Horen in huis!
„Axel Vooruit."
Deze naam koos zich de vorige week
opgerichte winkeliersvereniging, waarvan
wij in ons vorig nummer de oprichtings
vergadering vermeldden.
Qezien de noodzaak die er bestaat dat
ook de winkeliers en in ruimere zin de
gehele middenstand onderling contact
opnemen en pogen zich door een goede
organisatie tot een naar buiten ais een
krachtige eenhtfid optredende groep te
vormen, lijkt het ons gewenst bij de oprich
ting nog eens wat uitvoeriger stil te staan.
Immers het betreft hier geen amu3ements-
of liefhebberijvereniging, doch een zakelijke
vereniging, die wil pogen het welvaartspeil
der Axelse winkeliers te verhogen en tegen
bestaande misstanden wil ageren. Dat dit
nodig is en dat de winkelier gezien de
handelwijze der regering, die steeds nieuwe
methodes uitdenkt om deze groep voor de
tekorten te taten opdraaien op zijn hoede
moet zijn om niets van zijn terrein prijs te
geven, doch daarentegen moet pogen dit zoveel
mogelijk te vergroten, behoeft wel geen
verder betoog. Welnu, er ligt hier voor de
nieuwe vereniging een moeitevolle, dcch
zeer dankbare taak. Axel is geografisch het
centrum van Oost Z.-Vlaanderen, het is een
belangrijk knooppunt in de busdiensten in
ons gewest en het beschikt over meerdere
goede toegangswegen uit verschillende
richtingen. Er is dus reeds aan vele voor
waarden voldaan.
Verschillende zaken hebben individueel
reeds kans gezien hun klanterkrirg ver
buiten de grenzen van onze gemeente uit
te breiden. Voor andere winkeliers bestaat
deze mogelijkheid dus ookI Aan allen
gezamenlijk nu de taak het publiek minstens
hetzelfde, doch liever méér te bieden dan
hun collega's in andere gemeenten. Wan
neer dan dit publiek door een doelmatige
reclame de sorteringen der Axelse winke
liers regelmatig onder ogen gebracht wordt,
kan succes niet uitblijven.
Te meer waar het Axeise achterland zich
in de toekomst, wanneer de Benelux een
feit is, zich mogelijk kan uitbreiden (Moer-
beke, Wachtebeke, e.a.) Axel is de eerste
grotere plaats aan de van de grens afkomende
wegen van Koewacht, Rode Sluis en Over
slag is het zaak hier zo actief mogelijk
te zijn en te blijven.
Wil deze vereniging succes hebben, dan
zullen alle leden hier evenwel hard aan
moeten meewerken en gezamenlijk voor
haar belangen strijden. Men zal elkander in
de eerste plaats moeten zien als collega's
en niet als concurrenten en een ieder zal
op zijn beurt bereid moeten zijn cm eens
klein offer te brengen. Slechts dan kan ten
dergelijke vereniging als geheel succes
boeken. Blijft ieder op een eng persoonlijk
standpunt staan, bang om door onderling
contact en samenwerking zelf iets te ver
liezen, dan gaat de zaak te gronde en zullen
de Axelse winkeliers in de strijd tegen hun
collega's in omliggende gemeenten alles
verliezen.
Naast het streven tot vergroting van het
afzetgebied is er ongetwijfeld nog een
andere taakDe regering overtuigen van
haar foutieve politiek om steeds maar weer
hogere lasten op te leggen aan de midden
stand omzetbelasting van 2 op 3 pet. en
straks wellicht op 3V, pet., geen enkele
tegenprestatie i. v. m. verhoging der kosten
van het levensmiddelenpakket, doch wel
nog een extra-belasting door de verplicht
uit te betalen loontoeslag a 1 gulden per
werknemer per week. Waar het hier niet
uitsluitend winkeliersbelangen, doch zaken
die de hele middenstand aangaan, betreft,
is hier wellicht een'mogelijkheid voor de
winkeliersvereniging om deze zaken ge
zamenlijk met een eventueel op te richten
middenstandsvereniging onder de loupe te
nemsa. Aan de gehele Axelse middenstand,
of aaar terrein nu ligt op het gebied van
;root- or kleinhandel, ambacht of klein-
du ne het woord in dezen.
