Het trambedrijf der Z.V.T.M. was een
bijdrage tot de welvaart van onze streek.
DAM PO-PASTILLES
Een steek of een scheut hier en daar
komt ge nog wel te boven.
Maar wee als Rheamatiek zich vastzet..a
De Axelse K.A.B. herdacht haar
20-iarig bestaan-
Bij zijl gelukwens ter gelegenheid van
het 30 jirig bestaan üer afd. Axel van de
R.K. Bond van Spoor- en Tramwegperio-
neel „Sb Raphaëi", gaf Ir. Denie een kort
overzicht van de geschiedenis der Z.V.T M,
Waar erkele weken geleden het besluit tot
opheffing van het trambedrijf is gevallen,
leek het ons van belang de inhoud van dit
overzicht en daarmee het wel en wee van
dit voor onze gehele streek belangrijke
bedrijf hier weer te geven.
Na het begin van de exploitatie van het
trambedrijf bleek al spoedig dat dit in een
behoefte voorzag, zelfs zo groot dat het
verwonderlijk is, dat niet eerder tot oprich
ting werd besloten. O.a. bleek de tram zeer
belangrijk voor de ontwikkeling van de
landbouw en heeft de suikerbietenteelt zich
enorm kunnen uitbreiden. Het bedrijf ont
wikkelde zich naar verwachting en onder
de directie van dhr. Wind van Merkestfyn
maakte het een periode van behoorlijke
bloei mee.
De crisis in de dertiger jaren bleek even
wel ook het trambedrijf te beïnvloeden en
wel i« zeer ernstige mate. In een jaar
tijds, van 1930—'31 daalden de ontvangsten
van f524.000 tot f294 000, een achteruit
gang mtt 44 pet., waartegen de exploitatie
kosten slechts met 13 pet. daalden. Het
duurde vijf jaar alvorens weer een zij
het nog zeer klein positief exploitatie
saldo kwam, doch de ontvangsten daalden
nog steeds, tot een bedrag van f 181.000
in 1938, een daling van 65 pet. in 8 jaar.
De economische crisis was het begin,
doch de ontwikkeling van het autovervoer
en de zeer grote concurrentie die hierdoor
werd ondervonden was de hoofdzaak van
deze achteruitgang. Bij het publiek had de
tram afgedaan. Men poogde door het in
bedrijf stellen van diesel-electriscljp wagens
het personenvervoer te moderniseren ei te
versnellen, doch de ontvangsten daalden
nog ver Iervoor het personenvervoer tot
minder dan f 140.000 per jaar.
De teruggang van het vrachtvervoer in de
jaren voor 1940 was nog erger, aangezien
het autovervoer voor het publiek dermate
aantrekkelijk was, dat uiteindelijk nog
slechts het bietenvervoer overb'e f. Ook dit
was evenwel reeds sterk ingekromper, ter
wijl de tarieven door de concurrentie van
het autovervoer eigenlijk te laag waren.
De enige weg die overbleef om het
bedrijf in deze moeilijke jaren op gang te
houden was het zoveel mogelijk beperken
van de uitgaven, hetgeen neerkwam op een
noodgedwongen te grote bezuiniging
op het onderhoud van materiaal en spoor
baan, waardoor deze onvoldoende werden.
Na het uitbreken van de oorlog namen
de ontvangsten weer toe en ontstond in
geld weer een bedrljfsoverschot. Het onvol
doende onderhoud begon zich evenwel te
wreken, terwijl het nu bovendien door
gebrek aan materialen niet mogelijk was de
achterstand in te halendeze nam daaren
tegen nog steeds toe. Het ergste was dji
hej geval bij de afdeling Weg en Werken,
en de baan ging dan ook zeer snel achter
uit. Het is zeker voor een groot deel aan
het personeel van deze afdeling te danken,
dat de baan nog zo lang berijdbaar is ge
bleven.
Tijdens de oorlogsjaren rees voor het
Bestuur der Maatschappij de vraag, weike
koers njen na de oorlog moest volgen.
Reeds vóór de oorlog bleek het publiek de
tram te hebben afgeschreven en men ba-
sloot daarom al het mogelijke te doen om
direct na de bevrijding het in de oorlog
weer toegenomen passagiersvervoer op te
vangen met autobussen. Te lang wachten
zou hier een verlias hebben betekend, want
wanneer iedereen weer over een eigen ver
voermiddel zou beschikken, zou het wellicht
veel moeite kosten om het publiek weer
van de busdiensten gebruik te doen maken.
