AXELSCHE m COURANT
De Beoeringspolitiek inzake de
lonen en prijzen.
Frankering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 30 OCTOBER 1948.
63e JAARGANG. No 9
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
De regering heeft in overleg met de
Stichting van de Arbeid, welk overleg cen
traal werd gevoerd, besloten te bevorderen,
dat door de werkgevers een compensatie
in de vorm van een loonbijslag zal woiden
gegeven. De regering stelt zich namelijk
op het standpunt, dat de gevolgen van de
opheffing en vermindering der subsidies op
levensmiddelen en brandstoffen binnen ver
antwoorde grenzen moeten worden gehouden.
Aan de werknemers, die de leeftijd van
23 jaar hebben bereikt en wier weekloon
het bedrag van f71,— niet overschrijdt,*
wordt een bijslag van één gulden per week
toegekend.
Aan de werknemers, die de leeftijd van
23 jaar hebben bereikt en wier maandloon
het bedrag van f308,— niet overschrijdt,
wordt een „bijslag van f 4.50 per maand
toegekend.
Bij deze bedragen is uitgegaan van een
loongrens op een jaarbasis van f3700.
Aan inwonende werknemers zal deze bijslag
niet worden verstrekt. Het is de bedoeling,
dat deze loonbijsiagen op 1 November a.s.
zullen ingaan, d.w.z. voor het eerst worden
betaald over de loonweek eindigende in de
eerste week van November.
Over de wijze waarop deze bijslag in de
practijk zai worden verleend, zal nader
overleg worden gepleegd door het College
van Rijksbemiddelaars en de Stichting van
de Arbeid. De fiscale winstvaststelling voor
het bedrijfsleven zal worden herzien.
Het is de bedoeling der regering de
verhoging die aan de arbeiders in het par
ticuliere bedrijf wordt gegeven, ook toe te
kennen aan het overheids personeel, voor
zover dit een loon of salaris heeft, dat
per jaar berekend een bedrag van f 3700.-
nlet te boven gaat. Over de vorm, waarin
dit zal geschieden, is reeds overleg met de
betrokken organisaties geopend.
Kinderbijslag.
Een wijziging van de kinderbijslagwet in
het bijzonder ten bate van de grotere ge
zinnen krijgt een verhoogde mate van
urgentie door de verlaging' der subsidies
en door de voorgenomen uniforme loonbij
slag, welke aan die grotere gezinnen het
minst ten goede zal komen. De regering
is voornemens hiermede ten volle rekening
te houden. Ook de wenselijkheid van een
regeling van de kinderbijslag voor kleine
zelfstandigen gaat sterker spreken. Op korte
termijn zal een wetsontwerp worden inge
diend, dat ten doel heeft aan van over
heidswege gepensionneerden een kinderbij
slag te verlenen.
De toelichting.
„Toen midden September de begroting
voor 1949 werd ingediend, bleek daaruit
het voornemen de subsidies op levensmid
delen en brandstoffen te verminderei. Deze
vermindering zal in een aantal gevallen tot
prijsverhoging leiden. De te verwachten
gevolgen worden echter door velen over
schat. Nu het overleg, dat met de Stichting
van de Arbeid is gepleegd over de gevol
gen van de te nemen maatregelen tot over
eenstemming heeft geleid, is het mogelijk
een overzicht te geven van het geheel der
maatregelen en van hun vermoedelijke con
sequenties.
Een ingrijpende herziening van de ge
voerde loon- en prijspolitiek iigt niet in de
bedoeling.
Het streven, om een grote mate van
stabiliteit en een in verhouding tot andere
landen redelijk kostenniveau te handhaven,
heeft vruchten gedragen, die niet mogen
worden prijsgegeven. Er is dan ook geen
sprake van, dat een algemene prijsverho
ging zou zijn te verwachten. Het is echter
niet mogelijk de subsidiëring, die één van
de middelen is geweest om hier het peil
van de kosten van levensonderhoud gedu
rende de laatste twee jaren vrijwel gelijk te
doen blijven, terwijl op de wereldmarkt de
prijzen snel stegen, ten volle te handhaven.
Sedert de bevrijding van ons land is voor
ongeveer twee en half milliard gulden aan
zodanige subsidies uit de schatkist gefinan
cierd, terwijl de kosten voor 1948 op onge
veer 650 millioen gulden worden geraamd.
Deze bedragen konden ook bij het
tegenwoordige hoge belastingniveau niet
uit de jaarlijkse Rijksinkomsten worden
gedekt. Er moest voor worden geleend.
