AXELSCHE SE COURANT
Geheime dienst
GOUDLAND
Zilvermijn in
gootsteenput
SANAPIRIN jaagt kou en pijn uit Uw body. Overtreft alles
HET VERGETEN
/TT
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56§
Hocidredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
feuilleton.
door H. W. van Brakel
WELVERZORGDE HANDEN
in elk jaargetij Hamea-Gelei
Frankering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 6 OCTOBER 1951
66e JAARGANG No. 2
Abonnements
prijs i
Losse nummers
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
ti
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indtö fl.
Buitenland fl. I -
«bs——li iiiii—i suf iriiFw—iii mmihm imi i
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per ra.m.
Kleine Ad verteut 1 én
ln.uxlmum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent..
Iedere regel meer
12 cent extra.
li.
Iwan de Verschrikkelijke, de Russische despoot,
stichtte reeds een spionnage-afdeling, de Opri-
tschina, die leger en burgerij in toom moest hou
den. Later viel die taak ten deel aan Benken
dorff's Gendarmerie, onder Nicolaas II werkte de
Ochrana
Maar toen de Bolsjewisten het heft in hand»"
kregen, gebruikte Lenin terstond de Tsjeka als
instrument om zijn gezag te handhaven. Onder
de r.amen Gepeoe, N.K.V.D. en M.V.D. is deze
Russische geheime dienst, eens het werktuig van
despotische Czaren, tot op de huidige dag blij
ven bestaan
Nicolaas I, Czaar aller Kussen, was een som
ber, wantrouwend en heerszuchtig man. Zijn
voorganger, Napoleon's grote tegenstander Alex
ander I Romanoff, hield cr liberale denkbeelden
op na. Nicolaas moest daarvan niets hebben. Toen
dan ook een groep, bekend als de Dekabrister.,
bestaande uit officieren en intellectuelen, via een
opstand probeerde de liberale gedachte te doen
zegevieren, zorgde Nicolaas er voor, dat die op
stand met ijzeren hand werd onderdrukt en vele
Dckabristen eindigden hun leven aan de galg of
in Siberië.
Dat zoiets kon gebeuren, verontrustte Nico
laas en hij besloot zijn Russen goed in de gaten
te laten houden. Hij wist zijn mensen goed te
kiezen. Zoals hij eens een huzaren-officier had
benoemd tot president van de Heilige Synode,
omdat deze, die zijn huzaren zo goed wist te
drillen, ook met „monniken en papen" wel raad
zou weten, zo koos hij zich thans Graaf Benken-
dorff en belastte hem met het commando over een
nieuw op te richten corps, de Gendarmerie.
Rowan vertelt in zijn standaardwerk „History
of Secret Service" hoe Benkcndorff, ter audiëntie
gaande bij zijn keizerlijke meester, probeerde van
deze enkele i ader einstructies los te krijgen.
Maar Nicolaa. trok met theatraal gebaar een
hagelwitte zai-doek uit zijn zak en bood die Ben
kcndorff aan. „Droog de tranen der verdrukten"
sprak hij, ,",en moge Uw consciëntie even blank
blijven alS dit linnen".
Waarop, zoals Rowen ironisch opmerkt, Ben-
keódorff, die aan een half woord genoeg had,
erstond begon zorg te dragen voor een grote
ihare van verdrukten en een niet te stelpen
y anenvloed
k Wanneer deze geheime politiemacht aan het
werk gaat, draagt dat werk het stempel van de
bureaucratie In politieke processen geschiedde al
tijd de gehele rechtspleging schriftelijk, de be
klaagde kreeg noch zijn aanklager, noch zijn ver
dediger te zien. Dit bracht natuurlijk geweldige
vertragingen en een nog geweldiger papierlawine
met zich mee en stempelde ook het werk van de
geheime politie.
