AXELSCHE H COURANT
AXELSCHE 21 COURANT
Doorschrappen maar III M
„onveilig wegens mijnengevaar".
F nkering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1949.
63e JAARGANQ. No 92
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Drie tn landen zijn Hr. Ms. mijnenvegers
„Vlieland", „Voorne", „Overflakkee", „Tho-
_w« pn nnivplanri" nn de run oeweesl.
„Uitgestelde demobilisatie".
Op 15 Mei begonnen de scheepjes hun
eerste slagen te maken met het doel het
verankerde mijnenveld, dat de ingang van
de baai versperde, te vegen. Pediwang was
oude schip. Bootsman Snelleman van de
„Voornel had nog onder de luitenant ter
zee Oepkes, die drager is van Distinguished
Service-Cross en het Bronzen Kruis, gediend
en beiden waren van deze nooit verwachte
ontmoeting op Nieuw Guinea wel een
SPAAR-ACT1E VOOR DE JEUGD.
Op initiatief van de Nationale Spaarraad
en in samenwerking met de Nederlandse
Spaarbankbond, de Coöperatieve Centrale
de Coöperatieve Centrale
Boerenleenbank,
Raiffpispn-hank
Frankering bij abonnement, Axel.
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1949.
63e JAARGANG. No 91
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Bij de verjaardag van
H. K. H. Prinses Wilhelmina.
Zestig maal werd 31 Augustus door
Nederland gevierd als d e hoogtijdag van
het jaar. De jaardag van Koningin Wilhel
mina. Slechts voor het uiterlijk in bezet
tingstijd onderbroken, doch nimmer voor
de vele trouwe vaderlanders onopgemerkt
voorbijgegaan.
Dit jaar is 31 Augustus voor het eerst
geen Koninginnedag, ofschoon ons aller
gedachten uitgaan naar Haar, die zovele
jaren het roer van staat in handen hield.
Ook in den vreemde verwierf Koningin
Wilhelmina veler achting. We laten hier
onder een artikel volgen, opgenomen in
„The Contemporary Review* van Septem
ber 1948. -
Kort nadat de achttienjarige Wilhelmina
was ingehuldigd als Koningin der Neder
landen, schreef zij aan haar bijna tachtig
jaar oude tante Koningin Victoria„Zoo
God het mij vergunt even lang te regeren
als U, lieve Tante, dan hoop ik, dat ik met
evenveel voldoening op mijn regeering zal
kunnen terugzien als Gij dat kunt.*
Koningin Wilhelmina heeft niet helemaal
zo lang geregeerd als de grote Engelse
koningin, maar elke Nederlander en velen
daaibuiten zijn van mening, dat zij veie
redenen heeft om met grote voldoening
terug te zien op haar regering.
Teen Koningin Wilhelmina tijdens de
tweede wereldoorlog een bezoek bracht aan
de Verenigde Staten als „ambassador ol
good will*, paste een der Amerikaanse
kranten een woord op haar toe, dat door
de historicus Motley was gebruikt, toen hij
senreef over Willem de Zwijger„een leid-
starre van haar volk*. De journalist heui
vermoedelijk niet volledig beseft, hoe juist
hij de Koningin der Nederlanden vergeleek
met de Vader des Vaderlands.
Naar het uiterlijke is er overeenkomst.
De jonge Willem van Oranje is de rijkste
meest prachtlievende vorst van Bourgondie.
Hij leeft geheel in zijn eigen kring, die van
de hoogste adel. «ij is nog volkomen
Renaissance-vor3t. Bij zijn dood in 15ö4 is
hij een zeer sober man geworden, levend
zonder enige uiterlijke praal, verblijf hou
dend in een kleiner huis dan velen zijner
landgenoten. De jonge prins geeft duizenden
uit alleen al aan de livrei van zijn lakeien
de oude prins draagt de tabbaard, die alle
mannen in zijn dagen dragen.
De jonge Koningin Wilhelmina volgt de
traditie der Europese hoven, die alle leven
in hun eigen kring en die alle veel praal
ten toon spreiden tegen het einde der
192 eeuw. Het Huis van Oranje is een der
nikstehet hof-ceremonieel is streng en
niet de geringste afwijking ervan wor°j
geduld. Als de Koningin terug keert uit
haar ballingschap in Engeland, gaat zij
wonen in een huis met zes kamers, kleiner
dan dat van vele haref landgenoten. In
dat huis i3 in de letterlijke zin geen plaats
voor hof-ceremonieel of praai. Het jonge
Koninginnetje draagt bij elk: officiële gele
genheid een nieuw gewaad, speciaal voor
haar ontworpen door een Parijse couturier.
Als Koningin Wilhelmina in 1945 haar
ioyeuse rentrés" in Amsterdam maakt,
draagt zij dezelfde mantel, die zij zeven
iaar tevoren had gedragen, want alle Neder
landse vrouwen moeten vooroorlogse man
tels dragen.
Doch van veel meer betekenis dan de
uiterlijke gelijkheid is de innerlijke over
eenkomst. Het is deze innerlijke overeen
komst, welke zowel Willem de Zwijger als
Koningin Wilhelmina maakt tot „itidsiarren
van hun volk."
