Uit onze omgeving.
Gwee mensen om „Drie mensen"
HET MUZIEKCONCOURS.
Ondanks het gure weer der laatste dagen
en de weervoorsp?lling „regenachtig", koes-
terden we toch nog de stille hoop, dat het
wel zou meevallen. Misschien faalden de
voorspellingen wel, misschien was het ten
minste wel droog!
Doch bij het ontwaken op Hemelvaarts
dag verging ook dit vleugje van hoop.
De grauwe lucht voonpelde een regentje
voor een hele dag en deze voorspelling is
helaas ook bewaarheid.
Aan de oproep om de vlaggen uit te
steken werd dan ook weinig gehoor gege
ven, want, wie zijn vlag lief had hield ze
binnen. Overmoedig wapperde als tolk van
ons aller medeleven de vlag van de stad-
huistoren, die al spoedig werd voorzien
van een brede franje.
Na de middag bezweek het touw en in
de val van de vlag werd ook nog de klok
betrokken, die om tien minuten voor zes
eveneens het bijltje er bij neerlegde.
Qeen der deelnemende verenigingen aan
het muziek-concours heeft zich evenwel
door de dreigende buien laten afschrikken.
Rond elf uur arriveerden de eerste vreem
delingen per bus of luxe wagen en op het
vastgestelde tijdstip was de ruime zaal van
het stadhuis gevuld met afgevaardigden
van de 25 verenigingen.
Burgemeester en wethouders, benevens
de heer Hamelink, lid van Gedeputeerde
Staten waren aanwezig voor de ontvangst
van de gasten.
Burgemeester van Oeveren verwelkomde
de aanwezigenhet bestuur van de Bond
van Muziekverenigingen, de heren juryleden,
en de afgevaardigden der verenigingen.
In het bijzonder begroette spr. de vereni
ging uit Watervliet, die door haar tegen
woordigheid luister wilde bijzetten aan dit
concours.
Spr. kan de verzekering geven, dat de
tegenwoordigheid van het muziekkorps van
Watervliet op hoge prijs wordt gesteld en
sprak de hoop uit dat dit voorbeeld straks
door meerdere verenigingen zal worden
gevolgd en dat op het gebied van de
beoefening der muziek de Zeeuws-VIaamse
en Belgisch-Vlaamse verenigingen elkander
zullen weten te vinden.
Dat het bestuur besloten heeft het jaar
lijks concours te Axel te houden verheugt
ons zeer, aldus burgemeester van Oeveren.
Wij hopen zeer dat deze dag zal bren
gen wat ge er u van voorstelt en dat zij
een stimulans zal blpen tot het opvoeren
van het muzikaal peil, zowel van deelne
mers als toehoorders.
Voor het organiseren van een dergelijk
concours komt er ongetwijfeld het een en
ander kijken. Bergen werk moeten daartoe
verzet worden. Het volijverige bestuur heeft
echter alles op tijd voor elkaar weten te
krijgen. In de pers is er voldoende propa
ganda voor gemaakt. En u zult het mij niet
kwalijk nemen als ik hier een pluim op de
hoed steek van de waarnemend secretaris,
die op dit punt onvermoeid is geweest.
Het is jammer dat het weer vandaag zo
slecht is. En speciaal tot onze Belgische
vrienden zou ik willen zeggen dit kunnen
wij nu eens niet regelen. Wij regelen hier
altijd en vrijwel alles, maar wij vinden het
toch niet erg, dat wfl dit niet kunnen rege
len, al is het jammer dat het vandaag niet
mooier is.
De beoefening van de instrumentale
dilettantenkunst is in deze streken al heel
oud. Vrjjwel elk dorp of stadje heeft zijn
eigen corps. En in de bij de bond aange
sloten verenigingen is er zelfs één, die
die waarschijnlijk de oudste is onder de
Nederlandse harmonieverenigingen, nl. de
Koninklijke Harmonie uit Hulst. Haar vaan
del draagt het jaartal 1801. Er is in Neder
land geen enkel corps aan te wijzen dat
ouder is dan deze vereniging.
