AXELSCHE SK COURANT
Voor de Axelse jongens in Indië.
Nogmaalsde vrije Veerdiensten.
r
Frankering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG
9 OCTOBER
1948.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
63? JAARGANG. No 3.
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
De rijkdom van het
Oostelijk blok.
Uit de huidige Russische houding kan
men met zekerheid concluderen, dat het
politieke doel, voor hetwelk de regeringen
in Oost-Europa zich gesreld zien, is het
zorgen voor een basis en barrière voor de
buitenlandse politiek van het Kremlin in
een verdeeld Europa. Dit blijkt duidelijk
uit het netwerk van militaire en politieke
verdragen, dat lussen deze staten gesloten
is. Maar uit hetgeen wij weten over hun
economische verdragen en nationale econo
mische plannen kunnen wij nog niet opma
ken of zij streven naar een hecht econo
misch blok, dat zowel met westen als met
Rusland samenwerkt dan wel naar een dus
danige aansluiting bij en samenwerking met
de Sovjet-Unie, dat zij het westen zo min
mogelijk nodig hebben. Op het ogenblik
concentreren de zes regeringen zich op hun
economische plannen en kunnen wij niet
meer dan een ruwe schatting aangaande de
economische rijkdom wagen.
Het voornaamste kenmerk van deze groep
van zes landen is, dat zij allen hun eco
nomisch leven planmatig willen opbouwen.
De plan-makers hebben werk genoeg; dit
gebied is door de tweede wereldoorlog
nog erger geteisterd dan door de eerste.
Het gehele economische systeem werd eerst
ontwricht en toen verwoest door de Duit
sers na de bevrijding kwamen de eisen
der Russen. De bezettingskosten van het
Rode leger waren fantastisch hooguit hun
productie betalen Hongarije en Roemenië
jaarlijks enorme herstelbetalingenzelfs de
bondgenoten Polen, Tsjecho-Slowakije en
Joegoslavië hebben de weerslag ondervon
den van Ruslands wanhopige pogingen om
zich zo snel als maar mogelijk was te her
stellen van de grenzenloze verwoestingen.
De plan-makers moeten echter meer doen.
dan oorlogsschade herstellen, zij zien zich
ook geplaatst voor het probleem de voor
oorlogse zwakke plekken in' de Oosteuro-
peese economie weg te nementekort aan
inheems kapitaal en geschoolde arbeiders
in de industrie, overbevolking ten platte
lands en laag peil van de landbouw, in het
algemeen kan men zeggen, dat hun grond
vruchtbaar is en dat deze landen rijk zijn
aan mineralen. Deze streken kunnen meer
dan voldoende voedsel leverenPolen is
een der grote kolen-leveranciers; voor de
oorlog hadden de zuidoostelijke landen een
uitvoer-overschot van lood, zink, chroom,
mangaan en bauxietde productie van olie
en hout kon worden opgevoerd. En toch
bij een productie op vooroorlogs peil waren
de Oosteuropeese landen sterk overbevolkt.
Op een hectare bouwland produceerden
tweemaal zoveel landarbeiders de helft of
een derde van wat een hectare land in
Denemarken of Zwitserland opbracht.
De theoretische oplossing van deze pro
blemen dat begrepen zelfs de vooroor
logse regeringen ismoderniseer de
landbouw en ontwikkel d£ indnstrie. Dit
gecombineerd,met herstel van een normale
levensstandaard is het doel van de
nationale plannen, die sedert de oorlog
gepubliceerd zijn: Joegoslav heeft een
vijfjarenplan, Polen en Hongarije hebben
driejarenplannen, Bulgarije en Tsjecho-
Slowakije twat jarenplannen Roemenië heeft
tot nog toe geen plan. De Poolse, Joego
slavische, Hongaarse en Bulgaarse plannen
streven naar herstel en ontwikkeling; het
Tsjechische plan is vooral een herstelplan,
nodig zowel door het wegvallen van acht
millioen geschoolde Duitse arbeiders als
door oorlogsschade. Binnenkort zal Tsjecho-
Slowakije een vijfjarenplan bekend te maken,
dat beoogt zijn economie in overeenstem
ming te brengen met die van Rusland.
De plannen willen de landbouw mecha
niseren. In alle vijf landen komen er naar
Russisch model „machine- en tractoren
stations", die het eigendom zijn van cc ope
raties. De boer moet voor het laten be
werken van zijn land door de arbeiders van
deze stations in geld of goederen betalen.
De boer wordt door deze gang van zaken
in sterker mate van de staat afhankelijk.
Zolang er nog geen grote hoeveelheden
machines zijn, zal men niet overgaan tot
gedwongen collectivisatie der boerenbe
drijven, al moedigt men in Joegc-Slavië en
Bulgarije het oprichten van coöperaties
wel aan.
