AXELSCHE15 COURANT
Frankering bij abonnemen', Axel.
ZATERDAG 12 MAART 1949.
63e JAARGANG No. 46.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Hr. Ms. „Karei Doorman"
uit en thuis.
Hr. Ms. Karei Doorman" II, het nieuwe
lichte vliegkampschip, is thans ruim een
half jaar bij de Koninklijke Marine in
gebruik en heeft op de eerste oefenreizen
uitstekend voldaan.
Vergeleken bij de oude „Karei Doorman"
heeft het schip vele voordelen, waarvan de
voornaamste zijngrotere snelheid (25 mijl,
tegenover 16 mijl) en het langere vliegdek
(212 meter tegenover 150 meter). Dit maakt
het schip uitstekend geschikt om te opereren
met de Fairey Firefl^-jachtvliegtuigen, waar
van de Marine Luchtvaartdienst er sinds de
bevrijding verscheidene tientallen heeft aan
gekocht en waarvoor de oude Doorman te
klein en te langzaam was. De snelheid van
een vliegkampschip is n.l. steeds een factor
van belang, aangezien de starts en de
landingen met tegenwind geschiedende
landingssnelheid wordt dan verminderd met
de snelheid van het schip.
Na de aankomst in Rotterdam in het
midden van het vorige jaar is de „Karei
Doorman" eerst een maand zonder vliegtuigen
de Noordzee opgevaren om „op te werken",
zoals dat heet. Elk schip, dat met een
nieuwe bemanning gaat varen, kent zo'n
opwerkperiode. De matrozen, die van
andere schepen en instellingen komen,
moeten wegwijs wordenhet technisch
personeel, dat b.v. van een onderzeeboot
of van een torpedobootjager komt, moet
practijk opdoen met nieuwe en ten dele
onbekende installaties, dit geldt vooral
voor de machinekamer en de scheeps-
beveiliging, waarbij iedereen aan boord
ingeschakeld is (brand- en lekbestrijding,
waterdichte schotten etc.) moet terdege
geoefend worden.
Wat Hr. Ms. „Karei Doorman" betreft,
alvorens een vliegkampschip met vliegtuigen
kan gaan, werken komt daar nog bij dat het
„grond"-personeel van de marineviiegdienst
op het vliegdek behulpzaam bij de starts
en de landingen, voorgeoefend moet zijn.
Dit personeel bestaat uit vier ploegen, wier
taak het is de vliegtuigen bij de landingen
te dirigeren en te verplaatsen, de vleugels
te vouwen etc.; er zijn „haakpaaien" en
„asbestmannen", brandweerlieden en tal van
andere functionarissen, die precies moeten
weten wat zij doen. E)e ploegen moeten in
bun geheel feilloos functionneren, zonder
dat er één commando gegeven wordt. Dit
geldt ook voor de z.g. „crash-ploeg", de
ploeg, die ingeval van een ongelukkige
landing, het vliegdek in de kortst mogelijke
tijd weer vrij moet maken voor de andere
binnenkomende vliegtuigen.
Met een goed geoefende bemanning is
het aldus mogelijk, dat de Firefllies starten
met een interval van 10 seconden en weer
aan dek komen met een interval van 20 k
3U seconden; een squadron van 18 toestel
len is dus in 5 minuten in de lucht en in
6 9 minuten weer aan boord.
In Juli nam de „Karei Doorman" in Rot
terdam de eerste vliegtuigen aan boord, t.w.
het squadron no. 4, bestaande uit 18 Fire
flies. L>e vliegers van deze toestellen waren
leerlingen, adelborsten en sergeants, die op
het Marine Vliegkamp Valkenburg vóórge-
oefend waren. De vóóroefeningen beston
den voornamelijk uit het maken van lan
dingen precies op de plaats, waar de
„batsman" ze hebben wil. De „batsman"
aan ooord van een vliegkampschip is a.h.w.
de stationchef of de dirigent, die de toe
stellen binnenloodst. Op de laatste secon
den voor de landing kan de vlieger ni.
over zijn positie zelf niet goed oordelen,
hij moet dan onvoorwaardelijk de aanwij
zingen van de met twee gekleurde schijven
gewapende „batsman" opvolgen. Dat da
batsman opvolgen. Dat de batsman dus een
verantwoordelijke fuctie heeft is wei duide
lijk; slechts zeer ervaren oorlogsvliegers,
die zelf jarenlang op Britse vliegkamp
schepen hebben gevlogen, kunnen ervoor
worden opgeleid.
De eerste oefenperiode, die zich afspeelde
onder de Schotse kust, omvatte de z.g.
