AXELSCHE mCOURANT
Verwarming en verlichting der treinen
in de komende winter.
Frankering bij abonnement, Axel
/T
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1948.
63e JAARGANQ No 11.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
•VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Afwenteling der lasten.
DE KLEINE MAN IS ER DE
DUPE VAN.
DoorH. van Wermeskerken.
De opheffing van de regeringssubsidies
op levensmiddelen en brandstoffen en de
daarmede gepaard gaande prijsverhoging
van enkele artikelen, verhoogt vanzelfspre
kend weer in vele huishoudboekjes de span
ning tussen inkomsten en uitgaven. Want
onze departementale doctorandi in de eco
nomie mogen dan mooi uilgeknobbeld heb
ben, dat bij een bepaald beheer van de
huishoudportemonnaie de meerdere kosten
ten hoogste zullen komen op één gulden
per week en zelfs ook nog met 69 cent
afgedaan kunnen zijn, zo'n theorie blijkt in
het dagelijks leven practisch niet houdbaar
en zeker niet op den duur. De gewone
mens is nu eenmaal geen voortdurend con
stant wezen, dat zich uitsluitend kan hou
den aan eenmaal vastgestelde leefregelen en
zeker niet als deze regelen eigenlijk van
hogeshand voorgeschreven zijn. De practijk
toch brengt mee, dat er behalve de Zondag
nog wel eens meer feestelijke dagen zijn
in een gezin, dagen waarop het dan óók
eigenlijk hoort om wittebrood te eten met
zo mogelijk roomboter er op en wat zoal
meer bij een bijzondere dag hoort. In zulke
weken zal het nu opgestelde huishoud
boekje dus zeker al niet kloppen. Nu boven
dien de suiker bonvrij komt, zal dit ook
eerder doen verlokken tot groter gebruik
hiervan door een snoepje of een extra potje
jam e.d. Hat is wel gemakkelijk om te
zeggen: „als het niet kan, dan kan het
niet", maar de gewone gpede huismoeder
is bij een bijzondere gelegenheid geneigd te
zeggen: „het moet dan maarl" Ook al zal
dan het eindje de lasten dragen. Geen mens
kan dag-in dag-uit leven volgens vastge
stelde normen, er zullen telkens weer ogen
blikken komen dat men er tegen zondigt.
Het leven is geen droog rekensommetje
gemaakt op een departementaal kantoor.
Zo zal dus ook in de praktijk blijken,
dat de werknemer aan zijn dagelijkse
behoeften wel iels meer gaat uitgeven dan
de gulden toeslag, die hem door de rege
ring is toebedacht (al moet een ander h.m
betalen!) En vooral het huisgezin mameer
dan twee kinderen komt (ook volgens het
officiële rekensommelj1) reeds direct op
hogere, ongedekte kosten. Wel zal de rege
ring de kinderbijslag dan gaan herzier, doch
zolang dat nog niet een wettelijk feit is,
zit het gezin met meerdere kinderen op
extra lasten, betalen zij mede een dëel van
de afgewentelde subsidielasten. Het zou
zeker reëler zijn geweest als die herziening
der kinderbijslag gelijktijdig met de prijs
verhogingen in werking had kunnen treden
Behalve de grotere gezinnen, zullen vooral
ook de gezinnen van zelfstandigen, vooral
van -middenstanders, de zakenlieden en
handeldrijvenden, de afschaffing der subsi
dies hebben te betalen. Het is deze reeds
zo extra en buiten alle verhoudingen zwaar
belaste groep, die wederom het gelag krijgt
te betalen. De regering schijnt in dezen
een blijkbaar onuitputtelijke bron van „halen"
te zien. Zij toch ontvangen, ondanks de
prijsverhogingen, geen cent meer verdienste,
maar zullen eigenlijk wel verplicht zijn om
hun personeel hogere lonen te gaan betalen,
zodat het voor hen zelfs een dubbele extra
belasting zal gaan betekenen. Ook voor hen
heeft de regering dan wel een pleister op
de wonde, door aan te kondigen, dat de
bedrijfsbelastingen iets verlaagd zullen wor
den, maar ook hier komt het paard achter
de wagen aanhinken. Van die belastingver
laging is verder nog maar niets bekend I
Het is wederom de kleine zelfstandige,
die hier het hardst getroffen wordt. En het
is juist deze, die thans wellicht het hardst
worstelt om het hoofd boven water te hou
den Voor hem gelden geen sociale wetten
(behalve om ze te betalen), hij blijft gebon
den aan vastgestelde prijzen, hij heeft te
kampen met een sterker verminderde koop-
kracht van zijn klanten. Hij is als het ware
I de vogelvrij-verklaarde, die geen rechten
heeft, alleen maar plichten. Het is vooral
deze belangrijke .volksgroep waaruit de
i Nederlandse regering peurt om te gaan
„aanpassen". Het „sociale gevoel" onzer
hedendaagse regeerders schijnt zich niet tot
deze „verworpenen der gemeenschap" uit
te strekken. Het doen verkwijnen hunner
broodwinning, het doden van hun energie
zal ons land echter op den duur grote
nadelen gaan bezorgen.
