AXELSCHE SK COURANT Spannend belastingdebat AXELSCHE STj COURANT f Koning Gustaaf V van Zweden Minister Lieftinclc zwaaide met portefeuilles Frankering bij abonnement Axel. ZATERDAG 4 NOVEMBER [950 65e JAARGANG No. 10 /T NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD Verschijnt iedere VOOR ZEEUW5CH-VLAANDEREN Woensdag en Zaterdag Drukkcr-Uitgeefster: Firma J. C. VINK Adres Redactie en Administratie AXFL Mar kt I'7. Fostbur. 16 Tel 5ó§ Hoofdredactie: C. VINK van VF.SSEM V. .J PARLEMENTAIR overzicht. En zoals dat vaak gebeurt, dan komen de grote mannen er aan te pas. Prof. Romme verliet zijn achterste bank om aan minister Lieftinck te gaan vertellen, dat dat er geen principieel bezwaar tegen de methode Lucas kon bestaan. Want als Frankering bij abonnement Axel. WOENSDAG 1 NOVEMBER 1950 65e JAARGANG No. 9 NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD Verschijnt iedere VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN Woensdag en Zaterdag Drukker-Uitgeefster: Firma J. C. VINK Adres Redactie en Administratie: AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56§ Hoofdredactie: T. C. VINK-van VESSEM Zondagmorgen overleed in zijn paleis Drottningholm op het eiland Lö in het Malarmeer, op 92-jarige leeftijd, Koning Gustaaf V van Zweden, de oudste der thans nog regerende vorsten. Koning Gustaaf V werd geboren in Juni - 1858 op hetzelfde kasteel waar hij thans is overleden. Hij volgde in 1907 op 49- jarige leeftijd zijn vader, Koning Oscar If °;p. 1 Gustaaf V van Zweden was de laatste van die negentiende eeuwse souvereinen, die dank zij een lang leven voor hele gene raties de vertegenwoordigers van hun land waren. Ik denk in de eerste plaats aan Koningin Victoria, Frans Josef en Wil helm I. Geen van hen was werkelijk ge niaal. Omdat zij weinig verbeeldings- kra'cht hadden en zich aan tradities ge bonden gevoelden, verzetten zij zich vaak tegen de moderne ontwikkeling. Zij allen hadden behoefte aan goede raadslieden. Maar vele jaren van hard werken ver goedden vaak wat zij aan genialiteit ep scheppingskracht misten. Zij verstonden de kunst indruk te maken door een su blieme waardigheid en hunne eenvoud streelde de gewone man. Hun leeftijd gaf hun een geweldige voorsprong op df steeds wisselende personen op het poli tieke toneel. Zij schenen voorbestemd te zijn na menig ooriogsavontuur hup landen te leiden naar lange perioden vat» rust en vrede. En daarom was het niet van belang, dat Koningin Victoria niet zuiver Brijt? van afstamming was zij had dit niet nodig. Haar intelligentie, haar kracht, haar vastberadenheid en haar liefde voor haar volk verschaften haar meer toewij ding en bewondering dan menig Engel? vorst sinds Koningin Elizabeth ten dee,' was gevallen. Ditzelfde kan men zeggen van Koning Gustaaf V. Hij had geen druppel Zweeds bloed in zijn aderen hij was een Bernadotte, zoon van Oscar II en prinses Sophie vap Nassau. Toen hij geboren werd, heerste Oostenrijk nog in Italië en speelde dit land de leidende rol in de Duitse Bond», De Krim-oorlog was juist achter de rug Engeland en Rusland stonden even scherp tegenover elkaar als de Angelsaksische en Russische wereld het thans doen. Koning Gustaaf kreeg voor het eerst met politiek te maken, toen hij als ver tegenwoordiger van zijn vader naar Noor wegen (toen met Zweden verenigd op grond van een beslissing van het Con- 'gres van Wenen) werd gezonden. In het begin van deze eeuw werd deze vereniging steeds minder houdbaar. Mep kon het nationale zelfbewustzijn vap de Noren niet langer onderdrukken- Lang dreigde er ooriog, doch wijs inzicht en grote verdraagzaamheid van vorst en volk doorstonden de proef. Zeer tegen zijn zin gaf Oscar II Noorwegen zijn volledige onafhankelijkheid Gustaaf billijkte dit besluit, toen hij kort hierna zijn vader op-volgde. Koning Edward VII trachtte ongetwijfeld met de beste bedoelingen invloed uit te oefenen op de beslissing van de jonge koning. Hij schreef hem. dat de beste oplossing zou zijn, dat prins Karei, 's konings broer, de kroon vap Noorwegen zou aanvaarden. Bescheiden, doch vastberaden antwoordde de koning, dat hij helaas het advies van Edward niet kon opvolgen, daar dit strijdig zou zijp met de constitutie en daar de crisis te diep ging om zulk een