AXELSCHE15 COURANT
AXELSCHE M COURANT
m
Polen tien jaar onder vreemde
overheersino.
F ankering bij abonnement, Axel.
S
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1949.
63e JAARGANG. No 89
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Wat brengt de komende
Najaarsbeurs
De Najaarsbeurs, die van 6—15 September
te Utrecht zal worden cehouden. zal een
vullen zij een onmisbare funcfie.
Een Engelse firma is er in geslaagd de
afmetingen van de trucks sterk te reduceren
zonder dat de capaciteit belangrijk is gedaald.
De kleine truck, die een eigen gewicht heeft
homogene, doelbewuste en daarom zeer
invloedrijke minderheid.
Vrij algemeen wordt gedacht, dat de
Canadezen van Franse oorsprong hoofd
zakelijk houthakkers, boeren en vissers zijn.
Faikerlng bij abonnement, Axel.
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1949.
63e JAARGANG. No 88
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administrqjje
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Op 1 September herdenken we het feit,
dat tien jaar geleden de Tweede Wereld
oorlog in Polen uitbrak. Het is dus goed,
dat wij enige belangrijke gebeurtenissen uit
Polen's geschiedenis aan het licht brengen.
De Polen in het buitenland bestaan heden
tea dage grotendeels uit politieke emigran
ten, die zich de strijd om Polens onaf
hankelijkheid tot doel hebben gesteld. Zij
hebben zich voorgenomen om dan naar
Polen terug te keren, wanneer het zal zijn
bevrijd van het Russische juk.
Het werkelijke begin van de Tweede
Wereldoorlog was het misdadige pact tus
sen Duitsland en Sovjet-Rusland, de over
eenkomst tussen Von Ribbentrop en Molo-
tow, om tot verdeling van Polen over te
gaan.
De reden, waarom deze oorlog uitbrak,
was het besluit van Polen, z'ch met hand
en tand te verzetten tegen het streven van
Hitier om Europa te veroveren en de
wereldmacht te verkrijgen.
Polen was het eerste land, dat zich hier
tegen kantte. Het grootste deel van de
Poolse emigranten heeft hun vaderland niet
verlaten om daardoor de oorlogsellende te
ontgaan, maar juist om aan deze oorlog
deel te nemen.
De Poolse regering, die in Londen zetelt,
is er in geslaagd in het buitenland een
leger op te richten dat door zijn grootte
kon worden gelijk gesteld aan dai van 1939.
De Kroniek der Poolse Legioenen van de
laatste oorlog is vol van roemrijke gebeur
tenissen.
De Poolse Luchtmacht heeft een belang
rijk aandeel in de overwinning van de
Battle of Britain.
De Poolse strijdkrachten, onder het com
mando van generaal Anders hebben door
de overwinning van Monte Cassino de weg
naar Rome viijgemaakt en daardoor over
de gang der Italiaanse campagne beslist.
Narwik, Tobroek, Piedimonte, Ancona,
Bologne, Falaise, Potigny, Arnhem, Axel en
Breda zijn slechts enkele namen. De kleine
Poolse Marine had deel aan het tot zinken
brengen van de „Bismarck".
En dan de opstand in Warschau in 1944,
die de wereld verbaasd deed staan.
De deelneming van Polen aan de Tweede
Wereldoorlog was groot en de offers die
het Poolse volk bracht, tellen millioenen.
Polen was het enige land onder de Duitse
bezetting dat geen Quisling heeft opgele
verd. Doch dit feit betaalt Polen thans ook
met veel grotere offers dan enig ander
land, dat aan de oorlog heeft deelgenomen.
Toch bereikten de offers en het deelnemen
aan de oorlog hun doel niet; als gevolg
van de kortzichtige politiek van de Wes
terse machten tegenover Sovjet-Rusland.
Polen heeft zijn vrijheid en onafhankelijk
heid, waarvoor het zo bloedig heeft ge
vochten, niet gekregen.
De misdadige conferentie in jalta stortte
Polen in een nieuwe slavernij: die van
Sovjet-Rusland. Samen met Polen verloren
alle landen van Middel-Oost Europa hun
vrijheid.
Ondanks dit compromis is de vrede niet
bereikt. Wij leven Immers in een tijd van
de z.g. zenuwoorlog. Aan deze zenuwoorlog
neemt het Poolse volk deel benevens alle
andere volken van Midden-Oost-Europa
de zijde van het Westen.
de Poolse natie om het Christelijk geloof
en de Westerse cultuur.
De strijd gaat voort in deze tragische
omstandigheden, veroorzaakt door de z.g.
„nieuwe werkelijkheid". De Poolse regering
in het buitenland en de gehele Poolse
emigratie, verwerpen de „nieuwe werkelijk
heid" en alle internationale conferenties,
die haar eerst een uitzicht gaven.
De Poolse emigranten vertegenwoordigen
het recht en de wil van het onderdrukte
Poolse volk. Zij stellen zich op de bres
voor een vrij Polen. Zij verzamelen alle
krachten en houden rekening met alle
mogelijkheden, die tot dit doel voeren.
