AXELSCHE iff? COURANT DE ONDERZEEBOOT in de eerste wereldoorlog. De schijn gered. Frankering bii abonnement Axel. ZATERDAG 20 MEI 1950. 64e JAARGANG No. 65. V. NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD Verschijnt iedere VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN Woensdag en Zaterdag J Drukker-Uitgeefster: Firma J. C. VINK Adres Redactie en Administratie: AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel 56$ Hoofdredactie: T. C. VINK-van VESSEM J Voor 1914 werd in alle landen de offen sieve kracht van het onderzeebootwapen onderschat- Naarmate de resultaten bij manoeuvres de verschillende landen meer vertrou- »en inboezemden- werd het idee van ilaatselijk verdedigingsmiddel losgelaten jen stelde de eis, dat onderzeeboten ook grotere afstand van een basis of steun punt zouden kunnen optreden. Hiervoor oas echter een bedrijfszekere diesel-mo 01 loodzakelijk. Omstreeks 1913 zagen de Franse con structeurs, nog geen kans motoren e leveren, die voldeden aan de eisen, welk. door de Franse Marine werden gesteld. Daarom voorzag men de boten uit die tijc met petroleummotoren of zelfs stoomma chines, doch dit kwam uitsluitend in de Franse Marine voor. In 1913 en 1914 werd in Franse en En- jelse tijdschriften steeds vermeld wanneer een of andere onderzeeboot 1 of 2x24 uur buitengaats was gebleven, wel een bewijs, dat dit als een bijzondere prestatie we d aangemerkt. In Engeland had men de onderzeeboot eigenlijk beschouwd als een wapen, mee', geschikt voor een tweederangs zeemo gendheid wat natuurlijk met heeft mede- de oorlog slechts 28 onderzeeboten ge reed had, waarvan de nieuwste nog inge varen moesten worden. Engeland' beschikte toen over 80, en Frankrijk over 50 onderzeeboten. De eerste maand van de oorlog was geen succes voor de onderzeeboot. In Augustus 1914 werd de „U 15" door de Engelse kruiser ,,Bnmingham' door ram men tot zinken gebracht, nadat ze 2 da gen tevoren zonder resultaat een torpe do op het Britse slagschip Monarch' had afgevuurd. Dit was de eerste aanval door een onderzeeboot met een zichzelf voortbewegende torpedo op een vijande lijk oorlogsschip. Het eerste succes boekte de „U 21' die de Britse kruiser „Pathfinder" tot zinken bracht op 5 Sept. '14, terwijl ter hoogte van Hoek van Holland de Engelse krui sers Aboukir, Hogue en Cressy, door de ,,U 9" in de grond werden geboord. Na de storm van voorafgaande dagen had- deh de Engelsen geen Duitse onderzee boot zo ver van huis verwacht. Zo kwam hep dat zij bij het zinken van de eerste twee kruisers alleen aan mijnen, en niet aan de torpedo's van een onderzeeboot dachten. Toen in het jaar van 1914 de Vlaamse kust in Duitse handen kwam en Zeebrug- gendheid wat uatuuruj*. - KUbt ir) i^uusc gewerkt, om tot een snelle vooruitgang te gC en Ostende als onderzeeboothaven ge- 1 wprrlpn crinp- men OV6T geraken. De Duitse onderzeedienst stond in die dagen aan de spits, hetgeen vooral te dan- ken was aan de hoge graad van ontwik keling van de dieselmotor. Zo kon bi] de winteroefeningen van 1912 op 19U een Duits flotielje onderzeeboten na een at- schikt bevonden werden, ging men over tot de bouw van een nieuw type boot. Daar men nog steeds hoopte op een niet al te lange duur van de oorlog, was een, hoofdeis, een zo kort mogelijke bouwtijd. Het was er dus maar een van geringe afmetingen, met slechts éen schroef. Klein Duits flotiehe onderzeeDOien net ecu a.