eenvoudige op lossing mogelijk te maken. Hier zien wij aanstonds éen der belang rijkste trekken van Gustaafs karakter zijn opmerkelijke bescheidenheid. Wat hij ook deed, hij deed het onopvallend. LI ij was wars van indrukwekkende vertoningen Dit ging zelfs zover, dat hij niet wilde, dat zijn kroning met enig ceremonieel ge paard ging. Zijn levensleuze met het volk voor het land was een volkomen eerlijk getuigenis van zijn democratische opvattingen. Maar evenmin als enige an dere vorst uit zijn dagen, was hij bereid altijd te zwijgen en af te zien van elk initiatief.. Zijn voorkeur ging uit naar rechts- Het vraagstuk, dat in die dagen geheel Zweden bezig hield, was dat van de herbewapening. De hoofdzaak is, dat de koning, in af wijking van de opvatting van zijn kabinet, een onmiddellijke en grondige oplossing van h«t probleem begeerde. Het kwan; zover, dat er in Stockholm een enorme boe rendemons t ra ti e werd gehouden tof ondersteuning van 's konings inzicht. Dit conflict werd zo scherp, dat cle premier de koning officieel beschuldig de van vooroordeel. Staaff, de leider der liberalen, verlangde zelfs dat de koning eerst al zijn politieke redevoeringen zou voorleggen aan het kabinet. 'Gustaaf weigerde dit met de grootste vastberadenheid het ministerie trad af. Ook tijdens de discussies over de Aaland- eijlanden gebruikte de koning zijn persoon lijke invloed bij de tsaar ten einde tot eep vreedzame oplossing te komen. Over zijn houding tijdens de jongste wereldoorlog zijn de meningen verdeeld, maar niemand twijfelt er aan, of hij handelde naar beste weten, alleen gedreven door zijn verlangen datgene te doen, wat het beste was voor zijn land. Wij weten allen, dat Zwederj minstens een jaar lang genadeloos waf overgeleverd aan de Duitsers. Alles hing er van af, of er voldpende tijd z'ou zijp voor de nodige herbewapening. Hitier moest versterkt worden in de overtuiging dat Zweden zijn neutraliteit zou verdedi gen tegen elke aanval. De koning narp< het op zich persoonlijk Hitier dergelijke verzekeringen te doen toekomen. Hij ge bruikte al zijn gezag en dreigde zelfs af stand te doen, als de regering en Per Albin zouden weigeren een Duitse divisie over Zweeds grondgebied te laten trekken De koning heeft deze afwijking van de constitutionele gebruiken later verdedigd met een beroep op de buitengewone om standigheden Het resultaat van zijn in grijpen kwam Zweden echter ten goede en er is geen Zweed en geen vreemdeling, die de koning dit optreden ernstig euvel duidt. 'Zodra het gevaar geweken was, ver toonde hij zich weer in zijn ware ge daante humaan en wars van alle geweld en onderdrukking. Op alle mogelijke ma nieren en ongetwijfeld geschiedde dit met goedvinden van de koning heeft Zweden zijn buren en zelfs Engeland ge holpen De koning pleittte persoonlijk bi' Hitier voor de Noorse en Deense Jodep en hij bereikte meer dan iemand ander? ooit had kunnen bereiken. Onmiddellijk na de afkondiging van de overgave gaf hij al zijn tijd en kracht voor hulp aan de door de oorlog getroffen landen en voor nauwere samenwerking tussen de Scandinavische landen. Het i? moeilijk te zeggen, welke invloed hij had op de beslissingen van zijn kabinet, wan.' sedert lang was hij een strikt constitutio neel vorst. Eén ding kan echter gezegd worden Gustaaf V toonde geen enkele groep enige voorkeur hij werkte even loyaal samen met het huidige zuiver socia listische kabinet als met het coalitie-kabi net van Per Albin Hans son, al zou hi/ het stellig prettiger gevonden hebben dat er Jn tijden van economische moeilijkhe den een coalitie-regering was benoemd! Want hij was niet alleen het symbool van het handhaven van de vrede gedurende bijna een halve eeuw hij was evenzeer het symbool van Zwcdens ontwikkeling tot een Welvarend industrieland en vap een geweldige vooruitgang in de sociale wetgeving. Heeft de koning op enig niet-politiek gebied blijk gegeven van belangstelling en werkzaamheid Nauwelijks. Hij had de poëtische en muzikale talenten van zij} voorouders niet geërfd. Hij was geen com ponist zoals Karei VI. Hij was geen dich ter zoals zijn vader hij schilderde niet, zoals zijn broer, de diepbetreurdie priins Eugenius het deed en hij miste de weten schappelijke belangstelling welke