AXELSCHE IE COURANT
Frankeffflj? bij abonnement, Axel.
Zaterdag 25 juni 1949.
63e JAARGANG No. 74
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
New-YorkParijs per auto.
Op 12 Februari 1908, 's ochtend» om elf
uur loste de burgemeester van New-York
op Times Square het startschot voor de
meest fantastische auto-race uit de geschie
denis. Op dat ogenblik vertrokken zes auto's
naar Parijs ten aanschouwe van 250.000
mensen.
Drie Franse wagens (een De Dion, een
Moto-Bloc en een Sizaire-Naudin), één
Italiaanse (een Zu«t), één Duitse (een Protos)
en één Amerikaanse (een Thomas Flyer)
schoten vooruit met een vuur, alsof Parijs
niet verder weg lag dan een paar uur
rijdens. Wie dat dacit, vergiste zich slechts
een half jaartje.
De race was door de New York Time»*
en de Parijse Matin" gezamenlijk georga
niseerd als een uiting van internationale
verbroedering. De voorgeschreven route
leidde dwars door de Verenigde Staten
naar San Francisco, vandaar per boot naar
Valdez in Alaska en dan weer over land
naar Nome. Vandaar zouden de rijders zich
per schip naar de Oostkaap in Siberië
begeven, waar de hachelijke tocht naar het
westen begon, naar Moskou, St. Petersburg,
Berlijn en Parijs. Hemelsbreed bedroeg de
afstand 19 200 mijl; in werkelijkheid legde
de Thomas Flyer 13.000 mijl over land af
en 8000 mijl over zee.
Enkele weken voor het begin van de race
was er nog geen enkele Amerikaanse deel
nemer. De „Times* vond dat vanzelf
sprekend nogal vervelend en een van de
redacteuren probeerde een bekende jonge
racer, Montaque Roberts, over te halen een
Amerikaan op te zoeken, die een wagen
verschafte en de zaak financierde. Roberts
ging naar Harry S. Haupt, de New-Yorkse
agent van de Thomas en zette hem de
reclame-mogelijkheden van de race uiteen
Haupt, die heel wat Thomas-auto's in
voorraad had, was er niet ongevoelig voor.
Hij was bereid een wagen uit zij i voo -
raad af te staan (het was het enige normale
model wagen dat meereed), maar de Thomas-
fabrieken weigerden hun medewerking en
Roberts moest persoonlijk vijfduizend dollar
betalen voor speciale voorzieningen. De
Thomas wa* pas enkele uren voordat de
burgemeester het startschot loste, reis
vaardig.
De race was nog geen halve dag aan de
gang, of de verslaggevers meldden al de
eerste stagnatie. In Peekskill (New York)
sneeuwde het zo hard, dat de één-cyllnder
Sizaire-Naudin het niet meer aankon en de
tocht opgaf.
„In Albany woedde er een ware sneeuw
jacht" vertelde Roberts later „en
daar nam ik hen er allemaal tussen. Ik
draalde van de weg af het Erie-kanaal op
en over het ijs reed ik verder, tot bijna
aan Syracuse toe. Toen werd de sneeuw
al» dat tenminste kon nog erger. Op
één dag legde ik niet meer dan 9 mijl af
in Indiana kostte het mij 14 aur om de 7
mijl tussen Corona en Kendallville te door
worstelen. Maar ik was het eerst in Chicago.
De kranten maakten prachtige reclame
voor ons en de Thomas-fabrieken stuurden
ijlings een mannetje naar Chicago met het
aanbod alle kosten te dragen, ik aanvaardde
dat onmiddellijk. De hele race heeft hun
niet meer dan 15.000 dollar gekostachteraf
een reuze koopje.
Toen wij de sneeuw eenmaal kwijt waren,
zwoegden wij door de modder van Iówa
en Nebraska, Wij kwamen nauwelijks
vooruit, soms zelfs helemaal niet. De boeren
vroegen schandelijke prijzen voor het lenen
van een ezel en een stuk touw, maar wij
moesten ze wel betalen. De Moto-Bloc
kon niet verder en gaf het ook op. Zo
bleven wij met zijn vieren over, voor elk
land één wagen.
Toen ik met de Thomas als eerste
Chtynne binnenreed, zagen wij er uit, alsof
wij waren opgevist uit een moddersloot,
maar de stad bereidde ons een meer dan
enthousiaste ontvangst. Toen gaf ik het
stuur over aan mijn mecanicien Linn
Mathewson en ging per trein naar huis.
Ik had mijn portie gehad.*
De Thomas bereikte San Francisco via
een grote bocht, 42 dagen ra het vertrek
uit New York en 12 dagen eerder dan
nummer 2. Zij hadden 4332 mijl afgelegd.
