AXELSCHE jfë COURANT
De rede van Koninoin Juliana.
Het Couden Reyeeringsjubileum -1898-1948
Fra ktTfn? bfj abonnemps», Ax
ZATfroaq
September <y?8
S~~7.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
62 JAARGANG. No 94
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag sn Zaterdag
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
Bij de inhuldigingsplechtigheid in de
Nieuwe Kerk heeft H.M. Koningin Juliana
de volgende rede uitgesproken
Leden van de Staten-Generaal I
Dat Ik hier op het ogenblik in Uw mid
den ben om de eed op de Grondwet af te
leggen, vervult mij met weemoed. Want het
Is een gevolg van het feit, dat Mijn lieve
Moeder een halve eeuw lang Haar krachten
in dienst van het Vaderland en het Rijk
heeft gegeven in een mate, dat Zij nu einde
lijk de zware last niet langer dragen kan.
Maar het vervult mij ook met de troost,
dat Ik Haar mag verlichten door die last
met Mijn onervaren handen, maar sterkere,
want jongere kracht over te nemen, en dat
Ik daarmee iets voor Mijn Moeder doen
kan voor Haar, aan wie Ik samen met
de goede mens die Mijn Vader was het
levenslicht en alles te danken heb
S dert eergisteren ben ik geroepen tot een
taak, die zo zwaar is dat niemand, die zich
daarin ook maar een ogenblik heeft inge
dacht, haar zou begeren, maar ook zo mooi,
dat lk alleen maar zeggen kaï: wie ben Ik,
dat Ik dit doen mag.
De mogelijkheden, die mij hierdoor wor
den gegeven, om in het algemet n welzijn
werkzaam te kunnen wezen, zijn zo groot,
dat ik na veel innerlijke strijd bereid ben
deze roeping te volgen, waarop mijn ouders
mij met zorg hebben voorbereid.
Overeenkomstig de bepalingen van de
grondwet ben ik tot het koningschap
geroepen, maar de moed om deze roeping
te volgen vind ik in vertrouwen op God en
in de grote liefde, waarmede ons volk mij
tegemoettreedt. Deze liefde heeft mij mjjn
hele leven begeleid. Ik leefde in de warmte
daarvan in tijden van voorspoed en geluk,
maar nooit bleek de kracht daarvan sterker,
dan in tijden van tegenspoed en verdriet.
Daarnaast ben ik gelukkig in mijn man
een levensgezel naast mij te hebben, die
een grote steun voor mij i3 en hebben wij
het voorrecht zelf al onze zorgen te mogen
wijden aan onze vier kinderen.
Ik wil hier met nadruk vaststellen, dat
voor een koningin haar taak als moeder
even belangrijk is als voor iedere andere
Nederlandse vrouw.
Lieve Moeder,
Geleid door de liefde, de wijsheid en het
verstand van grootmoeder, zijt gij Uw zware
taak begonnen met later naast U vaders
gezegende persoonlijkheid, hoe moeilijk ge
het hebt gehad in een wereld van conven
tionele vooroordelen, waardoor speciaal de
Ijjd, waarin ge begon, zich kenmerkte, weet
ik nog maar alleen, en dat zeer ten dele.
Met Uw scherpe visie en Uw in de
grond van uw hart zo sterke verbondenheid
met de medemens, hebt gij echter onver
stoord voor het heil der gemeenschap ge
werkt. Ik zelf en allen hadden altijd het
gevoel, dat gij er waart, als een rots. Toen
de stormen kwamen, merkte men dat pas
goed, want die rots stond daar onwrikbaar
saevis tranquillus in undis, rustig te midden
der woedende golven. Ik weet, dat ge in
(Jw overgrote bescheidenheid en nederig
heid, na een halve eeuw van offeren en
dienen en nooit Uzelf zoeken, van onafge
broken werken, zwoegen en scheppen, zegt
maar ik heb toch immers niets gedaan.
Waarvoor dan al deze da: k 7
Nederland en de Rijksdelen over zee
hebben U een halve eeuw als aDe Konin
gin" gekend en zelfs reeds acht moeilijke
jeugdjaren daarvoor.
Nu roopt ge op een welverdiende rust,
het geven van eigen zinvolle vorm aan Uw
levensavond.
Een uiterlijk zinnebeeld, hoe ontoereikend
ook, moge U nog sterker gevoel van ver
bondenheid geven met de besten uwer
wapenbroederen in de grote strijd.
In de hoop, dat Uwe bescheidenheid U
niet zal belztten het te aanvaarden, worde
U thans als symbool van het hoogtepunt
vin Uw regering, Uw leiderschap in de
zware tijd van oorlog en onderdrukking,
het ridderkruis der Militaire Willemsorde
eerste klas aangeboden.
Het tekenen van dit besluit was mijn
eerste regeringsdaad als koningin.