* aimeuiigcu, iJr] van loo mill afgelegd te hebben, beperkte operaties op de Noordzee stand van Jne7e p»„ Kpct-ttil-hare havenaccomodatie. De „oK 11 dagen buitengaats blijven. Deze oefening werd gehouden naar aanleiding van de vraag van Admiraal von 1 rpitz hoelang Duitse onderzeeboten voor de mond der Theems zouden kunnen op Toch heeft men toen ook in Duitsland de waarde van een onderzeeboot onder schat- Hieraan is het gedeeltelijk toe te schrijven, dat Duitsland bij het begin van en de beschikbare havenaccomodatie. De boot mat 127 ton boven water en 166 ton onder water- Men kon hem in drie delen op een speciaal daarvoor ingerichte op legger per trein vervoeren naar Antwer pen en later ook naar Pola aan de Adri- atische zee. Vervolgens werd hij in 14 da gen tijds in elkaar gezet. Hierna volgde een groter type weer met twee schroeven dat boven water 9 tsnapt nbare mijl kon lopen erf" bewapend was met 50 cm. torpedo's, welke torpedo als stancl- daardtype door de Duitse Marine was aangenomen. Deze beide boottypen bleken zeer bruik baar in Noord- en Middellanse Zee, hoe wel ze het bezwaar hadden weinig vaart te lopen. Het volgende type uit 1916, was ge schikt om te kunnen optreden tot aan de Westkust van Ierland- Ze,waren ongeveer 600 ton groot en hadden een bovenwater- snelheid van 13 mijl. Naast een grote tor pedobewapening kregen deze boten een zwaarden kanon, nl. van 10V2 cm-, welke bewapening onmisbaar werd geacht Jvoor het voeren van de handelsoorlog volgens de toen geldende internationale bepalin gen. Verder verschenen de onderzeeboot m.jnenleggers. De eerst gebouwde boten werden zuiver en alleen voor het vervoe ren en leggen van mijnen ingericht; de latere kregen bovendien een torpedo- en een artillerie-bewapening aan boord. Zij kregen opdracht eerst hun mijnen voor een of andere haven of op een speciaal handelsroute te leggen, om zich vervol gens aan de actieve handelsoorlog te wij den. Deze mijnen werden vervoerd in open schachten, waardoor ze steeds geheel of gedeeltelijk in het water waren opgehan gen. Hierdoor kon het voorkomen, dat na een lange reis men niet meer verze kerd was van de goede werking der mij nen- Daardoor hadden deze boten als mij- nenlegger een betrekkelijk geringe waar de. Toen dan ook Amerika in de oorlog werd betrokken, wilde de Duitsers af en toe aan de Amerikaanse kust kleine ver rassingen deponeren. Hiertoe werd een onderzeeboot-mijnenleggers van 800 ton ontworpen, die behalve een vrij sterke torpedo- en artillerie-bewapening een 40- tal mijnen binnenboord meevoerde, wel ke door een hekbuis gelanceerd werden. Tenslotte bouwden de Duitsers een on derzeeboot van nogal grote afmetingen en snelheid, nl. bovenwater 2100 ton, snel heid 18 mijl en onderwater 2800 ton, snel heid 8mijl. Verder 6 torpedobuizen, 2 kanons van 15 cm- en ^3 man beman ning. j—j De bedoeling van deze onderzeekrui sers was, dat zij liet artilleristisch zou den kunnen opnemen tegen bewapende handelsschepen. Naar het Frans van PIERRE FRONDAIE. Twee dagen later namen zij de weg, die van de Spaanse grens voert naar het Hotel Ritz, place Vendume, over Bor deaux, Tours en Orléans. ethane Alleen Pascaline vernam van Stéphane de ontsnapping die zij had bedacht, eor- res deelde Deléong mede, dat hij zijn plannen gewijzigd had en met naar Sene gal ging, daar hij dringen naar Pairijs was geDeh£ne had er vrede mee. Zijn vrouw vindingrijker en minder verstrooid dan gewoonlijk, hield hem aan de i\ vas' de erugkeer van Dewalter gaf aan de Hispano een bestuurder tot aan de u Marbeuf In de reu Marbeuf was het kip penhok Zo noemde Delcone de woning welke hij enige maanden geleden had aan geboden aan Florinette Soissom, eigen lijk Chouan, Yvonne Chouan. Deleo verzocht zijn vriend om hem dadelijk bij zijn aankomst in het zestiende arrondisse ment te telefoneren. Georges antwoordde er de garage inee te zullen belas en. speet hem, dat de mooie wagen, lenig en vlug als een vogel, hem niet toebehoorde, wijl hij aan Stéphane beviel. Hij over peinsde dat hij vervangen moest worden. Daar October nabij was, deed dit teit hem het voorwendsel aan de hand, om een gesloten voertuig te nemen. Hij be sloot een automobiel te huren, die lady Oswill ten dienste zou staan. Hij wist, dat zij er in zou stappen zonder