrolijke
zeemansverhalen, dan wel in de gezellige liedjes
van de zee.
De clou van de avond was wel het schitterende
slotnummer, een Zuid-Amerikaanse show, waaraan
eveneens het gehele gezelschap meewerkte. De ka
rakteristieke en rhytmische Zuid-Amerikaanse mu
ziek welke „Accordeola" in rumba-bezetting ten
gehore bracht en waarbij de overige artisten de
zang en dans verzorgden, was al enig op zichzelf,
maar de verrassende lichteffecten, maakten deze
finale èn door costumering èn door de weergaloos
schitterende entourage van het toneel tot een
fantastisch glansnummer, hetwelk op alle aan
wezigen een grote indruk maakte.
Na nog een dankwoord van de heer Ortelee aan
de artisten voor het gebodene, hetwelk vergezel!
ging van een bouquetje bloemen voor de enigste
dame in dit gezelschap, moedigde de voorzitter alle
leden nogmaals aan hun steentje bij, te dragen onder
het motto Ieder lid wint een lid, dan zijn wij
spoedig aan de 300.000 1
Het dankwoord werd nogmaals met een dave
rend applaus onderstreept, hetgeen wel een be
wijs was dat allen een genotvolle avond hadden
beleefd en dan ook voldaan huiswaarts keerden.
U hoeft niet meer tegen uw maaltijden op te
zien uit vrees voor zuurbranden op de maag.
Met één of twee Rennies bij de hand blijft ;U
iedere brand de baas en blust U de pijn bij
voorbaat. Vraag Rennies bij Uw apotheker of
drogist.
MAISPLÜKDEMONSTRATIE.
Op Maandag 27 October a.s. des middags tussen
half drie en half vijf zal te Zaamslag op het
bedrijf van de heer C. van Hoeve, D 164, een
demonstratie worden gegeven in het plukken van
mais, door twee Amerikanen, die specialisten zijn
in dit vak. Gewerkt wordt met speciale Ameri
kaanse maisplukhaken die een snellere werkwijze
beogen. Dat het ook sneller gaan zal mag men
wel aannemen als men weet dat een der demon
strators de heer Elmer Carlson is, die meerdere
malen kampioen werd op wedstrijden in het mais-
plukken in de staat Iowa.
De demonstratie wordt georganiseerd door de
Commissie voor de Maisteelt en de Rijkslandbouw-
vocrlichtingsdienst en geschiedt in overleg met de
Stichting voor de Landbouw.
Er zullen ook enkele plukhaken aanwezig zijn
voor de belangstellenden die zelf eens met dit ge
reedschap willen oefenen
VERGADERING VAN „HET NEDERLANDSE
TREKPAARD".
Afdeling Oost Zeeuwsch-Vlaanderen.
Dinsdagnamiddag vergaderde bovenvermelde ver
eniging in „Het Centrum" alhier.
Er was een flinke opkomst, getuige het feit dat
93 leden ter vergadering aanwezig waren. Dit gaf
de voorzitter, de heer Stallaert, dan ook aan
leiding tot enkele optimistische woorden inzake
de belangstelling in Zeeland voor de paarden
fokkerij.
De heer Stallaert deelde verder mede thans als
voorzitter te willen aftreden, dit in verband met
zijii hoge leeftijd. Tevens had het verdere bestuur
besloten, in verband met de gerezen moeilijkheden,
thans in bloc af te treden, zodat ook de heren
B. C. Puijlaert en Jac. de Putter hun zetels be
schikbaar stelden.
Besloten werd in het nieuwe bestuur uit ieder
rayon van de afdeling een lid te benoemen Voor
het westelijk rayon werd hierna met 67 stemmen
gekozen de heer B C. Puijlaert, voor het centrale
gedeelte de heer Jac de Putter (na twee stemmingen
waarbij de heer de Putter 47 stemmen kreeg en
de heer Abr Haak 45) en voor het oostelijk ge
bied de heer C Steyaert te Graauw, eveneens na
twee vrij.e stemmingen De heer Steyaert kreeg
56 stemmen, de heer A L. Stallaert 34.
