AXELSCHE COURANT
HAAK IN
AXELSCHE XCOURANT
De kunstmest op zijn Retour?
I
Van radium en.... rotte plekken
M BIER!
-m
In de kruidentuin te den Doider wordt bewezen,
dat compost de voorkeur verdient
Meldt Li aan voor het
bevoikincsonderzotk b<Mijjdina TBC.
Meldt U aan vo'-r het
bevolkt nulonderzoek hestr(|dina TBC.
Meldt aan voor het
bevokinosonde zo k buslr(jtiinq TB
Praukering bij abonnement Axel.
/TN
ZATERDAG 28 A PR IE 1951
r*iÈÊÉ¥'
65e JAARGANG No. 158
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus ló Tel 5ó§
Hot fdredactie:
T C. VINK-van VESSEM
V.
BINNENLANDS OVERZICHTE
SPROETEN^
koop bijdig SPRUTOL
Frankcring bij abonnement Axel.
at
WOENSDAG 25 APRIL-
1951
65e JAARGANG .No- ^57
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 569
Hoofdredactie:
T C. VINK-van VESSEM
Bedrijf, dat enig is in ons land
„Ziet u daar voor u dat grote bed
wijnruit? Die planten zijn door en door
gezond, maar enkele jaren geledien had
den ze last van allerlei ziekten, welke
de oogst tot een vierde van het normale
reaueerede. Dat kwam met omdat de
bodem hier oorspronkelijk begroeid was
met heide, of omdat liet eigenlijk maar
armetierige zandgrond is. \ye beschik
ten iminefs over kunstmest, het won-
derproduct van deze 'eeuw! We heb
ben het toegepast op de meest zorg
vuldige wijze- welke maar mogelijk was,
doch na aanvankelijk succes op te le
veren, bleek ons, dat deze stoffen even
eens oorzaak waren van de in steeds
hevigei' mate optredend,e ziekten. \ye
hebben toen overgeschakeld op de z-g.
biologische bebouwing, waarbij de kunst
mest wordt vervangen door com,post.
een natuurlijk prodUct, dat de grond
structuur verbetert en het bacteneleven
in de grond bevordert.''
Het is de heer H. C. J. Bavelaar, be
drijfsleider van die Kruidentuin in Den
Dolder, welke ons dit vertelt. Hij doet
dit met grote nadruk, omdat naar zijn
mening dit een kernkwestie is waarvan
het belang zo groot is, dat zij met
alleen de agrarische sector van dez-
maatschappij moet beroeren, maar ook
in breder kring interesse nroet opleve
ren.
„Onze gezondheidstoestand houdt niet
dit alles nauw verband legt de heer
Bavelaar namelijk verder uit. „Door
het ondeskundig gebruik van - kunst,
mest zijn de gewassen niet meer van
een kwaliteit zoals wenselijk is en tal
van veel voorkomende kwalen houden
nauw verband met de voeding, welke
de mens tot zich neemt.
Bovendien daalt de productie zien
derogen. Alle winst, welke wordt ge
boekt dooi" winning van land in het ijs-
selmeergebied en langs de kust gaat te
loor, wanneer met spoedig wordt begre
pen, dat de Nederlandse landbouw en
veeteelt op de verkeerde weg zijn"'.
Deze ernstige woorden van de heer
Bavelaar berusten op practische erva-.
ring. Niet alleen het bed wijnruit, maar
ook andere gewassen bleken na verloop
van jaren uiterst gevoelig voor aller
lei ziekten, wanneer uitsluitend of vrij
wel uitsluitend kunstmest werd aange
wend voo de grond, waarop zij ge
kweekt werden.
De oorzaak hiervan is, dat met kunst
mest het bacterieleven in de grond' niet
wordt gestimuleerd, doch juist wordt ge
dood. Met de stoffen, waaruit kunst
mest bestaat, kan een plant zich hl-
leen met ontwikkelen. In de boven
laag van de cultuurgrond moet zich
een bacterieleven kunnen ontwikkelen,
omdat dit noodzakelijk is voor de ge
zonde groei van het gewas dat men wil
kweken. Daarover is kortelings uitvoe
rig geschreven door ïr. O. J. Cleverm-
ga, landbouw-consulent te Zutphen, die
voor herstei van de bodemstructuur het
gebruik van compost aanbeveelt.
