IVOROL
iTïensen om „Driemensen"
Sauapirin bevrijdt
U van kon en pijn!
Bij het jubileum van de
Axelse Zaterdagmarkt.
park met een oppervlakte van 160 vier
kante kilometer gereseveerd in het hoog
gebergte van Graubunden, aan de rechter
zijde van de Inn, bij de Italiaanse grens.
Het toeristenverkeer is er niet volstrekt
verboden, maar het gebied is moeilijk te
bereiken en de toegangen worden zorgvul
dig gecontroleerd. Men waakt daar tegen
de volslagen ondergang van diersoorten als
steenbokken en gemzen. De steenbokken
waren al helemaal uitgestorven, maar men
heeft er weer een aantal ingevoerd uit de
jacht-reservaten van de Italiaanse koningen.
Thans zijn er al weer meer dan 100er
zijn 1300 gemzen en herten, die zich buiten
gewoon snel vermenigvuldigen, nu alle
grote carnivoren verdwenen zijn (de laatste
beer in deze streken van Zwitserland is in
1904 gedood). Ook marmotten lieren er
wèlig. Men heeft ln het park een labora
torium opgericht ter bestudering van de
levensgewoonten van dieren in hun natuur
lijke omgeving. Vooral in Afrika zijn ln de
Taaiste decennia maatregelen genomen om
het uitsterven van de grote diersoorten
(olifanten, rhinocerossenj nijlpaarden, leeu
wen, panters, zebra's, antilopen, enz.) en
vooral van de grote mens-apen te voor
komen.
Tot nog toe heb ik hoofdzakelijk gewe
zen op wat er gedaan wordt tot behoud
van diersoorten; het probleem van de
bescherming van de plantengroei is moei
lijker. Het sraat er vooral om te voorkomen,
dat de grote primitieve wouden verloren
gaan, dit is ook klimatologisch van grote
betekenis, want de verdwijning van de
wouden leidt bijna altijd tot het ontstaan
van woestijnen. Op die manier is het grootste
deel van Madagascar woestijn gewonden.
De Franse overheid heeft definitief een
einde gemaakt aan het afbranden van bos
sen door de inheemse bevolking en sinds
1929 niet minder dan 11 natuurreservaten
in het leven geroepen, waaronder er zijn
met een oppervlakte van 800 000 hectare.
Toch zijn dit in werkelijkheid slechts hele
kleine eilandjes van groen op de enorme
woestijn-oppervlakte van het land.
Tot de natuurbescherming behoort natuur
lijk ook het voorkomen van ontsiering door
b.v. hoogspanningskabels en andere bouw
werken ook daarmee moeten de verenigin
gen tot natuurbescherming zich bézighoude r.
(Revue de Paris).
GESTRAND SCHIP ALS PUBLIEKE
VERMAKELIJKHEID.
Het Zweedse schip „C. A. Banck", dat*
onlangs by het hevige stormweer op het
Bloemendaalse strand liep, zit nog steeds
muurvast in het zand. Dit biedt een impo
sante aanblik, waarvoor de publieke belang
stelling nog niet is verminderd. Integendeel
zovelen willen naar de schuit gaan kijken,
dat de N.Z.H.T.M. een geregelde busdienst
naar het Bloemendaalse strand heeft geopend
In de nabijheid van „C. A. Banck" heb
ben ondernemende lieden tentjes gezet,
waarin de bezoekers koek en limonade kun
nen kopen.
(Auteursrecht voorbehouden, nadruk geheel
of gedeeltelijk niet toegestaan).
