AXELSCHE IK COURANT
Geheime dienst
AXELSCHE ftf COURANT
Gaszinkers door de
Wester-Schelde
ft alles
Laatste phase van reuzenwerk bereikt
V
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56§
Hocidredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
V
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
y
Drukker-Uitgeelster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56$
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
E HANDEN
Hamea-Gelei
Frankering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 6 OCTOBER 1951
66e JAARGANG No. 2
Abonnements-
prl|»i
Losse nummer»
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
U
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè fl.
Buitenland fl. I -
Advertentie prl}»
7 cent per m.m.
Inqezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Adverteutiên
^n.uxlmum 8 regel»)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
ii.
Iwan de Verschrikkelijke, de Russische despoot,
stichtte reeds een spionnnifp.afdeling. He
allerlei „verdachte" personen. De kleinste klei
de ontdekking, dat een van zijn naaste medewerkers
Malinovsky, al die tijd een agent van de Ochrana
is geweest. Maar de Ochrana duchtte veel meer
de liberale oproerigen dan de uiterst linkse bolsje
wisten en heeft er onbedoeld alzo toe meege
werkt, dat het huidige Rusland een Sovjet-staat
Frankering bij Abonnement Axel.
WOENSDAG 3 OCTOBER 1951
66e JAARGANG No. 1
Abonnements
prijs:
Losse nummers*
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
il
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê fl.
Buitenland fl.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Adverteutién
(nxaxlmum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
DE: WINTERDIENSTREGELING.
Met ingang van Zondag 7 October a.s. treedt
weer de winterdienstregeVing van de openbare ver
voersdiensten in werking.
Voor zover wii tonden nagaan uit de bij het
t blad in ons bezit zijnde
er weinig of geen wij-
voor.
reft begint de dienst Bres-
rgcns niet meer te IJzen-
terwijl 's avonds ook de
ot Breskens. Dit in ver
van het depot IJzendijke
wordt de dienst HulstDe
Z.V.T.M. gereden, aangezien
eden wordt door een Bel-
dic de verdei aansluiten-
is verzorgt.
i treinen komen ook' geen
n voor, behoudens dan na-
ian de dienst Terneuzen
de N. S. werd gereden.
Nu op Dinsdag 2 October van de Oost Zeeuwsch-
Vlaamse oever de laatste leidingen de Schelde in
gingen waarmee in de tijd van ongeveer zes we
ken een reuzenwerk in onze streek volbracht is,
menen wij bij deze grootse prestatie van Neder
lands kunnen toch nog even uitvoerig stil te moe
ten staan.
Enkele dagen geleden ontvingen wij van de aan
nemer, de firma E. W. Smit uit Nijmegen, een
keurige brochure waarin deze evenals alle verdere
leveranciers en bureaux die bij dit werk betrok
ken zijn geweest, een uiteenzetting geeft over
betgeen op korte tijd aan werk is verzet om de
zinker tot stand te brengen
Aan dit boekje ontlenen wij het volgende:.
HET BEGIN.
i
In 1946 ontstond het plan om een gedeelte van
het in de Cokesfabriek te Sluiskil beschikbaar ko
mende cokesovengas ter beschikking te stellen van
de gasvoorziening op Walcheren en Zuid-Beveland.
Wilde men een omweg via België vermijden, dan
was het nodig om hiervoor een gaszinker door
de Wester-Schelde lp leggen. Een plan dat aan
vankelijk door velen als onmogelijk werd beschouwd.
In April 1949 weed evenwel een studiecommissie
samengesteld uii deskundigen op dit terrein
geïnstalleerd, die bet plan nader zou bestuderen
en ontwikkelen.
Een der moeilijkheden, die men hierbij te over
winnen had was bet voorkomen van stagnatie voor
het diukke internationale scheepvaartverkeer op
de Schelde, waar circa 175 schepen per dag pas
seren.
Aangezien het uitgesloten werd geacht om een
sleul te baggeren waarin men de leiding zou kun
nen leggen, was het noodzakelijk de zinker uit
meer dan één leiding tc doen bestaan. Dit met
het oog op mogelijke beschadigingen door niet
tegenstaande het geldende ankererbod in nood
ankerende schepen.
Teneinde de leiding voldoende buigzaam te doen
zijn, mocht de diameter niet te groot zijn, terwijl
men anderzijds om drukverlies te voorkomen een
zo groot mogelijke doorsnede wilde kiezen.
Zoals uit deze enkele voorbeelden blijkt, inoest
dus aan vele en vaak tegenstrijdige eisen vol
daan worden.
Voor Jiet leggen van de zinker zijn verschillende
methoden bestudeerd, zoals het uitleggen van de
leiding met drijvers: het afwikkelen van de lei
ding van een trommel (zoals de pijpleiding van
Engeland naar Frankrijk bij de geallieerde ope
raties in 1944); het gebruik van een holle lood
kabel (die men dan zou kunnen uitleggen op de
zelfde wijze als de eerder door de Schelde ge
legde electriciteitskabels)het overtrekken van een
niet drijvende leiding bestaande uit stalen buizen.