Kort tevoren hadden de Du tsers de enige
boete uit de. race opgelopen 15 dagen
op te tellen bij de rijtijd omdat zij hun
Protos bij Pocatello (Idaho) op een schuit
hadden gezet en naar Seattle waren gevaren.
De De Dion en de Zust, die een ontmoe
ting met wolven overleefd had, bereikten
de kust op eigen kracht.
Alle vier de wagens kwamen weer bijeen
in Seattlede „bemanning* van de Thomas
wisselde nog eens: George Schuster, chauf
feur George Miller, mecanicien; Hans
Hansen, waarnemerGeorge McAdam,
verslaggever van de „Times*. Zü reden de
tocht uit.
Volgens de voorschriften ging de Thomas
scheep naar VaJdez, waar ze begroet werd
door de hele bevolking. Het was waar
schijnlijk voor het eerst, dat de inheemsen
een auto zagen. De Thomas pufte van de
haven naar een nabijgelegen veem, bleef
daar twee dagen en pufte terug. Dat was
haar enige rit in Alaska.
Schuster had één blik geworpen op de
4 m. diepe stroom, die rondom heel Valdez
stroomde en scheepte zijn wagen weer in
naar Seattle- Toen hij daar aankwam, waren
de andere deelnemers al onderweg naar
Wladiwostok. Voor zijn poging zich aan de
voorschriften te houder, kreeg de Thomas
een beloning van 15 dagen.
De Amerikanen beklommen hun wagen
weer in Kobe (Japan) en legden 350
afschuwelijke mijlen at naar Tauruga aan
de noordwest kust. Japan had in feite geen
wegende paden, die er waren zaten vol
kuilen of werden versperd door rotsblokken.
De bergpassen waren zo nauw, dat men
het achtereinde van de wagen soms moest
optiUen om een bocht te kunnen nemen.
Op geen tien mijl afstand van Tauruga
werd de weg zo slecht, dat de Amerikanen
een omweg moesten maken van 200 mijl
om de stad te bereiken. De volgende
oentend gingen de uitgeputte reizigers
scaeep naar Wladiwostok.
De andere deelnemers hadden bevel
gekregen op de Thomas te wachten. Maar
d: bemanning van de De Dion had haar
tijd niet in ledigheid doorgebraentzij had
vrijwel alle benzi e in de stad opgekocht.
Schuster k ampte het Amerikaanse consulaat
aan en kreeg daar een beetje benzine de
Zust en de Protos moesten hier en daar
een paar liter te pakken zien te krijgen.
Van de internationale verbroedering was
niet veel meer overMaar een uur voor
het vertrek naar Mandsjoerije trok de De
Dion zich ineens terug. De Fransen moeten
een voorgevoel gehad hebben van wat hnn
te wachten stond.
Het verhaal van de Amerikaanse tocht
van Wladiwostok naar Parijs overtreft de
stoutste fantasieën. De beproeving duurde 69
dagenmeer dan 50 hiervan werden door
gebracht in het wegenloze Siberië, waarde
mannen slechts vijf nachten in een bed
sliepen. Het grote wonder is, dat zij er
doorheen kwamen^ levend en wel en nog
al ijd geketend aan de Tnomas. Maar hoe
stond net met de Duitsers en Italianen, die
dezelfde gevaren onder ogen hadden te
zien
Enkele uren buiten Wladiwostok'haalde
de Thomas de Protos in, hopeloos in de
modder. Het pleit voor Schusteas sportivi
teit, dat hij zijn concurrent uit de modder
haalde. Toen begonnen zijn eigen moeilijk
heden. De moddtr van Nebraska was
aspha't, vergeleken bij het Mandsjoerijse
slik. Er waren tijden, waarop drie mannen
voor de au'o uitliepen om althans enigs
zins droge punten op te sporen, terwijl
Schuster de wagen van het ene moddergat
naar het andere dirigeerde. Zodra zij weer
enige vaste grond onder de voeten hadden,
klauterden ook de anderen in de auto en
drukte Schuster het gaspedaal in, zolang
het terrein dat mogelijk maakte.
Eens moesten zij zich voor twaalf uur
's middags vier keer uit de modder opgra
ven. Zij zagen bij vergissing een 10 m.
brede rivierbedding aan voor de weg en
zonken tot over de assen in de modder.
Toen zij met behulp van planken en touwen
weer op de oever stonden, maakte een
vriendelijke inheemse hun duidelijk, dat de
,weg" nog erger was dan de rivierbedding,
Zij bedankten hem en reden teiug naar de
transsiberische spoorweg.