Verplaatsen we ons nog eens naar het
Zuivelplein, dan zien we aan de Westzqdc
(op d' oogte an de kruutkclder) het Sche
penhuis (stadhuis). Bij het Schepenhuis
stond een Belfroot of toren (denk aan de
Belfroot te Gent), sedert 1520 gebouwd,
bewijzende, dat de etad haar eigen recht
spraak bezat en haar eigen, uit de poorters
gekozen schepenen. Naar het Zuiden zien
we de Parochiekerk, toegewijd aan Petrus,
staande waar nu de Algemene begraafplaats
is. Als men vroeger een grafkelder moest
maken, stiet men altijd op de fundamenten
van die kerk, tot men deze heeft uitgegra
ven. Een stukje muur met engelenkopjes
beschilderd, dat hier uitgegraven is, berust
nog in de Oudheidkamer te Huist. In de
kerk bevond zich een Sacramentshuisje, ver
vaardigd door den Mecheisen bouwmeester
Andries Keldermans en zyn zoon AnthonK
Verder bevonden zich in de kerker altharen
voor St Anthonie, het Sacrament, Onze lie
ve vrouwe in Coor, Het heilige Cruce,
(waarop ik nog nader terugkom) St Anna.
St Katharina, St Nicolaas, St Bauble, St
O.itcomere, St Crispijn, St Elcy, en onze
Lieve Vrouw van de Voldere. Hieruit blijkt
dat de kerk tamelijk groot moet geweest zijn.
Aan de Oostzijde der kerk, waar nu de
wal ligt achter Knorrenburg. lag het Hof
der Heren van Axel. Het Zuivelplein strekte
zich uit tot waar nu het onbenoemde straatje
ligt tussen Koestraat en Weststraat. Aan de
Noordzijde van het Zuivelplein stond het
hof van Halewqn. Mejonkvrouw van Hale
wijn was in 1495 vrouwe van de Capelle-
polder. Verder bevond zich daar het Hospi
taal met de Hospitaalkerk.
De tegenwoordige Markt, de toermalige
koornmarkt, kreeg zyn tegenwoordige grootte
in 1596 door aankoop en afbraak van het
„De Oelderse Blomme". Vlak lang de Markt
vond men de kade van de Gentse vaart,
op welke kade men gestuit is by de bouw
van de winkel van de heer Antheunis, ter
wijl men zich afvraagt, of er, waar nu het
Stadhuis staa», geen haventje is geweest.
Naast het huis van de heer Knieriem stond
de koopmansherberg„Het Gulden Hoofd"
Het kopje uit de gevel is in de gevel van
het Patronaatsgebouw gemetseld. Aan de
Markt stond het huis van de Abt, denkeiyk
waar nu de huizen staan van Audenaerde
en van oekhandel Vink. Aan de overzijde
zijae van de Markt, waar nu het stadhuis
staaf, heeft denkeiyk ook een ketk gestaan.
Langs de Gentse vaart stonden 49 zoutkeeten
waar de derrie werd verbrand en de as
daarvan opgelost in water om er zout uit
te stoken. De afval was de keetas, die men
langs de loop van de Gentse vaart nog wel
aantreft. De buurt aan de Armendijk heette
het Oostend, meer naar het Noorden vond
men de „Clincke", een hoog gedeelte (denk
om Ciinge), en daar bevond zich de Clinck-
meulene, op welke ommegang het «heilig
crucc" vertoond werd op de ommegangda-
gen,
We hadden in Axil ook een schout en
zijn rakkers. De schout droeg ambts kleding
hem door de stad verstrekt, getuige de pos
ten in de stadsrekeningen betreffende de
betaling van het keerlakeneterwijl de
schoutendienaars op de borst droegen een
plaat met het wapen van Axel erop gegra
veerd. Ook hier was de rode roe het zinne
beeld der gerechtigheid. In een bestek voor
de bouw va"1 het oude stadhuis staat, dat
aan da pul een ijzeren bengel gemaakt
moest worden om er een rode roe in te
steken tijdens het houden der vierschaar.
Het Rootbouxken was een boekje, waarin
de ordonnanties waren geschreven.
In de middeleeuwen had iedere stad, ook
in Vlaanderen zyn bijnaam. De Axelaars
hadden een bynaam. In een gedicht van
Edouard de Dene van Bruggen noemt hij
de Zoutzieders van Biervliet, de Leugenaars
van Aardenburg, de Crudeniers van Oost
burg, d2 Vloeters van-St Jaistean, de Te-
ghelbakkers van Stekene, de Roometers van
Moerbekn, de Wijnzuipers, van Hulst en de
Snouketers van Axel. Dit ten bewijs, dat
Axel en Hulst onder de voornaamste steden
van Vlaanderen gerekend werden, omdat de
Dene ze bij da andere steden noemt.
