AXELSCHE m CO
AXELSCHE BS CO
De Archieven van
de Tweede Wereldoorlog
T
Gebruik van SUIKER
Zuivere huid
Frankering bij abonnement Axel.
'ZATERDAG 4 AUGUSTUS 195
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZE
Woensdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56§
Frankering bij abonnement Axel
r
WOENSDAG 1 AUGUSTUS 195
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZE
Woensdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56§
Er is reeds een indrukwekkende reeks
documenten en boeken gepubliceerd over
de twieede wereldoorlog; de gewone le
zers weten nu al niet meer, boe zij
bun weg 1 moeten vinden in de vele ge
schriften. En .zij begrijpen, hoe moei
lijk bet moeit zijn de samenvattende ge
schiedenis van deze oorlog te schrijven-
Dat trad' ook duidelijk aan het hcht op
een congres, in September 1950 te Am
sterdam gehouden: .de historicus staat
voor een berg materiaal, waarvan hij
duizelig wordt; er is zoveel, dat hem
de lust (vergaat et* aan te beginnen.
Vanwaar komt deze overvloed? In
de eerste plaats was de oorlog umveri
'seiei en totaal; nagenoeg alle landen ter
'wereld zijn er bij betrokken geweest>
men heeft gevochten aan de equator,
m de Alpen, op alle zeeën, bij de pool,
in de woestijnen, in de vlakten van.,
Europa en 'in d'e oerwouden van andere
werelddelen. In alle landen is het ge
hele leven (in dienst; gesteld v,an de
oorlogvoering. Weger behoefdd men!
om de geschiedenis van een oorlog te
beschrijven slechts de archieven van de
ministeries van buitenlandse zaken en
oorlojg' te raadplegen; nu moet men al
le overheidsarchieven bestuderen. Men
moet nagaan hoe de Amerikaanse eco
nomie in .dienst 'wera gesteld van de
oorlogsproductie, maar -ook hoe de ge-
airieerde propaganda rieage,erde op. die
'van Qoebbels.
Daarbij komtj, dat voor het eerst de
Overwinnaars het grootste deel van' de
archieved der lOtveüwonnehen in' ban'"
den hebben gekregen. He1 zijn voornav
melijk de Amerikanen ge'Weest,, die be
slag hebben gelegd op de archieven van
de Wilhelnistrasse en van het Duitse
opperbevel en zij hebben ook de bijna
volledige archieven aer Japanners opgg-
eis't. De Engelsgn hebben de hand ge
legd op de documenten van de Duitse
marine en de Frarisen hebben, in hun
zone van Berlijn het gehele kaartsysteem
yan hpt Duitse leger gevaiHden.' Dib
SyStegm bevat meer dan 2o millioien kaar
ten; wn men er iets mee doen, dan moet
mfea, er zeker enige hondenden mensen
in aan bet werk zetten-
En tenslotte zijn er de dossiers en
stukken over de grote proces'sen tegen,
oorlogsmisdadigers, in Neurenberg en
elders gjevoerd, oan maar niet tie spre,-
ken van alle processen tegen landver
raders en collaborateur in de afzon
derlijke landen.
Bij deze 'Stukken knïniejn dan nog, de
memoires en de geschriften ter verde
diging van eigen gedrag,. Zeker, Sta-
Ifin heeft nóg geen memoires gepubli
ceerd1, evenmin als De Gaulle, maar tat-
rijke Amerikaansie, Britse en Franse re-
gerings- en legerautoriteiten hebben hun
bijdragen tot de documentatie inzake
de laatste wereldoorlog al gelev,erd. En
dénk dan voorts aan de papieren van
Mussolini, de dagboeke11 van Ciano en
Goebbels, de vele boeken oyer Roq-
seyelt.
