AXELSCHE H COURANT
Paraguay.
Nationale Reserve en de
lichtingen 1941—1944.
In de stuurhut.
Frankering bij abonnernen', Axel.
ZATERDAG 23 APRIL 1949.
63e JAARGANG No. 57
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Paraguay is een idyllisch land, begraven
in het midden van Zuid-Amerika, duizend
mijl verwijderd van de Atlantische Oceaan.
Geen enkele andere Latijn-Amerikaanse
republiek is aardrijkskundig zo geïsoleerd,
raciaal zo eenvormig (zelfs in de steden
ii er heel weinig menging van Europees
bloed), geen der republieken houdt zo
hardnekkig vast aan het gebruik van een
inheemse Indiaanse taal. In de steden
spreekt men Spaans; die taal wordt ook
tegenover vreemdelingen gebruikt. Maar
voor het overige bedient men zich van het
„guaiani". „Paraguanen studeren, debat
leren en rekenen in het Spaanszij bemin
nen, razen en vechten in het guaram*. En
gevochten heDben zij, sinds zij hun onaf
hankelijkheid van Spanje uitriepen Toen
de Spanjaarden in 1537 Asuncion stichtten,
hadden zij de bedoeling deze subtropische
door rivieren omspoelde stad te maken tot
de hoofdstad van al hun bezittingen ten oosten
van de Andes. Deze bedoeling is nooit
verwezenlijkt, maar Paraguay bleef altijd
een belangrijk frontgebied van het Spaanse
wereldrijk. Daarom werden de Jezuïten
aangemoedigd het gebied van de Boven-
Parana te pacificeren en organiserenhun
nederzettingen werden toonbeelden van
doelmatigheid. Op dit moment zijn er
weinig sporen over van deze nederzettingen
want toen de Jezuïten in 1768 door de
Spanjaarden verbannen werden, heroverde
het oerwoud de nederzettingen snel en
overwoekerde het in korte tijd alle kerken.
De Paraguanen, over wie een Jezuïet had
geschreven, dat „hun zorgeloosheid ten
aanzien van de toekomst geen grenzen
kent*, keerden terug naar hun oude gemak
kelijke leventje.
Na de onafhankelijkheidsverklaring in 1811
kreeg Paraguay strategisch belangrijk meer
betekenis. Niet alleen ligt de republiek op
het belangrijkste punt van het gehele rivie
rencomplex, dat Argentinië en Uruguay van
water voorziet en dat de meest vitale ver
keersader voor die landen vormtzij is ook
een geenszins onbelangrijke bufferstaat. Het
land moge geen uitweg hebben naar zee,
het moge uiterst dun bevolkt zijn (niet meer
dan 2 inwoners per vierkante mijl), weinig
ontwikkeld, maar desondanks beheerst het
het zuidelijke vasteland. Het blokkeert de
toegang van Bolivië tot de waterwegen naar
de Atlantische Oceaan. Het flankeert de
weg, waarlangs de Argentijnen naar Brazilië
zouden kunnen trekken. Het vormt een
barrière op de weg waarlangs Brazilië de
La Plata rivier zou kunnen bereiken met
vermijding van Uruguay. Ten gevolge van
deze aardrijkskundige ligging (maar ook ten
gevolge van de persoonlijke ambities van
maarschalk Soiano Lopez) werd Paraguay
betrokken in de tragische oorlog van 1864
tot 1870 tegen de gezamenlijke machten van
drie machtige naburenArgentinië, Brazilië
en Uruguay. Tussen 1932 en 1935 werd
het land opnieuw in oorlog gewikkeld,
ditmaal tegen zijn vierde buur: Bolivië.
Het aantal slachtoffers in deze oorlogen was
heel groot, m?ar Paraguay overleefde ze en
het ging prat op zijn prestaties. De Para
guanen van thans kennen hun landals
soldaten zijn zij tot in de uiterste uithoeken
geweest; als advocaten hebben zij oyer de
grenzen getwist. Zij hebben allen hun per
soonlijk aandeel gehad in de heropbouw
van hun land en velen van hen hebben hun
grote daden bezongen in gedichten en
liederen nadat de rook van de slagvelden
was opgetrokken.