Onbetwist de beste tandpasta
Uit onze omgeving.
UITBREIDING VAN DE QEMEENTE
HULST
Opheffing gemeente Sint Jansteen.
De gemeente Hulst had reeds geruime
tijd behoefte aan een uitbreiding van haar
grenzen. Er woonden in deze gemeente 4900
zielen op een oppervlakte van 189 H.A.
Qadep. Staten van Zeeland hebben thans
een grenswijiigingsplan voor deze gemeente
goedgekeurd. Dit plan voorziet in da annexa
tie bij Hulst van de gemeente St. Jansteen
(4086 inwoners op de 2813 H.A.)
Bovendien zal bij Hulst worden gevoegd
het gehucht Kapellebrug, dat een onderdeel
is van de gemeente Ciinge. Dit gehucht
was reeds geheel op St. Jansteen en Hulsi
georiënteerd.
Ciinge zal terzijner tijd compensatie voor
dit verlies krijgen door de inpoldering van
het verdronken land van Saeftinge.
Het St. Jansteense deel van het gehucht
Heikant zal volgens het plan van Qedep.
Staten bij de gemeente Koewacht worden
gevoegd.
Deze grenswyzigingsplannen zuilen bin
nenkort aan de betrokken gemeenteraden
worden voorgelegd.
Woensdagavond werd op het stad
huis alhier een bespreking gehouden,
waarbij de bewoners van de gemeente-wo
ningen werden ingelicht op welke wijze
men eigenaar zou kunnen worden van deze
woningen.
De heer De Bondt, directeur van „Uw
eigen huis" zette duideiyk uiteen, dat 70
pet. der bouwsom door het Ryk wordt
gefinanci.rd, zodat de woningen practisch
f 3000.— kosten. By een huur van f 4,50
per week heelt men dus in 14 a 15 jaar
deze woning geheel „vrij* gemaakt. Voor
de eigenaar of de geldschieter. De huurder
heeft geen steen die de zijne is. Ook niet
als hij nog 15 jaar huurt.
FEUILLETON
door: HUGO BETTAUER.
Destijds had hy er een studie van gemaakt
het karakter van de mensen naar de wyze
van lopen te beoordelen en daarbij was hij
meer dan eens tot de ontdekking gekomen,
dat een bepaalde pas, de houding van het
lichaam bij het lopen.g de veerkracht van
de tred of het buigen van de knie veel
meer zeggen dan de uitdrukking van het
gelaat, dat door uiterlijke belevenissen,
onafhankelijk van het ware wezen, sterk
wordt beïnvloed. Hoe edel, bqna sierlijk
waren de bewegingen geweest van de man
die twaalf jaar had moeten boeten wegens
moord op zijn, hem bedriegende vrouw en
hoe ontzettend veel menselijke grootheid,
christelijke denkwijze had von Dengern
op de gemeenschappelijke slaapzaal later
bij hem o .tdekt. Een andere medegevangene
had Joachim von Dengern naar aanleiding
van het sluipende katachtige in zijn bewe
gingen, met afkeer vervuld, later leerde hij
hem kennen als een buitengewoon bemin-
neiyk levenskameraad, maar nog later
werd hij als een denunciant, die zyn lotge
noten tegen een kleine vergoeding verried,
ontmaskerd,
Deze blonde man vóór hem nu, had de-
bewegingen van een mens, die moeilijk kan
zijn, afkerig is van conventies en nog wel
Door samenwerking als de heer De Bondt
bedoelde» kan iemand die f 670 wist te
sparen, het huis direct op zijn naam bren
gen en zonder meer te betalen dan de
gewone huur, in 16 jaar volledig eigenaar
zijn.
Van de gelegenheid tot vragen stillen
werd ruim gebruik gemaakt.
De vergadering die onder leiding stond
van de heer v. d. Berg was slechts zeer
matig bezocht.
S WINKELWEEK VAN 25 JUNI-2 JULI.