„initial deckiandings", waarbij de jonge
marinevliegers dus voor het eerst op een
vliegkampschip moesten landen. De vlieg
tuigen komen van achteren in, en de kunst
is, het vliegtuig neer te zetten op het
achterste stuk van het vliegdek (het eerst
aankomend gedeelte), waarover tien verende
kabels gespannen zijneen haak aan de
staart van het toestel grijpt een van de
kabels en zo wordt de snelheid afgeremd.
Veiligheidshalve zijn halverwege het vlieg
dek stalen netten gespannen, die neer
klappen zodra de Firefly binnen ishet
toestel taxiet dan snel naar voren en het
dek is weer vrij voor een volgende landing.
Na de eerste deklandingen, waarbij de
jonge marinevliegers het er uitstekend heb
ben afgebracht volgde in September de
tweede vaarperiode om het squadron
operationeel af te oefenen. Ditjomvatte aller
lei vlieg-oefeningen, duikbom-oefeningen,
schietoefeningen met mitrailleurs en raket
ten. navigatie-oefeningen, vliegtuig-directie
oefeningen met inschakeling van de gehele
radar-apparatuur aan boord, enz., enz., en
ook hierbij ging alles naar wens. Crashes,
ongelukkige landingen met een beetje
schade, hebben zich natuurlijk wel voorge
daan, maar dat is een normaal verschijnsel
wie autorijden leert beschadigt ook wel
eens een spatbord. Tot eer van de Marine-
Luchtvaartdienst kan zelfs gezegd worden,
dat het percentage craches op de „Karei
Doorman" lager was dan op enig ander,
met Fireflies werkend vliegkampschip, d.w.z.
lager dan bij de Engelsen, de Canadezen
•en de Australiërs.
Zo is het Squadron No. 4 nog in 1948
geheel afgeoefend. Op het ogenblik ligt
Hr. Ms. „Karei Doorman* bij de oude werf
van Wilton in Rotterdam, voor ingrijpende
verbouwingen in het inwendige van het
schip, die geruime tijd in beslag zullen
nemen. De Koninklijke Marine stelt name
lijk vrij hoge eisen aan de accomodatie van
het personeel aan boord van haar schepen,
hogere eisën dan de Britse marine. Met
name de onderofficieren zijn bij ons beter
gehuisvestterwijl zij op een Brits oorlogs
schip in gemeenschappelijke verblijven in
hangmatten slapen, hebben zij bij ons met
twee of drie, of ook wel alleen, een hut.
Ook de accomodatie voor korporaals en
manschappen pleegt op Nederlandse oor
logsschepen beter te zijn. In dit alles was
op Hr. Ms. „Karei Doorman", een schip
van Britse origine, nog slechts provisorisch
voorzien, zodat men er nu toe overgaat de
verblijven, wasplaatsen, douches etc. etc.
aanzienlijk te verbeteren en hutten bij te
bouwen. Voor de manschappen komt er
bovendien een geheel nieuw recreatieverblijf.
Dat het schip thans op de werf ligt heeft
aanleiding gegeven tot geruchte-, volgens
welke Hr. Ms. „Karei Doorman" niet goed
voldaan zou hebben en zou worden opge
legd. Dit is hoogst merkwaardig als men
bedenkt, dat van precies ditzelfde type
vliegkamschip er nog negen bij de Britse
Royal Navy in gebruik zijn, twee bij de
Canadese Marine, twee bij de Australische
Marine en één bij de Franse Marine. De
Koninklijke Marine denkt er dan ook niet
over, het schip op non-actief te stellen.
Men is er zeer tevreden over en er bestaat
een vaarprogramma dat zich tot 1951 uit
strekt en dat voor volgend jaar o.m. het
„afoefenen" van een tweede squadron
Fireflies en Seaturies omvat.
Wat is Benelux?
DE JAARBEURZEN EN BENELUX.
Hoopgevende samenwerking.
Nadat de beproevingen van de Tweede
Wereldoorlog België en Nederland nog
dichter tot elkaar hadden gebracht dan dit
vóór 1940 reeds het geval was, is na de
noodzakelijke onderhandelingen in Augustus
1947 de Belgisch-Luxemburgs-Nederlandse
Douane-Unie officieël tot stand gekomen,
welke op 1 Januari 1948 in werking is
getreden. Hierdoor is voor deze landen een
binnenlands marktgebied ontstaan van ruim
18 millioen inwoners. Gerekend naar de
im- en exportverhoudingen van 1938, bezet
deze nieuwe Unie de vierde plaats in de
totale wereldhandel. Aldus is een eerste
stap gedaan om op economisch gebied het
lot dezer „Benelux'-landen onderling te
verbinden teneinde te geraken tot een geza
menlijke krachtsinspanning ten behoeve van
het gemeenschappelijke doeleen eerste
stap, welke door Minister Spaak bij de
officiële onderhandelingen „een weldaad
voor deze landen en een voorbeeld voorde
wereld" is genoemd.