Dat is in alle geval een bewijs dat hier
in deze streken al zeer vroeg belangstelling
voor de beoefening van deze kunst heeft
bestaan. En zoals het geweest is, is het nog.
We kunnen wel zeggen; in elk Vlaams
dorp hoort een dergelijke vereniging. Dat
behoort bij de aard van de bevolking.
Aanvankelijk is de opzet en de bedoe
ling van deze verenigingen zeker niet ge
weest een maximum aan kunstzinnige pres
taties te bereiken. Het gezelligheids-element
stond ongetwijfeld op de voorgrond. Aan
feestelijke gelegenheden werd luister bijge
zet, bij verjaardagen van het koninklijk
Huis en op hoogtijdagen van het nationale
leven werd er opgetreden, muzikale rond
wandelingen werden gemaakt. En meestal
verstond men uitnemend de kunst het nut
tige met het aangename te verbinden.
Van werkelijk culturele betekenis is de
muziekbeoefening pas geworden toen con
coursen werden gehouden, waarbij het stre
ven voorop stond een hoger muzikaal peil
te bereiken. West Zeeuwsch-Vlaanderen
heeft hierbij altijd de toon aangegeven. Hoe
dit te verklaren is wil ik aan meerbevoeg
den overlaten. Oostburg, Biervliet en Schoon-
dijke spanden de kroon. Merkwaardig,
ondanks het feit, dat deze plaatsen door de
oorlog ernstig werden gehandicapt. Het
Westen heeft ook na de bevrijding de stoot
gegeven tot de heroprichting van de Bond
van Muziekverenigingen. De concoursen
door deze bond georganiseerd hebben altijd
een uitstekende reputatie gehad. Dat dit
ook van dit concours gezegd moge worden 1
We spraken over Oost en West. Het
wordt tijd dat we daarmee ophouden,
althans minder de nadruk op leggen. De
beoefenaren van de muziek hebben dit
begrepen, Ze hebben geen bond voor Oost
en West. Ze hebben Bond van Muziek
verenigingen voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Zo hoort het ook.
Tenslotte spreek Ik de hoop uit dat de
kracht en de betekenis van deze Bond moge
toenemen en dat ze geleid door haar voort
varend bestuur nog groot en goed werk
mag doen voor de muziekbeoefening in ons
geliefd Zeeuwsch-Vlaanderen.
Als tweede spreker nam de voorzitter van
Concordia, dhr. Blok het woord. Deze
begon met de woorden waarmede de
bondsvoorzitter de heer Ocké het solisten
concours te Oostburg had gesloten„Laten
we geen afscheid nemen, maar tot weer
ziens op het grote concours in Axel. En
nu is het dan zover. De heer Blok dankte
in de eerste plaats het bondsbestuur en
inzonderheid de wnd. secretaris voor de
organisatie van het concours. Ook het
gemeentebestuur verdient een woord van
lof voor de volledige medewerking die werd
verleend, evenals de heer Cappon die zijn
fraaie weiland voor dit concours ter
beschikking stelde. Tot slot dankte dhr.
Blok alle Axelaars die door financiële steun
of op andere wijze hun medewerking hebben
verleend.
Het concours gaat straks beginnen en
vele verenigingen zullen blij zijn dat het
zover is. Er is in de afgelopen weken hard
gewerkt en vele directeuren hebben menig
zweetdruppeltje gelaten. Nu hoop ik dat
wanneer vanavond de prijzen bekend gemaakt
zullen worden alle verenigingen het tevreden
gevoel zullen hebben van „we hebben
gekregen wat we hebben verdiend." Tot
slot wenste dhr. Blok alle verenigingen veel
succes.