De agenten van deze dienst hebben het dan
ook buitengewoon druk met het schaduwen van
47)
Het cabaret „La Cigale", eigendom van Jules
Péroux, beter bekend als Jules „met de handjes",
was een \an die derderangs tingeltangels, voorna
melijk bezocht door hen, die aan de zelfkant van
het leven stonden.
Het was hier, dat monsieur Maurice regelmatig
voor „zaken" placht te komen en immer een grote
kring van vrienden en bewonderaars aantrof, hoofd
zakelijk bestaande uit de bloem der Parijse onder
wereld. Zijn legendarische lichaamskracht en veel
zijdigheid" hadden hem tot afgod gemaakt van
allen, wier werkzaamheden het daglicht niet kon
den verdragen, of van hen, die een advies wil
den hebben, alvorens zich in een gedurfd en ge
vaarlijk avontuur te storten. En het waren niet
alléén mannen, die zich tot hem wendden oin hulp
of raad.
Maurice begaf zich regelrecht naar de bar,
links in de zaal, waar Jules Péroux druk doende
was de serveerbladen met dranken te controleren,
die door een paar zeer opzichtige dienstertjes
werden rondgebracht. Het merendeel der bezoe
kers zat aan tafeltjes, rond het midden van het
altje gegroepeerd, waar een klein podium de
tisten gelegenheid bood hun kwaliteiten te de-
onstreren.
allerlei „verdachte" personen. De kleinste klei
nigheid ontsnapt niet aan hun aandacht. Men
weet in welk costuum de aldus geschaduwde des
morgens zijn woning verliet, met wie hij heeft
gepraat, in welk huurrijtuig hij heeft gereden en
in welke winkel hij sigaren heeft gekocht. Nie
mand. die niet het risico loopt, dat op een
goede dag de spionnen van de geheime dienst
zijn gangen volgen en op een kwade dag de aan
zegging krijgt om binnen 24 uur naar een onher
bergzame plaats in Siberië te vertrekken als
hij niet zonder vorm van proces wordt opgepakt
en ondergebracht in de beruchte duistere kaze
matten van de Peter- en Paulsvesting,. die bij
vloed onder water lopen.'..';
Nicolaas I, heeft dank zij of ondanks deze acti
viteit van zijn geheime politiemacht, zijn leven
op Nzijn bed kunnen beëindigen, maar zijn op
volger Alexander II, bekend als „de bevrijder der
iijfeigencn" moest van al dit ondergrondse ge
doe niets hebben. Hij probeerde het zonder ge
heime politie. Maar hij wordt het slachtoffer van
zijn liberale denkbeelden. De verdrukte Polen zien
ook in hem de tyran en plegen een aanslag. De
kozakken van zijn escorte vallen dood en ge
wond ter aarde. Alexander stapt dapper uit zijn
rijtuig om te zien hoe het met zijn soldaten gaat.
Dan valt hij zelf..;;;
Zijn opvolger heeft zijn les geleerd en ver
dubbelt meteen de activiteit der geheime politie
en dan komt de Ochrana, de geheime staatspolitie
in actie, die vooral berucht is geworden door het
veelvuldig gebruik van agents-provocateurs.
In het keizerlijke Rusland vindt men dan in
alle steden de geheime revolutionnaire genoot
schappen, waarin vooral de studenten een zeer
grete en belangrijke rol spelen.
In die genootschappen worden de agents-provo
cateurs „geplant", zij maken alle beraadslagin
gen mee, spelen vaak zelfs een leidende rol, om
op het juiste moment de samenzweerders aan dc
politie over te leveren.
Berucht is als zodanig geworden Azeff, één der
„azen" van dc Ochrana, maar ook één der meest
vooraanstaande revolutionnaire leiders, een koel
bloedig en fanatiek terrorist, wiens dubbelleven
een psychologische studie waard zou zijn.