er veel op te letten, zoals men bij hö uit bed komen in zijn muilen stapt hij wist ook. dat hij gedurende enkele weken, welke hij met haar ging doorbrengen, niet meer zou kunnen buiten een chauffeur aan het poi- tier. Hij was bereid zijn rol tot aan het einde te spelen, om zijn armoede te ver bergen zoals de arbeiders welke, ziek en zonder hulpmiddelen, hun zwakheid ver mommen en hun gelaal verven om niet van de werkplaatsen te worden wegge jaagd en ook zoals de welopgevoede lie den, die over hun moeiten niet spreken. Nu kwam hij er toe, zelf om zijn dwaas heid te glimlachen. Hij zeide bij zichzelf: 't Is een raderwerk. Wat in de gedachte begint eindigt met de daad. Ik ben voor rijk gehouden, toen heb ik de rijkdom geveinsd. Nu heb ik het gebaar van de rijkdom. Morgen... Daar gekomen zeide hij zichzelven niets meer. Hij had gekozen de ogen te s'uiten. Hij wis dat over een maand Stephane naai hu's moest terugkeren, en dan zou hij ze weer openen. E11 misschien was hij als het merendeel der mannen ze vluchten op voorhand en zien er van af zich te ver dedigen, want ze verwachten het wonder. Zij waren sedert acht dagen in Parijs. Alles was heel eenvoudig gegaan en géén der handelingen van Dewalter had Ste phane kunnen verbazen. Zij was in het Hotel Ritz afgestapt, zoals zij gewoon was. Haar kamenier, die zij besloten had op de hoogte te brengen, was haar met de trein gevolgd, 't Was een baskisch meisje, vol toewijding voor haar meestere.-, en die een hekel aan Oswill. had, op de wijze van de oude Antoinette. oor het Hotel komend, verzocht Stéphane, ver moeid, aan Georges, haar tegen acht uur te komen halen. De namiddag begon- Toen haar vriend weg was, glimlachte lady Oswill, zich be denkend, dat zij vergeten had Wem zijn adres te vragen en dat hij er in t geheel niet aan had gedacht het haar te geven. Zij had lust hem te telefoneren en raad pleegde tevergeefs I out Paris en de Abonné-lijst- Niets vindend vermaakte zij er zichzelf mee te bedenken, hoe t wel kou gebeuren, dat hij nooit terugkwam en dat hij werkelijk zo eenvoudig was, dat hij erg geheimzinnig door werd. Zij viel in s'aap en werd om 7 uur wakker. Om 8 uur telefoneerde de concierge van het hotel dat de heer Georges Dewalter benedep was. Zij gaf order hem boven te laten in haar particuliere salon. Deze was klein, rus ig, en gaf uitzicht op een kleine tuin. Georges had niet vergeten zijn adres op te geven, hij hield er geen adres meer op na. Onderweg, zwijgend, had hij nage dacht, en hij volvoerde nauwkeurig al zijn handelingen. Hij bracht de Hispano, waarvan hij geen gebruik meer maken zou, naar de garage. Hij huurde voor een maand een gesloten wagen en betaalde 14 dagen vooruit- Dat kostte hem twee dui zend francs. Hij liet zich naar een kantoor brengen in de Rue Royale. Men wees hem in de Champs Elysées een beschikbare woning aan in de Champs Elysées, die hij ging bezien- Vijf ramen kwamen uit op de Avenue, een op een dwarsweg. De kamers waren groot en een bekwaam behanger had ze met smaak ingericht voor een A- merikaan, die zich graag in vervlogen eeuwen terug verplaatste. Binnenkomend kreeg men de indruk van een weelderige woning, en de Amerikaan deed de huur over, plotseling moe van Parijs. Dewalter herinnerde zich de rijkdommen van Ulo- ron en die van Biarritz. Wat rgen hem aanbood bleef per slot van rekening be scheiden en maar net Stéphane waardig. Men vroeg hem 7000 francs en hij be taalde ze. De Amerikaan liet bij het ver trek zijn knecht achter, een oud man ge wend aan voortvluchtige meesters. Kr was linnengoed aanwezig. Men voelde met de koude van doortrekwoningen.De be ambte van het kantoor wenste Dewalter De onderzeekruisers hebben goed vol daan, doch zij kwamen pas aan het eind van de oorlog gereed, en slechts een en kele nam actief aan de onderzeeboot-oor- log deel. Zij kwamen hierdoor