AXELSCHE M COURANT
HOEST
Landmetersploeaen kappen zich een wep
door Snriname's oerbos.
Frank*ff"tr bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1949.
63e JAARGANG No. 36.
NIEUWS- en ADVERTENTIE BLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Landbouw-luchtkastelen
SYNTHETISCHE PRODUCTIE VAN
DIERLIJK EN PLANTAARDIG VOEDSEL.
Op fabriekmatige wijze aan de
lopende band.
Lange tijd is men van mening geweest,
dat men met behulp van kunstmest de
wereld voor honger kon vrijwarentoen
ontdekte men, dat allerlei factoren moeten
samenwerken, wil het zaad goede vruchten
opleveren. Thans kent men alle geheimen
van de groei en weet men welke invloed
hormonen hierop hebbes.
Een bekend „tiormonist" is de Russische
bioloog Nikolai Wassiljewltsj Tsitsin, die
verklaard heeft, dat hij rijst kan laten
groeien op droge grond en dat hij tarwe
kon oogsten midden in de Sahara of in de
Pripet-moerassen. ln zijn laboratoria moeten
bomen staan, waaraan tegelijk tomaten,
erwten, bonen en linzen groeien en er zijn
leistokken, die appels, peren, pruimen en
andere vruchten tegelijk dragen. Tsitsin's
producten wortelen toch nog op de een of
andere wijze in de aarde. In 1933 vertoonde
dt. Spangenberg te Berlijn de volgende
proefOp metalen roosters strooide hij 50
kilogram mür uit; twee maal per dag be
vochtigde hij dit met een chemische voedings
stof. Na 10 dagen kon hij al 300 kilogram
groenvoer oogsten, dat met graagte werd
gegeten door kippen, koeien en varkens en
dat een veel groter voedingswaarde had
da alle „natuurproducten*. Geen aarde,
geen licht, niets anders dan metalen roos
ters, die boven elkander waren opgestapeld
en d<e nog geen twee vierkante meter gronds^
hadden beslagen.
Voor de oorlog kon men in een huis te
San Francisco tomatenplanten zien, die
zeker 81/» m hoog waren en die een 43
maal zo grote oogst opleverden als de
doorsnee-tomaat. Daar toonde men ook
tabaksplanten, die 20 maal meer opbrachten
dan gemeenlijk Dr. William Gericke bereikte
deze resultaten niet dank zij de uitzonder
lijk vruchtbare bodem, doch met behulp
van met chemicaliën gevulde tanks. Ook hij
heeft in zijn laboratorium geen brokje aarde.
Ook hij „voedt" zijn planten alleen met
chemische, kunstmatige voedingsmiddelen.
Zijn methodes worden tegenwoordig in
Amerika reeds .door vele beroepstuinders
toegepast.
Zal het niet lang meer duren, of enkele
vierkante meters wagenhuis nemen de plaats
in van uilgestrekte velden? Het ziet er
naar uit. Tijdens de oorlog moet er aan
boord van Amerikaanse vliegtuigmoeder-
scbepea groente gekweekt zijn zonder aarde,
maar met chemicaliën. Op verafgelegen
posten, op vliegvelden midden in dewoes-
lijn, op meteorologische stations hoog in
de bergen produceerde men kunstmatig
groente, vruchten en aardappelen. Zou iets,
wat in oorlogstijd mogelijk was, in vredes
tijd onmogelijk zijn? Zou het onmogelijk
zijn in een tijd, waarin de honger de mens
heid belaagt?
Een fantastische „voedselfabriek".
Uit Frankrijk komen de eerste berichten
over „mobilisatie tegen de honger* op grote
schaal. Daar heeft een geleerde met hulp
van een groot concern tot in alle details
plannen uitgewerkt voor de bouw van een
„grote fabriek tot vervaardiging van kunst
matige voedingsmiddelen*. Hij is van plan
graan, groente en vruchten in de meest
letterlijke zin aan de lopende band te kwe
ken. Die lopende band bestaat uit materiaal,
dat bestand is tegen de verschillende che
micaliën hij zit vol kleine holtes. Het
proces begint met het „zaaien". Een zaai-
machine iaat geregeld het zaad vallen in
de gaatjes van de lopende band. De band
passeert vervolgens een reservoir met een
chemische stof; daarna worden de gepre
pareerde zaden blootgesteld aan het zon
licht (natuurlijk kunstmatig). Dit proces
wordt enige malen herhaald. Na een zeer
korte kiemtijd moeten de planten ongeloof
lijk snel tot hun natuurlijke grootte uit
groeien. De band loopt steeds verder en
het duurt niet lang, of hij is een wande
lend korenveld. Op precies het goede
ogenblik strijkt de „wind" over het veld.