Azeff levert zonder enig gewetensbezwaar zijn
mede-samenzweerders aan de politie uit, weet zelf
buiten verdenking te blijven en strijkt een alles
zins behoorlijk Judasloon op maar Azeff steekt
ook geen hand uit om het door hem zelf op
touw gezette complot tegen de gehate minister
Plehve te ontmaskeren en als Plehve door terro
risten wordt gedood, wrijft hij zich de handen
en noemt het de wraak voor Kisjenev, waar op
aanstichten van deze minister een schrikkelijke
Jodenprogrom heeft plaats gehad.
Lenin, de revolutionaire leider, komt eerst na
zijn greep naar de macht met een schok tot
„Ah, monsieur Maurice." Jules Péroux kwtm
snel achter de tapkast vandaan, zichtbaar vereerd
met de komst van de avonturier. „Wat kan
voor U doen? Een rustig zitje?
„Je bent een gedachtenlezer, Jules," merkte
Maurice lachend op. „Ja, ik wil rustig zitten en
toch ook wat zien."
„Loge no. 3 is nog vrij. Neemt U die maar.
Ik zal twee van de vier stoelen laten weghalen,
dan kunt U ten minste rustig zitten en komt er
niemand meer bij. De prijs blijft hetzelfde. U weet
voor monsieur Maurice heb ik graag wat over".
„Uitstekend. Eh, laat ons een fles goed ge
koelde champagne brengen. Maar denk er om,
de beste die in huis is, papa."
„U zult tevreden zijn," grinnikte Péroux, met
loense ogen Bergerat snel opnemend.
„Ik verwacht niet anders," antwoordde Maurice
op gezagvolle toon. „Komaan, mijnheer Bergerat,
laten wij onze plaatsen gaan innemen."
Met deze woorden ging hij Clément voor en stap
te meteen óver de lage balustrade, die de loge
van de zaal scheidde Met een behagelijke zucht
zeeg Maurice in een der tamelijk comfortabele
fauteuis neer en knikte voldaan.
„Zie zo. Wij zitten teil minste. De jongen, die
ons hier vandaan wil hebben, zal van verduiveld
goede familie moeten zijn. J'y suis, j'y reste. Ah
propos, ik heb champagne besteld. Ik meende
dat wij dat aan onze stand verplicht zijn. Dat was
toch zeker ook uw bedoeling, nietwaar?"
de ontdekking, dat een van zijn naaste medewerkers
Malinovsky, al die tijd een agent van de Ochrana
is geweest. Maar de Ochrana duchtte veel meer
de liberale oproerigen dan de uiterst linkse bolsje
wisten en heeft er onbedoeld alzo toe meege
werkt, dat het huidige Rusland een Sovjet-staat
is geworden.
Extra druk krijgt de Ochrana het tijdens We
reldoorlog I, waarin zovele verdachte personen moe
ten worden geschaduwd. Het gaat niet goed met
Rusland en overal spreekt men van verraad. De
Keizerin is een Duitse prinses en men vertrouwt
haar niet, zo min als Raspoetin, de wonderdoende
monnik, die geheimzinnige avonturier die zulk
een sinistere invloed op het Hof uitoefent. De
Ochrana gaat dan ook alle gangen van deze hei
lige man na, maar Nicolaas II stelt er helemaal
geen prijs op te weten op welke onheilige ma
nier zijn geestelijke raadsman de dagen en de
nachten doorbrengt.
Doch alle activiteit van de Ochana kan niet
voorkomen dat het keizerrijk ineenstort. Nico
laas vindt met heel zijn gezin een verschrikkelijk
einde in een kelder te Jekaterinenburg, waar de
bolsjewistische terroristen, bevreesd geworden door
dc nadering der witte legers, hem vermoorden.