Leden van de Staten Generaal l
Wij bevinden ons op dit ogenblik van
de wereldgeschiedenis in een toestand,
waarin alles aankomt op onze houding
tegenover het onheil van het jongste ver
leden en tegen de dreiging van nieuwe
onheilen. Nederland moet niet alleen drij
vende blijven op de wilde golven van het
wereldgebeuren, het moet zelf zijn koers
bepalen en bovendien trachten met de
andere volken samen de koers uit te zetten
van de ganse wereldvloot. Wij moeten er
niet "op zien of dit offers kost, als het
nodig blijkt moeten wij bereid zijn ballast
uit te werpen. Alle hens aan dek l Een
dracht en nog eens eendracht! heeft Konin
gin Wilhelmina ons op het hart gebonden l
Veel goede voornemens worden geuit,
veel plannen worden gemaakt. Zullen wij
ze ook waar maken? Bij het nastreven van
sociale rechtvaardigheid, culturele ontwik
keling en economische welvaart in ons
kleine land met zijn grote bevolking, in het
regelen op voet van vrijheid, zelfstandig
heid en gelijkwaardigheid van onze ver
houding tot de volkeren van Indonesië,
Suriname en de Nederlandse Antillen, in
het vervullen van onze taak tussen de vol
ken in de wijde ruimte der wereldverhou
dingen
ja, wij kunnen en zullen waarmaken, wij
kunnen en zullen verwezenlijken wat in
onze macht is om te bereiken.
God helpt hen, die zichzelf helpen.
Doen wij dit niet en zien wij teveel op
de offers, die het ons kosten zal, dan lopen
wij gevaar in de golven onder te gaan.
In de laatste twintig jaren hebben in de
wereldgemeenschap misdaden plaatsgegre
pen zo groot, dat men zich die niet tevoren
had kunnen voorstellen. Ais een kwaadaar
dige besmetting heeft deze misdadigheid
om zich heen gegrepen en een verwildering
der geesten tengevolge gehad, die ook ons
volk ondanks een heldhaftig verweer
niet geheel onaangetast heeft gelaten.
Geen betere wijze om dit kwaad te be
strijden, dan het opvoeden van onze jeugd
tot vrije mensen met een geestelijk funda
ment, met een sterk verantwoordelijkheids
gevoel voor de medemens, met eerbied voor
alles wat leeft en groeit en vcor eens anders
diepste overtuiging.
Ons volk is zeer onderscheiden naar gods
dienst en wereldbtschouwing. De Staten-
Generaal geven daarvan een weerspiegeling
en kennen, om met Willem van Oranje te
spreken, „die gelegenheyt des landts ende
de humeuren van de ingesetenen het best."
He' is daarom aan her, te verwezenlijken
die eenh ld-in-verscheidenheid, het in een
dracht behartigen van 's lands belang.
Zo dadelijk zal Ik Mijn eed afleggen in
honderd jaar oude bewoordingen. Daarbij
zai Mij voor ogen staan het zinneb:eld,
waarmede Ik de regering Mijner Moeder
kenmerkte en dat voor Mij het wezen van
het Nederlandse Koningschap weergeeft:
Rustig temidden der woedende baren I
Leden der Staten-Generaal
Tezamen zullen wij werken voor hei heil
van Nederland en het Rijk. Moge God onze
arbeid zegenen
Nu rijzen alle aanwezigen op. Ook de
Koningin is opgestaan. Plechtig en duidelijk
klinken Haar woorden d ior de doodstille
kerk
Ik zweer aan het Nederlandse Volk, dat
lk de Grondwet steeds zal onderhouden en
handhaven.
lk zweer, dat Ik de onafhankelijkheid en
het grondgebied van de Staat met a' Mijn
vermogen zal verdedigen en bewaren. Dat
Ik de algemene en bijzondere vrijheid en
de rechten van ai mijn onderdanen zal
beschermen, en tot instandhouding en be
vordering van de algemene en bijzondere
welvaart alle m ddelen zal aanwenden,
welke de wetten te Mijner beschikking
stellen, zoals een goed Koning schuldig is
te doen.
Dan gaat de rechterhand der jonge Vorstin
omhoog en klinkt luide en aarzelloos Haar
stem door'de kerk:
Zo waarlijk helpe Mij God Almachtig l
BONNENLIJST EENMAAL PER VEERTIEN
DAGEN.
Het Centraal Distributiekantoor deelt mede,
dat voortaan eenmaal per veertien dagen
een bonnenlijst gepubliceerd zal worden.
Het systeem van wekelijkse lijster, dat in de
vacantiemaanden reeds onderbroken werd,
zal nu dus definitief verlaten worden. Een
en ander houdt ook in, dat de broodbonnen
weer voor een tijdvak van 14 dagen tegelijk
worden aangewezen.