Door de natuur.,
Voor de heer Adr. van de WijseL de
s.i; hier van de DolderSe Kruidentuin en
de heer Bavelaar, betekende dit betoog
van ïr. Cleyeringa een bevestiging van
bun eigen inzichten, want zij werkten
at enige jaren met die co»r<posft. Ze
wordt in het bedrijf zelf door de na
tuur gievoi-md. Hier en daar in de
kruidentuin treft men uitgestrekte grote
langwerpige hopen aan, welke bestaan
uit boomblad, mest en andere natuur
lijke afvalstoffen. Ze zijn opgetast in
een ondiepe kuil en in een bepaalde ver
houding samengesteld. Binnen een jaar
wordt deze massa langs natuurlijke weg
omgezet in reukloze zwarte aarje. waarin
een njk bacterieieven tot ontwikkeling is
gekomen. In het voorjaar wordt deze
aarde, de compost, over het land ge
strooid en fijn geëgd.
Dat is net geheim van de goede faam,
welke de kruiden uit de Dolderse krui
dentuin zich in de loop der jaren ver
worven hebben, want ziekte onder de
planten komt er niet m^er voor. Alle
soorten dat zijn er heel wat staan
er voortreffelijk bij. Toch was die
tuin dertig jaar geleden nog een woes
tenij. AHeen heidestruiken en een en
kele boom groeiden op deze sc!hrale
zandgrond.
Driehonderd so or en.
De heer v. d. Wijsei stichtte zijn be
drijf m 1917, na lange tijd in binnen-
en buitenland studie te hebben gemaakt
van de kruiden'kweek. Het waren de
werken van de middeleeuwse geneesheer
Paracelsus, welke hiertoe in belangrijke
mate hebben bijgedragen. Deze Zwit
serse arts is de grondlegger geworden
van de latrochemie (het gebruik van
chemische stoffen in de geneeskunde;,
doch liet memge open vraag bij zijn
bestrijding van de middeleeuwse metho
diek.
De kruiden welke in den Dolder ge
kweekt worden zijn met alleen van ge
neeskrachtige aard. Mep vindt er van
zeer uiteenlopend karakter: vele voor
huishoudelijke, culinaire doeleinden en
andere ten behoeve van technische pro
cédé's, als de vervaardiging van kleur
stoffen e.d. Alle soorten, welke in Ne
derland kunnen worden gekweekt, kan
uien in Den Dolder treffen. Het zijn
er niet minder dan 300.
Vele ervan kan men in het wild aan
treffen. Menig mens zal er aan voor
bij lopen, wanneer hij een veld „on
kruid"' aantreft. De heer v. d. Vijs,el
'doet dit niet. Hij zoekt mogelijkheden
om zo'n veld op de juiste tijd te mo
gen oogsten en slaagt daarin ook dik
wijls. Vanuit menige streek van ons
lan)d worden enige auto's vol weggere
den naar de droogschuren van „Laby-
nenthus medicamentorum", zoals deze
kruidentuin officieel heet.
Schaduw eti wind.
Het drogen geschiedt voorna,melijjk
langs natuurlijke weg- De planten wor
den daartoee uitgelegd op rekken van
gaas, in schuren, waarin de wind vrij
spel heeft. De zon komt er niet aan
te pas, want daardoor zou een groot
'deel van het aroma verloren gaan. De
capaciteit van üs droogschuren bedraagt
5000 kg- vei se kruiden- Een flinke hoe
veelheid, wanneer men bedenkt, dat er
slechts enkele dagen nodig zijn om net
procédé te voltooien.
Ook beschikt het bedrijf over een,
oven, waarmee voornamelijk wortels wor
den gedroogd. Dit gebeurt in de laat-
;ste periode van het seizoen, dat vanaf,
Maart tot November duurt- Eigenlijk
ligjt dus alleen in December en Januari
het wenk in de tuin stil.