Het Czarenrijk is ineengestort, de Ochrana is
verdwenen. Maar het tijdperk der vrijheid voor
Rusland breekt niet aan. De gematigden leggen
het af tegen de extremisten, Kerensky delft het
onderspit tegen Lenin. En die vindt in de ijs
koude Dzjerjinsky de man, die bij vergissing en
kele duizenden politieke gevangenen laat mitraii-
leien, de ideale leider voor zijn eigen geheime
politie, de Tsjeka. Herhaaldelijk wisselt deze in
stelling van naam, maar thans, onder Lenin's
opvolger Stalin, is de Russische M.V.D. actie
ver dan ooitl
Mevrouw G. te H. bemerkte tijdens het af
wassen dat een theelepeltje in de gootsteen ver
dween. Haar echtgenoot maakte het afvoerputje
open en ontdekte toen tot zijn grote verbazing
een hele collectie tafelzilver in de put: alle ver
loren gewaande lepels en vorken waren in de
loop van de tijd door de gootsteen verdwenen 1
Iets dergelijks zal U wel niet overkomen, maar
toch raakt in ieder huisgezin wel eens tafelgerei
zoek.
Geen nood: wanneer U de waardepunten van
Niemeijer's Koffie en Thee spaart, kunt U geheel
zonder kosten in het bezit komen van het prach
tige „Safira"-tafelbestek, vlekvrij door-en-door.
U geniet dubbel wanneer U Niemeijer's Thee
en Koffie gebruikt: hoe zeldzaam geurig is zo'n
kopje Gala-Thee en welk een pittig kopje koffie
zet U van Niemeijer's Paarsmerk.
En op beide: waardepunten voor „Safira"!
Indien U nog geen cadeaulijst mocht hebben,
vraagt er dan nog heden even een per briefkaart
aan Niemeijer - Groningen (dat adres is voldoende).
(Ingezonden mededeling)
„Volkoemn, mijn waarde," antwoordde Berge-
rat. Bij goede zaken behoort ook een goede
dronk".
„Precies mijn standpunt," gromde de ander, zon
der veel omhaal een sigaret uit de grote doos
nemend, die zijn gastheer op het tafeltje had
gezet. „Indien de affaire even vlot verloopt als
dit begin, nou, dan zal ik niet te klagen hebben.
Tussen twee haakjes, dit zijn beste „strootjes".
Masperot Die heb ik sinds jaren niet meer ge
rookt."
Bergerat had inmiddels zijn zetel ingenomen, trok
deze nog wat dichter hij die van zijn begeleider
en keek deze eens veelbetekenend aam.
„Je weet, Maurice, dat wij gewend zijn om
goede diensten ook goed te honoreren, nietwaar?"
„Dat weet ik. Jullie zijn geen „nepfirma".
De centen zijn prima en er is volop, dus daar
zal ik nooit lek mee varen. Het zou al een raar
karwei moeten zijn, indien ik neen zeg."
„Aceoord."
Terwijl Creumont's secretaris in enkele korte
rake trekken het plan glashelder ontvouwde, kwam
Jules Péroux met een grote verzilverde koeler
aandragen, waarin een fles Irroy prijkte.
Bergerat strekte zijn hand uit en trok de fles
half uit het ijs.
„Hm. Carte d'Or. Brut 1920. Het kon slechter,"
zei hij goedkeurend. „U hebt woord gehouden,
Jules Péroux 1"
„Voor monsier Maurice reserveer ik altijd het
DE WINTERDIENSTREGELING.
Met ingang van Zondag 7 October a.s. treedt
weer de winlerdienstregeling van de openbare ver
voersdiensten in werking.
Voor zover wij konden nagaan uit de bij het
ter perse gaan van dit blad in ons bezit zijnde
dienstregelingen komen er weinig of geen wij
zigingen van betekenis voor.
Wat de Z.V.T.M. betreft begint de dienst Bres-
kens—Terneuzen 's morgens niet meer te IJzen-
dijke, maar te Breskens, terwijl 's avonds ook de
laatste bus doorrijdt tot Breskens. Dit in ver
band met het opheffen van het depot IJzendijke
van de Z.V.T.M. Verder wordt de dienst HulstDe
Paal niet meer door de Z.V.T.M. gereden, aangezien
deze dienst ook al gereden wordt door een Bel
gische busonderneming die de verdei aansluiten
de dienst over dc grens verzorgt.