De bonnen voor tabak znllen voorlopig
nog op de oude wijze worden bekend
gemaakt, dus telkens op de Donderdag,
volgends op het verschijnen van de bonnen-
lijst.
ii.
Een item uit het buitenland
over de Koningin.
KANKELE dagen geleden bebben we de jaar
dag en het gouden regeeringsjublleum van
Koningin Wilhelmina gevierd. Het was goed
en bshoorljjk dien dag te herdenken, omdat
voor ons de Koningin de draagster Is van
de hoogste staatsgedaohte, omdat Zjj is de
mensoh geworden snblimeering van ons volk,
omdat zy is de hoogste ambtenaar, die op
voorbeeldige wjjze Haar plicht deed en ook
omdat wjj bouden van deze Vrouw, die met
ons al onze moeiiykheden en bezwaren heeft
doorgemaakt en met wie wjj op onze beurt
Haar lotgevallen hebben meegeleefd.
Hoe noodlg wjj onze Koningin hebben,
heeft ons eens een bekend Fransoh schrjjver
geleerd. Het was tjjdens de inhuldiging! -
feesten te Amsterdam in 1898. De vertegen
woordigers der geheele Europeesche pers
waren diep onder den indruk van het
gebeuren en waren vooral getroffen geworden
door de manier, waarop ons volk de jonge
Wilbelmlna bejegende. En de Franscbe
Journalist misschien het meest.
„Dat heb lk nu nog noott gezien. Ik heb
alle keizers, koningen enz. zien kronen. Ik
heb ze t lkens voorby zien gaan op hun
plechtige intoohten en ik heb by het voik
altyd iets gevoeld van schuwen eerbied
tegenover een hooger wezen, van dat oude
gevoel, dat de koningen „uit Zeus* zyn.
Niets daarvan hier in Nederland. Er is
wel de eerbied, maar niet de schuwheid.
Er Is de liefde, maar niet de angst. Gy
denkt er niet over te knielen. Gy Juicht uit
echte biydsohap, maar gemeenzaam en ver-
trouweiyk. Gy zyt niet de onderdaan en
Zy daar is niet uw staatshoofd, maar ze Is
uw familie en in die familie li zy bemind..,,
als het jongste zusje'.
De Koningin was toen 18 jaar En inder
daad was het niet of werkeiyk het jongste
zusje voorbykwam, ging de aanhankeiyk-
heidsbetulging niet veel, veel verder dan
waar ter wereld ook by een vorstenbezoek
mogeiyk zou zyn geweest.
,En toch" de Franiche schry ver is nog
altyd aan het woord „is Zy uw Koningin
en hebt gy haar noodig als Koningin.
Gy zult my begrypen, ais ik u zeg dat lk,
ofschoon een republikein, net als gy van
huis uit republikein zyt, toch voel dat uw
volk een Koningin noodlg heeft. Gy zyt wat
nuchter, gy zyt geen in de lucht zwevend
volk, gij hebt behoefte aan werkelijkheid,
aan symbool.
En aan deze behoefte voldoet deze Koningin
in elk opzicht. Zij ls niet de draagster van
een souverelne gedachte, van het hoog
gestelde gezag. Zij ls Inderdaad... u zelf,
uw geschiedenis, uw geheelheid ais volk.
Gij zljt familie en toch eerbiedigt gij Haar
meer, dan gij het beste gezinshoofd zoudt
waardeeren, omdat ZIJ voor U tenslotte nog
zoo veel meer beteekent dan het beste
gezinshoofd".
Zoo sprak de nu overleden bekende
Fransohe schrijver tegen een jong journalist.
Dat is nu 50 jaar geleden en deze waardee
rende woorden zijn niet leeg gebleken
tijdens de 50-jarige regeering van Koningin
Wilhelmina.
Moge het thans zoo voortgaan onder de
regeering van Koningin Juliana en moge de
Koninklijke Moeder hiervan nog jaren lang
in rust en vrede getuige zijn.
RAN JE leeft voort en de driekleur waalt uit,
^Hoog heffen zloh wapp'rende vanen,
Het vreugdevuur trok, onder zingend geluld
Door den avond zijn lichtende banen,
Want wat ook de eeuwen steeds hebben
[gewrocht,
In lichte en donkere tijden,
Oranje leeft voort en wij blijven verknocht
Aan Zijn Huis, dat ons tronw weet te leiden 1
Uit de oude doos.
De feestviering te Axel in 1898.
In ons oude stadje vierde men 't feest
hoofdzakelijk op den dag der inhuldiging.