Maar ook die was nu niet ideaal voor
een race. Over een afstand van 420 mijl
hotsten zij over dwarsliggers. Dit moest
met grote vaart gebeuren, want zij moesten
van de ene dwarsligger op de andere
springen en die lagen bijna even ver uit
elkaar ais de assen van de wagen. De man
nen waren volslagen uitgeput toen zij in
Harbin kwamen en aan de Thomas zat geen
moer meer vast. Maar wonder boven won
der hadden de banden het uitgehouden. In
Harbin kochten zij twee vaten benzine en
olie en voegden die bij hun 350 kg. bagage.
De tocht naar Harbin bleek evenwel nog
slechts een hors d'oeuvre. Nu wachtte hun
de moerassige eenzaamheid van Siberië.
Dagen en nachten zwierven zij rond, hun
kleren raakten doorweekt, maar eindelijk
kwamen zij toch bij de voorpost Verkhae
Udinsk. Hadden zij de leiding Neen, de
Duitsers, die het voordeel hadden, dat zij
Russisch spraken, waren vier dagen eerder
gepasseerd.
Het spoor naar het westen zag er zo
weinig aanlokkelijk uit, dat Schuster besloot
maar weer over de spoorbaan te gaan rijden.
Het was gevaarlijkeens waren zij juilt
een tunnel binnengereden, toen zij hoorden,
hoe er van de andere kant een trein kwam.
IJli 'gs reed Schuster achteruit en pas hadden
zij de tunnel verlaten, of de transsiberische
sneltrein denderde voorbij. Wanneer zij maar
konden, verkozen de Amerikanen da be
trekkelijke veiligheid van de weg boven de
spoorbaan, maar telkens werden zij weer
daarheen terug geworpen. Om de zaak nog
erger te maken, volgde de ene stortbui op
de andere en versperde telkens hun weg.
Verrotte bruggen kraakten, als zij pas
seerden vlak voor hun wagen rolden de
de rotsstenen omlaag.
Zij doorworstelden de ene mijl na de
andere, maar waar zaten toch die Duitsers
en Italianen Stelt u zich hun verbazing
voor, toen zij na aankomst in Kainsk merk
ten, dat de Duitsers daar ook waren. Voor
dat de Duitsers het in de gaten hadden,
had Schuster het gaspedaal al ingetrapt en
was hij naar het westen onderweg. Maar
van de Zust wisten zij nog altijd niets.
Aan de andere zijde van de Irtisj-rivier
kwam de Thomas terecht in een eindeloos
moeras en toen brak de aandrijving-as.
Met behulp van gebarentaal smeedde een
hoefsmid een nieuwe as en Schuster suk
kelde verder naar het feestelijke Jekateri-
nenburg aan de Aziatisch-Europese grens.
Voor zover bekend had hij nog de leiding.
Voor het eerst kon hij voldoende benzine
en olie krijgen, en wat#nog belangrijker
was, zij konden slapen in een bed. Maar
de Amerikanen gunden zich slechts enkele
uren rust, voor zij verder reden langs de weg
naar Perm, die wemelde van de trekkende
groepen. Plotseling gaf de aandrijvings-as
van de Thomas het weer op. Ditmaal was
er geen plaatselijke hulp en de wanhopige
Schuster moest een paar paarden charteren
om de 250 mijl heen en terug naar Karzan
af te leggen. Zijn ongeduldige makkers
bleven achter bij de auto en elk ogenblik
verwachtten zij de Duitse Protos te zien
opdagen.
Dat duurde inderdaad niet lang. Vijf uur
na de panne werd de Protos in het oosten
zichtbaar. Even daarna passeerde hij de
Thomas zonder zelfs maar goedendag te
wuiven.
De panne kostte de Amerikanen vijf dagen
en verschafte de Duitsers een behoorlijke
voorsprong. Maar Schuster zette ijlings de
achtervolging in via Moskou, St. Petersburg
en Berlijn. Overal werden de mannen met
groot enthousiasme ontvangen, maar zij
sliepen nooit langer dan drie uur, want zij
moesten verder. Eindelijk was de voor
sprong van de Profos nog maar één dag
en zij wonnen nog steeds
Toen zij Hannover binnenreden, hadden
zij de Duitsers bijna ingehaald. En toen
weg alle hoop: de as brak voor de derde
keer.
Op 30 Juli 's avonds om 8 uur reed de
Thomas Parijs binnen, omstuwd door een
enthousiaste menigtevier dagen na de
Protos. Maar de Amerikanen hadden een
beloning van 15 dagen tegoed en de tijd
van de Duitsers moest met 15 dagen wor
den vermeerderd en du3 behaalden de
Verenigde Staten een gemakkelijke over
winning; de eerste overwinning in een
internationale auto race.