In 1898 eindigt Koningin Wilhelmina
haar eerste rede als regerend vorstin met
de woorden„Laat ons samen arbeiden
voor het geluk en den voorspoed van het
Nederlandse volk. Dat zij ons aller levens
doel." J
Deze woorden waren niets anders dan
een moderne weergave van woorden, welke
Willem de Zwijger in 1581 In zijn Apologie
schreef, waarin hij zich verdedigde tegen
de aantijgingen van Philips II. De histo
rische kennis van Koningin Wilhelmina is
veel te groot om dit als een louter toeval
te beschouwen. Wij kunnen er zeker van
zijn, dat zij deze woorden zeer bewust
koos, bereid haar volk te dienen op de
wijze, waarop de stichter der Nederlandse
dynastie het gediend had.
Willem de Zwijger en Koningin Wilhel
mina hoorden en verstonden beiden de
stem van hun tijd. Elders heeft de dynastie
soms gepoogd de historische ontwikkeling
te remmen; dyastieën waren meer dan eens
reictionnair. De Oranjes zijn altijd voor
trekkers geweest, die voor hun volk uit
gingen. Nooit is dit zo duidelijk bewezen
als door Willem de Zwijger en Koningin
Wilhelmina, die leefden in tijden van grote
historische gebeurtenissen en die beiden de
bitterheid der ballingschap hebben gekend.
Ia 1564 was de strijd voor de persoon
lijke en gewetensvrijheid nog maar nauwe
lijks begonnen, de gemene man was nog
geenszins zover, dat hij bewust de almacht
van vorsten en koningen afwees. Maar in
datzelfde jaar bezorgde Willem de Zwijger,
zelf een vrijmachtig vorst, de voorzitter
van de Raad van State een beroerte door
een scherpe rede te eindigen met de woor
den, dat hij niet kon goedkeuren, dat vorsten
heersten over de gewetens van hun onder
danen en hen beroofden van de vrijheid
van geloof en godsdienst. Zeventien jaar
later in zijn Apologie gaat hij nog verder
en schrijft hij, dat de onderdanen niet zijn
geschapen ter wille van de vorsten, doch
de vorsten ter wille van de onderdanen.
In die dagen beschouwden niet alleen zijn
eigen standgenoten die woorden als reine
ketterijalle conservatieven wezen ze af.
Op dezelfde wijze aéen wij veranderingen
in de opvattingen van Koningin Wilhel
mina. Hoewel zij, als een strikt constitutio
nele Koningin haar woorden zorgvuldig
wikt en zij in het publiek nooit haar
ministers tegenspreekt, kunnen wij toch
menige aanwijzing van deze verandering
ontdekken. Er kan weinig twijfel bestaan, of
zij werd opgevoed in een conservatieve
geesf, onder de ademtocht van het negen
tiende eeuwse individualisme. Doch toen
de socialistische poging tot oproer na de
eerste oorlog was mislukt, stelde zij allen,
die nu hoopten op een strak conservatief
bewind, teleur door openlijk te verklaren
„Het is mijn verlangen de voorgenomen
hervormingen door te zetten en aan te
vullen met de snelheid, welke past bij den
polsslag van dezen tijd. Reactie zij uitge
sloten, wij moeten vooruit."
Wij moeten vooruit I Er kan geen stilstand
zijn. Natuurlijk betekent de tweede wereld
oorlog een grote caesuur in het leven van
Konirgin Wilhelmina. De Nederlandse vrouw
had vermoedelijk gelijk, die na het horrn
van de radiorede van 7 December 1942
zei„Het zal een nieuwe Koningin zijn,
die naar Nederland terug keert." Koningin
Wilhelmina begreep wellicht beterdan velen
van haar Londense raadgevers, dat er geen
stilstand kon zijn, nog minder een terug
keer naar de oude wereld. Zij wist, dat er
slechts één mogelijkheid was: „de werke
lijkheid niet te verbloemen, maar haar te
te zien, zoals zij is, en wat zij meebrengt
onvervaard en kloek aan te durven en met
een groot en sterk vertrouwen en opgeheven
hoofde de komende tijden tegemoet te gaan."
Door dit te doen, door met volle bereid
heid de loop der historische gebeurtenissen
te aanvaarden, is Koningin Wilhelmina ge
worden de leidstarre van de jeugd van
Nederland en de Moeder des vaderlands
voor al haar onderdanen. Doch er is meer
door dit te doen, is zij een vrouw van
wereldformaat geworden.
De Nederlanders houden niet van grote
woorden en zij zijn altijd wat beschroomd,
ais zij de mensen prijzen. Hun nuchterheid
heeft hun geleerd, dat heel wat zogenaamde
grootheid snel vergeten wordt en dat menige
held heden de vergeten man van morgen
is. Maar zij erkennen het wereldformaat
van hun Koningin.
Noch de Afrikaners noch de Nederlanders
zijn vergeten, daf de jongste Koningin van
Europa eens het Britse wereldrijk uitdaagde
door het zenden van de kruiser Gelderland
naar Zuid-Afrika om Paul Kruger naar
Europa te brengen en door hem officieel le
ontvangen, toen alle andere de Afrikaanse
Boerenleider de rug toekeerden.