Als derde spreker voerde de Bondsvoor
zitter de heer Ocké het woord. Spreker
bracht ook dank aan het gemeenstebestuur
voor de verleende gastvrijheid en medewer-
king al vond hij het jammer dat op deze
dag in Axel ook nog een motorwedstrijd
was georganiseerd. Ook de secretaris van
de bond wilde de heer Ocké nog een
pluim op de hoed steken voor het vele
voorbereidende dat door hem gedaan is,
zodat op deze dag nu spr. als voorzitter de
leiding overnam, de zaak wel op ro.lletjes
zou verlopen. Spr. betreurde het slechte
weer doch kon mededelen, dat wanneer het
absoluut onmogelijk mocht blijken het con
cours in de open lucht te houden, de
directie van „Het Centrum' zich bereid had
verklaard de muziekverenigingen in haar
zalen te ontvangen. Aan de heren jvryleden
deed de heer Ocké nog het verzoek de
maatstaven bij hun beoordeling hier precies
zo aan te leggen als elders in Nederland.
Wij in Zeeuwsch-Vlaanderen zijn Nederlan
ders en wij willen ook ten volle als Neder
landers beoordeeld worden.
Ook onze Belgische vrienden zullen het
zeker op prijs stellen wanneer zij weten dat
zij de prijs die hun vandaag wordt toege
kend, ook overal elders in Nederland kun
nen behalen.
De voorzitter van de Koninklijke Fanfare
„Eendracht Maakt Macht" van Watervliet
dankt hierna nog voor de vriendelijke
woorden tot zijn vereniging gericht.
Ongetwijfeld strekt het de muziekvereni
ging tot eer dat ook de besturen van
verenigingen die eerst laat op de dag hun
nummer ten gehore moesten brengen alle
op de receptie aanwezig waren.
Terwijl nu enige Axelse jongedames de
erewijn aanboden stelden de muziekcorpsen
zich op de Markt op.
Voorafgegaan door de autoriteiten, de
voorzitter van de Bond en de heer Cappon
marcheerde de stoet naar de weide, die
door laatstgenoemde voor deze gelegenheid
welwillend was afgestaan.
Bij uitzondering bleef de regen op deze
tocht achterwege en scheen het, alsof het
weer zich ten goede zou keren.
De harde wind sterkte dit vermoeden,
doch de vreugde was van korte duur.
Men bleek evenwel voor geen klein
geruchtje vervaard en zo ging het concours
de gehele middag onverstoord stipt volgens
het programma voort, ongeacht zachte
buitjes en stortregens.
Tussen zeven en acht uur toen de laatste
verenigingen hun beste krachten gaven en
de uitslag bekend gemaakt werd, ging er
niettegenstaande de nog onverminderd neer
plassende regen weer wat meer publiek
concourswaarts en was het terrein nog
enigermate met belangstellenden gevuld.
De uitslag zoals de heer Ocké die vanaf
de tribune bekend maakte, was als volgt:
Vierde afd. Fanfare: St. Cecilia, Stop
peldijk, 42 p, 3e pr.
Derde afd. Fanfare St. Cecilia, Philip
pine, 49V, p., 2e pr.Excelsior, Terhole,
50 p., 2e pr.Oefening Baart Kunst, 49 p.,
2e pr.
Tweede afd. Fanfare. Ons Genoegen,
Retranchement, 56^, p., le pr.Vrijheid
Eendracht, Lamswaarde, 58 ple pr.
Excelsior, Cadzand, 58 p., le pr.Nut en
Genoegen, Nieuwvliet, 58 p., le pr.Elk
naar zijn krachten, Hoek, 57 p., le pr.
Kon. Aardenburgse fanfare, 501/» p2e pr.
Tweede afd. HarmonieConcordia, Axel,
57V, p., lepr.
Eerste afd. FanfareUit het Volk—Voor
het Volk, Breskens, 51 p., 2e pr.Eendracht
maakt macht, Watervliet (B.), 60Vi P- lepr.
en 3e extra prijsVeronica, Zuidzande, 60 p
le pr. en 5e extra prijs; Weldoen door
Vermaak, Clinge, 58'/» p.i le pr.
Eerste afd. HarmonieVolharding, Zaam-
slag, 51Vg Pi 2e pr-Ver. Werklieden,
Terneuzen, 58a/i p., lepr.; Hosanna, Axel,
561/» p., le pr.
Afd. Uitmuntendheid FanfareEendracht
maakt macht, Groede, 531/, p., 2e pr.
Geduld Overwint, IJzendijke, 57 p.; le pr.