De gehele Poolse emigratie staat met
hart en ziel aan dp zijde van het Westen.
Billy Strenk.
aan
In
volk
Polen strijdt het
tegen de bezetter
onderdrukte Poolse
om het bestaan van
LOUIS BRAILLE:
De uitvinder van
het blindenschrift.
In het jaar 1812 speelde een kleine jon
gen met glinsterende bruine ogen in de
zadelmakerij van zijn vader in het Franse
dorpje Coupvrayineens pakte hij twee
scherpe priemen en liep daar triomfantelijk
mee naar buiten. Toen struikelde hijbij
dat ongeluk verloor het kind één oog en
niet lang daarna was hij volkomen blind.
De dorpelingen waren vriendelijk. „Daar
komt de kleine Louis" plachten zij te
zeggen, als zij het tikken van zijn korte stok
hoorden. Zoveel tikken tot aan de dikke
boom, waar hij kon gaan zitten uitrusten
zoveel tot aan de vijver, waar hij kon horen
hoe zijn vriendjes aan het spelen waren.
Vele jaren later, zou Braille zijn blinden
schrift noemen „bevroren tikken".
Op zijn tiende jaar ging Louis naar het
Parijse Institution des jeunes aveugles.
Valentin Hauy, de stichter ervan een veel
te weinig bekende pionier op het gebied
van het blinden onderwijs leerde Louis
het alphabet door zijn vingers te leiden
langs de 26 letters, gevormd uit takjes. De
volgende stap vormde de boeken» die Hauy
moeizaam had gemaakt met letters van
dikke stof, die op papier werden geplakt.
Elke letter was een centimeter of acht hoog
en vijf breed, een ontzaglijk onhandelbaar
systeem. De fabel van Reinaard de Vos b.v.
besloeg zeven dikke boeken, elk met een
gewicht van een pond of acht.
Toen Louis veertien jaar was, voelde een
andere leerling de ribbels op een gedrukte
kaart, waarin het zetlood te diep was door
gedrongen.
„Meneer, meneer!" liep hij naar Hauy
toe. „Meneer" onderkende onmiddellijk de
mogelijkheden en begon relief letters fe
drukken. Maar die letters moesten minstens
21/a cm. hoog zijn, en „boek" was nog
altijd een geweldig gevaarte en tergend lastig
te lezen. Het was verschrikkelijk voor Louis,
die dolgraag wilde leren, maar op deze
manier zou hem zeker vijf jaar kosten, wat
een normaal kind in drie maanden onder de
knie kreeg.
Naarmate Louis, ouder werd, werd zijn
ongeduld over zijn „onwetendheid" groter.
Op een keer zei hij tegen zijn vader; „De
blinden zijn de eenzaamste mensen ter
wereld. Zeker, ik kan de vogels onderschei
den aan hun geluidik kan de drempel
van het huis voelen. Maar zal ik dan nooit
kunnen weten, wat je riet kunt voelen of
horen? Alleen boeken kunnen de blinde
bevrijden. Maar er zijn geen boeken voor
blinden, die maar enigszinsde mo eite waard
zijn. v.
Op een dag kreeg hij een groots idee.
Hij zou een code samenstellen met tekens
voor woorden en zinnen.' Misschien zouden
de blinden dan zelfs kunnen leren schrijven.
De gehele zomer door zat hij te snijden
aan stukjes leer, die zijn vader hem gaf, tot
zijn handen er stuk van waren. Hij expirl-
menteerde met codes gebaseerd op driehoe
ken, vierkanten en cirkels, die alle verschil
lende letters moesten voorstellen, maar geen
was practisch uitvoerbaar.
Op een dag zat Louis, die nu leraar was
geworden aan het Institution des jeunes
aveugles in een café, terwijl een vriend hem
de krant voorlas. Lusteloos luisterde hij,
totdat de vriend aan een bericht kwam over
een Franse kapitein, die een systeem had
uitgebracht van punten en streepjes in relief
dat je in het donker kon gebruiken. De
krant deelde mede, hoe je zulk een boot
schap 's nachts kon lezen, zonder een kaars
te gebruiken. Toen Braille de betekenis van
dit bericht begreep, sprong hij op en begon
te roepen en op de tafel te slaan.
De eigenaar kwam aanhollen „Meneer
Braille, meneer Braille. Bedaar toch, denk
toch aan mijn gasten Braille zei bedeesd
„Vergeef me heren, maar ik heb het ondoor.
grondelijke probleem voor de blinde opge
lost. Ik heb hun eeuwenlange, dodelijke ver
latenheid doorbroken".
De volgende dag ging hij in gezelschap
van een vriend naar kapitein Charles Barbier
„Zoudt u mij misschien uw methode
nacht-lezen kunnen uitleggen? vroeg hij
de kapitein De blinden van alle tijden
ztillen er u dankbaar voor zijn."
Braille vertelde, hoe de blinden ook het
licht ontbeerden, dat boeken hun zouden
kunnen geven, hij sprak over de zegeningen
die het lezen zou brengen in een lichtloze
wereld.