Die wind wordt veroorzaakt door horizon
tale glazen stangen, die de aren ombuigen.
Ook dag en nacht wisselen elkaar geregeld
af langs de lopende band.
Het spreekt wei vanzelf, dat aan het
einde van deze korenmachine een maai
en dorsapparaat staat. Uit de dorsmachine
valt het graan op een andere lopende band,
waar het door hete lucht wordt gedroogd
voor het in de silo's terecht komt. Het
stro wordt door andere machines fijngehakt,
daarna laat men het fermenteren met behulp
van microben en gebruikt men het als
kunstmest. Bij de vervaardiging van deze
kunstmest komen gassen vrij en die gebruikt
men weer om in de electrische centrale
stroom op te wekken.
Maar in deze fabriek zal niet alleen
graan vervaardigd worden. Men is ook van
plan langs horizontale stokken vruchten te
«wekenbovendien zullen er pharma-
ceutische kruiden wordin gekweekt. Maar
ook dan is men er nog niet, want men is
eveneens van plan dieren te gaan fokken,
die na hoogstens zes maanden slachtrijp
moeten zijn. In deze „vleesfabriek" zullen
de dieren zo lang zii worden gefokt de
hokken, kleine cellen, waarin tweej var
kens, vier schapen, tien konijnen of tien
kippen kunnen leven, niet verlaten. Kunst
matig wordt de lucht ververst, wordt gezorgd,
voor de nodige afwisseling in het „weer".
Tweemaal per dag zorg** een speciaal
systeem, dat alle dieren een douche krijgen.
Ook het voedsel natuurlijk volgens de
mofernste begrippen samengesteld wordt
vanzelf automatisch toegediend. Maar dieren
moeten zich bewegen en zij hebben een
„ren* nodig. Geen bezwaar; op gezette
tijden begint de bodem van hun hok te
bewegen, zodat zij wel gedwongen worden
te gaan lopen, willen zij niet tegen de
wanden aangeslingerd worden. Na zes
maanden wacht hun het abattoir, d.w.z. de
dieren worden even automatisch geslacht
als zij geleefd hebben.
Het afval van de slacht gaat weer naar
de plantenfabriek om daar tot kunstmest
te worden verwerkt. De grondstoffen van
deze fabriek bestaan uit niet anders dan
jonge dieren en chemicaliën.
Bevolkingstoename vraagt
steeds grotere voedselproductie.
Wij willen geenszins ontkennen, dat dit
plan Don Quicholterig aandoet, en toch is
het een feit, dat er mensen aan dit plan
werken, die met beide benen op de grond
staan. Zij trekken geenszins ten strijde tegen
windmolens, doch tegen de zeer reële drei
ging van de honger en zij doen dit op
wetenschappelijk-gelundeerde wijze. Zou
men op het ogenblik alle akkers ter wereld
intensief bebouwen, dan zou er geen honger
snood behoeven te zijn; doch in de toe
komst komt er een dag, waarop de aarde
te weinig akkers telt- In tien jaar tijds is
de bevolking vai de aarde met 150 mil-
lioen gestegen 1 En deze stijging zet door.
Is er dan niet alle reden om met alle
k'acht te streven naar nieuwe methodes tot
voedselproductie
Honderd jaar geleden publiceerde jusius
Liebig hel resultaat van zijn bodem-ander-
zoek en hij wees op de noodzaak tot kunst
matige bemesting Dat betekende destijds
ook een revolutie en hij werd met hoon
gelach begroet. Nu vindt iedereen het de
gewoonste zaak ter wereld. Had men geen
gebruik gemaakt vai Liebig3 aanwijzingen,
dan zou de mensheid a! lang verhongerd
zijn. Om dat nu te voorkom:n, zullen er
weer nieuwe wegen moeten worden inge
slagen.
Rode Hoestpoeders van Mijnhardt
NEDERLAND NEEMT DEEL AAN DE 29e
LANDBOU W-TENTOONSTELLING
TE BRUSSEL.
Minister Mansholt bij de opening.
Nederland zal ook dit jaar vertegenwoor
digd zijn op de jaarlijkse Salon(tentoon-
stelling) van landbouwmachines en land
bouwproducten, die van 20—27 Februari
a.s. voor de 29e maal in de „Eeuwfeest
paleizen" te Brussel zal worden gehouden.