Veiligheid van vliegtuigen en
de ontvlambare vloeistof.
HET WACHTEN IS OP DE TOEPASSING
VAN DE ATOOM-ENERGIE.
Terecht noemde dr. Plesman in zijn rede
op hel kerkhof te Oagstgeest het gebeurde
met het vliegtuig „Nijmegen" de verschrik
kelijkste ramp, welke de K.L.M. tot nu toe
getroffen had. Dat verschrikkelijke is on
getwijfeld voornamelijk veroorzaakt geworden
door de vuurhel, welke onmidde^Uc na de
val van het vliegtuig ontstond, uaardoor
is dadelijk het grootste deel der opvarenden
omgekomen. Dit feit richt weer eens de
aandacht op de grote brandbaarheid der
benzine, welke wordt meegevoerd. Als men
eens nagaat dat zo'n grote „Constellation",
welke van Amsterdam naar Amerika vertrekt,
een 12.000 liter benzine meeneemt en dat
de „Nijmegen", toen het te Prestwick in
moeilijkheden kwam, ongeveer nog een
9000 liter over had, dan kan men nagaan
wat er gebeuren gaat, als die hoeveelheid
vlam vat
Het luchtschip.
Men herinnert zich ongetwijfeld nog wel,
hoe in Amerika het grote luchtschip „Acron"
door vuur te gronde ging, omdat het gas
brandbaar was en het luchtschip niet met
het onbrandbare heliumgas was gevuld
geweest. De destijds wereldvermaarde „Graf
Zeppslin" bevatte wèl heliumgas en liep
dan ook zeer weinig gevaar in brand te
geraken.
De Diesel.
Maar het lichtschip schijnt zijn grote tijd
gehad te hebben (hoewel in Amerika plannen
voor een trans-Atlantische luchtschependienst
bestaan) en dus zit men thans met het
probleem hoe het mogelijk zou kunnen
worden, ook vliegmachines te doen voort
bewegen met krachten, welke onbrandbaar
eijn. Veel zou al zijn gewonnen, indien
vliegtuigmotoren, op ruwe olie konden
draaien, maar de dieselmotoren zijn nog te
zwaar om dit mogelijk te maken, althans
voor de snelle luchtvaart.
Men wacht op....
En ook di straalmotoren werken mei
zeer brandbare drijfkrachten, zodat het
wachten is op een nieuwe energiebron.
Sommigen menen, dat het nog eens komen
zal tot draadloos overgebrachte electrische
energie, doch de technici achten dit vol
strekt o imogelijk. Neen, het grole wachten
is op de practische toepassing ook voor
vliegtuigmotoren van de atoom-energie
In de wereld der wetenschap neemt men
aan, dat bimen een kwart eeuw de atoom
energie algemene toepassing zal hebben
gevonden. En hét eigenaardige is, dat ten
deze van heel bijzondere invloed zal zijn
de vraag, of er in die tussentijd ook
een oorlog zal uitbreken 1
Men weet nu eenmaal, dat oorlogen de
sterkste stimulansen geven ter ontwikkeling
van de techniek en de natuurwetenschap.
Want de militaire deskundigen worden dan
immers h lemaal niet geremd door financiële
overwegingen dan geldt immers alleen
de overwinning I
Geleidelijke ontwikkeling.
Toch ook in ee^ „vredestijd", als waarin
w|j nu leven, gaan de militaire proef
nemingen onverdroten voort, misschien niet
zó intens als in tijden van strijd, maar dan
toch. Milliarden worden besteed aan die
experimenten. De militaire luchtvaart ont
wikkelt zich aldus veel sneller dan de
burgerlijke, die commerciëel is afgesteld en
eenmaal gekochte vliegtuigen eerst ten
volle moet gebruiken voordat zij komen kan
tot aanschaffing van nieuwe typen. Hier
ligt dus een rem in de ontwikkeling der
luchtvaart. Men denke zich eens in wat
de K.L.M. zou moeten doen met haar
18 nieuwe Constellations van ieder twee
en een half millioen gulden, welke bedoeld
zijn om ten minste acht jaar dienst te doen
(dan zijn ze afgeschreven) als deze maat
schappij in de gelegenheid werd gesteld
weer een nieuw, sneller type te kopen.