„Natuurlijk zei de kapitein ik had
daar nooit aan gedacht," Daarop legde hij
uit, hoe hij met een stompe priem puntjes
drukte in dik papier, zodat je de bultjes
aan de andere kant kon voelen. Hij had
een eenvoudige leger-code opgesteld één
punt betekende vooruittwee punten oete-
kendeachterwaarts enz. „Op dit systeem
zou je een code kunnen opbouwen voor
de hele taal. Dat moet mogelijk zijn."
„Het is mogelijk riep Braille uit.
Laat mij de eerste blinde zijn, die u dankt."
Van die dag af had Braille geen rust
meer, voor vijf jaar later het eerste boek,
waarvoor het Braille-systeem was toegepast
het licht zag. De ironie wilde, dat hij voor
zijn systeem hetzelfde instrument gebruikte
waardoor hij blind was geworden de priem.
Na vijf jaar proberen en experimenteren
was het systeem geperfectionneerd. Met
behulp van een sleutel van 6 puntjes in een
siaande rechthoek, ontwikkelde Braille 63
mogelijke combinaties, die niet alleen de
letters van het alphabet weergaven, maar
ook leestekens, afkortingen en korte woor
den zoals „en" en „van".
In 1836, teen hij 27 jaar oud was, zette
Braille gedeelten van John Milton over in
zijn schrift: „Het is niet meer dan behoor
lijk, dat het eerste werk, dat ik voor blin
den leesbaar maak, het gedicht is van de
grote blinde dichter." In een uiteenzetting
van zijn systeem tijdens «een bijeenkomst
met leerlingen van het instituut en docenten
van vele scholen en universiteiten, liet hij
zien, hoe hij hetgeen hem werd voorgelezen
vrijwel gelijktijdig in Braille-schrift kon
overbrengen. Ook liet hij horen, hoe hfl
Labour partij. Zij bepleiten de oprichting
van landbouwcoöperaties ter bevordering
van een betere verdeling der producten, ze
zijn voor exploitatie van de grootindustrie,
bet bankwezen en de grote verzekerings-
maaUrhannijpn rinct de Staat, de provincie
tar staan vijandig tegen-
bedrijf, mits dit binnen
lt gehouden,
jn trouwe medestanders
toral met het oog op de
genomen sociale maat-
geslaagde daarvan is de
toeneemt met het aantal
It uitbetaald aan gezins-
imen beneden een zeker
Deze maatregel is door
nene instemming begroet,
ng van deze toelage had
15. Het aantal bevoor-
droeg anderhalf millioen
ital van drie en een half
ing is gebonden aan een
tot zestien jaar en als
et begin van de nieuwe
toename van leerlingen
gebruik van melk is in
ogenomen. Naar gelang
stijgt de uitkering van 4
ind en per maand. Meer
ontvangen een uitkering
kinderen. Gezinnen met
ider dan 9 kinderen ver-
,2 pet. van het geheel,
e wereldoorlog hebben
ische verhoudingen in
;ewijzigd. In 1939 was
reusachtig reservoir van
Ie Britse en Amerikaanse
was Canada weliswaar
onafhankelijk, maar bet
industrieland, waarin de
i grote rol speelde als
en mijnwezen te zamen.
is het gevolg van de
oorlogsindustrie voor
uilt er in dit feit een
lomische kracht. Maar
van grote zwakte, want
langer bestaan zonder te
het ogenblik zijn ongun-
s met Amerika door een
lans met Groot-Brittanuië
t het niettemin gevaar
voor zijn producten te
>ch Groot Brittannië, noch
zullen in Canada afge-
kopen. Canada, dat in
46 een groot arsenaal is
de kans zelf het slacht
en de geweldige ont-
economisch leven,
oor de geallieerde zaak
van zijn kapitaal en van
n van zijn bodem en
als zijn soldaten hun
rgoten by El Aiamein,
;en. 3.500 000 dollars in
aan de Unnra, 1 250.000
Engeland en 750.OCO.000
ipese landen, waarvan
i aan Frankrijk ziedaar
ie leniging van de na-
ft bygedragen.
n de buitenlandse handel
uitstek gunstig, maar het
vicht hangt af van de
:r in slagen zal zich een
buitenland te verzekeren.
i de afschaffing van de
eschreven aan de vrees
rens staat wei vast, dat
de banden met de V.S.
:n.
re kwestie is de vestiging
anadese militaire bases
>rden van Canada. De
ranium in dit gebied en
a luchtroute over de Rooi
de oude wereld hebben
ervan in economisch en
t nog doen toenemen.
3lemen, die de overige
mist zijn uitwerking op
it voor kort pelsjagers
e houthakker in eenzaam-
vordt nu het uranium
noderne verkeersmiddelen
ir laboratoria en fabrieken,
voor het opwekken van
Meer dan enig land op
Is gevolg van de gebeur-
tste jaren tot rijpheid
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
van slochta 1700 Ira Iran eon laat van lro
Maar in Ha nrnvincie Onehec alleen wonen
N
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiö fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