Wat betreft boten en treinen komen ook' geen
belangrijke veranderingen voor, behoudens dan na
tuurlijk de stopzetting van de 'dienst Terneuzen—
Hulst, zoals deze door de N. S. werd gereden.
COMMISSIE VOOR WERKVERRUIMING
In de door Ged. Staten ingestelde cottmissie
voor de werkgelegenheid en tot bestrijding van de
werkloosheid, hebben voor Zeeuwsch-Vlaanderen zit
ting de heren drs. H. J. P. Verschaffel, directeur
van de N.V. Walzenmolen te Sas van Gent en
als plaatsvervanger voor het bedrijfsleven de heer
G. van den Berg, directeur van de N.V. Comp.
Neerl. de 1'Azote te Sluiskil, verder de heer W.
Koster, landbouwer te Axel.
Als voorzitter, resp. vicc-voorzitter dezer com
missie zijn aangewezen de heren C. Philipse en
C. Hamelink, lid van Ged. Staten. Secretaris is de
heer A. P. Stufkens, hoofdcommies ter provin
ciale griffie.'
DE BIETENCAMPAGNE BEGONNEN;
De eerste wagens met bieten zijn thans weer op
de weg verschenen. Voorlopig nog mooi schoon
wat ook de wegen in goed berijdbare toestand laat,
terwijl dit droge weer de auto's bovendien ge
legenheid geeft om zonder veel moeite de bieten
van het land te halen.
Behoudens het weer valt er verder helaas wei
nig goeds van de bietencampagne te zeggen. Het
gewicht van de bieten is vrij laag (gemiddeld 653
gram, tegen 875 vorig jaar),1 terwijl ook het ge
halte slechts matig is.
Vergeleken met enkele weken geleden is vol
gens deskundigen de stand toch nog iets verbeterd
en men hoopt nu maar dat bij gunstig weer de
resultaten nog iets beter zullen worden.
Het laat zich evenwel aanzien dat de campagne
dit jaar niet onbelangrijk korter zal duren dan
vorige jaren het geval was.
beste dat ik krijgen kan," vleide de eigenaar van
„La Cigale". Men moet zijn goede klanten steeds
in |ere houden, seigneur".
Bergerat vond dat ook en wierp een biljet van
1000 francs op de tafel.
„Houdt U maar tien procent af voor de be
diening," zei hij.
„Dan is het zo precies gepast," klonk het ant
woord en met een weergaloos vlugge beweging,
zó vlug, dat Bergerat hem inet zijn ogen nauwe
lijks xolgen kon, maaide Péroux het bankbiljet
weg en holde vervolgens naar een tafeltje aan het
andere einde van de zaal, met de kwasi-uitroep:
„Ja, ja, heren, ik kom al. Een beetje geduld
alsjeblieft. Wij kunnen niet overal tegelijk be
dienen".
Maurice schoot in een lach, toen hij het be
teuterde gezicht van de ander zag.
„Is vroeger een bekend zakkenroller geweest,"
lichtte hij Bergerat in, met een duimbeweging over
zijn schouder in de richting van Péroux wijzend.
„Vandaar zijn bijnaam „Jules met de handjes."
„Ik vind het best," glimlachte Bergerat, „alleen
zou ik wel eens willen weten, hoe hij zijn be
rekening maakt."
„Eenvoudig genoeg," meende Maurice. „Vier
plaatsen in deze „kattebak", dat is vier maal
honderd, oftewel vierhonderd francs. Verder nog
vijfhonderd voor de fles bruiswater en honderd
voor de „service", welaan,1 mijn waarde heer,
dat is op de kop af duizend francs".