AXELSCHE Af?COURANT
r
Doorschrappen maar »f M
„onveilig wegens mijnengevaar".
F nkering bij abonnement, Axel.
/T
ZATERDAQ 3 SEPTEMBER 1949.
63e JAARQANQ. No 92
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Dria rnianden zijn Hr. Ms. mijnenvegers
Vlieland", „Voorne", „Overflakkee", „Tho-
len* en „Duiveland" op de run geweest.
In totaai legde het flottielje 6 000 mijl af,
eea afstand g°Mjk aan die van de omtrek
der aarde en het resultaat is nu, dat van
de zeekaarten nu op vele plaatsen het
„onveilig wegens mijnengevaar" kan wor
den doorgeschrapt, wat vooral van belang
is voor het economisch leven.
Ann Neagle speelde op Geser in „Picca
dilly Incident* en de inwoners van deze
belangrijke afvoerhaven van bosproducien
zagen niet alleen voor het eerst een film,
doch maakten tevens kennis met een andere
Westerse uitvinding. Het afvoeren van goe
deren uit Manokwari op Ni; uw Guinea
kost nu f 150 per ton minder sinds de
mijnenvegers cr 2ijn geweest en de vissers
rondom Halmaheira's Kaoe B ai (waar de
Jappen het een en ander hebben achter
gelaten) gebruiken lege zuurstofflessen voor
de perken van hun tuintjes.
De marine-correspondent, de luitenant
ter zee (SD) lil K M.R. D Steenmijer, ver
telt U hiero der over ervaringen van het
flottielje mijnenvegers, dat dezer dagen het
marine-bassin te Soerabaja binnenliep.
Lege jeneverkruiken.
Uitgerust voor het vegen van verankerde
en grondmijnen, waaronder magnetische en
accoustische mijnen wordt n verstaan, ver
trok het flottielje mijnenvegers order com-
mando van de luitenant ter zee 2e klasse
D. Auer (die tevens commandant was van
de „Voorne") tegen het einde van April
naar Ambon om daar in de beroemde baai
een drietal onveilige gebieden te gaan
zuiveren. Deze spervakken waren in een
drietal dagen schoon en een bekroning van
dit karwei was de viering van Konginnedag
op het eiland, dat „Door de eeuwen trouw"
in zijn wapen heeft staan Tezamen met
de Ambonnezen vierden de off eieren, onder-
off eieren en manschappen van de mijnen
vegers de eerste verjaardag van Juliana als
vorstin. Adatspelen en sportwedstrijden op
de aloon-aloon, terwijl een detachement van
de mijnenvegers meedeed aan de parade.
Tot slot werden alle dragers van de Mili
taire Wi lemsorde aan boord uitgenodigd.
Dat waren er heel wa>, en zeker meer
dan de millioenenstad Batavia o£ kan bren
gen. De verha'ei van de oude Aljeh-strij-
ders waren spannend en opwindend en ze
wonnen aan inhoud, naarmate die van de
Bols flessen minder werd. Hef was een
schone avond. In de wetenschap dat de
K. P. M. r,u weer kris kras door de baai
van Abon kon varen, werd op 3 Mei koers
gezet naar Ceser, een eilandje ten Oosten
van Ceram, wat bekendheid geniet als
afscheephaven van bosproducten die van
heinde en ver werden verzameld. Straat
Kilwaroe werd geveegd, waardoor het fus-
senvervoer van de handelsproducten per
prauw thans overbodig is geworden.
Houd het maar op „Tarzan".
Men vertoonde voor de bevolking van
Ceser een film, de eerste van hun leven.
Het resultaat van deze première (Ann Neagie
speelde er in „Piccadilly incident"), was
echter nog al verwarrend. Van de tamelijk
veelvuldig voorkomende zoenpartij in deze
rolprent, snapten de Alfoeren niets en voor
mogelpe opvolgende film-operateurs lijkt
de raad niet overbodig om het maar op
Tarzan te houden of een pittige Wild West
Het succes zal dan zeker groter zijn.
Voor verse mondvoorraad en drinkwater
moesten de mijnenvegers terug naar Ambon
waar gevijven aan de houten steiger werd
afgemeerd. Mr. Ms. Tholen maakte intussen
een rondreis om de leden van de Zuid
Molukken Raad op te halen, die onder
leiding van kepalah daerah Pelaupessy wat
om te vergaderen hadden.
Op 12 Mei ging men op weg voor het
volgende karwei en wel naar Halmaheira's
Kaoe Baai, op welke kust de lappen het
eer. en ander hebben achtergelaten, zoals
stoomwalsen, auto-motoren, draaibanken,
geheel uitgeruste technische werkplaatsen
en zelfs twee vliegvelden. Natuurlijk is het
materiaal, opgeborgen or.der summiere
bescherming van atappen afdakjes niet meer
in zulk een goede toestand, doch er zijn
liefhebbers, niet in het minst voor de 2.000
vaten vliegtuigbenzine, die er zich nog
bevinden.
