ensen om „Drie mensen"
Pijn - Pijn - Bheomatische pijn.
Axel was bezet.
,0 heerlijke vrijheiddierbaar voor
recht 1 nooit beter gekend, dan wanneer
men u moet missen, met welke billijke
tranen zaagt gij de witte vlaggen van uwe
wallen waaienen hoe node bedekte gij
uw besclireid gelaat met :en sluier, waarop
de leliën getekend waretoen de stoute
(Gallische) haan de (Nederi.) leeuw durfde
overkraaien! Reeds de 17e Mei waren uw
poorten met (4 compagniën) Franse grena
diers bezet en daags daarna sloeg zich een
regiment des vijands neder op de buiter-
wallen, en toen onz: troepen da 19: uit de
stad en de 20e van het eiland vertrokken
waren, zag men zich geheel in vreemde
handen en onder een volk, welks taal men
niet verstond en welks reden men niet
kende", aldus lucht Scharp met zijn wel
versneden pen zijn gemoed.
Bezetting was dragelijk.
,'t Is waar" aldus vervolgt Scharp,
„de onpariij ligheid eist deze bekentenis, de
vriendelijkheid en goede krijgstucht der
vijanden maakte het verlies van onze vrij
heid zo dragelijk als mogelijk was, en onze
slavernij was van de gematigde soort. Onze
eigen krijgslieden bezaten miaier deugd, en
toen zij te Terneuzen zouden wordïn inge
scheept, maakten zij het aldaar zo slecht
met roven, plunderen, vernielen en allerlei
overlast, dat de Fransen genoodzaakt waren
hun Zwitsers derwaarts te zenden om de
ingezetenen tegsn de moedwil van ons
eigen krijgsvolk te beschermen.
Niet de minste wanorde werd door de
Fransen gepleegd, de minste baldadigheid
werd ten strengste gestraft, de ingezetenen
behielden hun eigen regerinp, de rechten
en privilegiën bleven voorzover het de
omstandigheden toelieten, ngf schonden,
niemands persoon of goederen leed gewel
digen oversad en de omgang der overwin
naars wast vriendelijk."
uitoefening van de Hervormde
kon ongestoord voortgang vin-
hoewel de meeste leraren hun
teuit vrees verlaten hadden, was
el's brave leraar Te Water moedig
,?ri e veest om het uiterste af tewach-
irbeidzaam genoeg om van tijd tot
tijd i angelie te verkondigen, waartoe
o .nde Fransen zelfs schildwachten
<- k-rk plaatsten en de leraar geleiders
au ei ven om hen tegen de onbedacht-
T h.; d ter Vlamingen te beveiligen, die
a t rieel schenen dat in deze omwen-
11 alles tegen de Hervormden vrij
sf. nd, ;d.een hun echter van tijd tot tijd
w orbeeldig werd afgeleerd, aldus oaze
4 !s>' gesdiiedschrijver.
.en wisten zelfs achting en vriend
schap ie kweken in het hart hunner over
ig? ars, doch hoe billijk ook de vijand
■■i hi was echter een vijand van ons
«derland en een onderdrukker onzer
vrijheid. En zeive te moeten hel-
i i zijn medevaderlanders in ketenen
s i lij te slaan, vreugdefeesten te
Ier. en i' helpen vieren over de neder-
g t|ru. andgenoten* zijn ogen voor be-
igtng, fjn oren voor beschimping te
dut aiu'. ten en dagelijks erger te moeten
ei;n, is dat dragelijk voor een recht-
ape; 'derlander
Ondiagelijke lasten,
laarbij de wrede en ongelof iljke
ui ié en ondragelijke lasten, waar-
oi er ce steden en ambachten van het
eii nc g heden (1787) zuchten, rijst dan
de onderdrukking niet tot de hoogste too
In de 20 maanden der bezetting had man
door middel van belastingen in geld en in
natura een bedrag van vierhonderdveertien
en een half duizend gulden geperst 1 Zeer
zeker voor die dagen een fabelachtige som 1
De Staten van Zeeland stonden voor 7 jaar
een subsidie toe van f 10,974 per jaar, die
gevonden moesten worden uit een belasting
van 9 stuivers per gemet over 24378 geme
ten en 13 roeden, wat in de 7 jaar een
som bedroeg van f76,819, doch welk een
aanmerkelijke schuld bleef er niet nog over,
waarvan de stad de interest teger. 5 pet.