Uit onze omgeving.
DANKBETUIGING VAN PRINSES
WILHELMINA.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Zeeland deelt mede, dat hij van Hare
Koninklijke Hoogheid Wilhelmina, Prinses
der Nederlanden, een schrijven heeft ont
vangen van de volgende inhoud
„De tallooze gelukwenschen en blijken
#van medeleven, die mij uit bijna alle ge-
'meenten van het land hebben bereikt ter
gelegenheid van mijn verjaardag en mijn
Regeeringsjubileum, hebben mij diep ge
troffen.
„Waar het mij tot mijn leedwezen 'niet
mogelijk is, allen, die mij gelukwenschten,
persoonlijk te bedanken, zoude ik het zeer
op prijs stellen, indien U gemeentebesturen,
gemeenteraden en bevolking van Uw gewest
mijn hartelijken dank zoudt willen over
brengen".
w.g. Wilhelmina,
Prinses der Nederlanden.
Het Loo, 10 November 1948.
NIEUWE CHR; LANDBOUWWiNTER-
SCHOOL.
De Chr. Boeren- en Tuindersbond is
reeds enige jaren aan het ijveren voor de
stichting van een Chr. Lrndbouwwinterschool
in Zeeland.
Dit streven is met succes bekroond ge
worden want deze week heeft minister
Mansholt aan de C. B. T. B. toegezegd, dat
hij de stichtingen van een dergelijke school
te Middelburg bevorderen wil.
Tot nu toe moesten de Walcherse jonge
boeren, die een middelbare opleiding wen
sten naar de Landbouwwinterschool te
Goes.
,'N ZOMERZOTHEID."
Donderdag 25 November geeft de Axelse
C J M.V. voor belangstellenden een bijzon
dere avond in het kader van de C.J.M.V.-
propaganda-week, die in het gehele land
gehouden wordt.
Reeds lange tijd zijn er voorbereidingen
getroffen om deze avond zo aangenaam
mogelijk te maken. Opgevoerd wordt het
blijspel „'n Zomerzotheid", naar het gelijk
namige boek van de bekende schrijfster
Cissy van Marxveldt. De opvoering van dit
stuk had enorm succes in de grote steden
van ons land, wsar het ten tonele werd
gebracht door bekende artisten.
Muziek, zang en voordracht vullen verder
deze avond. Daar het een propaganda-
avond is, zullen de donateurs zich met een
kaart tevreden moeten stellen.
Om deze avond te doen slagen is er een
regelingscommissie ingesteld, die men zal
herkennen aan een wit rozet, aan wie even
tueel alle inlichtingen gevraagd kunnen
worden omtrent deze avond Deze personen
belasten zich tevens met het inschrijven van
nieuwe donateurs.
Zo zal Donderdag a.s. in hét teken der
C.J.M.V. staan en zullen weer velen een
eente gezellige C.J.M.V.-avond meemaken!
DRENKELING GERED.
[Door een kranig Axels jongmens.
Toen een jong ingezetene onzer gemeente
zich Woensdagavond per rijwiel over de
brug te Sluiskil in de richting Axel begaf,
ontwaarde hij aldaar een man, die zich
op opvallende wijze in zig-zag-gang voort
bewoog en eensklaps spoorloos verdween.