Een zakelijke onderneming kan onmogelijk
veertig millioen gulden wegsmijten. Aldus
men gaat slechts geleidelijk over op nieuwe
typen. Alleen als thans een vliegtuig op
de markt zou komen, dat zonder ontvlam
bare brandstof kon vliegen, ja dan zou het
mogelijk zijn, dat de directie ter wille van
de veiligheid het enorme financiële offer
bracht.
Het melk-wonder.
Maar zoals we reeds zeiden de grote ver
wachtingen der ingewijden zijn gericht op de
atoom-energie. Wij hebben ons laten vertellen
dat in een glas melk zulke enorme energiën
schuilen, dat een oceaanstomer honderdmaal
tot de Eiffeltorensplts zou kunnen worden
opgeheven, indien men de latente krachten
vrij kon maken.
Een „steentje" I
Practisch zal de toepassing van de atoom
energie hierop neerkomen zo neemt men
aan dat reeds een klein steentje, ergens
in de kolossale vliegmachine gedeponeerd,
voldoende zal zijn om tienmaal heen en weer
naar Indië te vliegen. Dan zal meteen het
probleem der brandbaarheid van vliegtuigen
radicaal zijn opgelost en zal men aan de tijd
dat men kolossale bakken benzine meenam
terugdenken als wij aan de periode, toen de
Montgolfië^e met een „comfoor", voorzien
van nat stro, dat smeulde, de hoogte in ging.
Intussen mogen wij niet vergeten, dat de
veiligheid der vliegtuigen al zo groot is, dat
er percentsgewijze veel meer auto's
verongelukkenEn wie durft niet in een
auto te gaan zitten I
Nationaal Huldeblijk.
Op velerlei wijze heeft /tiet Nederlandse
volk uiting gegeven aan zijn dankbaarheid
en waardering voor het 50-jarig wijs beleid
van Koningin Wilhelmina, doch de schoonste
vorm, waarin dit geschiedde was en is
nog het bijeenbrengen van het Nationaal
Huldeblijk, het fonds, dat door Koningin
Wilhelmina is bestemd voor de Kanker
bestrijding. Aan het bijeenbiengen van dit
fonds hebben 21/, millioen Nederlanders
medegewerkt door het kopen van het
bekende jubileuminsigne en daarnaast hebben
duizenden landgenoten en vele in Nederland
gevestigde ondernemingen en organisaties
door extra b.jdragen het fonds versterkt.
De afrekeningen van de plaatselijke comité's
komen thans binnen bij het Uitvoerend
Comité en vele van die afrekeningen zijn
zeer verheugend. In het bijzonder de grote
steden en het Oostelijk deel van het land
komen goed voor de dag. Er zijn gemeenten
bij, welke welhaast een opbrengst van ge
middeld één gulden per inwoner hebben
bereikt. In andere gemeenten daarentegen
is de opbrengst bepaald teleurstellend.
Om de bestrijding van de kanker in ons
land met kracht ter hand te kunnen nemen
is een groot, zeer groot bedrag nodig.
De bereidheid om dit bedrag bijeen 'e
brengen is by het Nederlandse volk in al
zijn geledingen aanwezig. Dit is nog ge
bleken uit het onlangs door het Nederlands
Instituut voor de Publieke Opinie ingestelde
onderzoek, in welk onderzoek niet alleen
tot uiting kwam, dat kanker de meest ge
vreesde ziekte is, maar ook dat 77 pet.
van de ondervraagden zich bereid ver
klaarden aan de bestrijding van deze ziekte
financiële steun te verlenen. Er is reeds
belangryk meer dan flCOOOOO. bijeen
gebracht, doch als inderdaad driekwart
gedeelte van de bevolking haar bereidheid
alsnog in een daad omzet, kan dit bedrag
aanzienlijk gioter worden en kan de kanker
bestrijding op forse wijze worden aangepakt.
Het Uitvosrend Comité doet alsnog een
beroep op d? talrijke landgenoten, die zich
tot nu toe afzijdig hebben gehouden of zich
hebben beperkt tot het kopen van een jubi-
leumiusigne.om alsnog een bijdrage te storten
op de postrekening nr. 26000 van het Comité
of op haar rekening bij de Ned. Handel Mij.
te Amsterdam, de Kasvereniging te Amster
dam, of bij het Girokantoor der gemeente
Amsterdam, C 600. Ook postwissels worden
gaarne ontvangen aan het Centraal Bureau
van het Uitvoerend Comilé, Herengracht 478
te Amsterdam. Jubileuminsignes zijn aan
dit adres nog verkrijgbaar. De aandacht
wordt er op gevestigd, dat bedragen van
f500 en hoger in geblokkeerd geld kunnen
worden overgemaakt, als daartegen geen
fiscale bezwaren bestaan. Ook inschryvingen
in het grootboek 1946 kunnen aan het
Comité worden overgedragen.