De toekomst zal leren of deze zienswijze
de juiste is geweesttot nu toe spreken de
feiten in het voordeel.
Wat het vrachtvervoer betreft, dit bleef
ook na de oorlog nog afnemen, terwijl
daarentegen de exploitatiekosten schrik
barend stegen. Spoedig stond men voor
een zeer ernstige crisis, waarbij het gehele
voortbestaan van het bedrijf op het spel
stond. Het trambedrijf was zo ver versleten,
dat behoorlijk herstel een bedrag van ca.
f 2.000.000 zou hebben gevergd.
Hit lot van de tram was hiermede beze
geld en deskundigen waren van oordeel,
dal het trambedrijf zo spoedig mogeiijk
moest verdwijnen. Van verschillende zijden
werden hiertegen bezwaren geuit en het Is
begrijpelijk dat sommigen, zoals bijv. de
suikerfabrieken, die zich vaak grote offers
hebben getroost om het voortbestaan van
da tram mogelijk te maken, thans ongaarne
dit bedrijf in één slag zagen verdwijnen.
In het afgelopen jaar is men ever.wel alge
meen tot -het inzicht gekomen, dai het
voortbestaan van de tram niet langer ver.
antwoord was en zo is dan het besluit
gevallen om het trambedrijf op te htffen.
Hard is dit besluit zeker voor al degenen,
die al die jiren hun beste krachten aan dit
bedrijf hebben gegeven c:n nu met één slag
hun werk zien stopgezet en ook naar een
andere bron van inkomsten moeten uitzien.
(De hiertoe genomen maatregelen hebben
wij reeds eerder gepubliceerd Red.)
Een geluk is, aldus Ir. Denie, dat men
kon besluiten het trambedrijf nu op te hef
fen Binnenkort gaan de fabrieken te Sluis'
kil, die vele jaren hebben stilgelegen,
draaien en velen hebben daar nu direct een
plaats kunnen vinden. Voor de betrokken
fabrieken was het een voorrecht personeel
in dienst te krijgen dat in een andtr bedrijf
jarenlang blijk had gegeven over goede
kwaliteiten te beschikken en dat in de bunrt
van deze fabrieken woont, hetgeen met het
oog op het woningtekort van groot be'ang
is. Had de opheffing van het bedrijf nog
een of twee jaar op zich laten wachten, dan
zou het zeker veel moeilijker geweest zijn
om voldoende plaatsen te vinden. Oplos
singen als steun, wachtgeld of uitkeringen
zouden zeker aan de betrokkenen minder
voldoening geven dan loon voor gepres
teerde arbeid, terwijl dit bovendien zulke
bedragen aan het bedrijf gekost zou hebbel?,
dat daarmede de ondergang misschien
opnieuw zou dreigen en er dus ook voor
'1 in dienst blijvende personeel weinig be
staanszekerheid zou gebleven zijn.
Helaas is ook het resterende busbedrijf
evenals vtle andere streekvervoers-
ondernemingen nog geen velpot. De
service die het personeel en daarmede het
bedrijf, aan het publiek zal bieden zal
zeker van Invloed zijn op de toekomst.
De oude tram is nu van de baan, doch
zij heeft haar diensten aan Zeeuw&ch-
Viaanüeren bewezen, het is getn schande
dat zij verdwijnt nu andere en meer
economische vervoersmiddelen haar plaats
hebben ingenomen moge het mc derne
busbedrijf nog vele jaren 2ija diensten
bewijzen ten gerieve van het Zeeuws-
Vlaamse publiek.
Welk mens bij zijn volle veerstand, zal het zo
ver laten komen 7 Zulke aanwijzingen zijn een
reden te meer om van vandaag-op-morgen
met de weldadig'! Kruschen-kuur te beginnen.
De zes minerale zouten van Kruschen stimu
leren van de eerste dag af met de jaren ver
slapte bloedzuiverende organen en brengen
die al gauw weer helemaal op gang. Ais
lever, nieren en ingewanden op natuurlijke
wijze hun werk doen, kunnen onzuiverheden
in het bloed zich niet vastzetten. Die worden
dan radicaal afgevoerd langs natuurlijke weg
en zijn nooit meer oorzaak van pijnen, die
U nu in Uw bewegingen belemmeren en U
het leven vergallen. Weifel niet langer,
begin vandaag met Kruschen. In Uw eigen
belang. Kruschen is verkrijgbaar bij alle
Apothekers en Drogisten. (I M.)