Tijdens de tweede wereldoorlog hebben
zowel de V.S. als Argentinië geprobeerd
invloed uit te oefenen op de regering te
Asuncion. De Argentijnen stonden sterk
want zij beheersen de twee belangrijkste
verkeersroutes, de rivier en via het Encar-
nacion Posadas veer de spoorweg tussen
Paraguay en de buitenwereld en bovendien
leveren zij Paraguay graan, grondstoffen en
belangrijke afgewerkte producten. Daar
kwam nog bij, dat de oudere officieren van
het Paraguaanse leger bevriend waren met
hun Argentijnse collega's. Daarom hadden
de pogingen van de V.S. om de loop der
gebeurtenissen in dit subtropische gebied
te beïnvloeden heel weinig succes. Paraguay
was een potentiële voorpost van de V.S. in
het gebied van de La Plata-rivier en daarom
legde Washington geweldige bedragen aan
dit land ten kostte. Het geld besteed voor
de verbetering van landbouw, verkeer en
volksgezondheid werpt blijvende vruchten
af, al waarderen de Paraguanen het nauwe
lijks omdat de politieke bedoeling te apert
was. En zo kwam het, dat bijna de gehele
oorlog door de leiding van leger, luchtmacht
en politie vriendelijk bleef jegens deArgen-
tijnen en zelfs jegens de Duitsers.
Pas in Juni 1946 veranderde de toestand.
De geallieerden hadden de oorlog al lang
gewonnen en een groepje jonge officieren
besloot, dat het tijd was de regering en haar
aanhang eens op zij te zetten. Zij zorgden
er voor. dat alle leidende figuren, waaraan
Washington reeds zo lang het land had,
verdwenen. Zij gijzelden president Morinigo
en gelastten hem hun werk te voltooien
er zouden verkiezingen moeten worden
gehouden en er zou een nieuw kabinet
moeten komen. De dichter Natalicio Gon
zalez, -die een aantal artikelen had gepubli
ceerd over sociologische en economische
onderwerpen werd minister van financiën
en zo kreeg het kabinet een „democratisch
tintje*.
De politieke ballingen onder wie een
zeer links georiënteerde demagoog, kolonel
Franco stroomden het land weer binnen.
In café's en op straat werd weer druk over
politiek gedebatteerd, maar de verkiezingen
werden telkens weer uitgesteld. Dat begon
de mensen te vervelen en zo ensceneerde
kolonel Franco in Maart 1947 een revolutie
tegen generaal Morinigo; hieraan namen een
aantal in de provincie gelegerde regimenten
deel en verder alle mogelijke mensen, die
weinig gemeen hadden behalve hun afkeer
van Morinigo.
In Augustus versloeg de president, gehol
pen door Argentijnse wapenen, de rebellen,
wier leiders het land weer verlieten. Toen
vond generaal Morinigo, dat hij het wel kon
wagen verkiezingen uit te schrijven voor
het presidentschap en voor het parlement.
Hij stelde zichzelf niet candidaat voor het
presidentschap, maar toen zijn candidaat
Natalicio Gonzalez gekozen werd, vroegen
velen zich af, of hij niet alleen maar Mori-
nigo's stroman zou blijken te zijn. Om dit
te voorkomen, werd generaal Morinigo in
Juni van dit jaar, min of meer zachtzinnig
over de grens gezet. Men moet thans
afwachten, of het mogelijk zal zijn Paraguay,
dat 137 jaar demagogisch geregeerd is,
democratisch te besturen. Als het niet lukt
het land parlementair te besturen, dan staat
het wel vast, dat de borstelige Higinio Mori
nigo terugkeert, want die kent zijn volk als
geen ander en hij heeft bewezen de orde
te kunnen handhaven onder dit gemakzuch
tige en toch koppig volkje.
Ik, die in Paraguay gewoond heb in tijden,
waarin officieren het land regeerden, kan
mij nog niet voorstellen, dat de man, die
het gedicht schreef: De ezel, die in de
Chaco stierf, nu de voornaamste bewoner
zal zijn van het roze paleis aan de oever
van die rivier. In lyrische bewoordingen
bedacht de president deze ezel, die geboren
werd in het schone Lambaré en die tijdens
de Chaco-oorlog door de Bolivianen werd
doodgeschoten. In meer prozaïsche termen
heeft hij onlangs zijn presidentiële programma
gepubliceerd. Het onderwijs zal worden
gereorganiseerd. Om te ontkomen aan de
greep van Argentinië zal het land binnen
schepen krijgen van de V.S. en is het plan
wegen en spoorwegen aan te leggen door
de oerwouden naar Brazilië. Er zal een
nationale luchtvaartdienst worden opgericht.
De landbouw zal worden bevorderd door
mechanisatie en immigratie. Aangezien
Paraguay nog heel weinig geïndustrialiseerd
is, wenst het land in tegenstelling met
de meeste republieken op het westelijk half
rond zijn uitvoer van vlees, huiden en
tannine naar Engeland te vergroten om meer
Engelse „gebruiksartikelen" te kunnen in
voeren.