De tentoonstelling zal reeds op 19 Febru
ari officiëel worden geopend door de Bel
gische Minister van Landbouw, de heer
Orban. De Nederlandse Minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening zal
bij de opening tegenwoordig zijn.
Nam ons land vorig jaar met een
kleine inzending aan de expositie deel, dit
jaar zal Nederland afgaande op de
ervaringen, die in 1948 in Brussel zijn
opgedaan met een gratere inzending
raar de Belgische hoofdstad trekken.
Deze inzending zal meer een voorlich
tend, dan een commerciëel karakter dragen.
Enige groepen uit de Werkgroep Export-
propaganda Agrarisch Reproductiemateriaalj
die met behulp van fondsen van het bedrijfs
leven onpersoonlijke exportpropaganda
maakt, zullen met steun van het Ministerie
van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie-
ring met een informatieve stand op deze
tentoonstelling verschijnen. Zij zullen pro
paganda maken voor de export van poot-
aa'dappHen, landbouwzaaizaden, stamboek
vee, warmbloedpaarden en Tèxelse schapen.
Nederlandse deskundigen zijn in de
sla ids aanwezig voor het verstrekkeu van
1 chtingen, waarbij zij o.a. gebruik maken
van een aantal voorlichtingsfilms over de
landbouw, die door middel van daglicht
projectie zullen worden vertoond.
Tevens nemen aan de Nederlandse inzen
ding exporteurs van landbouwwerktuigen
deel, die thans voor het eerst gezamenlijk
op een buitenlandse landbouwtentoonstel
ling zullen verschijnen.
Noordelijke helft reeds geheel gefotografeerd.
„De opname-eenheden van het Foto-
technisch- en Cartografisch Bedrijf der
KLM. hebben op 1 December j.l. de
kaartering van de Noordelijke helft van
Suriname voltooid. 81.000 km* land werd
op schaal 1 40.000 gefotografeerd, voor
namelijk ten behoeve van de Mijnbouw, het
Boswezen en Publieke Werken".
Alleen voor stoere kerels.
Al worden van een land nog zo veel
luchtfoto's gemaakt, een behoorlijke kaart
kan alleen vervaardigd worden, als op zijn
minst een aantal punten in het terrein is
„opgehangen" aan de meridianen en breedte
cirkels, die, althans in het brein van de
cartografen, de aarde omspannen.
En dus werden er verschillende expedities
op touw gezet, dwars door het hart van
Suriname. Door donkergroene, geheim
zinnige oerbossen, waar het droge geluid
van de hakkende bijlen, en over verrader
lijke stroomversnellingen, waar het plonzen
van da koelattokken in het water het tempo
vai de tocht aangaven.
Slechts stoere kerels, die de wil en het
doorzettingsvermogen van pioniers bezitten,
kunnen dit werk tot een goed einde bren
gen. Want de moeilijkheden zijn velerlei
en komen vaak op onverwachte oge :blikken,
zoals bij de expeditie naar Giddi, toen
de bosnegers plotseling weigerden verder
te roeien. Goddo moest echter worden
bereikt, want de „Granman", het dorpshoofd
zou de expeditieleden in audiëntie ontvan
gen. Toen de leider van de expeditie een
zak tabak ais prijs uitloofde voor de eerste
roeier die in Goddo zou arriveren, werd er
plotseling een wilde haast merkbaar. Het
kasboek kreeg een nieuw», ong wone post:
„f3— voor een wedstrijdprijs".
De hele groep, met de roeiers erbij zestig
man, bivakkeerde maanden achtereen in het
d citbegroeide woud, overdag werkend in
het vochtige bos, 's avonds rustend in de
koelte van het kamp, waar na het bad ii
de rivier de hangmat werd opgezocht. Dat
was het ogenblik voor de oorlam uit de fles
„Dram", het gelkfde inlandse brouwsel.
Iedere avond weer lichtte het kampvuur
tegen de omringende woudreuzen en zongen
de arbeiders levenslustige liedjes, begeleid
door mandoline en guitaar.
En als dan na enkele weken plotseling
de PJ—ALI, de foto-Dakota boven de
boomkruinen scheerde om brieven en andere
goede zaken te „droppen", heerste er onder
de mannen een uitgelaten stemming.
Het dagboek van de ploegleider.
De aantekeningen die de ploegleider in
zijn dagboek maakte over de tocht naar
Pakka-Pakka spreken een nuchtere en
duidelijke taal.
Dinsdag: Van Zanderij per trein naar
Kwakoegron vertrokken. Drie uur in een
rijdende oven. Met de boot verder
WoensdagIn alle vroegte al veel lawaai
en geraas van de zestig Djoeka's. Hebben
de dertig corjalen achter onze boot gebon
denmet de hele stoet stroomopwaarts.