„Uitgestelde demobilisatie".
Op 15 Mei begonnen de scheepjes hun
eerste slagen te maken met het doel het
verankerde mijnenveld, dat de ingang van
de baai versperd?, te vegen. Pediwang was
toen de ankerplaats. Vervolgens werd er
een geul naar de belangrijke afvoerhaven
voor copra, het plaatsje wat de baai haar
naam gaf, geveegd. Er lag in Kaoe reeds
een fiinke voorraad gedroogde klappers op
verscheping te wachten.
Intussen ging er steeds een schip de baai
rond om vers voedsel op te doen. A'le
dagen uit blik te eten begint tenslotte ook
te "vervelen. Overal vond men Nederlandse
vlaggen, fluilorkesten. eieren en verse groen
ten. Er werd een door de Jappen gemaakte
witerleidlng ontdekt, die na verlenging
uitstek?; de diensten bewees aan de Konin
klijke Marine. Natuurlijk werd er gejaagd
en aan de wal gekomen, hoorden en zagen
de marinemannen allerlei vreemde dingen.
Zo bleek er 35 000 zonen uit het land van
de reizende zon op het eiland Halmaheira
te zijn geweest. Keizer Hirohito had hiermede
zeker iets voor, maar de Amerikanen zijn
hun blijkbaar te slim af geweest en vooral
te snel. Zijn soldaten hebben tenminste de
kuierlatten genomen, alhoewel er nog steeds
een aantal Japanse strijdkrachten met uitge
stelde demobilisatie op het eiland moeten
rondzwerven.
Vrouwer.rovers.
Er is nog ren merkwaardig soort mensen
op Halmaheira, waar een geheimzinnige
waas omhangt. Als het gerucht rondgaat
dat de „orang djahat's* In de buuH zijn,
dan zit een ieder te bibberen van angst.
Deze boze mensen, die diep in het binnen
land nog in het stenen tijdperk leven, zak
ken namelijk op ongeregelde tijden naar de
kust af om hun tekort aan vrouwen aan te
vullen. De kustbewoners zijn doodsbenauwd
voor deze oermensen, die, behalve op vrou
wen ook nog op dieren jagen, als hun
enige middel van bestaan.
Het is daarom aan te bevelen niet te ver
van de kust de bossen in te gaan, ward de
orang djahat zijn meester in het zetten van
vallen, die weliswaar de bedoeling hebben
om dieren te vangen, maar het is geen uit.
zondering, als er ook een bewoner van el
ders door een scherp gestelde boom met
een nog scherper bamboe getroffen wordt.
Door de Japanse dumps zijn de vissers en
houders van klappertuinen met hun tijd
meegegaan. Zo gebruiken ze voor hun vis-
geweren nu stuk gesneden auto binnenban
den, terwijl zij htti scheepjes tegenwoordig
met rubberkabel meren in plaats van zoals
vroeger met een end, vervaardigd uit kiap-
pervezel.
Grappig is het om de tuirtjes van de
bevolking te zien. Om de perken te omzo
men gebruikt men niet, zoals de Nedelandse
baanwachter doet, porseleinen isolatoren of
omgekeerde bloempotten, maar het zijn
omgekeerde zuurstofflessen, die de omhei
ning van de tuinen sieren.
Sorrong, laat de mannen maar thuis.
Toen de geul naar Lolobata was geveegd,
waardoor de dumpvoorraad nu afgevperd
kan wórden, vertrok het flottielje m nen-
vegers op 24 Juni naar de Zuid Oost punt
van Nieuw Guinea's Vogelkop, om precies
te zijn naar Sorrong. Men begon daar met
een geul te vegen die tot resultaat had, dat
er thans rechtstreeks materiaal aangevoerd
kan worden voor het in aanbouw zijnde
vliegveld van deze oliestad in opkomst.
Ten behoeve van de normale tankervaart
(afvoer van olie is er, zo ik hoorde, reeds
sinds December van het vorige jaar) werd
nog een andere geul geveegd. De
N.N G.P.M. ontving de marine-mannen op
voorbeeldige wijze. Er was alle geleger-
heid om op meer dan een wijze in de
olie te geraker, de Lucky Strike was er
zeker niet zo prijzig als bij Uw sigaretten-
mannetje op de hoek, terwijl bet op zekere
avond „dansie dansie" was geblazen, waarbij
de heren echtgenoten en vaders van het
vrouwelijk gedeelte van de N.N.G P.M.-
gemeente zoveel te verstaan werd gegeven
als „blijven jullie maar thuis".
De grote verrassing was echter voor de
kapitein van een tanker, de heer A. A.