De westerse beschaving dringt slechts
langzaam door in Paraguay. Als ge Asuncion
per vliegtuig nadert, ontwaart ge de stad
nauwelijks; de ver uiteen liggende huizen
gaan geheel schuil onder de sinaasappel- en
mangobomen van hun tuinen. En rondom
Asuncion strekken zich honderden en hon
derden mijlen groen uit, groen dat in dit
vochtige land weliger is dan ergens anders.
geen betrog, dat dit pas mogelijk werd
toen het vliegtuig zich ontwikkeld had van
het open tweedekkertje, waarmee de eerste
lijndiensten werden onderhouden, tot het
huidige vervoermiddel dat op een zo hoge
mate van betrouwbaarheid mag bogen.
Als men het interieur van de stuurhut van
een modern verkeersvliegtuig ziet en dit
vergelijkt met de primitieve inrichting van
een cockpit uit de twintiger jaren, dan
blijkt onmiddellijk de geweldige vooruitgang,
welke de voortschrijdende techniek heeft
mogelijk gemaakt. Waren vroeger slechts
de elementaire navigatie-instrumenten aan
wezig, thans duizelt het de leek van de
wirwar van knoppen, draden, wijzers en
meters, welke het huidige vliegtuig-instru
mentarium vormen. Toch is ook dit in
wezen veel eenvoudiger dan het lijkt. Ten
eerste zijn alle belangrijke instrumenten
dubbel uitgevoerd, ten tweede neemt de
boordwerktuigkundige een belangrijk deel
van de controle over.
De stuurhut.
Als men van de cabine uit naar de stuurhut
gaat, komt men allereerst in de navigatie
ruimte. In het dak hiervan bevindt zich
een glazen koepel, de zg. „dome* welke
wordt gebruikt bij astronomische waarne
mingen.
Achter de stuurstoelen is de plaats van
de boordwerktuigkundige. De voornaamste
instrumenten die hij voor zich heeft zijn de
toerentellers van de motoren, benzinedruk
meters, olie-drukmeters, olie-temperatuur
meters, cylinderkoptemperatuurmeters, ver
schillende stand-aanwijzers, enz.
De voornaamste instrumenten waar de
vlieger mee te maken heeft zijn de hoogte
en snelheidsmeters, horizon-aanwijzers,
kompas, bochtaanwijzers, stijgsnelheidsmeters
en de automatische piloot. De instrumenten
zijn zo gegroepeerd, dat zij met één blik
kunnen worden overzien. De 1ste vlieger
zit altijd links, de tweede rechts. Overigens
zijn er wat betreft de indeling van de
bemanningsruimte bij de verschillende
vliegtuigtypes geringe verschillen op te
merken. Zo zit b.v. bij de DC 6 de
boordwerktuigkundige tussen de beide
vliegers in.
„Checken".
Bij de starts en landingen leest de boord
werktuigkundige hardop de zg. „checklist"
af. Op deze lijst staan alle te verrienten
handelingen vermeld. Zo zal hij b.v. bij
de landing zeggen „Wielen uit", waarop de
vlieger de betreffende handle overzet en
antwoordt „Wielen uil". Zou de vlieger
vergeten de wielen uit te laten, dan gaat er,
als hij gas terugneemt voor de landing, op
zijn instrumentenbord een lampje branden,
terwijl er bovendien een claxon begint te
loeien.
uit te pompen, de remklappen te bedienen
en de remmen in werking te brengen, sturen
op de grond, als schokbreker bij de lan
ding, voor de stuurautomaat, enz. De pompen
van dit systeem, dat werkt met oliedruk,
worden aangedreven door de motoren
omdat dit systeem zo belangrijk is, heeft
men echter een hulpsysteem aangebracht,
dat electrisch of met de hand bediend kan
worden.
Geen wonder dus dat het instrumentarium
van de tegenwoordige yliegtuigen uitgebreid
is. Het is ten eerste nodig om alle vlieg-
handelingen te verrichten en bovendien om
hier weer controle op uit te oefenen, daar
het nu eenmaal niet mogelijk is voor de
gezagvoerder, om tijdens de vlucht eens uit
te stappen. Door een doelmatige groepe
ring van de instrumenten en een efficiënte
taakverdeling is het werk van de gezag
voerder in wezen echter niet moeilijker
geworden, terwijl de veiligheid en betrouw
baarheid van het luchtverkeer er in hoge
mate door zijn opgevoerd.
ZO NODIG VERPLICHTING TOT
DIENSTNEMING.