De laatste methode, waartoe door de firma Smit
uit Nijmegen een aanbieding werd ingezonden, werd
gekozen aangezien deze de veiligste leek, het
scheepvaartverkeer niet belemmerde en weinig af
hankelijk was van de weersgesteldheid.
Op 20 April 1951 werd het thans uitgevoerde,
hierboven omschreven plan in de commissie f be
sproken, waarbij nog diverse bezwaren werden ge
opperd. Besloten werd toen een proefstuk van
400 meter gereed te maken om de resultaten in
Je pructijk te onderzoeken.
Zo werd op 2 Juni met het lassen van dit stuk
begonnen en op 7 Juni was men gereed en werd
dit proefstuk in het water gesleept. Vrijdag 8 Juni
werd deze leiding, die op een zandbank gesleept
was, bij laag water onderzocht, waarbij de ^prac-
tische uitvoering vac het plan duidelijk bleek.
Na een advies van de studiecommissie dd. 27
Juni' werd op 20 Juli het werk gegund. Begin
Augustus werd met de voorbereidende werkzaam
heden begonnen en op 16 Augustus werden de
eerste pijpen aangevoerd.
Op 4, 5 en 6 September werden de drie Noor-
lijke delen van de leiding getrokken en op 19
en 20 September de twee eerste zuidelijke delen.
DE UITVOERING.
Alvorens men met het leggen van de. pijplei
dingen op de Scheldebodem kon beginnen, moest
deze allereerst worden gezuiverd van wrakken en
mogelijke „oorlogssouvenirs" zoals munitie e.d.
Door twee sleepboten is hiertoe met staaldraden
de Scheldebodem afgetast. Op verdachte plaatsen
werd daarbij door een duiker op de bodem een
nader onderzoek ingesteld. Driemaal vond men
een schecpsanker, terwijl buiten het tracé nog
het wrak van een vliegtuig lagl
Op 3 Augustus toen men reeds volop met de
voorbereidingen van het werk doende was, deed
zich nog een moeilijkheid voor die een tussen
tijdse wijziging in de werkwijze voor de Zuidelijke
oever noodzakelijk maakte. Bij een nader onder
zoek van de Scheldebodem was n.l. gebleken dat
tussen de wal en de z.g. rug van Baarland een
kleibank van ongeveer 800 meter moest worden
gepasseerd. Om te bereiken dat de leiding hier
mettertijd voldoende in zou wegzinken, heeft men
voor dit stuk leiding nog extra zinkstukken ver
vaardigd, waardoor op iedere 10 meter leiding
nog een extra gewicht van ongeveer 90 kg. werd
bevestigd. Waar de pijpen over de zanderige rivier
bodem liggen kon worden volstaan met de leiding
door het volpompen met water te verzwaren.
In de week van 30 Juli tot 7 Augustus werden
voorbereidingen getroffen voor het werk op de
beide oevers en werden regelingen getroffen met
de boeren wier wei- en bouwland men moest
gebruiken voor het werk. Van 717 Augustus
werd het materiaal aangevoerd, welbij wij en
kele respectabele getallen vindf 3000 bielsen,
1200 meter smalspoor, 15000 kg. bitumen voor
asfaltering van lassen en voor de houtomwikke
ling 145 M3 Zweeds vuren, met een totale lengte
van 220 km (dit is dus ruim de afstand van Axel
naar Amsterdam).
Op 18 Augustus werd met zes lassers aan het
lassen begonnen en in goed twee weken tijds werd
7500 meter leiding gelast, de lassen geasfalteerd,
het latwerk aangebracht en de speciaal ontworpen
rolstelling gemonteerd. De aan de binnenzijde van
de dijk liggende leiding moest ook nog de dijk
over en aangezien door Waterstaat niet werd toe
gestaan de zes meter hoge dijk voor dit doel tij
delijk te doorgraven moest een speciale stelling ge
bouwd worden, die de leiding op deze hoogte bracht
en aan de zeezijde de leiding weer terug leidde
tot aan het water.
Bij het leggen was een der belangrijkste vragen:
hoe kon men contact houden tussen de bij dit
werk leiding gevende ingenieur, de sleepbootka
pitein en de mannen die bij de in het land lig
gende leiding waren? Dank zij P.T.T. kreeg men
hiervoor de beschikking over een zend- en ont-
vanginstallatie, terwijl de mannen op het terrein
beschikten over draagbare zenders en ontvangers,
de z.g. „walkie-talkies". Dit verbindingssysteem
bleek zo mooi te werken dat men hiermede de
leiding tot op de centimeter nauwkeurig kon la-
waar men dit wenste.