Hiermede kan niet worden voortgegaan,
terwijl dit bedrag ook niet uit belasting.
verhoging kan worden gevonden. Boven
dien is het o.a. voor de economische unie
met België en Luxemburg, die ook voor
Nederland van grote betekenis is, nood
zakelijk, dat kunstmatige elementen uit het
Nederlandse prijspeil geleidelijk worden
verwijderd. Tenslotte is de vrijlating van
sommige gerantsoeneerde artikelen alleen
mogelijk als geen subsidies meer worden
gegeven.
De Regering heeft zich dan ook genood
zaakt gezien om met ingang van 8
November de overheidssubsidies in verge
lijking met het lopende jaar met 300 mil
lioen gulden te verminderen. De subsidies
op levensmiddelen zullen met rond 240
millioen gulden en die op brandstoffen met
ca. 90 millioen gulden worden verlaagd.
Een bedrag van 70 millioen gulden heeft
echter betrekking op vermindering van de
importsubsidies, die zich voor de consu
ment niet doet gevoelen, omdat deze moge
lijk is geworden door prijsverlagingen, die
zich in de laatste maanden op de buiten
landse markt hebben voltrokken. Voorts zal
van de verlaging der brandstoffensubsidie
niet meer dan ongeveer een kwart op de
consument drukken.
De herziening van andere subsidies heeft
echter wel enige invloed op de prijzen.
Daarbij is bevorderd, dat men zich, zo
nodig, in belangrijke mate aan de prijsver
hogingen kan onttrekken, doordat andere,
verwante artikelen, niet in prijs stijgen.
Effect op de prijzen.
De prijzen van voor de consument belang
rijke levensmiddelen als margarine, rund
vlees en kaas, zullen ongewijzigd blijven.
De prijs van consumptlemelk zal met één
cent per liter worden verlaagd.
De subsidies op suiker, zeep en kolen
zullen worden afgeschaft; de subsidies op
varkensvlees en boter worden verlaagd, ter
wijl de bakkerstoeslag op brood komt te
vervallen. Voorts zal het mogelijk zijn de
rantsoenering van brood en suiker op een
binnenkort nader te bepalen datum op te
heffen.
Deze subsidiewijzigingen zullen o.a. de
volgende prijsstijgingen tengevolge hebben:
Brood vier cent per brood van 800 gram.
Suiker ongeveer 17 cent per kilo.
Varkensvlees gemiddeld 40 cent per kilo
geslacht gewicht, hetgeen overeenkomt met
53 cent per kilogram vlees zonder been.
Boter 20 a 25 cent per pakje van twee
honderd vijftig gram.
Anthraciet zestig cent per mud.
Tot verhoging van de prijs van het nor
male brood, die aanvankelijk niet in de
bedoeling heeft gelegen, is bij nadere over
weging besloten, mede omdat daardoor
opheffing van de distributie van brood
mogelijk zal zijn.
Bij de invoering vsn deze maatregel is
rekening gehouden met de omstandigheid,
dat de aardappelprijs op het ogenblik in
verhouding met het vorige jaar laag is.
Indien men aanneemt, dat in het huidige
verbruik van een gezin met twee kinderen,
waarvan het gezinshoofd een inkomen
geniet variërende van veertig tot vijftig gul
den per week, geen veranderingen zullen
optreden, behalve in de consumptie van
wittebrood en boter, mag worden verwacht,
dat de betrokken posten van het huishoud
boekje zich aldus zullen wijzigen:
(Wekelijkse uitgaven per gezin van vier
personen)
Brood f 0,48
Andere meelproducten 0,03
Suiker 0,20
Varkensvlees 0,13
Plantaardige oliën en vetten
(exclusief margarine) 0,06
Zeep 0,10
Hulsbrandkolen - 0,05
Gas en licht 0,10
tezamen f 1,15
af melk 0,15
totaal f 1,—
Bij deze berekening is aangenomen, dat
het gezin gedurende één dag per week het
duurdere wittebrood nuttigt, terwijl dit gezin
door een iets groter verbruik van margarine
inplaats van boter de totale uitgaven aan
beide artikelen gelijk houdt.
Indien de consument het verbruik van
enkele van de in prijs gestegen goederen
vervangt door goedkopere, welke evenwel
een gelijke voedingswaarde of overeen
komstige verbruikswaarde hebben, behoeft
voor hetzelfde gezin slechts op de volgende
hogere lasten worden gerekend:
(Wekelijkse uitgaven per gezin van vier
personen)
Brood f 0,38
Suiker 0,20
Oliën en vetten (zonder margarine) 0,06
Zeep 0,10
Gas en licht 0,10
tezamen
af melk
f 0,84
0,15
Totaal f 0,69
De loonbijsiagen hebben geen ander doel
dan de vermelde prijsstijgingen op te vangen.