Onze stadgenoot vermoedde, dat de man te
water was geraakt, hetgeen bij onderzoek
bleek juist te 2ij i. De drenkeling kon zich
nog slechts mil één hand aan een steen
vasthouden. Dat de man zodoende in ernstig
levensgevaar verkeerde, interesseerde hem
blijkbaar niet, want inpiaats van om hulp
te roepen, hield hij zich doodstil en toen
hij bemerkte, dat onze stadgenoot reddings
pogingen wilde ondernemen, zei hij„Laat
mij maar liggen." De jongeman voldeed
evenwel niet aan dit zonderlinge verzoek
en staande op de glooiing wist hij met
inspanning van al zijn krachten de honderd
kilo zwa^e man gedeeltelijk op trekken en
tot het middel* boven water te houden. Daar
de krachten van de jongeman tekort scho
ten om de zwaarwegende drenkeling, die
niet de minste medewerking verleende om
uit zijn hachelijke positie verlost te worden,
geheel op 't droge te krijgen, moest hij hem
op voormelde wijze vasthouden totdat hulp
zou komen opdagen, hetgeen na vijf minuten
geschiedde. Met vereende krachten trok men
de drenkeling op 't droge. De man die
woonachtig is te Sluiskil - was alzo door
onze stadgenoot van een wisse verdrin
kingsdood gered.
Verkeersongeval.
Woensdagmiddag liep bet 7 Jarig doch
tertje van de fam. H. op de provincialeweg
nabij Spui, plotseling en ondoordacht voor
een aldaar rijdende autobus van de Z. V. T. M.
de rijweg op.
Daar de chauffeur van de autobus niet
tijdig meer kon stoppen werd het kind
aangereden en kwam het tegen de grond
te vallen. Het kind kreeg een bloedende
hoofdwond.
Na dat ter plaatse geneeskundige hulp
aan haar was verleend is het voor verdere
behandeling en verpleging naar de ouder
lijke woning te Magrette vervoerd.
Een autobus rijdt een koe aan.
Woensdagavond reed een autobus van de
Z. V. T. M. over de provinciale weg nabij
Spui.
Plotseling liep een los lopende koe voor
de autobus de rijweg op.
Omdat de chauffeur niet tijdig kon stoppen
reed de autobus tegen de koe aan. Daar
door werd de koe zodanig verwond dat het
dier ter plaatse moest worden afgemaakt.
Aanrijding tussen een autobus
en een luxe auto.
Donderdagmiddag ontstond nabij de hoek
Noordstraat - Kerkstraat een aanrijding tus
sen een autobus van de Z. V. T M. en een
luxe auto. De luxe auto werd beschadigd.
Naar de oorzaak wordt door de Rijks
politie een onderzoek ingesteld.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Een huissleutel D. Vos Noordstraat 35.
Een springtouw Hamelink Vaartwijk.
Een zilveren armband J. Haak Oude
wijk 35.
Een doosje electrische lampjes W de
Groote, Prins Maurifsstraat 31.
PREDIKBEURTEN TE AXEL.
Ned. Herv. Kerk. Voorm. 10 ure en
nam. 2 30 ure Ds. P. J. Pennings.
Geref, Kerk. Voorm. 10 uur en nam.
2.30 ure Ds. Zemel.
Geref. Kerk (Ds. Jan Scharpstraat 1.)
Voorm. 10 ure en nam. 3 u. Ds. Couvée,
.H. Cat. Zond. 12.
Geref. Gemeente. Voorm. 10 ure en nam.
2 30 ure Leeskerk.
KOEWACHT.
Kroningsfilm.
Dezer dagen draaide voor een goed
bezette zaal in „Don Bosco" de Kronings
film. Ook de fi'm „De Dubbelganger" werd
op het witte doek gebracht.
Ongeval.
De vlashandelaar v. P. raakte bekneld
tussen een vlasstapel en een auto. De man
liep verschillende kneuzingen op.
Toneel.
Voor de liefhebbers van toneel is er in
„Don Bosco" deze winter heel wat te zien.
De R.K. toneelvereniging „Tot nut en
genoegen" treedt voor het voetlicht met het
drama „Levensschaduwen" van v. Eekelen.
De R.K. Jonge Boerenstand zal opvoeren de
klucht „De keizer komt" van Bernardo en
het drama „Vergeten en vergeven" van
Palmer Putman.
Prijskaarting.
Aan de prijskaarting om karper in café
van Gremberghe namen 80 spelers deel.