'sjaars betalen moest. Huilt dan gij inwo
ner», want het volk van koophandel is uit
gehouwen, al de gelddragers zijn uitgeroeid.
28 Januari 1749:
bevrijding van Axel.
Bijna twee jaar (20 maanden en 11 dagen)
heeft deze bezetting geduurd. Eerst in 1749
werd Staats-Vlaanderen weer ontiuimd,
nadat op 18 Octob r 1748 bij de Vrede van
Aken een eind kwam aan de Oost n-
rijkse Successie-oorlog en bepaald, „dat de
Hoog Mogsnde weder zouden gesteld wor
den in het gerust en vol bezit van al de
plaatsen ook in Staats-Vlaanderen, zoals
zij hetzelve gehad hadden voor de tegen
woordige oorlog."
De vrolijkheid was algemeen en ongemeen,
toen stad en land, door de ontruiming der
Fransen, wederom in het genot van hare
uude vrijheid en onder de zagte en loffe
lijke regering van 's lands wettigen souve-
rein gekomen is.
Voor Axel werd de dag der ontruiming
bepaald op 28 Jaiuari 1749. Het Franse
garnizoen ?ou worden vervangen door 2
compagniën van de Prins van Stolberg, die
in naam der Staten van Axel bezit zou
nemen. De aaihoudende stormen waren
evenwel oorzaak, dat deze troepen niet vlug
genoeg ter plaatse konden zijn, waarom dan
ook de Axelse Schutterij in het geweer
werd gero.pen om d.ze ta^k over te nemen.
Eindelijk verscheen nadat de maga
zijnen reeds de 26ste |iuuari wa,>en over
genomen de 28. ue lang gewenste dag,
dat wij volkomen hersteld in onze vorige
vrijheid, door het bloed der vaderen ver
kregen, de heirvanen der vreemden uit
's vaders erf zouden zien vertrekken. De
brave Biarché, die hier het bevel gevoerd
had, een man zo braaf n zo geacht als
ooit een vijand was, verzocht dirhalve de
stadsregering te vergaderen, nam in de
middag te twee uur van de vergaderde
magistraat vriendelijk afscheid, stelde de
sleutels der stadspoorten in handen van de
commies, vereerde een milde gift aan de
diaconie der Hervormde Grmeente dezer
stad en vertrok met het garnizoen te drie
uur van hier, latende de bewaring der stad
in handen der Axelse Schutterij, die opzijn
verzoek in de wapenen gekomen en door
de regering gelast was de militaire dienst
waar te nemen tot de aankomst der Staatse
troepen, die des anderen daags hier aan
kwamen. De Fransen vertrokken over de
Plzat naar Zuiddtrpj >n nadat zij de nacht
aldaar hadden doorgebracht, werd de terug*
reis naar F. ankrijk aanvaard. Met weerzin
zag men een Commandeur vertrekken, die
zich bij allen bemind had gemaakt en een
garnizoen, dat de beste krijgstucht onder
houden had, maar tevens loofde men der
vaderen God, toen de enge band, die onze
lendenen beknelde, ontknoopt, en wij uitge
voerd werden in overvloedige verversingen.
Geen rang, geen sexe, peen leeftijd, die
niet de b-wijzen van blijdschap toondede
lachende kindsheid dartelde, de jeugd hup
pelde in vrolijke reien, alle huizen waren
's avonds verlicht en vele geïllumineerd,
de grijsheid zelfs ve gat de last der jaren,
elk tooide zich met het M*«-»ad der vader
landse vrijheid (het oranje lint), de stad
weergalmde van het gejuich en 's Heren
huis dreunde var. da*kb're psalmen, aldus
dominé Jan Scharp in zijn bekende boek
over Axel, waaraan wq dit alles ontleenden.
De historiemin: ende i.igezetene, die met
grote welwillendheid dit werk ter beschik
king stelde, onze oprechte dank.