Oepkes die juist binnen lag, toen de mijnen
vegers armeerden. Als luitenant ter zee der
lste klasse had de huidige tanker-kapitein
namelijk het vaderland tijdens de oorlog
gediend, ais commandant van een divisie
mijnenvegers en de „Vlieland" was zijn
oude schip. Bootsman Snelleman van de
„Voorne* had nog onder de luitenant ter
zee Oepkes, die drager is van Distinguished
Service-Cross en het Bronzen Kruis, gediend
en beiden waren van deze nooit verwachte
ontmoeting op Nieuw Guinea wel een
beetje „kapot".
Maroekwarl, vicieuze cirke'.
Sorrong-Manoekwarieen dag stomen,
maar wat een verschil. In Sorrong gebrek
aan bijna niets, in Manoekwari aan bijna
alles. Zuster Aalders drijft er met oude
Japanse medicamenten een hospitaal, maar
een ijskast ontbreekt, terwijl er op die ene
dag stomen afstand, te Sorrong bijna ieder
een een ijskast heeft. Controleur Galis en
dokter Hissink werken eveneens onder
gebrekkige omstandigheden tussen hun
kolonisten, harde, onverzettelijke pioniers,
die dikwijls slechts een Am°rikaarse leger
tent a's dak boven hun hoofd hebben en
soms moet een gebrekkig „eiget houwtje"
als de haard, die goud waard moet zijn,
dienst doen. De grond is er goed op de
Vogelkop, zeggen de kolonisten, misschien
wat te veel regen soms, maar de grote
handicap is het gebrek aan arbeidskrachter.
Op het ogenblik wordt er onder meer
aardappeler, uien en tomaten verbouwd,
maar hoofdzakelijk voor eigen gebruik. De
productie is nog vee! te klein om ook maar
aan enige uitvoer van betekenis te denken.
De productie kan echter onmogelijk opge
voerd worden, als er niet meer handen
komen om te werken en vooral land
bouwwerktuigen. Meer handen en vooral
meer landbouwwerktuigen en zolang die er
niet zijn, draait men zo'n beetje in een
kringetje rond.
Een ongewisse lof komst nog steeds. Maar
ze houden voi de pioniers, alhoewel het
voor velen ook is, omdat ze niet anders
meer kunnen. De K P.M. kan nu, door de
3 dagen, dat de mijnanvegers er bezig zijn
g?weest, tot vlak onder de wal komen. Dit
geeft een besparing van f 150 voor elke
ton. Door het mijnengevaar moest het
materiaal van de dump een belangrijk sluk
langs de kust per truck worden aange
veerd. Deze kostbare geschiedenis is nu
voorbij, waardoor de dump, die dezer dagen
verkocht zal worden, uiteraard in niet on
belangrijke mate in prijs is gesteg< n. Op
9 juli v/erd Sorrong nog even aangedaan
om verse victualiën te laden. E kde t'agen
was het weer anker koets Soerabaja.
Van - Naar.
Kortgeleden liep het flottielje mijnenvegers
de marine-basis binnen. 6 000 mijl was er
afgelegd, een afstand gelijk aan die van
San Francisco naar Hongkong. En het
succes van de tocht schrijft flottielje-com
mandant, de luitenant ter zee D. Auer,
zonder de anderen daarmede te kort te
willen doen, aan fantastische prestaties van
de werkploeg, die onder leiding van de
luitenant ter zee der technische dienst F. J.
van Baveren, bestond uit een majoor
monteur en 2 stokers der lste klasse, welke
respectievelijk lasser en draaier zijn.
Het heeft moeite gekost om de vijf sche
pen draaiende te houden, ze zijn tenslotte
zo jong niet meer maar het is gelukt.
De scheepjes zijn met hun bemanning
weer veilig teruggekeerd van hun ongetwij
feld gevaarlijke werk. Drie maanden geveegd
de ene slag na de andere gemaakt, in
dikwijls eindeloos schijnende regelmaat.
Maar het resultaat is, dat er op de zee
kaarten op enkele plaatsen weer een zinnetje
kan worden doorgestreept, dit zinnetje
„onveilig wegens mijnengevaar".
D. Steenmeyer.
Ltz. (SD)-III-KMR.
DE JAARBEURSCATALOGUS IN NIEUWE
VORM VERSCHENEN.
De Jaarbeurscatalogus is thans in sterk
gewijzigde vorm verschenen. Overzichtelijker
dan vroeger vindt men nu adressen* stands
en artikelen van de firma's, die men ter
beurze wil bezoeken, zodat de catalogus
gemakkelijker hanteerbaar is geworden.
Teneinde iedere zakenman in de gelegen
heid tc stellen van le voren een „bezoekplan"
op te stellen zal de nieuwe catalogus reeds
Zaterdag verkrijgbaar zijn bij de Spoorweg
boekhandel, bij reisbureaux en bij de meeste
Kamers van Koophandel en Fabrieken in
den lande.