De uitslag was als volgt
le pr. Aug. Rombout—Edm. Misman2e
pr. A- Hamerlinck—Cyr. Buys3e pr. W.
v.d. Bilt—Alph. Matthijs; 4e pr. A. de
Bouvré—Fr. de Block5e Jos. Baert—
A. v.d. Bilt.
Vlasmarkt.
Strovlas 16—25 ct. per kg.
Vlaslint: dauwroot 120—187,50 per 100
kg.; putroot 152,50—222,50 per 100 kg.
Lijnzaad: gekeurd 55—65, ongekeurd
45—55, slagzaad 40—46 per kg. Vrij vlotte
markt.
Ingezonden stukken.
DE AXELSE JAARMARKT.
De markten, in Axel gehouden, worden
van oudsher onderscheiden in 2 soorten n.l.
le. De gewone Zaterdagse markt en
2e. De andere markten.
Wanneer Karei V op 23 Januari 1532 de
stadsrechten van Axel bevestigt, vermeldt
hij (oud Archief van Axel A 1), dat Ferdi
nand van Portugal, graaf van Vlaanderen en
zijn gemalin Johanna van Konstantinopel
aan Axel hebben toegestaan de vrijheden en
rechten der stad, zoals Hulst en Gent bezaten,
welke rechten en privilegiën door Filips de
Schone in 1389 bevestigd werdrn en dat
deze in Juli 1399 aan de stedelijke regering
van Axel voor altijd toegestaan had, altijd
te houden op Zaterdag een markt van beesten
en andere koopwaren, zoals zij voor dien
altijd gehouden hadden.
Verder werd hun toegestaan 2 vrijmarkten
te houden per jaar, n.l. de eerste dagen
van Augustus en van October.
Zeker is het, dat de Zaterdagmarkten
langzamerhand graanmarkten zijn geworden,
waarop de bewoners van Axel en Axeler
ambacht hun granen kwamen verkopen.
De Vrijmarkten zijn het begin geworden van
de veemarkten, hoewel zij oorspronkelijk
markten waren, waarop ook vreemdelingen
konden komen kopen en verkopen en
allerlei slag van lieden als kwakzalvers,
potsenmaker», speellui, enz. wat zochten
te verdienen.
Het recht om de markten in het algemeen
en de Vrijmarkten in het bijzonder uit te
schrijven was dus een recht van het ge
meentebestuur van Axel, die dit privilegie
van de graaf had ontvangen.
Gaan we nu de nieuwe geschiedenis na,
dan zien we in de notulen van de ge
meenteraad van Axel van Dinsdag 1
October 1889, dat op voorstel van B. enW.
besloten wordt zonder hoofdelijke stemming
op 29 October een veemarkt te houden en
premiën uit te loven, zoals in 1888 en
vorige jaren. Zo geschiedde ook in 1890.
Ook is er in het archief een lijst aanwezig
van de te houden veemarkten. Daarop
staat vermeld
Op de Maandag of Zaterdag voor de 2e
Donderdag der maand januari van ieder
jaar te houden Paardenmarkt (Raadsbesluit
d.d. 4 December 1906).
Op de 2e Maandag in April te houden
veemarkt (Raadsbesluit 14 Juli 1908).
Op de Donderdag of Zaterdag voor de
2e Maandag van Mei te houden paarden
markt (Raadsbesluit d.d. 5 Maart 1907).
Op de le Maandag in September le
houden veemarkt (Raadsbesluit 14 Juli 1908).
Op de laatste Maandag in November te
houden veemarkt (Raadsbesluit 16 April 1908).
Ook wordt et een Jaarmarkt genoemd op
de 2e Pinksterdag en eindigende Donderdags
des avonds te 12 uur (Provinciaal blad
No. 112 1889) Met dit laatste zal wel de
kermis bedoeld zijn. Misschien werd dan
's Maandags wel de paardenmarkt gehouden.
Werd de veemarkt dus altijd gehouden,
(oorlogsjaren en dergelijke misschien uitge
zonderd), welke uitgeschreven werden door
het gemeentebestuur, die dan ook premiën
toekende en de markt door plakbrieven liet
bekend maken, in 1932 kwam hierin ver
andering. Dat de markt een kwijnend be
staan voerde was zo bekend dat Mr. P.