Voor de algemene vergadering te Goes werden
als afgevaardigden benoemd de heren A. Goetha'ls
en A. van Waes te Westdorpe, de heren Iz. de
Feijter Wz. en W;. Koster te Axel en de heren
A. L. Stallaert uit Kloosterzande en A. Serrarens
uit Ossenisse.
Ten slotte werd voor de aanbeveling voor de
vacature in het hoofdbestuur de voordracht van
de afd. Walcheren en Beveland overgenomen, n.l.
de heren Groenewege en de Buck.
Het was reeds laat in de namiddag toen de
voorzitter deze drukbezochte ledenvergadering kon
besluiten.
BOND VAN PLATTELANDSVROUWEN
VERGADERDE.
Donderdagavond vergaderde de afdeling Axel van
de Bond van Plattelandsvrouwen in de bovenzaal
van „Het Centrum".
Op verzoek van verschillende leden werd ditmaal
eens een vergadering in de avonduren belegd, ter
wijl deze avond ook de herne welkom waren om
op deze wijze eens nader kennis te kunnen maken
met het werk van deze organisatie.
De presidente kon dan ook behalve de spreek
ster van deze avond, de provinciaal presidente
mevr. Huisman-Griep, een aantal heren welkom
heten, waarvan wij o.a. willen noemen de voor
zitter van de kring Axel van de Z.L.M. de heer
Abr. Haak en bestuursleden van de landbouw-
huishoudschool.
Mevr. Huisman-Griep vertelde thans een gratis
tournee door de provincie te maken en daarbij
dan de dames wier echtgenoten lid zijn van de
Z.L.M. o pte wekken lid te worden van de Bond
van Plattelandsvrouwen. Aangezien de Z.L.M. ca.
PHARMACEUTISCHE CHEMISCHE
f ABRIEKEN
ZEIST
Introduceren als éérste
In Nederland een totaal
nieuwe tandpasta,bevattende
Uitsluitend verkrijgbaar in
Apotheken en Drogisterijen!
4500 leden heeft en de bond van Plattelandsvrouwen
nog slechts het op zichzelf toch ook flinke
getal van 1250 zitten hier zeker nog goede
mogelijkheden in.
De lezing van mevr. Huisman-Griep „Waar gaan
wij heen die diverse internationale en econo
mische problemen behandelde werd aandachtig ge
volgd. Na de pauze volgden nog enkele door haar
zelf geschreven humoristische schetsjes in dialect,
waarvan vooral „De naam van het kind" en
„De bromfiets" veel succes oogstten.
Al met al was het een druk bezochte en goed
geslaagde avond.
VERGADERING IJSCLUB.
Donderdagavond vergaderde in „De Graanbeurs"
alhier de IJsclub „Axel". Alhoewel het weer wel
al vrij guur wordt denkt men momenteel toch
nog niet aan schaatsenrijden en wellicht was dit
de oorzaak dat de belangstelling voor deze ver
gadering vrij matig was Wij kunnen althans moei
lijk aannemen dat de liefhebbers van de ijssport
en dat zijn er toch in Axel niet weinig
anders in het geheel geen interesse zouden heb
ben voor het wel en wee van deze club, die toch
uiteraard moet zorgen dat er in de winter een
goede en veilige gelegenheid bestaat tot schaatsen.
Besproken werd de algehele toestand van de
club en van de baan. Besloten werd om tegen de
komende winter de baan zo goed mogelijk in orde
te maken, het sluisje waardoor de baan bevloeid
kan worden weer te herstellen, terwijl ook de
wens naar voren kwam om verlichting van de
baan onder ogen te zien.
VERKOPING.