te laat in actie om voor de centralen de oorlog een gunstige wending te geven. Bovendien was toen het convooistelsel reeds inge voerd, en waren zoveel escorte-strijd krachten beschikdaar, dat een artillerie gevecht met handelsschepen nie meer kon worden geriskeerd. Het schijnt, dat de Duitsers aan het eind van de ie wereldoorlog bezig waren aan het ontwerp van een boot van 4000 ton, die voorzien zou worden van twee stoomturbines van tezamen 12.000 pk. Bij de wapenstilstand waren er totaal 437 bo ten van verschillende type in aanbouw. De Engelsen behoefden minder hoge eisen te stellen aan hun onderzeeboten, dan de Duitsers. De geallieerden hadden immers, behalve in de Oostzee, overal el ders de heerschappij ter zee. De Duitse bovenwater - strijdkrachten kwamen hier door hoogstzelden buitengaats en hup handelsvaart lag geheel stil. In hoofdzaak bestond de dienst der En- gelse onderzeeboten uit de bewaking van de verschillende gedeelten der Britse kust en een verkenningsdienst in de vijandelij ke wateren, vooral in de Duitse Bocht. Het doel wa6 het uitlopen van vijandelij*- ke onderzeeboten tegen te gaan en mel ding te maken van de sterkte van naar buiten komende vijandelijke vlootafdelin- gen. Later kwam hier nog bij het leggep van mijnen- De Engelse'b ouwden nog een eskader- onderzeeboot van 2600 ton onderwater, Voor hoge vaart werd gebruik gemaakt van stoomturbine's, voor kruisvaart van dieselmotoren. Deze boten met hun twee schoorstenen en stoomketels, die enige tijd voor het onderwater gaan afgezet moesten worden waren echter te gecom pliceerd voor een snelle duikmanoeuvre. Voortaan werden dan ook alle onderzee boten voorzien van een dieselmotor. Ltz. II A. van Noortwijk. Helpt U ons, zo veel het kan. ËTgeniet er dan straks dubbel van Actie Muziektent. geluk en zei hem dat hij van een buiten kansje profiteerde- TI ij stelde onmiddellijk met de knecht de inventaris op, terwijl de nieuwe bewoner zijn best deed om een intiem voorkomen aan de dingen te geven. Hij beval, dat er bloemen gebracht zou den worden. Men bood hem n uitstekende keukenmeid aan, die in dienst van het huis was. Hij nam haar en omdat hij een uur over had voor hij zich kleedde, ging hij naar beneden en kocht enkele dingen die hij nodig achtte. Hij had niet meer het juiste begrip van wat hij deed, en maakte alles met vreugde gereed om lady Oswill te ontvangenn. Hij had maar éen gedach te haar niet te ontgoochelen. Reeds werkte hij er aan haar een her innering te laten. Misschien gaf hij zich niet nauwkeurig rekenschap van de aanbidding, die hij voor haar koesterde, een aanbidding, een voudig en machtig, die hem naar het mar telaarsschap drong. Argeloos schreed hij er naar toe. Moet men aannemen, dat degenen, die zover komen, door de op winding van hun denkbeeld 'gesteund, smart niet meer achten? Dewalter leed niet, en wie zou hem raad geven? Hij was stellig een der eenzaamste mannen ter we reld. Hij kende nog maar een oude vriend van zijn familie, een arme notaris uit de- provincie, dje heer Montnormand, wiens kantoor zich in Saint Germain en Lave be vond. 't! Was een gemoedelijke en op rechte grijsaard, en ,t enige wezen waar mee hij ooit in briefwisseling stond. Ook was er die onbekende uit de trein, die zon dering, in Biarritz teruggevonden. Soms had Dewalter de indruk, dat hij hem te rug zou zien. Maar hij dacht aan hem met weerzin. Wordt vervolgd. ^Donnements- prljs: Losse nummers 5 ct. Kwartaal abonnement Axel binnen de kom fl 1,25 Alle andere plaatsen ln Nederland eu Ned. Indiè tl. 1,55. Buitenland tl. 2, Advertentieprijs 7 cent per m.m. Ingezonden Meaedeelingen 20 cent per m.m. KI «ine Advertentiën ^Ui^lmum 8 regels) 1 - 5 regels 60 cent. iedere regel meer 12 cent extra. 1 ïrAArintCfin? t' Lil -)ww ""J1 "O T^.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1950 | | pagina 1