Zij mogen in het algemeen niet tot prijs
verhoging leiden. Dit zou immer3 tengevolge
hebben, dat de toegekende loonbijsiagen
het beoogde effect zouden missen. Ook
de stijging van de kolenprijs zal in het
algemeen niet tot stijging van de verkoop
prijzen der producten mogen leiden.
Tegenover deze verhoging van lasten van
het bedrijfsleven zal echter een verlichting
intreden als gevolg van de herziening der
fiscale winstvaststeliing.
Kinderbijslag.
Erkend wordt, dat enerzijds de verlaging
der subsidies de kosten van het levens
onderhoud der grotere gezinnen het meest
zal beïnvloeden en dat anderzijds de voor
genomen uniforme loonbijslag aan die ge
zinnen het minst zal ten goede komen.
Bevordering van prijsdaling.
Teneinde de kosten van levensonderhoud
voor de Nederlandse bevolking op een zo
laag mogelijk peil te houden, zal de regering
voorzover hierdoor geen vitale belangen
worden geschaad, bij voortduring haar
volledige steun geven aan krachten, welke
een prijsverlagende invloed uitoefenen. Ge
zonde concurrentie zal worden bevorderd,
terwijl onverantwoorde bescherming zal
worden tegengegaan. Hiertoe zal de op
heffing van een aantal distributiemaatregelen
kunnen bijdragen. Door het aanwenden van
een deel van de Marshallsteun voor produc
tieve doeleinden zullen Nederlandse bedrijven
hun productie-apparaat kunnen uitbreiden en
moderniseren, waardoor een vergrote pro
ductie tegen lagere kostprijs tot stand zal
kunnen komen. Door krachtig mede te
werken aan het tot stand komen van een
meer intensief Europees handels- en be
talingsverkeer tracht de regering te bereiken
dat, evenals vroeger het geval was, de
Nederlandse ondernemer zijn goederen daar
zal kunnen kopen, waar ze tegen de goed
koopste prijs worden aangeboden.
B a r o e.
En dan wordt er een schip aan de kade
van Priok gemeerd en rollen de drietonners
door de stad, volgeladen met soldaten in
glimmend nieuwe pakken, met onmogelijke
grote hoofddeksels op hun nog ongebruinde
hoofden. Hij, die er al wat langer is, glim
lacht eens hautain tot enkelen van zijn
jaargenoten en zegt„Der zijn weer baroes."
Er zijn weer een stel van die onervaren
knulletjes aangekomenprecies zoals
de hautain sprekende man een jaar of wat
geleden arriveerde.
De eerste avond blijven de nieuwelingen
meestal nog wat binnen en zoeken een
paar vrienden of hadden ze al onder de
mannen, die hier al langer zijn. Dan komt
de bevrijdende orde dat ze de straat op
mogen en hun goede geld mogen gaan ver
doen aan veel te duur betaalde pisangs,
aan allerlei soorten Indonesische snorrepij-
perij. Ze brengen de handelaars op de pas-
sar in verrukking want diens dagen zijn weer
goed nu er baroes zijn. Hij kan gerust drie.
maal zo veel vragen als zijn spullen waard
zijn, want de nieuwelingen weten toch nog
niets van het tawarren af.
Maar niet aldus als er een oud vriend van
de baroes mee gaat om hen een en ander
te laten zien. Dan krijgt de vermetele han
delaar de wind van voren, want iedere man
met een beetje zelfrespect wil zijn kennis
van het Maleis laten blijken aan zijn vriend
de baroe. Dan .sidderen" de handelaren
en de baroe staat verwonderd over de ken
nis van het Maleis en de kunst van de
afdinging van zijn vriend. Hij krijgt met
een onverschillig gebaar, zoiets van „Och
dat heeft nou niks om het lijf", zijn gewenste
tros pisangs in de handen gedrukt en gaat
midden op straat gezellig lopen kluiven,
Ook vraagt hij wel eens aan een handelaar
of hij zo'n hele grote tros op zijn schouder
mag leggen en er 'n foto voor thuis van mag
laten maken. Zijn vriend zal hem met het
fototoestel wel knippen. Meestal moet zoiets
meteen gebeuren, want anders konden de
pisangs wel eens op zijn.