Deze week vond ten overstaan van candidaat-
notar'S Langenhorst in hotel „Het Gulden Vlies''
de verkoping plaats van een perceel bouwland
van wijlen de heer J. P. Visser, groot 2.47.90 ha.
en gelegen in de Rummersdijkpolder te Ossenisse.
Koper werd de heer L de Feij,ter te St. Jansteen
voor f 8550
PREDIKBEURTEN.
Zondag 26 October 1952.
Ned. Herv. Kerk: 10 uur en 2.30 uur Ds.
P. J. Pennings (viering H. Avondmaal).
Geref. Kerk. 10 uur en 2.30 uur Ds. A.
Kuiper.
Geref. Kerk. (Ds. Jan Scharpstraat 1). 10 uur
en 2.30 uur Ds. J. Booy, van Utrecht.
Geref. Gemeente- 10 uur en 2.30 uur Leesdienst.
RÏJKSTUINBOUWCONSULENTSCHAP
TE GOES.
De minister van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening heeft, te rekenen van 1 September
1952, di heer ir. B Vrijhof ontheven uit zijn functie
van ingenieur in vaste dienst bij de Rijkslandbouw-
voorlichtingsdienst ter standplaats Goes.
Het komt niet zo vaak voor dat op grootscheepse
wijze het jubileum van een wet wordt gevierd. Er
moet dus wel een bijzondere reden zijn om het
feit, dat 50 jaar geleden de woningwet van kracht
werd, te herdenken met de uitgave van een ge
denkboek, met een herdenkingsvergadering, waarop
prominente sprekers het woord voerden en met
een interessante tentoonstelling „Vijftig jaar wonen"
die in het nieuwe Haagse stadhuis door de minister
van wederopbouw en volkshuisvesting werd geopend
en tot 31 October a.s. te bezichtigen blijft. Die
bijzondere reden is er inderdaad de Woningwet
is een van de belangrijkste sociale wetten, die ons
land kent. Door de Woningwet werd het mogelijk
gemaakt, verbetering te brengen in de mensont-
ereende wijze, waarop in de vorige eeuw een groot
deel van het Nederlandse volk was „gehuisvest"
en worden waarborgen geschapen voor de verdere
ontwikkeling van de volkshuisvesting op een rede
lijk, menswaardig peil.
MINDER DAN VEESTALLEN
Mensen van deze tijd kunnen zich moeilijk in
leven in de afschuwelijks toestanden op woning-
gebied in de vorige eeuw, alzijn op verschillende
plaatsen in ons land nog wel sporen uit die tijd
zichtbaar. Een zesde deel van het Nederlandse volk
woonde ip het begin van de 20e eeuw in onder
komens, die met een mooi woord „éénkamer
woningen" werden genoemd, maar die in werke
lijkheid krotten waren. 307.700 van die krotten
telde ons land in het jaar 1900. Dat zulke „wo
ningen" door gezinnen met enkele kinderen wer
den bewoond, was in die tijd gewoon. Men sprak
pas van „overbevolkte huizen", wanneer in zulke
eenkamerwoningen vij.f of meer personen moesten
leven. Hoe het er in zulke krotten uitzag, laat
zich moeilijk beschrijven. Rapporten uit de vorigs
eeuw zeggen, dat de „holen van de mensen vaak
nog veel minder waren dan de stallen van het vee".
WONINGWET BRACHT VERBETERING
Deze misstanden schreeuwden om verbetering.
Er werden door particuliere instellingen pogingen
in het werk gesteld om de nood, dis in de
handerdduizenden krotten werd geleden, te lenigen.