Om de 4 kilometer barografische hoogte
metingen verricht met behulp van de
buitenboordmotor. Om 5 uur Biokolonko
bereikt. Hebben nu hemelsbreed 32 km.
afgelegd. Vermoeid en verbrand in slaap
gevallen
DonderdagOm 12 uur in Misalibi
aangekomen. Moeten de zware motorboot
achterlaten, want 200 meter verder beginnen
de grote stroomversnellingen
VrijdagIn alle vroegte werden de
uitgeholde boomstammen ingeladen. De
Djoeka,s komen zich grijnzend voorstellen.
Tabak uitgedeeld. Onder veel lawaai de
tocht hervat, nu zonder de 120 P.K. Diesel
motor. Het leek er steeds op, dat een der
boten zou omslaan, maar de Djoeka's
beheersten de koelastok en de corjalen
schoten net langs de puntige rotsstenen.
Om 5.30 uur in Kwattahede
Zaterdag: Onze K.L.M. -vlag wappert
trots van de commandoboot. Een der
roeiers zei, dat hij laM van zijn blindedarm
had, maar toen de ziekenoppasser hem een
spuitje wilde geven, bleek de darm weer
ziende te zijn. Om middernacht waren de
Djoeka's nog aan het dansen en zingen in
Makajapinko
ZondagMoesten bij Lourens Dam tot
ons middel in het water om te duwen en
de boot verlichten
Maandag: Het laatst~ traject. Zonder
ongelukken langs de grootste stroomver
snelling gekomen. Aan land gegaan. Eerst
begonnen met bomen omhakken, mieren
nesten uitgebrand, slangen gedood en de
tenten opgeslagen
DinsdagBegin gemaakt met het kappen
van een lijn naar Pakka-Pakke. Door de
zware regenval geen astronomische waar
nemingen verricht
WoensdagDe bomen worden zwaarder,
de heuvels worden hoger. In de dalen veei
last van de makka-makka struiken
Donderdag: Hebben in de dalen grote
stukken schoongekapt, om van heuveltop
naar heuveltop te kunnen kijken
Vrijdag: Pakka-Pakka bereikt. Aan de
andere kant van het dorp verder gegaan
met kapper. Volkomen geslaagde astrono
mische waarnemingen verricht
Zaterdag: Het vertrouwde motorgeronk
van de „Vliegende Hollander" plotseling
boven onze hoofden. De Djoeka's zijn
verrukt over de „Grote Vogel"
ZondagCalo kreeg malaria aanval.
Gelukkig niet ernstig
MaandagVandaar begonnen met het
kappen van een lijn in tegengestelde rich
ting
Dinsdag: De PJ—ALI dropt onderdelen
voor de buitenboordmotor
WoensdagOnafgebroken het geluid van
het slijpen der bijlen. Voortdurend bomen
omgehakt om noodbruggen over de kreken
te maken. Dan weer moesten we moei
zaam door de modder baggeren, dan weer
hadden w. levensgevaarlijke klimpartijen
over de Uitgevallen bomen
Donderd jgNaderen hef eind van de
lijn. Bijna brokken, doordat een enorme
woudreus een rare draai maakte en recht
op ons afkwam
Zaterdag Vandaag lonen aan de Djoeka,s
uitbetaald
ZondagBezoek van de bevolking van
Pakka-Pakka. De hele dag klonken er
weemoedige liedjes door het woud
DinsdagOntzettende hitte
DonderdagKerkdienst in het woud,
sober en indrukwekkend
Zaterdag: Vanmorgen vertrokken. Inwo
ners van Pakka-Pakka deden ons met
bloemen uitgeleide. Zwaaiden zo lang ze
ons konden zien. Ben benieuwd of we ze
nog eens zullen ontmoeten
In de kraakheldere laboratoria van het
Cartografisch Bedrijf in Delft staan mannen
in witte jassen aan vernuftige en ingewik
kelde kaarteringsmachines. Aan de hand
van de foto's, die in Suriname zijn gemaakt,
worden hier langs automatische weg de
kaarten vervaardigd die de wetenschap zulke
belangrijke diensten bewijzen.
Maar de hulpmiddelen mogen nog zo
modern zijn, zonder het onvermoeibare
zwoegen van de kerels van de meetploegen
zou deze taak, een vitaal onderdeel van het
Surinaamse Welvaartsplan, die nog jaren
zai duren, niet tot stand kunnen komen 1
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
II 1,25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indiè II. 1,55.
Buitenland 11. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.