SPAAR-ACTIE VOOR DE JEUGD.
Op initiatief van de Nationale Spaarraad
en in samenwerking met de Nederlandse
Spaarbankbond, de Coöperatieve Centrale
Boerenleenbank, de Coöperatieve Centrale
Raiffeisen-bank en de Rijkspostspaarbank,
zal zeer binnenkort door alle spaarbanken
in Nederland een actie worden ingezet ter
bevordering van het regelmatig sparen door
kinderen van 6 tot 16 jaar.
Bij deze actie zal gebruik gemaakt worden
van speciaal voor dit doel vervaardigde
zegels welke in series van 10 worden uit
gegeven, alsmede van goed uitgevoerde
verzamelkaarten, waarin telkens 20 zegels
(dus 2 complete series) gepiakt kunnen
worden.
De le serie zegels zal bestaan uit afbeel
dingen van Torens met Carillons, de 2e uit
afbeeldingen van verschillende in Nederland
bestaande molentypen.
Aangezien met deze actie vooral beoogd
wordt hei re elm. tig sparen aan te wakke
ren, en ook het minder bedeelde kind alle
gelegenheid moet hebben om hieraan deel
te nemen, is de afgifte van zegels en ver
zamelkaarten niet afhankelijk gesteld van de
grootte van het bedrag dat als spaargeld
telkens wordt afgedragen, doch van de regel
maat waarmede het sparen plaats heeft.
De gratis uitreiking van verzamelkaarten
zai bij alle banken en postkantoren plaats
hebben van Maandag 12 tot en met Vrij-
d*g 30 September a,s.
in aanmerking komen alie kinderen van
6 tot 16 jaar, die in genoemde periode enig
spaargeld bij een spaarbank of postkantoor
afdragen het zij door directe bijschrijving op
het spaarbankboekje hetzij via het school-
of clubsparen als onderdeel van een spaar
bank.
De gratis uitreiking der bijbehorende
zegels zal als volgt geschieden:
van 1—15 Oct. uitsluitend zegel 1 (Torens)
16—31 2
3
4
1 15 Nov.
16-30
115 Dec.
enz.
133 DAGEN OP EEN VLOT.
Poon Lim, een jonge Chinees, die zo aan
het leven hechtte, dat hij er in slaagde
133 dagen op een open vlot op de Oceaan
in leven te blijven, is er nu in geslaagd een
andere wens in vervulling te doen gaan.
Het Amerikaanse Congres heeft een wet
aangenomen, waarbij hem vergunning wordt
verleend zich definitief in de Verenigde
Staten te vestigen.
De Amerikaanse National Geographical
Society wijst er op dat Poon L'ms prestatie
een record is en dat zeer hoge eisen aan
zijn nithoudingsvermogen en vindingrijkheid
gesteld werden. Poon Lim was steward
aan boord van een Engels vrachtschip, toen
dit op weg van Kaapstad naar Zuid-Amerika
getorpedeerd werd. Hij dreef duizenden
mijlen op een klein, van vaten gemaakt
vloi, over de Atlantische Oceaan naar
Brazilië.
Met de zeer kleine hoeveelheid water en
noodrantsoenen, welke op het vlot aanwe
zig waren, deed Lim 50 dagen. Vistuig, een
eerste hulptrommel of werktuigen had hij
niet. Toen het voedsel bijna ten einde liep
maakte hij van een veertje uit zijn zaklan
taarn een vishaakje en uit een stuk touw
een lijn. Schelpdieren, welke hij van de
zijkanten van het vlot haalde, gebruikte hij
a's aas om een klein visje te vangen. Met
veel moeite slaagde hij er In een spijker
uit een van de planken te halen en van
deze spijker maakte hij een stevige vishaak.
Mat het kleine visje slaagde hij er in grotere
vissen te vangen.
Zijn vindingrijkheid stelde hem in staat
om in leven te blijven. Ondanks de einde
loze nagten en dagen, dat hij alleen op het
vlot ronddreef, verloor hij geen ogenblik de
moed en bleef hij hopen dat hij het er
levend af zou brengen.
GOEDKOPERE BANANEN IN
AANTOCHT.
Nu het invoercontingent van de Canarische
bananen is uitgeput, worden thans Fyffes-
bananen ingevoerd. Zaterdag j. I. is het
schip „Martina" met een zending van 200
ton uit Panama in ons land gearriveerd.
De aankoopprijs van deze bananen is be
langrijk lager dan die van de Canarische,
waarom dan ook de maximumprijs voor de
consument van f 1,82 op f 1,38 per Kg.
is verlaagd.
4-kOonnements-
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê fl. 1,55.
Buitenland fl. 2
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Inaezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
II