kenmer kend was voor zijn zoon, de kroonprins. Hij had echter de Zweedse medische we tenschap een grote dienst bewezen door uit particuliere middelen vijf millioen kro nen beschikbaar te stellen voor het kan ker-onderzoek. Hij heeft zich wel een sportsman getoond mr. G. tenniste voor treffelijk. Verder heeft hij nogal wat bor duurwerk vervaardigd, voornamelijk voor de eredienst, hetgeen hem omringde met een sfeer van huiselijkheid. Hij was de mocraat, niet alleen als koning, maar ook in zijn leefwijze. In tegenstelling met het geen andere vorsten uit de negentiende eeuw overkwam, werd zijn oude dag niet vergiftigd door particuliere moeilijkheden. Hij werd tamelijk jong weduwnaar vap de charmante Victoria van Baden Oud worden betekent mensen en ge beurtenissen overleven. Soms betekent het ook zichzelf en zijn eigen faam overle ven. Dit kan van de Zweedse koning stellig niet gezegd worden. Zijn oudste zoon was zijn rechterhand1, die heel wat werk van hem overnam ep dat op dezelfde eenvoudige wijze ver richt als zijn vader. Deze Koning Gustaaf VI is thans 68 jaar en in zijn vrije tijd een verwoed oud heidkundige. Koningin Louise, geboren Mount batte p is zijn tweede gemalin. Zijn eerste vrouw was prinses Margareth van Groot-Brit- tannië en Ierland. De vijf kinderen van de Zweedse koning vier zoons en eep dochter zijn allen uit zijn eerste huwe- lijk. Koning Karei I, zijn opvolger, was even eens een tegenstander van het roken, maai bij begreep, dat alle strijd vruchteloos zou zijn hij probeerde iets goeds uit det? slechts te halen door middel van zijn be- lastinpnolit'iek. ig georganiseerd ver meer geweest in En- ;ns de regering vap s er nog een kleine koningin had een af- welke afkeer gedeeld g van Wellington. ïerkte, dat de officie- stevige rokers waren, 5 een order uit, waar ing, dat de cornman- :ouden tegengaan dit tot drinken ip t algemeen- ging de strijd echter erd hij daar met grof )at gebeurde b.v. in eelieden, die de Bal- :den, hadden het ro- itroduceerd. Het ver- ihillende zijden. De het een profan ie dat rookt werd in Mos- lige branden uit ten eloos omspringen met vorsten hadden er 4 alles leidde er toe. :rd uitgevaardigd, dar e verklaarde rokers gers worden berecht straft. Er kwam zelfs ttshof voor dit soort lit hof werden -zowel 1 vrouwen opgelegd, jke straf was geseling agen tot Üoddknuppe- 1 waren het afsnijden en verbanning naar nmenselijke maatrege- ïinde aan de opmars ïven was in die dagen el Romanof zo el- troost van de tabak jsgaf. it ook Japan een ver- de tabak men bleef feit, dat men er de van al zijn bezittin- Die bezitttingen wer- n aan uegene die de In 163^ was het ech- t het roken was op- ceremonie. niss'chien het verhaal re,de, die duizend ge liet zetten, met eep 'e gevangene en die en tegelijk moesten iten op het moment, rliet. Deze mtan had roken en ge kunt u dat hij daartegen ook zinnig te velde trok. rn wijn mochten drin- heul te zoeken in het :en. Zij kwamen daar- g. rookhuizen. Afge- en hij liet alle rook- toe afbranden- Daar- hij verbood het rokep is. En om te weten, nageleefd, vermomde persoonlijk alle ver- Wertreders doodde hii lijken moesten op de n. Zelfs tijdens zijp rak Moerad zijn anti- Soldaten, die op ro lt, werden onthoofd, ierendeeld soms ook ld en dan in het nie- slaten als prooi voor ook hij verloor deze iwelijks dood, of Tur- de landen, iwaar de Jwd werd en verrookt» ind en de Verenigde van tijd tot f tijd de >ak aangebonden ip s de laatste staat, die t officiële verbod tot ophief, zeer t;en ver- kelaars. abonnements prijs t Losse nummers 5 ct. Kwartaal abonnement Axel binnen de kom tl 1.25 Alle andere plaatsen ln Nederland en Ned. Indiè tl. 1,55. Buitonland fl 2. Advertentie prij» 7 cent per m.m Ingezonden Mededeel lagen 20 cent per m.m. K1o'*>e Adverteutlèn .imum 8 regels) 1 5 regels 60 cent. iedere regel meer 12 cent extra. Abonnements prijs. Losse nummers 5 ct. Kwartaal abonnement Axel binnen de kom il 1.25 Alle andere plaatsen in Noderland en Ned. Indlé fl. 1,55. Buitenland fl. 2, Advertentieprijs 7 cent per m.m Ingezonden Meaedeelingeu 20 cent per m.m. Kl«'ne Adverteutièn ^.udtnum 8 regels) 1 5 regels 60 cent. Iedere regel meer 12 cent extra.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1950 | | pagina 1