Dan wordt de baroe alleen op de stad
losgelaten en gaat leren, leren I Hij leert
Maleis alsof het gladde kost is, durft zonder
angst voor allerlei ziekten een ilesje spuit
water te kopen, gaat alleen naar de bioscoop
of met een paar vrienden-baroe en wordt
Indischman.
Volgens mensen met tientallen jaren er
varing wordt de baroe dan gewaarlijk. Dan
gaat hij op zijn eigen wijze, precies zo dat
het hem door zijn hart wordt ingegeven met
de mensen van dit land om. Een kennis
van mij, die aa-1 ziji dertigste tropenjaar
bezig is, placht te sidderen als hij vertelt
van die baroes, die een Javaan een hartelijke
klap op zijn schouder gaven. Zich door de
baboe „Jopie" of „Keesie* lieten noemen
en ze snoepjes van de Welfare cadeau de
den en de keukenkoelie sigaretten aanboden.
Dat moest op een volkomen mislukking uit
lopen, was zijn vaste overtuiging.
Maar wat trekt zich daarvan Jan Mole
naar uit Amsterdam of Sipke Roukema uit
Harlingen aan Als hij behoefte gevoelt
om de Javaan een ferme klap op zijn
schouder te geven, omdat hij hem dankbaar
is voor het een of ander, dan doet-ie dat,
en geeft de man óp de koop toe nog een
sigaret. Als hij het leuk vindt laat hij zich
op straat door zijn baboe groeten. Als hij
tegen een batjak-man „meneer" wenst te
zeggen, dan zegt hij het.
Hij pacificeert op zijn eigen manier. Hij
is hier gekomen met een hart vol medelij
den jegens een onderdrukt volk. Misschien
heeft hij wel eens samen met zijn kameraden
de oude theorie en het oude beleid gehe
keld en zich voorgenomen anders te doen.
Hij doet maar precies zoals het hem door
zijn gevoel wordt ingegeven. Als het niet
van hogerhand verboden wordt, laat hij een
heel stel Indonesische kindertjes in zijn
drietonner meerijden en haalt (de M.P.
mocht eens wat zeggen) het bordje „links
rijden" van zijn voorruit af. Als hij er maar
zin in heeft. En wat doet de bevolking?
Die leren naast het duimpje opsteken, knip
oogjes geven. Ze Ieren ook een sigaret
weggeven en om ronduit te zeggen waar
het op staat. De Javaan of wie dan ook
steekt zonder schroom een magere bruine
arm op en roept heel hard: „Tabé, Piet 1"
als zijn vriend passeert Hij wordt een
beetje een man die zijn overtuiging niet
onder stoelen of banken steekt. Voor
degeen die hem vroeger kende is hq achter
uit gegaan, maar de baroe vindt hem geloof
ik wel geschikt. En bovendien zijn de
angstige woorden van mijn vriend deorang
toea, ook op een andere wijze misplaatst.
Geloof me, iedere Javaan, Sumatraan of
wie dan ook in deze Archipel, voelt wel
aan wanneer een klap op zijn schouder
goed of kwaad is bedoeld. Daarnaast is het
voor de mensengroepen in de grote steden
niets meer dan een kleine aanvulling bij al
de mogelijke importmanieren die ze in de
loop der eeuwen hebben opgedaan.
Twee jaren is geen lange tijd, maar lang
genoeg om een groep mensen een nieuwe,
joviale „adat" te presenteren en deze een
beetje ingang te doen vinden. Mijn oud-
lndisch-man huivert nog steeds als hij het
knipoogje van de soldaat naar de Indo
nesiër ziet. Hij omgeeft zich nog immer
met een waas' van autoriteit.
Maar „Jan" uit Amsterdam, Maastricht,
Zwolle of welke uithoek van het land ook,
lacht er om en zegt in zijn kromme Maleis
„Saja isterr nou eenmaal sekadi en doet
aan die flauwekul niet mee 1"
HOOGSPANNINGSKABEL BESCHADIGD.
Eén der hoogspanningskabels, welke 14
dagen geleden door de P.Z.E M. in de
Zandkreek is gelegd, is kort onder de Zuid-
Bevelandse kust ernstig beschadigd, ver
moedelijk doordat hij overvaren is door een
schip.
De schade werd ontdekt door de heren
Breen van Tak's Bergings My., toen hij
bezig was de genoemde kabel onder te
spuiten. Dit geschiedt nl. om de kabel
die bq het leggen op de bodem komt te
rusten met een krachtige waterstraal in het
zand te doen verzinken.
Men heeft thans de kabel op de bescha
digde plaats doorgezaagd en zal trachten
met een verbindingsmof de breuk te her
stellen.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,-.
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