Dieleman in een rede er over sprak, dat
de markt toch niet mocht verdwijnen,
In de Raadsvergadering van 22 Mei 1932
wordt door de Raad het besluit genomen
de veemarkt niet meer te houden.
We lezen in een adres aan Ged. Staten
De Raad der gemeente Axel, gezien het
voorstel van B. en W. inzake het afschaffen
van de Jaarmarkt, welke gehouden wordt op
de laatste Maandag in November,
overwegende, dat jaarlijks de aanvoer van
paarden, koeien en ander klein vee steeds
geringer wordt en de belangstelling van het
publiek lot het bijwonen van de jaarmarkt
belangrijk verflauwt,
overwegende, dat het nut van deze jaar
markt niet opweegt tegen de kosten hieraan
verbonden,
besluit
met ingang van 1933 de jaarmarkt (welke
gehouden wordt op de laatste Maandag in
November, ingesteld bij Raadsbesluit van
16 April 1908, goedgekeurd door Ged.
Staten van Zeeland, besluit 15 Mei 1908)
geheel af te scnaffen.
In 1933 echter werd door de Slagershond
in samenwerking met de 3 landbouwers
organisaties (Z.L.M, C.B.T.B en de R.K.
Boerenbond weer een jaarmarkt geïnstalleerd:
Ook in 1934 werd volgens de Axelsche
Courant door deze corporaties besloten
(Ax. Crt. 28 Aug. 1934) de jaarmarkt te
houden op 27 November.
Zo werd ook jaarmarkt gehouden op 3
December 1935 en op 1 December 1936.
Sedert las ik er niet meer over. Zeker door
oorlogsdreiging ging men er sedert 1938 niet
meer toe over de jaarmarkt te houden.
Waar andere gemeenten gaarne een markt
instellen, heeft het Gemeentebestuur van Axel
om dewille van enkele kosten van haar recht,
haar in 1399 gegeven, afstand gedaan.
Het ware te wensen, dat weer een flinke
jaarmarkt kon ingesteld worden en dan
liefst als voortzetting in de lijn van het
privilegie, aan de Gemeente eeuwen geleden
gegeven.
Thans is dan het woord aan onze land
bouwers, slagers en veehandelaren. Toont
hiervoor uw belangstelling en helpt mee
deze jaarmarkt, die op 9 December 1948
zal gehouden worden, te doen slagen, door
inzenden van paarden en vee. Ook de
neringdoenden vragen wijDraagt ook een
steentje bij, want voor deze zaak is geld
nodig. Daarom helpt allen mee, dan zal
deze jaarmarkt slagen en herstellen wfj
onze jaarmarkt, waarvoor onze voorge
slachten zoveel gedaan hebben, weer in ere.
Nogmaals, wij rekenen op uw aller mede
werking I
Namens de Commissie,
iz. de Feijter Wzn. Secr.
Een geschenk
ACHTERSTAND IN DE WONINGBOUW
IN 1968 INGEHAALD?
Minister In 't Veld heeft te Renkum ver
klaard, dat de achterstand in de woningbouw
eerst in 1968 zou zijn ingehaald als de
bouwproductie 60.000 woningen per jaar
zal omvatten. Maar zóver is het pas in 1952.
EXTRA CREDIET VOOR NEDERLANDS
DEFENSIE.
Volgens de „New York Times* heeft
Nederland te Washington verzocht om aan
vullende credieten ter dekking van militaire
uitgaven voor de Westerse Unie. Neder
landse troepen zijn niet voor 1952 beschik
baar.
Als een kou of griep U overvalt of
plotseling hoofd- of kiespijn komt
opdagen, is het een uitkomst Mijnhardt
poeders bij de hand te hebben. Doos 45 ct.
voor elke vrouwen- en meisjeshand,
vooral in herfst en winter, ij een
tube Hamea Gelei (Mijnhardt)pr. 75 ct.