T
Het gevolg is dat de historicus onder
de last bezwijkt. Laten wij slechts en
kele cijfers Tuoemjetn.': de Qcaj <l''ï >rsay
,heéft bijna 200.000 foto-cop/ieëin lat,en
maken van stukkien, afkomstig van, het
Duitse ministerie van buitenlandse za
ken; de papieren der \\'e!h.iynacht be
slaan ee11 oppetvlak'tie va'n 25000 vier
kante meter 'in het Pentagon te Wash
ington. AU 'het dagboék van Franck',
de gouwleider van polen, volledig zo,u
zijn gepubliceerd, had het 40 defen om
vat; de geschiedenis van het Amerikaan-
fsje 4eger, jdttie in de V.S- wor,cJt geschie-
yeh, z,al 100 delen tellen. Men begrijpt
de verzuchting yam de Engelse econ,o-
pnsché historicus, die een bromfiets
wjildie hebben om zich in zijn archief te
verplaatsen. 1
Voor het eers}t heeft rnen naast de
geschreven ook zichtbare en hoo,rbare
stukken; de Franjse radio bezit hpnder]-
lden platen van Paul Marion en Philippe
Henriot; de Amerikanen nebbe'n opna
men yam 600 red e v°eringen v^n Hitler
meegenom(qn.j (hiét Frtaiis]e leger heelt 10
ton Duitse oorlogsfilms buitgemaakt; net
proces tegen die organisatoren van de
aanslag Op Hitier op 20 Juli 1944 ls 8'e"
fUmd. Het afdraaien van de films duurt
nur. j
Men begrijpt dat de historicus nog,
piet het iminste overzicht heeft; hij doet
niets anders dan sorteren en inventa
riseren. Men vraagt zich al, of het
huidige geslacht historici ocit aan iets
anders zal toekomen. In ieder geval
JZjief het ,er naar uit„ dat d!e tijd yap
de grot,e historici alts Miqh<4et en Mal-
cauihy, die tegelijk grote humanisten
waren en wier geest zijn stempel druk
te op hnn tijd, voorbij vis; de histori
cus is de brave ambachtsman gewor
den die zijn schroefje aan de lopen
de band aandraait,
Hoe paradoxaal \het na dit alles moge
klinken; ondanks deze lawine van ma
teriaal, missen wij soms. het wezenlijke-
Iin de eerste plaats en dit is bijzon
der kwalijk, is het onbekend hoeveUl
dte Rus(sen!?bezitten; wat zij van de Duit-
sjers geërfd hebben en wat zij m de
landén van Oost-Europa hebben gev,om-
den is fée'n raadsel- Hét behoeft .Wél
niet gezegd te worden, <fat er geen en
kele algevaardlgde van achter het ijze
ren gordijn deelnapi aan het congres m
Amsterdam.
in de tweede plaats hebben vooraan
staande Duitsers, Italianen en Japan
ners, weterid, dat zij als oorlogsm ïsd'a-
(digiers weiden beschouwd, de meeste
incriminerende stukken laten verdwijnen
of vervalst. Dit its tijdens de processen
telkens weer gebleken-
in die derde plaats heeft de oorlog
zelf heel wat stukken verloren doen gaan.
Op 16 Mei 1940 is een groot deel van
de archi,even van de Quai d''Orsay ver
brand; de hecoins'ructie daarvan zou
enorm veel tijd en geld kosten en die
zal dan ook nooit plaats vinden. F,en
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
De Engelsen bereiken uitstekende re
sultaten, niet met ingewikkelde chemi
sche processen, maar met biologische
middelen. Zij gebruiken suike1" voor het
kweken vian een gistsoort, die verwant
65e JAARGANG No. 84
-VLAANDEREN
Hdredactie:
NK-van VESSEM
opgewekt en
toeibaar
s heerlijk
AARGANG NP. 8,5
IEN
de,el v'an de archneyen van yic'hy ging,
bij een pQging 0111 ze naar Algiers over
te brengen ,in de haven van Marseille
v'erloren. Na de bevrijding koelde het
volk zijn'woede op de Duitsers door het
verbranden van 'de papieren, welke de
vijand had achtergelaten. In Italië heelt
m,en brieven, getekend door de yoor-
naam'stie fascisten, als oud papier ver
kocht.
En vergeten wij ook mep ;dat wij
leyen in een eeuw Van i telefoon en>
snelverk'eer- Churchill en Roosevelt te
lefoneerden gleregeld met elkaar; Mus
solini en Hitier bezochten elkaar her
haaldelijk zonidei* dat er iets genotu
leerd werd. f
Ten sjotte was deze oorlog er een
van die geheime diensteu. Zeker, er zijn
altijd geheime diensten geweest, map,r
nooit in zuJk een omvang, als ditmaal.
Hitler hechtte meer,waarde aan de rap
porten van - zijn geheime agent,en dan
aan die wan zijn ambassadeurs. Noo<J-
gedwongen is ,,de oorlog in de bezette
landen ondergronds gevoerd en in een
ondergron(dse oorlog,zet m,en nu eenmaal
,ao; imfn mogelijk ailes op schrift.