Het behoeft inmiddels nauwelijks betoog,
dat de vereniging van twee landen, die
gedurende ruim 100 jaar een eigen ontwik
keling hebben doorgemaakt, niet kan ge
schieden zonder dat er in een overgangs
periode een zekere spanning tussen de
betrokken belangen merkbaar wordt. In
deze periode verkeren wij thans en het is
verheugend, waar te nemen, dat de positieve
geest, waarin tot nu toe alle onderhandelin
gen zijn gevoerd, reeds zeer veel heeft
bijgedragen tot een gunstige oplossing van
tal van problemen. Duidelijk is in dit
tijdvak reeds gebleken, van welke grote
betekenis het instituut der Jaarbeurzen in
beide landen is geweest om de samenwer
king tussen beide landen te intensiveren en
haar gemakkelijker te doen heengeleiden
over de oneffenheden, voortkomende uit de
natuurlijke verschillen in de economiche
structuur der beide gebieden.
Brussel en Utrecht.
Het zijn de Internationale Jaarbeurs te
Brussel en de Koninklijke Nederlandse
jaarbeurs te Utrecht, welke voor het econo
misch contact der Benelux-landen periodiek
weerkerende momenten van groot belang
vormen. In de eerste plaats wordt daar op
duidelijke en overzichtelijke wijze gere
gistreerd de betekenis, welke België en
Nederland als partners in het internationale,
en thans voor een belangrijk deel nationaal
geworden, ruilverkeer voor elkaar bezitten,
Beide beurzen immers, worden wederzijds
bezocht door talrijke inkopers, groot
industriëlen, groothandelaren en grossiers,
die door hun keuze in belangrijke mate
bepalen, wat telkens in de nabije toekomst
aan de consumenten hunner landen zal
worden voortgezet. Zij zijn het dus ook,
die door hun nieuw aangeknoopte relaties
en de aard en omvang hunner opdrachten
de richting aangeven, waarin zich het ruil
verkeer tussen hun gebieden zal ontwikkelen.
Het zijn deze Jaarbeurzen, die hiertoe een
bij uitstek geschikt uitgangspunt vormen.
Zij leggen ais het ware in een klein, maar
daarom niet minder geconcentreerd bestek,
rekening en verantwoording af van hetgeen
het Belgische en het Nederlandse bedrijfs
leven tijdens de verstreken Jaarbeuispauze
aan nieuwe producten, uitvindingen en
methoden hebben ontworpen en aan de
markt gebracht. Bovendien heeft het inter
nationale karakter van Brussel en Utrecht
ertoe geleid, dat er regelmatig nieuwe
contacten kunnen worden gelegd, niet alleen
tussen de beide gebieden onderling, doch
eveneens met de internationale relaties van
beide landen. Aldus heeft de verruiming
van het handelsverkeer tussen de Belgisch-
Luxemburgse Unie en Nederland de zozeer
gewenste uitbreiding van het internationale
ruilverkeer terdege in de hand gewerkt.
Vruchtbaar contact.
Het is daarom met grote voldoening, dat
dezerzijds de woorden mogen worden aan
gehaald, welke Z. Exc. de heer Duvieusart,
Minister van Economische Zaken en Mid
denstand van België heeft gesproken op de
Belgische Dag, welxe op 22 April 1947
t.g.v. de 48ste Koninklijke Nederlandse
Jaarbeurs werd gehouden. „Het ligt voor
de hand aldus Zijne Excellentie dat
tentoonstellingen als een maatstaf der eco
nomische bedrijvigheid van een volk kunnen
beschouwd wordenin dit opzicht spreken
de op de Utrechtse Jaarbeurs in 1947
bekomen uitslagen boekdelen, want zowel
de Nederlandse als de buitenlandse klanten
worden hier zo duidelijk mogelijk voorge
licht omtrent het herstel van het economisch
leven in Nederland*.
Het is evenzeer met grote vreugde, dat
melding wordt gemaakt van het feit, dat op
de 50ste Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs
voor de 19de keer met een Belgische col
lectieve inzending werd deelgenomen. Ook
de individuele deelneming uit België was
aanzienlijk. Tijdens de Vocrjaarsbeurs van
1935 waren er in Utrecht 79 inzendingen,
waarin Belgische artikelen waren vertegen
woordigd iu het najaar van 1946 was dit
aantal gestegen tot 95 en in het voorjaar
van 1947 tot niet minder dan 150. De
Nederlandse deelneming aan en belangstel
ling voor de Internationale Jaarbeurs te
Brussel heeft een soortgelijk gunstig verloop.
Het is de oprechte wens van de Directie
der Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs, dat
haar instituut ook in de toekomst het hare
moge kunnen bijdragen tot een in alle
opzichten voorspoedige en daarmede ver
antwoorde ontwikkeling in de betrekkingen
tussen de beide gebieden teneinde op deze
wijze een doelmatig instrument te vormen
bij het streven naar een verhoogde econo
mische en culturele welvaart.