Het tweede punt is de industrialisatie,
'echoslowakije en Polen hebben al veel
-ware industrie. Beide landen schenken bij
hun planning veel meer aandacht aan de
productie van kapitaalsgoederen dan aan de
nood der verbruikers. Het Cechische plan
omvat o.a. een volledige reorganisatie van
de industrie in Bohemende luxe- en
ambachtelijke industrie sedert generaties
bekend op alle wereldmarkten wordt
opgeofferd aan de zware industrie, welke de
klanten in het oosten moet bedienen.
Hongarije streeft er naar zijn productie van
ijzer, metaal en machines op te voeren tot
154 pet. van het peil van 1938. Het Bul
gaarse plan legt de nadruk op mijnbouw,
krachtstations en kunstmest. Het Joego
slavische plan is hét meest grootscheepse.
Als het geheel is uitgevoerd, moet de indu
striële productie 323 pet. zijn van die van
1939. De Cechen zijn voornemens de
voornaamste leveranciers van chemicaliën
aan de buurlanden te worden.
Kunstmeststoffen zullen worden geleverd
door Rusland, door vroegere Duitse fabrie
ken, die nu in Poolse handen zijn en door
de Russische zóne van Duitsland een
streek, die, zou zij vandaag of morgen
worden ingelijfd bij het oostelijk blok,
van beslissende betekenis zal zijn.
Hoe wil men deze doeleinden bereiken
Het Joegoslavische plan gaat uit van een
jaarlijkse investering van meer dan 1 milliard
dollar; tijdens het vijfde jaar van het plan
moet er 27 pet. van het nationale inkomen
gespaard worden. Het Poolse percentage is
20 pet. Voor verarmde landen lijken dit
hoge cijfersmen kan terecht aan de juist
heid ervan twijfelen. Deze cijfers kunnen
alleen worden bereikt door een intensief
gebruik van grondstoffen, gereedschap en
arbeid. En zijn die beschikbaar?
Een aantal belangrijke grondstoffen is
binnen de grenzen van het blok beschikbanr.
Er is meer dan voldoende steenkool, vooral
in Polen, maar zij is ongelijk verdeeld en
er zijn veel minderwaardige soorten bij.
Enkele van de landen die zich voorstellen
een belangrijke staalindustrie te bouwen,
hebben helemaal geen steenkool.
Er zal veel afhangen van hetgeen Rusland
kan zenden en van de mate waarin men
van transport te water gebruik kan maken..
Verder kunnen Roomenië en Hongar e olie
leveren en beschikt Cechosiowakije over
synthetische oliefabrieken, maar het is niet
voldoende. In de eerste negen maanden van
1947 was de olieproductie in Romenië zo
danig dat de jaarproductie niet hoger zou
komen dan 3,8 millioen ton, tegen de jaar
productie van 8,7 millioen ton in 1935.
Aan de andere kant is de olieproductie in
Hongarije gestegen van 2000 ton per jaar
in 1937 tot 800.000 ton in 1947.
Joegoslavië heeft ijzererts, maar het hui
dige productieplan moet rekenen met invoer
uit Rusland en Zweden. Ook andere metaal
ertsen zijn er niet voldoendealleen bauxiet
is overvloedig aanwezig met behulp hiervan
zou men een belangrijke aluminium-industrie
kunnen opbouwen, wanneer men over de
nodige waterkracht beschikte. Grondstoffen
voor textiel zijn er veel te weinig, evenals
voor rubber.
Wat de industriële uitrusting betreft, ziet
de zaak er nogal duster uit. De behoeften
zijn dringend en groot. Op de lange duur
kan Cechosiowakije er een deel van bevre
digen ook Polen en Hongarije zouden iets
kunnen leveren, als het herstel wat verder
gevorderd is. Maar alleen de import van
machines ei gereedschapen uit het westen-
grotendeels op crediet kan hier redding
brengen. Er is geen enkele aanwijzing, dat
Rusland binnen afzienbare tijd iets zal doen
op dit gebied.
Het is jammer voor deze plannenmakende
en onder communistische contröle staande
regeringen, dat alles er op wijst, dat men
een beroep moet doen op ervaring en pro
ductie van de V. S., Engeland en bovenal
van Duitsland. De propaganda betreurt het
herstel van West-Duitsland en zij lanceert
felle aanvallen op het Marshall-plan. Maar
datzelfde herstel zou warm worden toege
juicht, als het onder auspiciën van Rusland
tot stand kwam. Zolang Duitsland nog niet
aan de Markt is, moeten deze landen een
beroep doen op Noord -en West-Europa,
waar althans Zweden en Zwitserland hun
handelspolitiek nog niet hebben laten bëin-
vloeden door de politieke voorkeur. Zwitser
land vormt Cecholowakijes voornaamste
handels-schakel met het westen en in de
eerste negen maanden van 1948 ging 22 pet
van Polens buitenlandse handel naar Zweden
en Denemarken. Maar daar stuiten zij op
de moeilijkheder, welke zij ook in Engeland
vindende artikelen, welke Oost-Europa in
het westen wil kopen zij de zaken, welke
het westen ook op dollarmarkten kwijt kan
en de goederen, welke Oost-Europa te koop
bied zijn niet die, waarom het westen het
meest verlegen is.