Donderdagavond vergaderde de wi ke-
liersvereniging „Axel Vooruit*. Op een
bestuursvoorstel om het door V.V V. geno
men initiatief het 550-jarig bestaan van de
weekmarkt te vieren te steur.en, is in prin
cipe besloten om in de week van 25 Juni
t.e.m. 2 Juli een winkelweek te houder,
waaraan bij goedkeuring door de betreffnde
Instantie's een lotery zal worden verbonden.
Waar op deze vergadering nog verschil
lende zaken van interne aard moesten wor
den besproken, is nog geen beslissing
ge"om°n omtrent de wijze, waarop deze
winkelweek zal worden georganiseerd. Vast
staat evenwel dat het bestuur vcornemens
is fraaie prijzen ter beschikking van de
kopers ie stellen, waaronder een was
machine, een radio, een fiets, een stofzuiger
en vele kleinere prijzen. Te zyner tijd hopen
wij onze lezers hierover nog meer te kun
nen mededelen.
VOETBALVERENIGING „AXEL
Dinsdag beleefde onze plaatseiyke voel-
balvereniging weer één van haar hoogty-
dagen.
Op de bovenzaal van „Het Centrum"
vond nl, de huldiging plaats ter gelegen
heid van het voor de 9s maal behaalde
afdelings-kampioer.schap der derde klasse
van de K.N.V.B. door haar eerste elftal.
De plaatselijke verenigingen Harmonie
„Concordia", Winkeliers-Vtreniging „Axel
Vooruit*, Chr. Gymnastiekvereniging „Voor
waarts". Hengelsportvereniging „G.O.A.",
Toneelvereniging „K.T.CSchaakclub
„Landau", Sportvereniging „Olympia", Hand-
boogschutter^ „Ons Vermaak", L R V. „De
Oranjeruiters*, Axelse Supporters-Vereniging
„A.S V.", V.V.V. en Wielers-supponers-
vereniging „W.S.C.-Axel", alsmede de
zuster-verenigingen van Hulst, Hontenisse,
Koewacht, Rapenburg, St. Jansteen, Sluiskil,
Terneuzen, Vogelwaarde en Westdorpe,
benevens de Scheidsrechters-Verenigingen
O. Z.-Vlaanderen en Zeeland betoonden de
v.v. „Axel" op spontane wijze hun mede
leven en de vele en velerlei fraaie bloem
stukken gaven weldra de zaal een buiten
gewoon fleurig en feestelijk aanzien, waarby
een zeer fraaie bloemenmand van dhr. A.
C. Ysebaert uit Terneuzen, als lid van de
oude garde, wel bijzondere aandacht trok.
Ook burgemeester van Oeveren toonde
als altijd, waar het sportgebeurtenissen bi-
treft, zijn belangstelling en wydde namens
het gemeentebestuur dat mede door de
gemeentesecretaris, de heer Maris en wet
houder van Bmdfgem vertegenwoordigd
was waarderende woorden aan het
adres van bestuur en werkende leden,
waarna dhr. lmanse uit Middelburg sprak
namens de Zeeuwse Voetbalbond en afge
vaardigden van vele verenigingen volgden.
eens over één nacht ijs gaat.
De blonde man ging de Friedrichstrasse
in vervolgde in noordelijke richting zyn weg.