Monetaire hervormingen in
Tapanoeli.
De Nederlandse troepen werden tijdens
hun opmars in het Tapanoelische op Noord-
Sumatra evenals elders in de Archipel,
gevolgd door ambtenaren van de Overheids
instellingen, die zorg droegen voor de reor
ganisatie van de civiele diensten in het
bevrijde gebied.
Zo zagen de ambtenaren van ,s Lands
Kas zich voor de taak gesteld om in de
republikeinse geldchaos „monetaire hervor
mingen" tot stand te brengen.
Een oude Batakse man zit stil voor zijn
kamponghuisje. Als hij ons ziet naderen,
roept hij ons„Slamat datang" toe. We
gaan naar de oude baas toe. Hij is kenne
lijk verheugd ons te zien en vraagt ons, of
we op onze patrouille-tocht nog „orang
djahat" (slechte mensen) zijn tegen gekomen.
De oude baas vertelt ons van de ellende
en terreur, die hq de laatste jaren heeft
moeten doormaken.
Luther, zo heet de oude heer, blijkt een
gepensioneerd tolk te zijn. Toen hij 55
jaar werd, kreeg hij eervol ontslag uit
's Lands dienstmet dank voor de bewezen
diensten. Vol trots toont hij zijn pensioen-
besluit, getekend in 1933. Zijn legitimatie
bewijs heeft hij ook bewaard, al toont de
foto ons een heel ander man dan de grijsaard
die naast ons zit. „Aanvankelijk gingen de
betalingen van de pensioenen gewoon door",
aldus begint Luther zijn verhaal. „Wel
wist men de verhouding van het Japanse
geld, waarmee men ons toen uitbetaalde,
niet precies te schatten maar de toestand
was houdbaar. Toen de oorlog voorbij was
dachten we, dat alles spoedig weer nor
maal zou zijn. Maar we konden toen nog
niet vermoeden, wat ons nog boven het
hoofd hing
Even stokt het verhaal. De oude zit ken
nelijk in gedachten. Denkt hij aan de tijd
terug, toen de Jappenlegers verslagen wer
den en een ieder dacht, dat vrede en wel
vaart weer spoedig in het land zouden bloeien
Toen na de Japanse capitulatie de „Repu
bliek Indonesia" uitgeroepen werd, vervolgt
de oude baas, „begrepen we al spoedig, dat
er voor ons,oud-gepensioneerden, geen plaats
meer was. Na geruime tijd werd er een
regeling in t\et leven geroepen, welke de
pensioenen in de nieuwe geldvaluta vast
stelde. Ik kreeg een bedrag van enkele
millioenen rupee's in handen. Doch voor
geen 5 millioen rupee's kon ik een pakean
kopen, vis kostte per half pond bijna 1
millioen rupee's zout was nog duurder en
medicijnen kon ik niet met 10 millioen
rupee's betalen.....
Tranen schoten de oude man in de ogen
toen hij voor het eerst na jaren weer zijn
pensioen in handen kreeg. In goed geld,
waar hij rijst, zout, vis en kleren voor ko
pen kan. Hij was vol lof over dit snelle
handelen van de palanda's."
„Matjam tempo doeloe", wist hij ons nog
toe te fluisteren. „Net als vroeger.
Reeds de volgende ochtend meldden zich
andere pensioengerechtigden. Het bijkantoor
van ,s Lands Kas in Toeroetoeng werkt op
volle toeren. Drie dagen na de bezetting
van het stadje 1
De opbouw is ook hier begonnen.
Of gij achttien bent of tachtig,
Uw Kheumatische pijnen doen
hun slopend werk -
en ge voelt U een wrak en afgeleefd, ver
vóór Uw tjjd. Zorg ervoor die slopende
kwaal te boven te komenbegin liever
vandaag dan morgen de beproefd heilzame
Krusohen-kuur, waaraan talloze ljjders aan
rheumatlsche pijnen een nieuw leven te
danken hebben. Krusohen is een zuiver
natuur product, een samenstel van zes
minerale zouten met een erkend aansporende
werking op de bloedzuiverende organen.
Daarom is, juist waar onzuiver bloed zich
demonstreert in Rheumatische pijnen, Kru-
schen Salts de redder ln de nood. Begin
ermee hoe eerder hoe beteriedere
morgen de kleine dosis Maar wèl regelmatig
Vraag Krusohen bjj Uw Apotheker of
Drogist. (1. M.)
KOFFIE WORDT DUURDER.
Tengevolge van de stijging der aankoop
prijzen van koffie op de buitenlandse markt
zal de prijs van koffie per 21 April voor
de verbruiker verhoogd worden met f 1,12
per kg. De nettoprijs wordt dan f 4,40
per kg. aldus „Het Parool".
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,—.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiên
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