Werden in verband met het beschikbare werk
terrein en de lengte der leiding op de Bevc-
landse wal de leidingen in twee gedeelten klaar
gemaakt ^n deze eerst tijdens het trekken aan
elkaar gelast, bij de Griete was het mogelijk
de 1900 ineter lange leiding in één keer en in
één stuk te voren gereed te maken. Zoals gezegd
gingen op 19 en 20 September twee van de drie
leidingen vanaf de Zeeuws-Vlaamse oever het water
in en de volgende nacht werden de eerste twee
verbindingen op de zandplaat al tot stand ge
bracht en verder afgewerkt.
Nadat dit alles gereed was zijn de gehele rol
stelling en „het viaduct" ongeveer 400 meter ver
plaatst om de derde leiding die iets verder Oos
telijk ligt (men wilde met het oog op mogelijk
voorkomende dijkvallen de leidingen niet vlak bij
elkaar leggen) en gereed gemaakt voor het trek
ken van het laatste stuk, waarover verdere bij
zonderheden elders in dit nummer te vinden
zijn.
MOEILIJKHEDEN EN
MEDEWERKING VAN ALLE ZIJDEN.
Met het bovenstaande hebben wij enkele punten
weergegeven, die naar onze mening voor de be
langstellende leek interessant zijn. Het boekje be
vat evenwel nog veel meer lezenswaardigs en het
schetst c.a. nog de moeilijkheden en problemen die
zich voordeden bij de verzekering van dit grote en
unieke werk, de protesten der lassers wanne*,
hun werk moest worden afgekeurd, de problemen
om de samenstelling van een geschikte bescher
mingslaag te vinden, de weinige tijd die beschik
baar was voor het asfalteren der buizen, de moei
lijkheid om de geïsoleerde buizen in verband met
de aan te brengen houten bescherming zuiver
rond te houden, enz. enz.
Verder vinden wij voor vakmensen nog interes
sante uiteenzettingen over de werkwijze bij het
lassen, de röntgen-technische controle der lasna
den (er zijn in totaal op de Noordelijke oever 914
lassen en op de Zuidelijke 661 lassen gecontro
leerd. wat een totaal van niet minder dan 3150
opnamen betekende.
Ook bet transport van de pijpen op zo korte
termijn en door de Zeeuwse kleipolders is nog een
werkstuk op zichzelf; van 15 Augustus tot en met
22 September werden 28 vrachten van in totaal
280.000 kg. pijpen vervoerd, juist in de periode
van het vlasvervocr, waarbij vaak 3 tot 5 uur
aan de veerhaven moest worden gewacht.
Ook over het sleepbootwerk, dat in handen van
de fa. W. Muller uit Terneuzen was, zou nog
een afzonderlijk verhaal tc vertellen zijn, zoals
ook nog over de speciaal geconstrueerde, op kogel
lagers lopende rolstellen, waarover de sleepboten
de leiding zeewaarts trokken, maar dit zou ons
toch te ver voeren.
Opvallend is evenwel de goede onderlinge samen
werking en de bereidheid van de directies en het
personeel der betrokken bedrijven om zo nodig
dag en nacht gereed te zijn of door te werken
aan eigen speciale taak. Dank zij deze samenwerking
is ongetwijfeld dit werk zo succesvol verlopen en
heeft men weer eens opnieuw bewezen waartoe de
Hollandse waterbouwkundigen en ingenieurs in staat
zijn. J
WERKVERRUIMING.
aten ingestelde cottmissie
en tot bestrijding van de
r Zeeuwsch-Vlaanderen zit-
P. Vcrschaffel, directeur
len te Sas van Gent en
het bedrijfsleven de heer
:teur van de N.V. Comp.
iskil, verder de heer W.
xel.
.icc-voorzitter dezer com-
de heren C. Philipse en
1. Staten. Secretaris is de
oofdcommies ter provin-
1GNE BEGONNEN.'
oieten zijn thans weer op
>rlopig nog mooi schoon
1 berijdbare toestand laat,
de auto's bovendien ge-
jr veel moeite de bieten
lt er verder helaas wei-
ampagne te zeggen. Het
vrij laag (gemiddeld 653
iar),' terwijl ook het ge
weken geleden is vol-
1 toch nog iets verbeterd
dat bij gnnstig weer de
zullen worden.
tanzien dat de campagne
korter zal duren dan
vleide de eigenaar van
ijn goede klanten steeds
m wierp een biljet van
roccnt af voor de be-
iepast," klonk het ant-
aloos vlugge beweging,
met zijn ogen nauwe-
Péroux het bankbiljet
lar een tafeltje aan het
met de kwasi-uitroep:
al. Een beetje geduld
et overal tegelijk be
ach, toen hij het be
ider zag.
zakkenroller geweest,"
een duimbeweging over
g van Péroux wijzend,
lies met de handjes."
achtc Bergerat, „alleen
;ten, hoe hij zijn he
mde Maurice. „Vier
dat is vier maal
3 francs. Verder nog
ruiswater en honderd
1 mijn waarde heer,
d francs".