Uit onze omgeving.
In de feestelijk versierde zaal van het
Gezellenhuis herdacht Dinsdagavond de
afdeling Axel der Katholieke Arbeiders-
Beweging op sobere wijze haar 20-jarig
bestaan in tegenwoordigheid van de leden
en hun vrouwen.
De afdelingsvoorzitter, dhr. Eug. Maas,
opende de bijeenkomst met de Christelijke
groet en heette de talrijke aanwezigen har
telijk welkom, inzonderheid de Z.Eerw.
Pater van Acker S. M„ de Diocesaan voor
zitter der K.A B dhr. Jan Mertens uit Breda
en dhr. Broos, inspecteur van „De Volks
krant".
Spr. prees de grote activiteit van de
leden, waaronder mensen, welke 30 tot 45
jaar lid van hun kath. vakbond zijn en bet
pionierswerk door deze personen verricht
in moeilijke tijden, waarvan hij voorbeelden
aanhaalde. Hij was van mening, dat wat neer
de jongeren zich scharen onder de leiding
/an het Hoofdbestuur, er nog veel kan
worden bereikt.
Dhr. Maas wees vervolgens de flinke
groei der K.A.B-afdeling over 1949 (van
142 tot 174 leden.) Men zal actief blijven
om ook de ongeorganiseerden in te schake
len in de strijd voor de rechtvaardige zaak.
In 't afgelopen jaar kwam er op 5 Juli'n
afdeling van de K.A B O. (overheidsperso
neel), en op 1 Augustus een afdeling van
de R.K. Metaalbewerkérsbond. Veel lof had
spr. voor de afd. van „Herwonnen Levens
kracht", die zeer nuttig werk verricht voor
de t.b.c.-bestrijding. De arbeiders-coöpe
ratie. die thans beschikt over een ruim
winkelpand, gaat goed vooruit. Het winter-
programma der K.A.B.-afdeling kan zeer
bevredigend genoemd wordende cultu
rele avond slaSgde uitstekend.
De secretaris, dhr. E. J. Breepoel, gaf een
overzicht van de afgelopen 20 jarige period?
en schetste de oprichting der afdeling Axel
van het R.K. Werkliedenverbond, tijdens de
staking aan de Cokesfabrlek.
Verschillende onderafdelingen en vak
afdelingen werden in de loop der jaren
opgericht. In '32 kwam er een landarbei
ders-af teling, een afd. der levensverzekering
Concordia", en een reisclub m=t 49 leden.
In '32 kwam er een „Hulp in-Nood-Fonds"
tot stand, benevens een correspondentschap
voor de bouwvak-arbeiders en een toneel
afdeling. In '35 werd het filiaal der coöpe
ratie gesticht, in '37 volgde een Kerr-CluP
en een afd. van de R.K. Transportarbeiders
bond, waarna in '40 de afd. van „Herwon
nen Levenskracht" haar werkzaamheden
begon.
De oorlog werd ook hi r de grote spel
breker, want in '40 ging alles roemvol ten
onder Doch rqeds ir. D ermber '44 had de
her oprichting plaats, in '49 kwam de K.A.B -
afd. weer tot stand. Ook de Credo Pugno-
Club wercf heropgericht.
Het verslag van de penningmeester, dhr.
P. A. HillaeP, vermeldde aan inkomsten
f752,93, aan uitgaven f422,93; batig saldo
f330. Spr. wekte de aanwezigen op om de
jaarvergadering van „Herwonnen Levens
kracht" op 15 Febr. bij te woner.
Bij de bestuursverkiezing werden de aftr.
besiuursleden bij acclamatie herkozen, zodat
de samenstelling onveranderd biet fVoor
zitter: E. Maas; Secr.E. J. Breepoel;
Penn.: P. A. HillaertA. v. Loenep, E.
Naessens, P. Erpelintc en Ch. Brandt,
leden.