Naar aanleiding van berichten over het
oproepen van de lichtingen 1941 1944,
wordt van officiële zijde het volgende
medegedeeld
Er bestaan plannen de jongemannen,
behorende tot de lichtingen 1941—1944 aan
een keuring te onderwerpen, teneinde de
mogelijkheid te openen hen geheel of
gedeeltelijk te kunnen inschakelen in de
landsverdediging. Hieraan kan het volgende
worden toegevoegd:
Een zeer groot gedeelte van hen, die
behoren tot de vier genoemde lichtingen,
verkeert in een zeer gunstige positie ten
opzichte van de dienstplichtigen, behorende
tot de lichtingen 1945 en latere jaarklassen,
op wie de volle zwaarte van de dienstplicht,
voor velen bestaande uit enige jaren tropen-
dienst, drukt, alsmede tegenover de oorlogs
vrijwilligers, die eveneens enige jaren dienst
in Indonesië of hier te lande hebben verricht
en waarvan velen tot de lichtingen 1941
1944 behoren.
Toen in 1944 en 1945 een begin werd
gemaakt met de opbouw van onze krijgs
macht, moest men er noodgedwongen van
afzien een beroep te doen op deze vier
lichtingen, omdat de mogelijkheid niet
aanwezig was deze alsnog voor de dienst
plicht op te roepen.
Zenuwcentrum van het vliegtuig.
Elke dag leggen de moderne luchtreuzen
met de regelmaat van een uurwerk duizen
den kilometers af en wat men vroeger een
bijzondere heldendaad noemde is thans
dagelijkse routine geworden. Het behoef
IJsbestrijding.
Ijsafzetting op de vleugels en staartvlakken
weiite onder bepaalde omstandigheden kan
optreden, was vroeger een van de vijan
den van de luchtvaart. Hierdoor immers
kon de vorm van de vleugeldoorsnede
zodanig veranderd worden, dat de vleugel
niet meer droeg. Thans kan men door
verschillende, in principe zeer eenvoudige,
systemen dat gevaar afdoende bezweren,
bij sommige vliegtuigtypen zijn op de voor
kanten van vleugels en staJrtvlakken zwarte
rubberstroken aangebrachtdeze kunnen
als een fietsband worden opgepompt, waar
door de ijslaag gebroken en door de wind
weggeblazen woidt. Andere vliegtuigtypen
hebben vleugels en staartvlakken met ver
warmde voorlijsten, zodat zich hierop in
het geheel geen ijs kan afzetten. Dit is de
zgn. thermische ijsbestrijding.
Omkeerbare schroeven.
Daar de moderne vliegtuigen met een
betrekkelijk hoge snelheid landen, hebben
zij een lange uitloop. Om deze uitloop te
bekorten heeft men tegenwoordig de schroe
ven omkeerbaar gemaakt; in de landing
gaan ze dus in plaats van een trekkracht
een duwkracht leveren. Dit geschiedt pas
als de machine op de grond staathet
systeem is zo uitgevoerd, dat, wanneer het
toestel met het neuswiel en met een van
de hoofdwielen op de grond staat, de
schroeven automatisch omgekeerd worden.
Hydraulische apparaten.
Het hydraulische systeem is een zeer
beta ngrijk onderdeel in een modern vlieg
tuig Het wordt gebruikt om in de lucht
der oeren te bedienen, het onderstel in en
Sedertdien is een viertal jaren verlopen,
waarin de wenselijkheid is gebleken om,
boven en behalve de in het kader der
Westelijke Unie te vormen operatieve
strijdkrachten, te beschikken over territoriale
troepen, bestemd voor de handhaving van
orde en rust in Nederland tegen aanslagen
van binnen en van buiten. Mede om te
vermijden dat daartoe alsnog een beroep
zou moeten worden gedaan op vorenbedoelde
lichtingen is de regering overgegaan tot
vorming van de Nationale Reserve.
De Nederlandse jongemannen op wie tot
dusver geen militaire plichten drukten,
hebben het thans in eigen hand om, door
in ruime mate gevolg te geven aan de tot
hen gerichte oproep en aldus op betrekkelijk
weinig offers eisende wijze hun vaderlandse
plicht te vervullen, het de regering mogelijk
te maken te blijven afzien van het gebruik
der bedoelde lichtingen.
Mocht het gewenste resultaat onverhoopt
niet worden bereikt dan zou moeten
worden overwogen de vrijwilligheid te
vervangen door het alsnog opleggen van
verplichtingen.
Aangezien het ogenblik voor deze beslis
sing nog niet is aangebroken, zijn alle tot
dusverre hierover verschenen berichten
prematuur.
PRINSES MARGARET NAAR DE PAUS
Het staat bijna vast, dat Prinses Margaret
van Engeland by haar bezoek aan Italië
door de Paus ontvangen zal worden.
Naar verluidt bereidt de Britse legatie
by het Vaticaan haar receptie voor.
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indié fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,-.
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Inaezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