De straten waren keurig versierd. Eere
poorten, waarop passende gedichtjes en
versjes waren aangebracht, had men overal
geplaatst, gevelversieringen waren aange
bracht aan vele huizen en dat alles vormde
met sparregroen en gekleurd papier een
echt feestelijk geheel. In oude archieven
vonden wij o.a. het volgende omtrent de
feestviering
Het feest begon reeds te middernacht,
toen eenige zangers en muzikanlen van den
torentrans der Ned. Herv. kerk enkele
koralen en volksliederen ten gehoore brachten,
wat menigeen van 'I bed hield en zelfs uit
bed jaagde. Klokgelui van de drie torens
volgde cn tractatie \an de schoolkinderen
had plaats. Ze kregen chocolade en een
boekje of plaat ter herinrerirgde armen
der gemeente werden getracteerd bij 't brand-
spui'huis op krerlerbrood met boter.
's Middags werd een speciale raadsver
gadering gehouden en werden gedenkpen
ningen uitgereikt. Schoone woorden weiden
daarbij gesproken door den oudsten wet
houder, den heer P. Dregmars, toen hij
namens den gemeenteraad en secretaris der
gemeente de beeltenis der Koningin aanbood.
De voorzitter van de feestcommissie hield
een rede van de pui van het stadhuis en
eindigde met de juichkreet„Oranje boven 1
Leve de Koningin 1" waarop „Concordia'
inviel om de zang te begeleiden. Na 't spelen
der volksliederen begaf men zich naar „de
brug", waar de optocht werd opgesteld.
Deze bestond uit een eerewacht te paard
met twee marechausiée's aan 't hoofd, daarna
volgde 't muziekgezelschap „Concordia',
burgemeester, gemeenteraad en de feest
commissie In open rijtuigen, eer. aantal
versierde wagens, waarop ambachten en
bedrijven uitgeoefend werden, wagens met
meisjes, die „gekroond" hadden daarna de
fanfare „Ons Genoegen" van Zuiddorpe,
met eerewacht te paard en te voet, als
sluiting van de stoet. Dutzenden toeschou
wers volgden de rondgang door de gemeente,
terwijl de muzikanten bliezen dat het een
lust was In de straten. Op de Markt werd
de stoet ontbonden en toen begornen de
volksspelen bij „de statie*. Mastklimmen,
tobbetje-steken en sprietloopen waren de
hoofdnummers en hierbij deden zich komische
tooneelen voor. 'tWas een leuke boel en
ieder was tevreden, want iedereen had prijs.
Deze werden op 'I stadhuis uitgereikt.
De Illuminatie en 't vuurwerk hielden
't volk In Axel en ook de muziek gaf geen
krimp. Met 't vuurwerk was 't eigenlijke
feest afgelooper, maar den volgerden dag
deed men 'trog eens „iuchjes" over. De
wagen, die in der optocht de eerste prijs
behaald had, reed rog eer s door de straten,
de tobbetjes werden rog eer s voor den dag
gehaald, men zorg en musiceerde en men
sprong en joelde, tot weer de nacht tot
rusten noodde. Eerlijk gezegd, men kreeg
er niet genoeg van, want het werd nog
Zaterdag, voor de zaak door „Concordia"
gesloten werd op de Markt.
Alles liep In goede orde af en liet de
aangenaams'e herinrerirgen achter.
Zoo vierde Axel feest bij de inhuldiging
van Koningin Wilhelmina, 50 jaar geleden.
Axel. F.
Uit onze omgeving.
De feestelijkheden.
Onder grote belangstelling van de jeugd.
en niet minder van de ouderen, werd
Zaterdag op de Markt de poppenkast ver
toond van Mr. Janno.
Begonnen werd met het sprookje: „Er
was eens een Koningsdochter", een stukje
in vier taferelen, dat zich afspeelde in de
residentie en waarvan een grote opvoedende
kracht uitging.
Daarna volgde de sprekende pop, die als
altijd de kinderen deed gieren van het
lachen, waarna tot slot enige goochelloeren
werden verricht, waaraan een meisje en een
jongen actief mochten deelnemen, hetgeen
de stemming ten top voerde.
Juist na afloop arriveerden vanuit Ter-
neuzen via Sluiskil de 206 deelnemers(slers)
aan de Jubileumtocht. die door de wandel
sportvereniging W.l K. te Terneuzen was
uitgeschreven. Onder de wandelaars be
vonden zich ook ve'e Axelaar?.
Na een half uur rusl, waarin enige ver
versingen werden gebruikt, werd via Ronde
Putten en Magrette de terugtocht aanvaard.
Des avonds gaf de harmonie „Oefening
kweekt Kunst" van Schoo-dijke, die onder
de Zeeuwsch-Vlaamse corpsen een vooraan
staande plaats inneemt, een concert, waar
voor ook weer flinke belangstelling bestond.
Met de pittige „Marche Lorraine* van
L. Ganne, werd het concert geopend, waarna
i
^bonnementi-
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1.25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiö fl. 1.55.
Buitenland fl. 2.
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
fCleHe Advertentlën
(u-,dmum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
I