Vervolgens hield de Diocesaan voozitter,
dhr. Jan Mertens uit Breda, ten pittige rede,
waarin hij allereerst dank bracht aan de
ouderen, die niet alleen gesjouwd er. ge
ploeterd hebben, maar ook geledtn. Dhr.
Mertens behandelde daarna uitvoerig het
huidige probleem der lonen en prijzen, het
geen spr. echter niet zo belangrijk achtte
als een betere bezits-spreiding en vermo- -
gens-vorming. Vóór de oorlog was het
nationaal verbruik groter dan de nationale
productie maar toen konden de tekorten
gedekt worden uit Indische baten. In de
plaats van het ontstane hiaat is ihars de
Marshall-hulp gekomen, die in 1952 zal
eindigen. Wanneer dit thans zou gebeuren,
zou ons welvaartspeil met pim. 30 pet.
dalen. Toch is het aandeel der arbeiders
in het nationaal inkomen t.o.v. voor de
oorlog gestegen met 12 pet. Dit merkt men
niet omdat deze stijging zit in sociale voor
zieningen (kinderbijslag, enz.)
Spr. entiseerde daarna de houding der
ongeorganiseerden, die parasiteren op de
kas en op de arbeiders zelve. Hij wees er
tenslotte op, dat de K.A.B. niet alleen de
stoffelijke belangen der arbeiders behartigt,
maar ook opkomt voor hun geestelijk wel
zijn.
Nadat in de pauze verversingen waren
rondgediend, sprak de waarnemend geeste
lijk adviseur, de Maristen paler van Acker.
Spr. herinnerde aan de woorden van Paus
Pius XII bij de opening van het Heilig
Jaar, waarin deze wees op de noodzakelijk
heid van terugkeer tot God. Alleen dan is
er recht, zei spr., ook recht op een behoor
lijk inkomen om h?t gezin te onderhouden.
In Rusland wordt God niet meer erkend en
worden de mensenrechten met voeten ge
trapt daar is geen kiesrecht om eigen
standsmensen te kiezen. Spr. wers in dit
verband op de communistische verkiezirgs-
methoden in Tsjecho-Siowakije. Daarom
moeten wij ons recht zoeken bij God en
onze plicht jegens Hem vervullen. Doch wij
hebben niet alleen plichten, maar ook rech
ten en als gij, georganiseerden, di KAB.
wilt doen bloeien, zoekt het dan bij God.
Dhr. A. J. Broos, inspecteur van „De
Volkskrant", sprak ook als comité-lid van
„Herwonnen Levenskracht". Ais ooit de
tuberkel-bacil in ons land een gretige voe
dingsbodem heeft gevonder, dan wel in de
na-oorlogse jaren. Deze gevreesde volks
ziekte teistert nog talloze gezinnen. Spr.
deed een beroep op milddadigheid voor
„Herwonnen Levenskracht", hetgeen drin
gend nodig is. In 12 jaar tijds zijn 180
wachtende patiënten overleden, terwijl 646
moesten worden afgewezen omdat zij te
ernstig ziek waren. Hij wekte nogmaals op
dit werk van chr. naastenliefde te steunen.
PREDIKBEURTEN TE AXEL.
Zondag 15 Januari 1950.
Ned. Herv. Kerk. 10 uur Ds. P. J Per-
nings (H. Avondmaal)2.30 uur Ds. P. J.
Pennings (H. Avondmaal).
Geref. Kerk. 9 uur Ds. J. ten Hove, van
Terncuzen4,15 uur Ds. D. Zemel.
Giref. Kerk. (Ds. Jan Scharpstraat 1.)
9.30 en 3 uur Ds. C. Kapteijn Dzn. uit
Amsterdam.
Geref. Gemeente. 10 en 2.30 u. Leesdienst.
TONEEL-AVOND „THAL1A".
^Met verwijzing nrar achterstaande adver
tentie vestigen wij de aandacht op het
Noorse stuk „En de bossen zingen hun
lied", van Rosita Peters, waarmee „Thalia"
jl. Zondag aan het concours te Sluiskil
deelnam. De uitslag is nog niet brkerd,
Bij de première is van het stuk iu dit
nummer uitvoerig gewag gemaakt. De her
opvoering zal zeker vele toneelliefhebbers
raar het Gezellenhuis lokken.
HOEVEEL LEEFTIJDEN HEEFT U?
Het vierde internationale congres voor
schoonheidsleer en producten werd onlangs
te Parijs gehouden.