■UM dit alles is wei duidelijk gewor
den, dat d,e historici met volgens nor
male methodes te werk kunnen gaan.
Indi\'idueel kan niemand meer iets be
reiken; de vorming van werkgroepen is
onvermijdelijk- Dit hebben de Franse
putoriteiten begrepen. Reeds in 1944
iwerci een commissie voor de geschiede
nis der bezetting en bevrijding yan het
land benoemd. Deze commissie heeft ai
een grootscheepse enquete gehouden on-
petr die verzetsbeweging. Hier door
heeft men talloze gegevens oyéf het
verzet kunnen behouden, die anders on
getwijfeld verloren zoudein zijn gegaan.
in 1946 is er in Frankrijk een com
missie voor de geschiedenis yan de laat
ste wereldoorlog benoemd.
Kan men nog Verder gaan en inter
nationale samenwierkïïig bereiken?
Op éen punt bestaat die reeds. De
archieven van de Wilhelm strasse zijn
gepubliceerd door een Amerikaans,-En
gels-Frans comité. iOok voor andiere
onderwierpen zou dit wenselijk zijp, om
dat ieder zelfs Amerika slechts
fragmentarische kennis van de ver
schillende onderwerpen heeft. Op het
congres in Amsterdam is de wenselijk
heid tier sprake gebracht, dat er een
internationaal comité wordt gevormd ter
bestudering van de tweede wereldoor
log. De v.raag is, of dit geen vrome
wens zal blijven, want als er een derde
wereldoorlog dr,eigt, is geen enket land
gesteld op te veel publicaties van de
vorige- Dat g ldt v,oor Rusiand, maar
evenzeer voor Amerika, dat b-v- nog
niets bekend gemaakt heeft oivèr de
Men is nog niet zo ver, dat men ge-
inhoud yan het archief der Wehrmacnt.
herrne doCumemen ter beschikking stelt
van historici1
zacht, soepel, gaaf en gezond.
Purol doet wonderen. Doos 40 cent
de staaf van oorlog
Duitsland-
van 26 Juli is de staa
se'n Nederland en Duits
J Een ueshetreffehu f
yens het karakter vai
e Is gegeved, is in h<
ubliceerd. 1
ig van de Staat van Ooi
n formele bevestiging va
1 normdle betrekkingen
ad en Duitsland, aat nt
ndelijk heeft plaats ge-
I
rgesptek met het Duits
;ft minister Stikker o.a
s Duitse onderdanen 00
nger als vijandelijk zul
schouwd- Zo zal in di
uitSer oo'k niet meer va
Besluit Vijandelijk Ver
k I I I', I
u mij adressien ol in
?ffende hef wiee1* ver
gen betreffende weers
1 kunt u verkrijgen Di
i De Bilt, Utrechtse wel
:b een fiets gekocht mt
ie- Thans, 2 weke11 voo
s, is de band vetste tel
;n andere. Is dat juist
e?
tie wordt verstaan ne
verkoper voor tout en 1
an de berijder geen en
eft. Het zal van de oe
1 de schade, afhangen 0
k geval de fiets gehqe
Itelijk zal worden ver
en van de tabnek. \\Ji
oiet 'bekénd met de be
ader u de fiets hebt ge
er na verloop yan een
versleteni, dan kan di
ijïi, het gebruik' in aan
en en is het met zeke'
r hietyoor aanspi-akelyk
garandeert deze laatste
fiets zonder !banden-
it aanrecht ,m mijn k'eu
nieuwfcl worden. Me1
f kwam ik overeen, dat
nieuwe tegels door mi
betaald. Nu is er eer
e pas gekomen en wn
dat ik hem ook nog
uist? 2. Mijn kelder et
Hek. Is cfit onderhoud
van de verhuurder of
I* van af wat u met dï
vereengekoinen- Tot hel
een aanrecht behorer
:ing iook de kosten var
2i Zijn de reparaties
en setre gtering en da,-
mfen 'zij voor rekening
:r. Zijn: ze echter een
Vervallen toestand da;
e verhuurder de' kostei
Abonnements
prijs*
Losse nummers*
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
il
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indlè 11.
Buitenland 11. 1
Abonnements
prijs:
Losse nummers
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
11
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indié 11.
Buitenland 11. -
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kle'ne Adverteutlên
^^Almum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
tedere regel meer
12 cent extra.
6
i 1
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Adverteutièn
^ui-Kimum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
j