Heel de lange dag ennachts.... Waarom
al dat ljjden, die ohagrynige pijn, die slape
loze nachten, dat onverdraagzame humeur
Er Is toch geen reden om te wanhopen
Neem Krusohen Salts. Duizenden en tien
duizenden en honderdduizenden gaven D het
goede voorbeeld en zjj zouden voor niets
ter wereld hun kleine dagelijkse dosis
Krusohen willen missen. Krusohen regel
matig gebruikt werkt aantoonbaar bloed
zuiverend, En het zijn Juist de onzuiverheden
in het bloed, die oorzaak zjjn van Uw pijnen
en leed. De zes minerale zouten waaruit
Krusohen is samengesteld, hebben een aan
sporende werking op Uw lever, nieren en
ingewanden. Die bloedzuiverende organen
komen dan weer tot krachtiger werking en
de schadelijke pljnverwekkende zuren worden
afgevoerd langs natuurlijke weg Begin weer
een nieuw leven begin met Krusohen
morgen de dag reeds en na een kort regel
matig gebruik zult ge de weldadige werking
aan den lyve ondervinden. Vraag Krusohen
by Uw Apotheker of Drogist. (I.
Uit onze omgeving.
HENGSTENKEURING.
Woensdag vond onder grote belangstelling
de door de K. V. „Het Nederla-dse Trek
paard" georganiseerde hengstenkeuring
plaats. Op het terrein der V.V.Z.F., dat
dank zij de goede zorgen van het bestuur
dezer verenigingen een uitstekende reputatie
geniet als keuringsferrein, was ook nu weer
voor alles gezorgddrinkwater voor de
aanwezige dieren, gduidsversterking voor
het bekend maken van berichten en uitsla
gen aan de aanwezigen, enz.
De keuringen, die werden verricht in
aanwezigheid van meerdere bekende figuren
op het gebied der paardenfokkerij, waarvan
wij noemen Jhr. Vredenburch, dhr. Blom en
burgemeester Aarnoudts van Sluis, verliepen
vlot.
Door de zeer strenge eisen die men
evenwel dit jaar aan de te keuren dieren
stelt, was het aantal goedgekeurde jonge
hengsten hier, evenals elders, gering. Uit
eindelijk kan de fokkerij er evenwel slechts
mede gedierd zij', dat men deze eisen
hoog steltdit waarborgt immers de beste
resultaten in de toekomst
Van de 3 jarige hengsten werden goed
gekeurd
Castor van Wijnandsrade eig. Fa. F. Dek
ker Nico van Geneind, eig. Fa. F. Dekker
FEUILLETON
o rHUGO BETTAUER.
«de an laatste geval: Kate Pfeiffer
ii Beleren, zonder nadere aandu'-
p aats, vijf en twintig jaar oud,
reende, huurde op twee en twintig
Juii n emeubileerde kamer bij de wedu-
ïppholz in de Krummenstrasse in
ario arg. De hospita zag haar huur
ster, v ardag niet thuis was, slechts zei
de* Op den vijf en twintigsten Juli verliet
Kr;he Preiffer om zes uur 's-morgens het
huis met achterlating van het volgende
briefje
aarde mevrouw Klappholz 1
twte dagen op reis, daar mijn ver-
Ide een villa aan de Havel wil kopen,
veik t U'S ik ook graag zou zien. Ben op
ziji natst overmorgen terug. Verzoeke
bei*? fd er voor te zorgen, dat er niets uit
:pi kam f wegraakt.
Groeiend, Kate Pfeiffer.
De vtiroofde heeft niemand gezien en
iiffer is niet meer teruggekomen
,u w Klappholz heeft op 5 Augustes
een week geleden, aangifte gedaan.
Dr. Clusius loosde fen diepe zuch',
strekte zijn benen ver uit, schoof Kr?use
een kisje sigaren toe, stak er zelf een op
en zeide
Ik ben uitgepraat en het zou me
werkelijk verbazen, ais je alles onthouden
hebt., En nu, beste Krause wat denk je
daarvan?
In Krause kwam nu eindelijk beweging.