OOK IN BELGIË BONVRIJ.
In een communiqué van het Belgische
ministerie voor Bevoorrading en Invoer,
wordt verklaard dat de minister, Moens de
Fernig, in overeenstemmiug met de rege.
ring van Luxemburg, met minister Mans-
holt overeengekomen is de opheffing der
Tiroodrantsoenering met ingang van 7 Novem
ber in de drie landen der Benelux aan te
kondigen.
In België zaï dan de rantsoenering van
alle levensmiddelen opgeheven zyn.
3Ê
LATEN WE DE LOCOMOTIEF
OPBLAZEN 111
De „Société Nationale des Chemins de
Fer Francais" is op het ogenblik bezig met
het perfectionneren van de eerste trein - een
stoomlocomotief met wagens - op lucht
banden.
De eerste proefneming met deze rit wagons
die bestemd is voor de lijn Parys-Staatsburg,
hebben duideiyk bewezen dat de toepassing
van dit systeem een grote vooruitgang
betekent uit drieerlei oogpunt, nl. wat het
comfort, de snelheid en de lichtheid betreft.
Tevens heeft men voorzorgsmaatregelen
getroffen., waardoor in geval een van de
tien banden van iedere wagen mocht sprin
gen, de trein rustig verder kan rqzen.
EEN FRANSE FIETS VAN 3 kg 200.
Een Franse fiets heeft op de „Salon de
1' Automobile" elk gewichtrecord geslagen:
3k.g. 200 1 Sinds de handel in fietsen weer
vrij is, heeft de concurrentie de handel
weer doen opleven, en heeft de techniek
weer nieuwe vorderingen gemaakt.
Het betreft hier een race-fiets van het
meest gangbare formaat, die op deze wijze
het record „lichtgewicht", dat sinds de
laatste automobielsalon van Milaan op naam
van Legnano stond met een race-fiets van
3 kg 900, weer op naam van Frankryk
'brengt.
Nu het koude en donkere jaargetijde weer
voor de deur staat, zal het ongetwijfeld
velen interesseren hoe het met de verwar
ming en verlichting van onze treinen zal
staan. In de jaren vlak na de bevtyding
lieten deze heel vaak te wensen over, doch
dit was een onvermijdelqk gevolg van
enkele jaren plundering en vernieling.
In de werkplaatsen der N.S. is sedert
dien echter hard gewerkt om het reizigers-
materieel weer zo spoedig mogelqk van
behoorlijke verwarmings- en verlichtings
installaties te voorzien. De verwarming en
verlichting van de Diesel-eiectrische treinen
zal deze winter geheel normaal zijn. Voor
de verwarming van stoomtrein-materieel,
dat getrokken wordt door electrische loco
motieven, zijn stoomverwarmings-wagens
gebouwd. De gewone stoomrijtuigen zijn nl.
ingericht voor stoomverwarmingde elec
trische locomotief kan de trein echter alleen
maar langs electrische weg verwarmen.
Het bleek niet mogeiyk binnen korte tijd
een voldoende aantal rytuigen geschikt te
maken voor electrische verwarming en dus
besloot men tot de constructie van deze
stoomverwarmingswagens, die vlak achter
de electrische locomotief in de reizigers
treinen meeryden en de stoom voor de
verwarming leveren.
Ook wat het door stoomlocotieven getrok
ken materieel betreft, hopen de N.S. dat
dit deze winter voldoende verwarmd zal
zijn. De verlichting van de treinen, en spe
ciaal die van het getrokken materieel, heeft
de volle aandacht. Hierbij dient in aan
merking te worden genomen, dat de gloei
kousjes voor gasverlichting uit Tsjecho-
Slowakije moeten komen en dat voor de
vervaardiging van deze gloeikousjes het
element thorium nodig is, dat zeer moeilijk
te krygen is.
Tot 30 October konden echgr reeds
30.000 gloeikousjes gedistribueerd worden,
terwyi er nog 20.000 stuks in voorraad zijn.
Dit alles rechtvaardigt de veronderstelling,
dat de gasverlichting deze winter wel in
orde zal zyn, behalve die van enkele Duitse
rijtuigen. Daar deze rytuigen nl. binnen
afzienbare tijd teruggezonden worden, heb
ben de N.S. geen kosten gemaakt om de
verlichting ervan in orde te brengen en zij
worden alleen nog gebruikt in verband met
het gebrek aan voldoende eigen materieel.
Tenslotte ligt het in de verwachting, dat
ook de electrische verlichting van het stoom-
treinmaterieel aan de eisen zal beant
woorden.
ibonnements-
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.