Maar tot verbétering op grote schaal kon het pas
pas komen toen op 1 Augustus 1902 de Woningwet
van kracht werd. Door het in werking treden van
deze wet werd de verbetering van de volks
huisvesting een aangelegenheid van het Rijk. Dat
wil zeggen, het Rijk nam maatregelen en ging de
verantwoordelijkheid dragen, maar bij de verbetering
van de ellendige toestanden werd-aan de gemeenten
een belangrijke taak opgedragen. De gemeenten
werden n.l. verplicht een bouwverordening in het
leven te roepen, waarin de eisen voor de inrich
ting en de degelijkheid en noodzakelijke voor
zieningen als waterleiding etc. van woningen wer
den. vastgelegd. Er werden bepalingen gemaakt be
treffende het onbewoonbaar verklaren, het slui
ten en afbreken van slechte woningen. Het werd
de gemeenten bovendien mogelijk gemaakt langs
een korte weg tot onteigening over te gaan. Dat
alles betekende in de practijk, dat de strijd tegen
de „kanker van de krotwoning" zoals deze
misstand wel wordt genoemd met kracht werd
ingezet. En niet zonder resultaten.
V an de ruim 300.000 krotwoningen die in het
begin van deze eeuw in Nederland voorkwamen,
waren er in 1919 nog 237.000 over en in 1930
nog 139.000.
SPREKENDE RESULTATEN.
Terwijl in 1909 nog een zesde deel van de be
volking in krotten woonde, was dit percentage
in 1930 gedaald tot 4,4o/0. Ook het aantal woningen
met 2 of 3 kamers verminderde snel. Het aantal
woningen met 4 of meer kamers daarentegen
nam toe.
Uit die enkele cijfers blijkt reeds duidelijk,
dat er dank zij de Woningwet zeer veel kon wor
den bereikt, vooral en dat is niet in cijfers
uit te drukken voor het arbeidende deel van
ons volk.
In nog veel andere opzichten is de Woningwet
een zegen gebleken. Door deze wet werd het n.l.
mogelijk gemaakt van het Rijk voorschotten te
ontvangen in de bouw- en exploitatiekosten van
nieuwe woningen. Daardoor konden de woning
bouwverenigingen ontstaan, die zoveel goed werk
hebben verricht en nog verrichten.
Aan de Woningwet is het te danken, dat aan
dacht werd en wordt besteed, niet alleen aan de
verbetering van afzonderlijke woningen, maar ook
aan een betere verdeling van de ruimte in woon
blokken en woonwijken.
Aan een gemeente met meer dan 10.000 in-
weners werd het maken van een uitbreidingsplan
voorgeschreven, d.w.z. een plan waarin, rekening
houdend met de belangen van alle betrokkenen, de
toekomstige ontwikkeling van een gemeente wordt
vastgelegd. Naast deze gemeentelijke uitbreidings
plannen bestaan streekplannen, terwijl er sinds
enkele jaren ook een nationaal plan is, dat een
logische overkoepeling is van allerlei streekplannen.
IDEAAL NOG NIET BEREIKT.
De periode van verbetering van de volkshuis
vesting in ons land, die 50 jaar geleden werd in
geluid met de afkondiging van de Woningwet, is
nog lang niet afgesloten. Zoals Z.E. ir. H. B. J.
Witte, de nieuwe minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, bij de opening van de tentoon
stelling „Vijftig jaar wonen" zeide, is het stuk
sociale geschiedenis, waarmee bij het van kracht
worden van de wet een begin werd gemaakt, nog
niet voltooid Er is nog zeer veel werk te doen.
De gevolgen van de oorlog hebben de oplossing van
het woningprobleem nog extra moeiij,k gemaakt.
Maar het zou kortzichtig en ondankbaar zijn, niet
te willen erkennen, dat op het gebied van de
volkshuisvesting in de afgelopen halve eeuw ont-
zoglijk veel goeds is gepresteerd door Rijks- en
gemeente-instanties.
Het is goed, al dit zegenrijke werk voor een
ogenblik aan de vergetelheid te ontrukken. En
dat is de bedoeling van de herdenking van het
gouden jubileum der Woningwet.
(Nadruk verboden)