Hij stond op, en ging raar het raam, wierp
e*n blik op de Aiexanderplatz, lachte even
kort en droog, daar hij twee dikke vrouwen
ontdekte, die zo druk in een gesprek waren
gewikkeld, dat zij niet bemerkten, hoe haar
volgeladen karbiezen door het onophoude
lijk gesticuleren steeds tegen elkaar slinger
den, terwijl het eiërstruif bij de ene door
de mazen sijpelde, draaide zich dan om en
zeide terwij! zijn mager verweerd gelaat*
dat met de scherpe neus aan een toneel
speler, een jockey, maar ook een ielwat
gedegeneerd aristocraat had kunnen toebe
horen, zich in duizend rimpels en rimpeltjes
legde, toonloos, zonder enige opwindingen,
onverschillig of het een praatje over het
weer betrof:
Ik heb van alle déails kennis genomen
en dat koslte me niet teveel moeite, omdat
deze, uit de politieposten komende berichten
elk détail plegen te missen. Wat ik er van
denk? Wel, zo op het oog zou het om vier
precies de zelfde misdaden, gepleegd door
een en dezelfde persoon gaan.
De hoogste ambtenaar van de Berlijnse
recherche keek de magere geheel grijs schij
nende en geheel in het grjjs gek'ede man
geïnterreseerd aan.
Je drukt je zeer voorzichtig uit, Krause 1
Zo op het oog zou het gaan.Wil je dus
het geval op je nemer
Wel zeker, het lijkt me ernstig genoeg,
om me rr voor te spannen.
Dr Clusius lachte en knikte tevreden
Wat ben je nu het eerst van plan te
te gaan doen
Nogal duidelijk dokter 1 Morgenochtend
moeten hier in deze kamer de achtergelaten
voorwerpen der verdwenen vrouwen en de
vier hospita's, bij wie zij gewoond hebben,
zomede de portier uit de Motzstrasse aan
wezig zijn. Nou, voor het geklets van die
vier dames kan ik nu al bang zijn Maar
daar moeten we doorheen zien te komen
en dan gaan we er op los
Die woorden „dan ga ik erop los" bevie
len de chef zo buitengewoon, dat hij zich
vergenoegd in de handen wreef, „ik ga
er op los" dat betekende bij Krause, dat
hij, de apathische Nurks zich tot een niet
te remmen speurder ontpopte, die niet eer
der zou rusten, alvorens het doel, dat hij
nastreefde, geheel te hebben bereikt.
JOACHIM VON DENGERN,
ALIAS KRAUSE.
Terwijl dr. W. Clusius zich in zijn geheele
persoonlijkheid niet in bijzondere mate van
andere politie-ambtenaren in grote steden
onderscheidde, had Krause in geen enkel
opzicht ook maar iets van die beambte der
geheime recherche, die men detective pleegt
te noemen. Er zijn carrière, zijn levensge-
Benno, ei^. Jac. Hp Putter Pzn, en P, A. P,
Dieleman te Zaamslag.
Van de oudere dieren werden goedge
keurd
Acnn van Frits, eig. Fa. F. Dekkei;
Monty van Zandberg, eig. J. Koster en J.
W. Scheele Jzn. te BoschkapelleMarquis
van den Zeedijk, eig. Abr. Haak te Zaam
slag en M. L. M. IJsebaert-v. d. Linden
Carlo van Passluis, eig. J. Koster en J. W.
Scheele Jzn. te BoschkapelleCantor van
Abfdale, eig. C A. D°kk?r Czn.N'co van
Annfe, eig. C. A. Dekker Czr.Ciairon van
Groede, eig. Fa. F. Dekker; Herman van
Cathatinahoek, eig. Wed. Jac. de Feijter
Jzn. te Boschkapelle Certain van Othene,
eig. Ant. H. Dekker Jzn. te ZaamslagMax
van Hautain, eig. |oz. Bonte te Koewacht
Vosko van Beers, dg. Jac. Huisse 1 (voor 4
jaar); Re eig. Wed. J c. de Feijter Czn.
te Boschkapelle (voor 4 jaar); Antoon van
Berkenhof, eig. H. de Maat te Stoppeldijk
en Hor. Ktrckhaerf te Breda; Nico van
't Hoogland, eig. Al. Serrarens te Ossenisse
Leonard van Nico, eig. H. de Maat te Stop
peldijk en Hon. Kerckhaert te Breda.