Het is duidelijk, dat Oost-Europa even
zeer behoefte heeft aan een Marshall-plan
als West-Europadoch wie zal hier als
rijke beschermer oplreden
Nu de nieuwe regeling voor de
briefw'sieling het gewicht voor het
speciale tarief heeft verlaagd tot 10
gram, is het niet langer mogelijk ook
kranten als brief gecamoufleerd tegen
laag tarief per luchtpost naar Indië
te verzenden.
De mogelijkheid bestaat echter dat
thans door ons nog een beperkt
aantal abonnementen per luchtpost
raar in Indië verblijvende militairen
kan worden verzonden. De verzend
kosten hiervoor zullen minimaal f3 75
en maximaal f 5.— per kwartaal
bedragen.
Teneinde in deze hogere kosten
tegemoet te komen, wordt de helft
van het abonnementsgeld door ons
voldaan. Een kwartaal abcmement
voor Indië zal du3 inclusi f de ver
zending minste s f4.40 gaan kosten
en hoogstens f5.65.
Indien ook U van deze verzending
gebruik wenst te maken dient U zo
spoedig mogelijk, doch uiterlijk 12
October a.s. aan onze administratie,
Markt 12 te Axel, op te geven
Veldpostadres (rang, naam, leger-
nummer, onderdeel en naam veld
postkantoor of postkantoor) van de
betrokken militair en Uw eigen adres.
Binnen enkele weken ontvangt U
dan van ons bericht of aan Uw aan
vraag al dan niet voldaan kan worden
en wat de definitieve kosten" zijn.
Door de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Terneuzen is een schrijven
aan de Minister van Verkeer en Waterstaat
gezonden, waarin o.a. het volgende wordt
vermeld
Met bezorgdheid nam de Kamer kennis
van de berichten, dat door Uwe Excelleniie
aan het College van Gedeputeerde Staten
van Zeeland advies is gevraagd terzake van
de wederinvoering van tarieven op de veer
diensten op de Wester Schelde.
De eerstondertekende heeft in 1945 te
Sluiskil met de vroegere Minister-President
Prof. Mr. P. S. Gerbrandy en de toenmalige
Ministe'-Presldent, Prof. ir. W. Schermer-
horn in tegenwoordigheid van Minister Ir.
J. A. Ringers de kwestie der veren bespro
ken. Bij deze besprekingen is door die
Ministers erkend, dat thans een beleid in
nationale zin diende gevoerd te worden en
er t.o.v. het verleden een ereschuld was te
voldoen aan Zeeuwsch-Vlaanderen. Dit ge
bied moest naar het hart van het land
opgetrokken en uit zijn isolement verlost
worden. De practische uitvoering hiervan
lag in het gemakkelijk en goedkoop maken
van de verbinding met overig Nederland.
Nadien werd bericht ontvangen, dat in
het Kabinet eensgezindheid bestond ten
aanzien van het plan om de veren op de
Wester-Schelde geheel vrij te maken. Daa bij
bleek dat het nationale element doorslag
gevend was geweest.
Onze Kamer acht het niet denkbaar dat
dat de Regering thans een door vorige
kabinetten gegeven woord en gestelde daad
terug zou nemen.
Reeds hierom alleen moet de opheffing
der vrije veren over de Wester-Schelde een
onmogelijkheid geacht worden.
De ontwikkeling van het verkeer gaat in
het algemeen naar het vrij vervoer over de
rivieren. In overig Nederland zijn en wor
den overal bruggen aangelegd, welke zeer
kostbaar zijn. Het verkeer over die bruggen
is gratis, evenals dat door de tunnel in
Rotterdam. Het zou tegen de evolutie zijn,
want in die lijn teruggaande zou men ein
digen met weer tollen langs de wegen in
in te voeren. Bovendien wordt reeds een
zware wegenbelasting geheven.