Alle planten worden op de koude grond
gekweekt. Om uitheemjsie soorten in
kajssen -onder te brengen is niet ren
dabel. Trouwens, de gehele kruiden-
kweek is een weinig lucratieve onder
neming. Verschillende soorten worden
namelijk in het buitenland in massa ge
vonden, komen dus voor zeer lage prij
zen aan de markt. Het is voornani;elijk
de liefde tot dri botanie, welke de jhe-
ren v. d.* Vijs et en Bavelaar dringt '0111
de tuin in stand te houden- Want het
is eein bedrijf dat zijns (gelijke in on,s
land niet vindt- Weliswaar wordt met
regeringssteun een proeftuin in Buit(en-
post m stand gehouden, waar ook vele
soorten worden gekweekt, doch zelfs1
'die kan de vergelijking met Den Dol-
idier niet doorstaan. De grote .belang
stelling welke van dè zijde ^der land
bouwscholen e-d. voor „Labyri-nthus me-
dicamientoruim" aan de ciag wordt ge
legd is daarvoor wel een duidelijk be
wijs.
Slachtoffers Van de griep.
Gedurende Februari 1951 zijn in ons
land aan influenza overleden 657 per
sonen. Gedurende Januari en Februari
zijn in ons lana aan influenza in totaal
1076 personen overleden.
Tijdens de epidemie in de overeen
komstige mpanden van 1949 was dit
aantal 1932- De griepepidemie van dit
jaar is dus lang met zo ernstig geweest
als die van 1949.
Koffiebon méér waard?
Het Hoofdbedrijfschap voor Akker
bouwproducten heeft bekend gemaakt,
dat de bon 504 Alg. geldig is verklaard
voor 125 gram koffie, het gebruikelijke
rantsoen voor 6 weken.
p huisvrouw is er al
:t dat zij moet goo-
helaas niet al te
tsoen.
injding wijs gewor-
aar bonnen met dc
koopt niet een wal
leen hoor, geef mfj
Paarsmerk, dan ben
heerlijke aroma en
renk- En bovendien
unten voor het praoh-
estek. Dat extraatje
itglippen 1
dubbel genieten wan-
Koffre en Thee ge-
s tan te kwaliteit de
emei]er's waardepun-
eweg, zonder kosten
het Safira"-taf,eiber
en-doofr.
aan: Niemeijer, Gro-
ïstreerde geschenfcen-
toegezonden.
(Ingez. Med.)
tuderen. Auto-boxen
met op cfe weg van
"i en ook financieel
dhr. de Feijter aan-
e van Steenovens en
Putten: Het uitwer-
ien achten B- en W-
'gelegenheid- De be-
1 overweging gegeven
ter hand te nenien-
van een opmerking
'uingj-ond aan dhr. J.
ak is financieel afge-
neteropname in Ter-
egedeeld, dat deze
comfnissie in studie
zal worden verzocht
voor die raadsleden
per zitting. De heer
ï-v'-m. het algemeen
ging thans niet tot
gaan, cfoch het voor-
ordr aangenonien met
tegen de h.h. Schee'e,
5 Feijter-? Dhr. C.
rkt bij deze kweSrie
ar een ieder mogelijk
4 te nemen m de ge-
nneer voor een ar-
gelden nog lager zijn
oon - afgezien nog
;n dan wordt dit
/an de keur'ngsvee-
ienst worden ge'wij -
t deze voortaan even-
s on eel recht heeft op
terwijl de vergoeding
van zijn 'auto met,
igd.
hogerhand wordt de
1st aangegaan me1 de
orn voor 75 jaar ge-
dhr. ph. Haak wordt
.an van het door hem
[1 grond aan de Wd-
een perceel gemeen-
Everfsenst,raat, onder
e kosten en schaden
>or rekening van dhr.
/toonnemeats-
prljfr
Losse nummers
Kwarlaal*
abonnement
Axel binnen de kom
fi
Alle andere plaatsen
In Nederland en
Ned. Indiè 11.
Buitenland 11.
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Ktelne Adverteutlén
{u, _,imum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
Iedere regel meer
12 cent extra.
ko men vroeg in t voorjaar
Aoonnemcntt-
prijs t
Losse nummers
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
i:
Alle andere plaatsen
In Nederland en
Ned. Indiè 11.
Buitenland 11.
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
"Ine Adverteutlën
tu .imum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
1
j