Tijdens de tweede wereldoorlog heeft
Koningin Wilhelmina haar wereldformaat
duidelijk aan de gehele wereld getoond.
Geen ogenblik wankelde haar geloof in de
overwinning van de geallieerde zaak en vijf
jaar lang was zij de persoonlijke pleitbe
zorgster van de rechtvaardige zaak van haar
volk. Voor de oorlog had zij een afschuw
van vliegtuigen en zij verbood haar dochter
zelfs maar een klein tochtje per vliegtuig
te maken. Maar tijdens de oorlog aarzelde
zij geen moment om de Atlantische Oceaan
per bommenwerper over te steken onder
zeer slechte weersomstandigheden, want zij
achtte het nodig persoonlijk het Amerikaanse
volk toe te spreken en de zaken met Presi
dent Roosevelt te bespreken. Tijdens haar
Amerikaanse reis in de zomer van 1942
voert Konirgin Wilhelmina nooit het woord
zonder te getuigen van „de grootheid van
ons volk in al zijn beproevingen, van de
vele grote en goede dingen, die tot stand
zijn gekomen en gedijen te midden van
deze beproevingen en zoveel voor de toe,
komst beloven". En zij doet dit: „opdat
het duidelijk moge worden, wat het betekent
Nederlander te zijn, nu en in de toekomst".
Voor het Amerikaanse Congres houdt Konin
gin Wilhelmina de eerste regerende
vorstin, die het Amerikaanse parlement ooit
heeft toegesproken een vurig pleidooi
voor democratie, waarbij zij er op wijst,
dat haar land ver was op de weg naar de
verwerkelijking van de vier vrijheden van
het Atlantisch handvest.
Koningin Wilhelmina kon een vrouw van
wereldformaat worden, omdat zij een vrouw
van wereldstijl is. in diepste wezen is zij
nooit veranderd. De jonge vrouw, die in
1912 het standbeeld voor Admiraal Gaspard
de Coligny te Parijs onthult en bij die
gelegenheid zegt: Admiraal de Coligny
heeft het geheim van dien heldenmoed
gekend, die zijn oorsprong vindt in het vast
geloofsvertrouwen op God en hij heeft ons
een voorbeeld nagelaten van een leven aan
God en aan Zijn zaak gewijd* is dezelfde
als de zwaar-bezochte vrouw, die na haar
aankomst in Londen in 1940 zich geheel
<>n de Rijkspostspaarbank,
rt door alle spaarbanken
actie worden ingezet ter
t regelmatig sparen door
16 jaar.
gebruik gemaakt worden
dit doel vervaardigde
ries van 10 worden uit-
van goed uitgevoerde
aarin telkens 20 zegels
series) geplakt kunnen
s zal bestaan uit afbeel-
met Carillons, de 2a uit
arschillende in Nederland
ten.
:ze actie vooral beoogd
g sparen aan te wakke-
nder bedeelde kind alle
ebben om hieraan deel
;ifte van zegels en ver-
fhankelijk gesteld van de
ledrag dat als spaargeld
ragen, doch van de regel-
sparen plaats heeft,
ag van verzamelkaarten
en postkantoren plaats
ig 12 tot en met Vrij-
i s.
men alle kinderen van
i genoemde periode enig
paarbank cf postkantoor
)r directe bijschrijving op
j hetzij via het school-
nderdeel van een spaar-
king der bijbehorende
geschieden
sluitend zegel 1 (Torens)
2
3
4
enz.
OP EEN VLOT.
mge Chinees, die zo aan
dat hij er in slaagde
Dpen vlot op de Oceaan
is er nu in geslaagd een
ervulling te doen gaan.
Zongres heeft een wet
ij hem vergunning wordt
nitief in de Verenigde
National Geographical
dat Poon L'ms prestatie
at zeer hoge eisen aan
nogen en vindingrijkheid
Joon Lim was steward
Engels vrachtschip, toen
ipstad naar Zuid-Amerika
Hij dreef duizenden
in, van vaten gemaakt
lantische Oceaan naar
ie hoeveelheid water en
ike op het vlot aanwe-
n 50 dagen. Vistuig, een
of werktuigen had hij
Isel bijna ten einde liep
veertje uit zijn zaklan-
en uit een stuk touw
eren, welke hij van de
ot haalde, gebruikte hij
in visje te vangen. Met
hij er In een spijker
ianken te halen en van
hij een stevige vishaak,
slaagde hij er in grotere
d stelde hem in staat
en. Ondanks de einde-
in, dat hij alleen op het
>or hij geen ogenblik de
hopen dat hij het er
jen.
E BANANEN IN
TOCHT.
ingent van de Canarische
t, worden thans Fyffes-
Zaterdag j.l. is het
t een zending van 200
i ons land geaniveerd.
n deze bananen is be-
die van de Canarische,
i maximumprijs voor de
,82 op f 1,38 per Kg.
N
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê 11. 1,55.
Buitenland 11. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
11 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè 11. 1,55.
Buitenland 11. 2,-.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
n
5
71