Het weder instellen van tarieven voor de
veren op de Wester-Schelde is de wijzer
van de tijd terugzetten. De huidige Rege
ring wil echter het kenmerk dragen, dat
haar beleid progressief is. Ook om deze
reden is het ondenkbaar, dat een vooruit
strevende regering de veren over de Wester-
Schelde weer zou gaan belasten. Bovendien
wordt het vrij blijven van de veren door
de grote uitbreiding van het verkeer over
die rivier, sinds Zeeuwsch-Vlaanderen t.o.v.
Nederland on's'oten is, ten volle gerecht
vaardigd. De statistieken wijzen uit, dat het
aantal vervoerde auto's in de eerste helft
van 1948 op het veer Vlissingen—Breskens
2 maal en-op het veer Kruiningen—Perk-
polder zelf3 9 maal zo, groot was als in
het eerste halfjaar van 1939. Het vervoer
'van auto's op het veer Terneuzen—Hoede-
kenskerke was tot voor kort nog niet moge
lijk. In deze cijfers wordt ook de belang
rijkheid van het Zeeuwsch-Vlaamse bedrijfs
leven duidelijk gedemonstreerd.
Het is van algemene bekendheid, dat
Zeeuwsch-Vlaanderen een vruchtbaar land
bouwgebied is met rijke opbrengst ook
voor overig Nederland. De handel en de
middenstandszaken zijn zeer in betekenis
toegenomen.
Het mag bij Uwe Excellentie voldoende
bekend verondersteld worden van hoeveel
betekenis de Zeeuwsch-Vlaamse industrie
voor onze nationale economie is.
Zeeuwsch Vlaanderen, speciaal het Wes
telijk deel, heeft bij het openbreken der
Schelde door de Geallieerden in 1944 een
zware tol moeten betalen voor ons aller
bevrijding. Ondanks noeste arbeid kan het
zich slechts moeizaam oprichten. De daar
gevestigde firma's, alsook die van het Oos-
teiijk deel, hebben bij het vrijkomen der
veren hun zaak ingesteld op het vervallen
der kosten over de ScheldeJ
Ook voor de aantrekking van nieuwe
industrieën is het vrij vervoer over de veren
een zeer belangrijke factor.
Het htffm van tarieven zou een afbreken
van deze ontwikkeling betekenen en grote
nieuw geïnvesteerde kapitalen verloren doen
gaan. Oak het heffen van een slechts gering
tarief is onjuist.
Een tarief van b.v. 6 km. pip. 20 ct.
wat het rijden over een brug ook zou
kosten wotdt dan als maatstaf genomen.
Daarbij wordt uit het oog verloren, dat het
wachten aan de veerboot minstens 15 a 30
minuten duurt en het overvaren ongeveer
20 minuten.
Bij een brug van die lengte duurt het
rijden 5 10 minuten. Het tijdsverlies,
gevoegd bij zo'n tarief, maakt die kosten
toch weer hoog.
Hierbij wordt het urenlang wachter, zoals
dit ru sommige dagen nog gebeurt, alsook
het totaal verbreken van de verbinding bij
mist en ijsgang, niet opgenomen.
Ook moet in het oog gehouden worden,
dat sinds er vrije veren zijn, talrijke arbei
ders over de Schelde gaan werken, op
welke voorziening van de arbeidsmarkt de
bedrijven zich ingesteld hebben.
Economisch is het dan ook onverantwoor
delijk die lasten weer terug te leggen op
het bedrijfsleven van Zeeuwsch-Vlaanderen.
Uit het bovenstaande blijkt, dat in feite
een zekere structuurverandering heeft plaats
gehad, Sie slechts met grote schade voor
het bediijfsleven in het algemeen en voor
de betrokken ondernemingen in het bijzon
der, weer zal kunnen worden omgescha
keld.
De Kamer heeft in een tweetal vergade
ringen te Middelburgsen Terneuzen, waarbij
op brede basis de betrokken organisaties
van Zeeland waren uitgenodigd, de menin
gen getoetst. Deze alle waren uitgesproken
óór het behoud der vrije veren, ook die
van negen vertegenwoordigers der midden
standsverenigingen aan weerskanten van de
Schelde. Slechts de vertegenwoordiger der
beurtschippers was vóór de opheffing der
vrije veren, omdat hun vervoerstraject per
schip destijds grotendeels verloren ging. In
verband met de genoemde structuurveran
dering hebben enkele beurtschippers echter
iijdig de bakens verzet en hun bedrijven
omgeschakeld op vrachtvervoer langs de weg.
Alles bijeen genomen doet onze Kamer
een ernstig beroep op Uwe Excellentie
zodanige maatregelen te willen nemen, dat
niet lot wederinvoering van enig tarief op
de veren op de Wester Schelde wordt over
gegaan.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Zeeland, kantoor Terneuzen.
w.g. F. P.O. M. Koch, Voorz.
w.g. A. Hendrikse, Secr.
J&x
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,—.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Inaezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