Afd. Uitmuntend HarmonieKon. Har
monie, Hulst, 61 p., le pr. en 2e extra prijs.
Ere-afd. Fanfare: Harmonie, Oostburg,
57 p., le pr.
Ere-afd. HarmonieVer. Vrienden, Sas
van Gent, 60V> P le pr- en 42 extra prijs.
Vaandel-afdeling fanfareKon. Harmonie,
Biervliet, 69 p., le pr. met lof en le extra pr.
Vaandel-afdeling HarmonieOefening
kweekt kunst, 56 p., le pr.
Dhr. Ocké deelde nog mede dat het uit
zonderlijk slechte weer oorzaak was dat
het Bondsconcours 1949 een tekort zou
opleveren van ongeveer f500. HQ wekte
alle verenigingsbesturen op om te trachten
dit tekort gezamenlijk weg te werker. Dit
idee van de bondsvoorzitter werd met
gejuich begroet, zodat de verwezenlijking
ervan wel zal volgen.
Der gewoonte getrouw zou ook ditmaal
door de muziekvereniging, welke de hoogste
prijs had verworven, een slotconcert worden
gegeven. Gezien de nog steeds neerplen-
sende regen wilde de bondsvoorzitter de
beslissing hierover aan het bestuur der des
betreffende vereniging overlaten. De Kon.
fanfare „Harmonie" van Biervliet, welke
deze eer beurt viel, besloot in verband
met het nog steeds ongunstige weer -
hiervan af te zien.
Was het muziekconcours wel teleurstel*
lend voor organisatoren en deelnemers en
haalden verschillende neringdoenden een
strop, toch heerste er 's avonds in het
centrum van Axel een gezellige drukte op
straat en in de café's. Nadat het concours
was afgelopen, bleef het tenminste droog
en verschillende korpsen maakten nog een
muzikale rondwandeling.
De jury bestond uit de heren van Leeu
wen te Zwolle en Langenfeldjte Enschede.
Op onze vraag naar hun mening omtrent
het gepresteerde, antwoordden zeiden zij,
dat er reden was tot vsldoening. De pres
taties van het gezelschap van Biervliet
noemden zij schitterend.
FEUILLETON
door: HUGO BETTAUER.
19)
Staarde met wild opengesperde, glazige
ogen voor zich uit, liet de sigarenas op zijn
- vest rollen en begon zo die te zuchien, dat
Weisl vreesde, dat de naam Fritz von Un-
ruh bij zijn directeur e'en broerte zou ver
oorzaken.
Plotseling sprong Hohlbaum op, deed een
stap in de richting van de dramaturg, en
kuchte heesWeils, of ik ben totaal mesjog-
ge, of een paar maanden geleden is
iemand, die Thomas Hertwig, Hartwig of
Hartung heet, bij me geweest met een stuk.
Ik heb het niet eens ingekeken, maar het
daar ergens in die kast gesmeten. Maar
zowaar als ik Hohlbaum heet, die man was
blond en zag er ook overigens precies zo
uit als de kranten hem beschrijven mis
schien is hij het wel geweest.
Ook Weisl werd door de opwinding vpn
de directeur aangegrepen en beiden begon
nen nu in een grote boekenkast te woelen
tot dichte stofwolken in het vertrek hingen
en niesbuien veroorzaakten.
De dromende godin Elza's huwelijk
Het bitter einde Titels en namen,
begraven wensen kwamen te voorschijn en
Weisl schreeuwde woedendWaarom houdt
u dat allemaal bij u, inplaats van het aan
mij te geven Ben ik dramaturg of U.
Een luide kreet van Hohlbaum was het
enige antwoord.
Weisl kerel, daar heb ik het daar heb
ik het stuk. Drie mensen, van Thomas
Hartwig En daar staat het adresNovalis-
straat tien dat klopt I Weisl dat is een
grote treffer, dat betekent onze redding, dat
is de sensatie, waar we zolang naar gezocht
hebbent Weisl, ik zal je salaris verhogen
dat wil zeggen, als het stuk trekt I
Netjes, in machineschrift, lag het manus
cript voor henDrie mensen, een drama
uit het burgelijke leven door Thomas Hart
wig.