HET MUZIEKCONCOURS TE AXEL.
De Bond van Muziekverenigingen in
Zeevwsch Vlaanderen heeft door de Ned.
Federatie van Harmonie- en Fanfarekorpsen,
voor het op Hemelvaartsdag alhier te houden
muziekconcours, de onderstaande verplichte
nummers aangewezen gekregen.
Voor fanfares
4e afd „Avtea", ouverture, P. Noslin.
3e afd.: „Con Amrre", ouverture, S. P.
van Leeuwen.
2e afd.: „Pergo et Perago", ouverture,
M. J. Cerfontaine.
Ie afd.: „Laetare", ouverture, M. Poot.
Uitmuntendheid „Oiadiator", cortège de
ballet, Alb. Adroit.
Ere-afd.„Si j' étais Roi", ouverture,
Adam, arr. Boucher.
Voor harmonie
4e afd.„Alceslls", ouv. J. R. v. d. Glas.
3e afd.: „Clivia", ouvert. L. de Moree.
2e afd.„Jour de Joie", fantaisle van
Alb. Vaulet.
Uitmuntendheid: „Tancrede" ouverture
Rossini, arr. van Leeuw n.
PREDIKBEURTEN TE AXEL.
Ned. Herv. Kerk. Voorin. 10 u. en
nam. 2 30 u. Ds. P. J. Pennings.
Geref. Kerk. Voorm. 10,30 uur en nam.
3 uur Ds. D. Zemel.
Geref. Kerk. (Ds. Jan Scharpstraat 1.)
Voorm. 10 uur en nam. 3 uur Ds. D. J.
Couvée. (Heidelb. Cath. Zondag 20. Coll.
voor Evang. in België.)
Geref. Kerk te Zoute Spui. Voorm. 10
uur leeskerk. Nam. 5 uur Ds. H. Pestman.
Geref. Gemeente. Voorm. 10 uur en nam.
2.30 uur Leesdienst.
Voor het propaedeutisch examen der
medische faculteit slaagde aan de Rijks
universiteit te Utrecht de heer C. A. F. M.
Koch te St. jansteen.
OVERSLAG.
Terug uit Amerika.
Deze week zijn de oude dorpsgenoter,
de heren de Coene, na een afwezigheid van
25 jaar uit Amerika teruggekeerd. Ze zullen
alhier enkele maanden vacantie doorbrengen.
schiedenis en zijn ontwikkeling waren wel
van een heel bijzondere soort. Edoch, zelfs
de e.-.kele ingewijden wisten niet veel meer
van hem, dan dat Krause helemaal niet
Krause heette, doch dat dit slechts een door
rem aangenomen naam was, en dat hij
aanvankelijk allerminst scheen voorbeschikt
om niet van achter de groene tafel, maar
in hef volle lever, met inspanning van alle
krachten misdadigers te moeten achtervol
gen. De enige, die in het rode gebouw aan
de Alexauderplatz eigenlijk nauwkeurig op de
hoogte was, was dr. Clusius eiv aan dat
feit moest het dan ook worden toegeschre
ven, dat hij de soms onuitstaanbare Krause
warme genegenheid, ja zelfs sympathie en
hoog achting toedroeg.
Krause was een ongelukkig mens wiens
gezondheid dusdanig geknakt was, dat aan
een volledig herstel niet meer kon worden
gedacht. Hij heette in werkelijkheid Joachim
von Dengern, was een spruit van een niet
in bijzondere mate met aardse goederen
bedeelde, maar des te voornamer familie,
die haar telg een jaar bij de garde kusassiers
had gezien, waarna hij reserve-luitenant was
was geworden, tot hij zfln juridische studiën
had beëindigd, waarna een uitstekende betrek
king op het Bureau van een bekend Berlijns
advocaat, dr. Rodenbach, voor hem open
stond.
(Wordt vervolgd,)