In de opwinding was men de Zust hele
maal vergeten. Men had niets meer van
de auto gehoord sinds Wladiwostok. De
Parijzenaren waren dan ook ietwat verbaasd,
toen de Zust half September eensklaps hun
stad binnenreed. De bemanning onder
aanvoering van Emilio Sirtori had in
Siberië dezelfde misère doorgemaakt als de
Amerikanen, maar zij hadden ook nog enige
malen panne gehad. Om de sportiveiteit,
waarmee de Italianen de race hadden uit
gereden, werden ook zij luide toegejuicht.
BOTER, MARGARINE, VET EN
SPIJSOLIE VAN DE BON
De Minister zan Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening beeft besloten met ingang
van 23 Juni 1949 de rantsoenering van
voedingsvetten volledig op te heffen, zodat
zowel het publiek als de verwerkende Indus
trie, waaronder o.m. te rekenen bakkers,
banketbakkers, koekfabrieken, restaurants,
enz. voortaan boter, margarine, spijsvetten
en spijsolie zonder bon of toewijzing kun
nen betrekken. Alleen voor technische doel.
einden (zeepindustrie, verffabricage, enz.)
blijft een toewijzing systeem van kracht.
Weliswaar lag het aanvankelijk in het
voornemen in de loop van het najaar de
rantsoenering te beëindigen, maar enerzijds
is reeds thans een zekere verzadiging merk
baar in de consumptie, terwijl anderzijds
de boterproductie ruim is en de grondstof-
fenpositie van de andere spijsvetten gunstig
De aanvoer van traan en de te vetwachlen
grote koolzaadoogst zfln mede factoren, die
de vetpositie in gunstige zin beïnvloed. Op
grond van de eerste overweging wordt een
grote toename van het verbruik van voe
dingsvetten na de opheffing van de distri
butie niet verwacht.
De bestaande prijsregelingen blijven ge
handhaafd. Spijsolie zal men niet direct
overal bij de winkelier kunnen betrekken,
aangezien de bevoorrading van de detaillist
enige tijd vraagt.
De rantsoenering van de voedingsvetten,
die thans beëindigd is, heeft bijna neger
jaar geduurd, want de distributie op bon
werd ingesteld met ingang van 29 Juli 1940.
LUCHT MANOEUVRES VAN DE
WEST-EUROPESE UNIE.
De Britse luchtmanoeuvres. die Zaterdag
zullen beginnen en de in de week daarop
te houden gecombineerde oefeningen van
de Luchtmacht en vloot van de Westeuropese
Unie, zullen tesamen het grootste militaire
schouwspel in West-Europa tijdens vredes
tijd leveren, bericht Reuter.
De Britse oefeningen zullen een negen
dagen durende „Slag om Engeland* zijn ter
controle van de Britse verdediging De man
oeuvres van de Westeuropese Unie zullen
de eerste gezamenlijke lucht- en zee-oefe
ningen van deze Unie vormen tot onderzoek
van de gezamenlijke verdedigings macht.
De landen der Unie zullen eveneens hun
strijdkrachten vertegenwoordigd doen zijn
in de „slag om Engeland".
De in Engeland gestationneerde Ameri
kaanse Superforten zullen in antwoord op
nachtbombardementen van Britse vliegtuigen
aanvallen overdag uitvoeren. In afzonderlijke
perioden tussen 25 Juni en 3 Juli zullen
„zware aanvallen* worden gedaan op o.a.
Zuid-Engeland en de Midlands waarbij alle
beschikbare jagers en luchtdoelgeshhut ter
verdediging zullen trekken. Tijdens de week
einden zullen hulptroepen in het geweer
worden geroepen en 8000 waarnemers van
het waarnemerscorps zullen meer dan 700
posten bemannen.
NU OOK VLIEGENDE VISSEN.
Wederom heeft de afdeling Binnenvisse
rij van het Departement van Landbouw en
Visserij te Batavia met succes een proef
genomen met het vervoer van levende vis
in blik door de lucht,
Dezer dagen werd een zending vis, ver
pakt in een op speciale wijze vervaardigd
blik van Batavia per K.L.M.-vliegtuig naar
Bangkok vervoerd. Het betrof hier een
partij van 60 stuks Si.Njonjr van 2 gram
en 4 stuks van 45 gram. Alle vissen kwamen
in uitstekende staat op hun plaats van be
stemming aan.
De Si-Njonja is een in West-Java veel
in bevolkingsvijvers gekweekt variëteit van
de goudkarper; hij heeft een ronde lich
aamsvorm en een citroengele kleureen
sombere merkwaardigheid van deze karpers
is, c"at bij het ouder worden de ogen vol
komen dichtgroeien.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,-.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiên
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.