De directeur liet bier en belegde broodjes
aanrukken, gaf opdracht, niemand binnen te
laten en Dr. Wtisl las langzaam het drama
voor van de man die z'ch binnenkort wegens
vijfvoudige moord voor de rechter zou
hebben te verantwoorden. Toen hij geëin
digd had, veegde hij zich het zweet van het
voorhoofd en was zeer bleek. En directeur
Hohlbaum leunde, terwijl er een eigenaardige
trek om z|jn mond lag, met geslotenogen
achterover in zijn stoel en dacht terug aan
de tijd, toen hij nog een mens was en het
vuur van de eerlijke geestdrift voor theater
en literatuur in zijn borst had gedragen.
Weisl zeide zachtjes: Het Is een gewel
dig werk, dat verdiend had te worden opge
voerd, ook wanneer de auteur niet wegens
moord was aangeklaagd.
Ja, het is een groot stuk, Weisl 1 dat
gaat het hele seizoen en als Hartwig ter
dood wordt veroordeeld, zullen wij de tan
tiemes aan de vereniging tot redding van
ontslagen gevangenen vermaken. Dat maakt
een goede indruk 1
De volgende morgen om negen uur ver
scheen de rechtskundige adviseur van het
Keist-theater in het huis van bewaring en
liet Hartwig voorbrengen, wiens ogen begon,
nen te schitteren, toen hij hoorde dat zijn
stuk zou worden opgevoerd. Hij gaf terstond
zijn toestemming en, stelde slechts als voor
waarde, dat de prem'ére zou plaats hebben
op dezelfde dag, dat zijn proces voor het
hof van gezworen zou beginnen Ook behield
hij zich een adviseerende stem voor bij de
rolverdeling. Na een kort telefoongesprek
werd dit alles in orde gebrachts'middags
ontvingen de dagbladen de eerste berichten
met betrekking tot de komende'sensationele
theatergebeurtenis, in de namiddag werden
de rollen uitgeschreven de volgende dag
was de eerste leesproef en spoedig wachtte
heel Berlijn in koortsachtige spanning op
het proces in Moabit en de première van
„Drie mensen' in het Kleist-theater,
Het grote raadsel.
De voor de rechtbank als verdediger van
Hartwig aangewezen advocaat Fritz Nagel
stock vatte zijn taak heel ernstig op. Hij
was jong. eerst twee jaar bij de balie, hij
had mef matriële moeilijkheden te kampen,
maar geloofde in zijn eigen capaciteiten en
had dan ook reeds lang gewacht op een
strafzaak, welke hem beroemd zou kunnen
maken. Deze zaak was er nu, een groter
sencatieproces had zelfs de beste en beken-
ste verdediger niet durven dromen.
Nochtans Dracht de eigenzinnige houding
van Hartwig de jonge advocaat bijna tot
wanhoop.
Mens, sprak hij telkens weer, speel
toch niet met uw hoofd I U hebt er maar
één en men moet er waarachtig niet zo
lichtzinnig mee om gaan. Dat u tegenover
de rechter-commlssaris geen woord wenst
los te laten, nou ja, dat is nog zo onver
standig niet, maar als u wilt, dat ik behoor
lijk verdedig is het toch wel in de eerste
plaats zaak, dat u mij alles eerlijk biecht.
Geheel Berlijn, wat zeg ik, geheel Europa
Interesseert zich voor u, de bladen geven
dagelijks kolommenlange artikelen uit en
over uw roman en het tooneelstuk, u wordt
immers al bij levende lijve opengesneden.
Profiteer daarvan, open mij de mogelijkheid
de gezworenen van uw abnormale geestes
gesteldheid te overtuigen en we hebben het
spel gewonnen. Trouwens, meneer Hartwig
er is bij u ook inderdaad van een hevige
zenuwaandoening sprake een psychische
scheuring. Men vermoordt toch niet om een
armoedige dertig- of veertigduizend mark
vijf vrouwen, zoals men kippen slacht.
Wordt vervolgd.