Drie dagen lang hebben biologen, dokto
ren. chirurgen, scneikundigen en gediplo
meerde specialisten van schoonheids-insf-
tuten van alle landen redevoeringen gthou
den of aangehoord over moderne technieken
waarmee bepaalde onbevatligheutn van h t
uiterlijk schoon verbeterd kur.nen worden
en de jeugd verlengd of zelfs terurgegeven
of alleen de illusie hiervan.
In Frankrijk beijveren meer dan zeven
duizepd van deze instellingen zich aan hun
vrouwelijke, Ja zelfs ook manlijke clientele
een gezicht of lichaam te geven, waarmee
zij zich gelukkig kunnen prijzen. En naar
gelang van hot te behandelen geval ku..nen
nu, hetzij door geschikte reiniging van de
huid, hetzij door middel van kundig aange
brachte „make ups", massages,, créme's,
verven of epiiatte haast wondeifcairlijke
resultaten bereikt worder, tenminste naar
het schijnt.
Wat de doktoren en chirurgen betreft,
zij werken gewapend met vitamines, hor
monen, sera, embryonale extracten, radio
actieve producten cn operatie-messen. Zij
proberen namelijk om de diepere oorzaken
te treffen en de goedgeslaagde effecten van
hun ingrijpen zijn van laiger duur.
Een van de sprekers, ür Maurin, wets
de congresleden op het betrekkelijke van
het begnp „iecfiijQ*. Deze knappe specia
list maakt voor eik individu onderschie.1
tussen de z.g. eigenlijke leeftijd (dus vol
gens de geboortedatum), de histologische
letflijd (d,w.z. de staat van cellen en weef
sels), de ptysiologische (die een bepaalde
functionele bekwaamheid betreft, daarbij
niet te vergeten de intellectuele functies)
en de ogenschijnlijke leeftijd (n.l. de leef
tijd die men ut de ogen van andeten heeft.)
Welrtu, het komt maar zelden voor dat
bij een sterveling die al aardig laag geleefl
heeft, deze vier leeftijdsoorten samen vallen.
Men kag b.v. zestig jiar oud zijn volgens
het geboorteregister, phyjiologisch vijftig
zijn en er uit zien als zeventig.
Bekendmakingen.
Nadat dhr. Maas alle sprekers had dank
gezegd, sloot hij deze bijeer komst met de
Christelijke groet De avond werd hierna
verder doorgebracht in gezellig samenzijn
met muziek.
HOOFDPIJNI
VOOR- EN ACHTERGKVELROOILIJN-
VERORDEN1NG.
De Burgemeester van Axel maakt bekend,
dat Gedeputeerde S'aten van Zeeland hebben
goedgekeurd het raadsbesluit van 30 Augustus
1949 tot vaststelling van een voor- en
acbtergevelrooilijnverordening.
Het raadsbesluit ligt met uitvoerige kaarten
ter secretarie aezer gemeente voor een ieder
ter inzage. Van het b»sluit tot goedkeuring
kunnen belanghebbenden binnen DERTIÜ
DAGEN, te rekenen van de dagtekening
dezer kennisgeving, bij de Koningin voor
ziening vragen.
Axel, 18 Januari 1950.
De Burgemeester voornoemd,
P. L. D. J. van Oeveren.
BOUWVERBOD.
De Burgemeester van Axel maakt bekend,
dat Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben
goedgekeurd het raadsbesluit van 30 Au~.
1949 tot verbod van bouw of herbouw van
gebouwen op de grond, in de naasts
toekomst bestemd voor de aanleg van
straten, enz.
Het raadsbesluit ligt met uitvoerige kaarten
ter secretarie dezer gemeente voor een ieder
ter inzage. Van het besluit tot goedkeuring
kunnen belanghebbenden binnen DERTIG
DAGEN, te rekenen van de dagtekening
dezer kennisgeving, bij de Koningin voor
ziening vragen.
Axel, 18 Januari 1950.
De Burgemeester voornoemd,
P. L. D. J. van Oeveren.
k* tr" a irt l
TABLETTEN V
keren een opkomende kou
of griep. Koker 75 en 40 ct.
Mijnharde Hoofdpijnpoeders. Doos 45 ct.
Mijnhardt Hoofdpijntabletten. Koker 75 ct.