Krause volgde hem met de grootste voor
zichtigheid. Steeds meer versnelde de man
zyn pas om ten slotte de Elsasserstrasse
in te slaan. En nu deed zich een merkwaar
dige intermezzo voor. Op de hoek van de
Elsasser en Novalisstrasse stiet de blonde
man op een vrouw, die twee kinderer, een
jongen van ongeveer 5 en een meisje van
een jaar jor-ger aan de hand hield. Ze deed
dat echter op een wyze, die personen in
loondienst meermalen eigen isde kinderen
waren vermoeid, werden meer meegesleurd
dan geleid, de zon goot haar stralen onbarm
hartig op hen neer en juist toen de blonde
man op hun weg trad, begon de kleine jon
gen jammerlijk te huilen en weigerde hij
om verder te gaan. De vrouw, inplaats van
te trachten hem goedig tot kalmte te bren
gen, gaf hem een draai om de oren, waarop
het kind nog harder begon te huilen, ter
wijl het meisje met verschrikte, wyd open
gesperde ogen het or.verkw kkeiyke ichouw-
spel gadesloeg, om direct daarop eveneens
in tranen uit te barsten. De blonde man
onderbrak onmiddelijk zijn haastige wan
deling, boog zich naar de knaap over, hief
hem in de hoogte, nam hem op zyn arm
en begon genoegeiyk met hem te babbelen,
dat het kind spoedig kalmeerde en h n
vriendelijk toelachte. Het meisje echter,
schijnbaar verschrikt door hetgeen zich daar
afspeelde, of gedreven door jalouzie, zette
haar huilstemmetje nog wat rae
wel op hetzelfde ogenblik dat Krause de
kleine groep eveneens genaderd was. En
onwilkeurig deed Krause hetzelfde als de
door hem achtervolgde man, hij nam de
kleine op zijn arm, streek het vochtige haar
uit het verhitte gezichtje en sprak kalme
rende woorden. Intussen had ook de vrouw
zich, zo goed en zo kwaad als het ging,
weten te herstellenzij nam de beide kin
deren van de heren over, en fluisterde hun
vriendelïke woordjes toe en vervolgde
langzaam haar weg. Krause en de blonde
man hadden, elk met een kind op de arm
enige seconden tegenover elkaar gestaan en
onwillekeurig verlegen gelachen.
Daarmee was het kleine intermezzo ge
ëindigd en Krause zette zyn jacht voort op
de onbekende, die onder zware verdenking
stond vijf of meer vrouwen van het leven
te hebben beroofd.
Zy liepen nu de Novalisstrasse af en de
blonde verdween even voor de hoek van
de Tieckstrasse in een groot, ouderwets
huurhuis, zoals men er in Berlgn duizenden
vindt. Krause wachtte een ogenblik, liep
toen vlug het donkere portaal in, knielde
op de onderste trede van de trap en legjie
daar zijn oor te luisteren. Zo.nu was
de man boven aan de eerste trap gekomen,
liep enige schreden en klom toen weer een
trap op. Weer een paar passen en weer
een trap op.
Nu hoorde Krause precies elf schreden,
welke de man naar rechts aflegde. Nu bleef
hii staan. Krause's uitstekende oren verna-
-het - -1p-n "'p'delbos, het
open en weer dichtslaan van een deur. De
man woonde dus drie trappen hoog, elf
schreden van de trap verwyderd.
Wederom kwam het er nu op aan wach
ten. Wie weet hoe lang, mischien tot iaat
in de avond, mischien ook te vergeefs, war
neer de man besloot thuis te blijven. Krause
overlegde wat hem te doen stond. Was hel
niet het eenvoudigst en het veiligst naar hel
dichtsbijzynde politiebureau te lopen, en
met twee flinke politieagenten terug te ko
men en de kerel eenvoudig le arresteren?
Een glimlach speelde om Krause's lippen
en duizend rimpeltjes vormden zich in zijn
gelaat om weer even spoedig te verdwij
nen. Neen, dat zou te eenvoudig, te politio
neel zijn geweestDe man zou hem niet
ontgaan, dacht in het geheel niet aan vluch
ten, voelde zich waarschijnlijk zo veilig
mogelijk, niettegenstaande hy vandaag een
geweldige domheid had begaan. Een zo
domme streek, dat Krause moest er zelf
om lachen. Nee, die zou voorlopig niet
ontsnappen 1 En bovendien hij was zeker
vrijgezel. En wat zou een vrygezel er toe
doen besluiten op een warme dag in het
eind van Augustes nog vóór zes uur op zyn
kamer te biyven? Hij kon het gerust riske
ren om te wachten.
Thomas Hartwig.
Onopvallend promeneerde hij door de over
het algemeen niet bijzonder drukke Novalis
strasse, daarby het huisnummer 10 niet uit
het oog verliezend.
(Wordt vervolgd.)
i 50 tabletten 75 ceflt in alle wel-
ae Apotheken en Drogisterijen.
10)
